Шағын орталық ересек тобы ертеңгілік "Алтын күз"

ШҚО Зырян ауданы

Зырян қаласының «№9 ора мектебі» КММ

«Айгөлек»  тобы тәрбиешісі ; Абилькасенова Альмира Самарбековна

тақырыбы :Алтын күз

ересек тобы ; ертеңгілік

Жүргізуші:

Тәрбиеші: Құрметті қонақтар, ұстаздар! Бүгін айголек тобының балалары дайындаған «Жомарт күз» атты ертеңгілігіне қош келдіңіздер.
Армысыздар, халайық,
Бармысыздар халайық!
Күзгі тойды жұп жазбай,
Келіңдер қарсы алайық!
- Қараңдаршы, бүгін біздің залымыз қандай әдемі болып кеткен.
Қолымызға не ұстап келдік?

- Жапырақтар.
- Осы жапырақтардың түсі қандай?
- Сары. Жапырақтар қай мезгілде сары болады :

Күзде .

Күздің ең жақсы қасиеті қандай ? балалар тақпақтары

Айша:  Алтын, сары, Қызыл көк,

Алуан алуан жапырақ

Үзгі бақта күлімдеп

Көз тартады атырап

Гүлжиан:Алтын нұрдай тамшылап

Жапырақтар төгіледі

Біздің өмір таң шуақ

Біздің өмір көңілді

Айжан: Қыстың жақын қалғанын

Жапырақтар білгендей

Желмен ұшып барады

Жерге қонып үлгермей.

Айару :

Біреу астық түсіріп

Біреу бидай ұшырып

Жатқан мезгіл күз екен

Алдым соны түсініп:

Ерасыл:

Берекесін силауға

Өлкемізге күз келді

Жемістерін жинауға

шақырады біздерді.

Күз туралы ән

Сырттан бір дыбыс естіледі, желдің шуы)
- Балалар, тыңдаңыздаршы бұл не шу?
(Осы кезде әдемі әуенмен Күз ханшайымы келеді)
Күз ханшайымы: Сәлеметсіздер ме, балалар!
Балалар: Сәлеметсіз бе!
Күз ханшайымы: Уа, халайық, дархан далам армысың,
Табиғатым жаны жайсаң тал мүсін
Ханшайымы күздің бүгін келіп тұр,
Алмақ болып бар халқымның алғысын.
Мен – Күз ханшайымымын. Сендерді көргеніме қуаныштымын.
Тәрбиеші: Қош келдің, Күз ханшайымы! Төрлет!
Күз ханшайымы: Балалар, мен сендерге бір жұмбақ жасырайын.
Ағайынды бәрі,
Шықса – жасыл,
Түссе – сары. Бұл не?
Балалар: Жапырақ
Күз ханшайымы: Дұрыс таптыңдар, жарайсыңдар! Мен өзіммен алтын жапырақтарымды ала келдім. Әр жапырағымда тапсырмалар. Егер де тапсырмамды орындасаңдар, менің де сендерге деген сыйлығым бар.

1 - сұрақ: Күз мезгілі нешеге бөлінеді? (Ерте күз, алтын күз, қара күз)
2 - сұрақ: Күз айларын ата. (Қыркүйек, қазан, қараша )

тәрбиеші: Әрине, қымбатты Күз ханшайымы! Біздің балалар күз туралы өлең, тақпақ, жұмбақтар шеше алады. Сіз жайланып отырып, балалардың өнерін тамашалаңыз.

Әлімжан :

Алақай күз келді

Қарық қып жеміске

Сарғайды түз белде

Толқысын егісте

Тамирис:Берекелі алтын күз

Бізге  астық бересің

Ерінбесек балақай

Үлкен болып өсеміз

Эсмира :Жемісі мол теретін

Күз дос екен бізбенен

Бәрін тауып беретін

Жомартекен күз деген

Қуаныш:

Сары ала тон жамылған

Күз атамыз секілді

Қойны толы дәмді нан

Тәттісі көп не түрлі.

Көрінісы. Нан қайдан шығады

Бір күні  Тышқан нан дүкеніне кірді. Сөреде жаңа піскен сап сары бөлкелр үйіліп тұр екен. Піскен нана иісіне қызыққан тышқан бір бөлкені кеміре бастады .Ол кезде күзетші келіп қалды . тышқан зып беріп қуысқа тығылып қалды . Мұндай тәтті нан қайдан шықты екен деп дегеной келді

Ол ақырын нанаға жақындап

-         Нан нан сен қайдан шықтың деп сұрақ қойды

-         Сатушыдан сұра , -деді

Тышқан сатушыға жақындап

-         Сатушы сатушы нан қайдан шығады ? –деді тышқан

-         Піскен тәтті нанды наубайханадан әкеледі Наубайшыдан сұра – деді сатушы тышқан наубайшыға келеді:

-         Наубайшы наубайшы нан қайдан келеді ,біз нанды аппақ ұннан жасап пісіреміз .

-         Ұнды қайдан алады  Оны диірменшіден сұра  тышқан диірменшіге келеді

-         Диірменші диірменші ұнды қайдан алады? –деді тышқан

-          бізге егістіктен астық бидай  әкеледі  бидайдан ұн тартамыз.бидайды  қайдан алады . диқаннан сұра

-         Диқаншы диқаншы бидайды қайдан алады .Көктемде трактормен жерді жыртамыз оған тұқым себеміз ол жерге бидай өсіп шығады жаздай егіншілер бидайды күтіп баптайды . нанды алу үшін көп еңбек етеді .

