Шешендік сөздер. Тайкелтірдің төрелігі. Қазыбек би мен Бұқар жырау (5 сынып)

Сабақтың тақырыбы			Шешендік сөздер. Тайкелтірдің төрелігі. Қазыбек би мен Бұқар жырау
Мақсаты			Барлық оқушылар:Шешендік өнер туралы ұғым қалыптасады. Шешендердің даналық сөздерімен танысып, өзіндік ой қорыта алады.. Кейбір оқушылар: топ мүшелерін ұйымдастыра отырып, шығармашылық тапсырмалар орындаумен қатар оқулықтан тыс өз беттерімен шешендік сөздер тауып оқиды. Басым бөлігі: шешендік сөздерді толық меңгере отырып, шығармашылық тапсырмалар орындайды.
Оқыту нәтижесі			Шендік сөздермен толық танысып, функционалдық сауаттылығын арттыра алып, шығармашылық тапсырмалар орындап, өз ойларын еркін білдіре алады..
Әдіс-тәсілдер			«Бәйге», «Жуан-жіңішке сұрақтар», «Бағытталған оқу», «Жедел тест», «Лента»
Ойлаудың жіктелуі	Уақыты	Ресурстар	Сабақтың мазмұны:
			Мұғалімнің іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті
Білу	10 мин	Қағаз қиындылары, слайд	Ұйымдастыру кезі: 1.Оқушыларды түгендеп,назарын сабаққа аудару. 2. Топқа бөлу 1-топ: «1,6,5,8», 2-топ: «2,3,9,7», 3-топ: «4,10,11» Үй тапсырмасын тексеру: 1) Суреттерін бағалау бір-бірінің 1)    «Бәйге» ойының ізімен (Сұрақ-жауап) 1)Жиреншенің бірінші әйелі кім? (Қаракөз) Ш 2)Бай Жиреншеге қалың малын төлеп, кімді алып береді? (Қарашаш) Е 3)Жиренше төрде отырып қызға қарап басын сипады, бұл не дегені? (Сенің қалың малың шашымнан көп -ау) Ш 4)Жиреншенің жолдасына «ағаш қазан қайнатайық» дегені қандай мағынаны білдіреді? (Насыбай атып алайық) Е 5)Хан Жиреншені шақыртыып алып, сексен еркек қойды неге берді? Н 6)Хан Жиреншеге өзіне келерде немен жүрмесін деп хабар береді? (Жолмен де, жолсызбенде) Д 7)Жиренше ханның сынағына түскенде үнемі кімнен ақыл сұрады? (Қарашаш) І 8)Жиреншенің үйі қандай болған? (Кішкентай) К 9)Хан Жиреншені неден хабар білуге жұмсады? (Қаңбақтан)С 10)Жиреншеге қаңбақ не дедеі? Ө 11)Жиренше қаңбақты қалай тоқтаттады? (Қамшымен ұрып)З	Оқушылар сандар таңдау арқылы топқа бөлініп, сол сандарға жасырылған сұрақтарға жауап беру арқылы жаңа сабақ тақырыбын ашады.
Түсіну	13 мин	Оқулық, кеспе қағадар	Бағыттаушы сұрақтар: 1)Шешен деген кім? 2)Қандай шешендерді білеміз? 1-топ: «Шешендік сөздер», 2-топ: «Тайкелтірдің төрелігі», 3-топ: «Қазыбек би мен Бұқар жырау» Жуан –жіңішке сұрақтар 1-топ: 1)Шешендік сөздерді айтушылар кімдер? 2)Қандай сөздерді «шешендік сөздер» дейміз? 3)Шешендік сөздердің қандай тәрбиелік мәні бар? 4)Шешендердің қоғамдағы рөлі қандай болған? 2-топ:1) Төлеби кімнің болашағын болжайды? 2)Төле би Тайкелтірден қандай дауға төрелі айтуға шақырды? 3) Тайкелтір қандай төрелік айтты?                                               4)Дауласып жүргендер Тайкелтірге ризалығын қалай білдірді? 3-топ: 1)Қаз дауысты Қазыбек би қайда келеді? 2)Бұқар жырау Қазыбекке қандай жұмбақ қояды?              3)Қазыбек бірден беске дейінгі сандардың жауабын қалай шешті? 4) Қазыбек алтыдан онға дейінгі сандардың жауабын қалай шешіп берді?	Жеке жұмыс. Әр оқушы жеке мәтін мазмұнымен танысып, сұрақтарға жауап береді.
Қолдану	7 мин	Оқулық	Шығармашылық жұмыстар Сандар сырын ашу Қазыбек орнында болсаң, Төле биге не деп жауап берер едің?	Жеке жұмыс. Сандарды өздерінше шешеді.
Талдау	5 мин 2 мин	Слайд	«Бағытталған оқу» әдісі Балаби қартайған шағында халқын жиып:                        Жерден ауыр не?                        Судан терең не?                        Оттан ыстық не?                        Көктен биік не? — деп, төрт сұрақ берген екен. Ешкім шеше алмапты. Сонда Балаби өзі айтқан сұрақтарын өзі былай деп шешкен екен:                         Жерден ауыр дегенім — ақыл, білім.                         Судан терең дегенім — оқу, ғылым.                         Оттан ыстық дегенім — фани жалған, адамның өмірі.                         Көктен биік дегенім — тәкәпардың көңілі Сергіту сәті «Проблемалары қиып тастаймын»	Шешендік сөздегі сұрақтарға өздерінше  жауап беріп, дұрыс жаубын тақтадан тексереді. Бойларындағы жаман қасиеттерді жазып, қағаздарды қиып тастайды.
Жинақтау	4 мин	Слайд	Жедел тест 1)    Шешендік сөздер ел аузында қалай сақталып отырған? 2)    Тайкелтір ерді немен ұрды? 3)    Тайкелтір ерді кімге сыйға берді? 4)    Баұқар жыраудың көңілін сұрауға кім келді? 5)    Сегіз дегеніміз не?	5 сұраққа жеке жауап жазады.
Бағалау (Кері байланыс)	5мин	Кеспе қағаз, ленталар	Үйге: 1)мәтінмен жұмыс            2)Қосымша шешедік сөздер тауып оқып келеді. «Лента» әдісі Басы-мәтінді толық меңгердім, ортасы-орташа меңгердім, аяғы- түсінбедім Өзін-өзі бағалау парағы        Аты-жөні Тапсырмалар Мұғалімнің ұпайы Оқушының балы Жалпы Сурет салу	Оқушылар сабақ барысы туралы мәлімдеме жасап, сабақ барысы бойынша өздерін бағалайды..

Жалмұқанова Аяжан Асқарқызы, Ақтөбе облысы, Ойыл ауданы, Амангелді орта мектебі