-         Ой , мұның азап қой мен шалқадан жатып нан таба аламын тышқан ойнап кетеді сол кезде диқаншы

-         Әне мысық келе жатыр  - деді

 Тышқан сол мезетте зып беріп қашып кетеді.

Би жемістер

Ақ мейір: Тамсандырып таңдайды

Жеміс жидек піседі

Жапырақтар сарғайып

Жер бетіне түседі.

Аслан : Жапырақ ұшты

Суықта түсті

Сонда да бізге

 Қызықкөп күзде

Алихан: Күзім  Күзім  Күзім

Пісті алма жүзім

Тұрғандай бәрін күз беріп

Кел алайық біз теріп

Мансұр:

Қандай өзі береген

Алмасын  ай алмасын

Жемісі  көп не деген

Жеп   тауыса алмайсың

Әмір:

Өрік ,шие , балы бар

Қауын қарбыз көбейді

Жегің келсе бәрін ал

Неге алмайсың демейді.

Чингиз :

Күн шуаққа маужырап

Жатыр еді атырап

Ағаштардан  жамырап

Ұшты кенет жапырақ

Көрініс

Бағбан тырмамен келеді жерді  тырмалап жүріп

Бағбан  атай біздердің

 Қол  неткен епті еді

Ертел і кеш кетпені

Иығынан  түспейді .

Күнбағысқа келеді :

Қүнбағыс-ау күнбағыс

Күнді сүйген сен нағыз

Күн ауғанда сен ауйып

Төбеңнен күн өтпейме?

Таңдайың кеуіп кетпей ме?

Жуа, сәбіз, картоп ұйықтап жатады

Күбағыс басын көтеріп –күнді қараңдар күнді

Шуағын шашып тұр қане тұрыңдар  тұрыңдар  күнді көріңдер  деп әрқайсысын жұлқвлап оятады

 Жуа: Не болды

Сәбіз: бұл не айқай?

Картоп: ұйқымды бұздың ғой .

Әй сендер ұйықтай бересіңдер . мне мен сияқты күнді көрмейсіңдерме сендер ешкімге керек емесіңдер

Жуа: біз адамдарға пайдалымыз менде СВ көп жөтелге тұмауға басқа да ауруларға еммін

Картоп: Әй әй жуа сенде бірұялмайсың сен адамдарда жылатасыңғой .адамға пайдалы деп мені айт  менде глюкоза сахароза бар

Сәбіз: бетін шымшып ұят ай картоп сен де мақтанады екнсің ғой адамдар мені дәрі дәрмек үшін өсіреді мен көөп ауруға пайдалымын демікпе асқаза бойыңды өсіремін

Күнбағыс: Уа  адам біз таң атпай ұрсысып жатырмыз қайсымыз адамға пайдалымыз айтып беріңізші .

Адамға бәрің пайдалысыңдар міне күнбағыстан май аламыз сол майға жуаны картопты сәбізді пісіреміз дәрілік қасиет бәріңде бар.

Мансұр

Айжан : іші толған шәрбәт

 Дәмі қандай әйбәт

Үзесің бірден жүзін

Менің атым жүзім

Айару: дөп дөңгелек сары

Ішінде бар дәмі

Қызығасың көріп

Менің  атым өрік

Гүлжиан; жапырақты тасалап

Өсетін жері бақша бақ

Күрең қызыл шіркін ай

Менің атым құлпынай

У Айша : бір сабақта көп түйме

Жей алмайсың көк күйде

Санап қара қанша

Менің  атым шие.

Ерасыл: пісетін кезім дәл күзде

Мезгілсіз оны үзбе

Аузыңнан кетпес бар дәмі

Менің атым шабдалы .

Эсмира өсіретін бойыңды

Дамытатын ойыңды

Қоянға да азықпын

Мен жазықсыз сәбізбін

Аслан;

Мен картоппын картоппын

Жер жүзінде мен көппін

Тамаққа көп қолдансаң

Пайдамда сонда білерсің

Әмір:

Асханадан шықпаймын

Атым пияз бұқпаймын

Көзден жасты шығарып

Тұмаудан бірақ сақтаймын

Қ Айша Мен қиярмын қиярмын

Жесең есті жиярмын

Тазартуға бетіңді

Шырыныммен жуарсың.

Тәрбиеші: Дақылдар, сендерге көп рахмет! Қолшатыр биі . Күз ханшайымы: Рахмет, балалар! Өнершіл - өрендерім!

Міне, менің сыйлығым бір себет Күз сыйы.

 Сендерге денсаулық, шаттық және байлық әкелсін. Тәрбиеші: Күз ханшайымы, саған мың алғыс! Бүгінгі сыйлығына рахмет .

Балалар  Бізге тағы кел, біз сені сағына күтеміз.

 Күз ханшайымы: Берекелі бақ дәулет Артта түссін тойланып. Сау болыңдар, балалар, Келгенше жыл айланып. (Осы кезде әуен ойналады, Күз ханшайымы қоштасып кетеді) Қош бол,Күз ханшайымы.

Тәрбиеші: Күздің кереметі, байлығы өте көп

. Күзде біздің дастарханымыз дәнді дақылдарға, көкөністерге, жеміс-жидектерге толы болады, бірақ осы байлыққа жету үшін көп еңбек ету керек

(Тақтадағы мақал-мәтелдерге назар аудару

Шағын орталық

«Айгөлек»

тобы

Алтын күз

Ертеңгілік

2016-2017 ж                                             

 Абилькасенова А,С