Шығармашылық жұмыс "Алдамшы көріністер"

• 1 слайд

  Алдамшы иллюзиялар
  Орындаған: Шернияз Ақнұр 10 сынып
  Жетекшісі : Курбанова Зульфия Османовна
  

• 2 слайд

  Жобаның мақсаты:
  Негізгі идеясы:
  Алдамшы көріністер түсінігімен танысу;
  Алдамшы көріністердің себебін анықтау;
  Алдамшы көріністер суреттер топтамасын жинау.
  

• 3 слайд

  Адамдар өзін қоршаған ортаны қалай қабылдайды?
  Адамдар өзін қоршаған ортаны, өмірде болып жатқан түрлі құбылыстарды көзбен көру арқылы қабылдайды. Бірақ бұл процесс қалай жүріп жатқандығымен көп адам қызыға бермейді.
  Көп жағдайда көзді фотоаппаратқа, видеокамераларға ұқсатамыз. Яғни көзбен көрген дүниелерімізді сақтай алатын бірден бір себеп
  Біздің миымыз біздің айналамыздың барлығын байқап, көзімізге сигнал береді.
  Алайда бұл құбылыстардың барлыы жайдан жай нәрсе емес
  

• 4 слайд

  Алдамшы көріністер дегеніміз:
  Алдамшы көріністер, иллюзия (лат. іllusіo — алдаймын, мазақтаймын, келекелеймін)
  түрлі себептерге байланысты өмір шындығының теріс, жаңсақ қабылдануы. Алдамшы көріністер көбінесе танымға жат, түсініп болмайтын бейнелер түрінде көрінеді.
  Жалған, орындалмайтын үміт, арман. Алдамшы көріністер дені сау адамдарға да елестеуі мүмкін.
  

• 5 слайд

  Алдамшы көріністер, әсіресе шаршау, әлсіреу, қорқыныш, үрей секілді психикалық әсер салдарынан немесе айналадағыларға сенімсіздікпен қараудан көңіл күйінің бұзылуы кезінде жиірек бой көрсетеді. Мыс., орманда келе жатқан секемшіл жолаушыға бәзбір бұта тығылып тұрған жол торушы секілді болып көрінуі мүмкін; жұқпалы аурумен ауырып, қызуы көтеріліп жатқан адамға қабырғадағы дақтар ағаштардың, түрлі аңдардың суреті секілді болып елестейді; басы ауырып, мәңгіріп отырған маскүнемге көшедегі топ кісінің әңгімесі оның өз атына айтылып жатқан балағат сөздер секілді болып естіледі.
  

• 6 слайд

  Алдамшы көріністердің көзге елестеп, құлаққа естілумен бірге денені тітіркендіріп, дәм, иіс сезімі қызметіне әсер ететіні де болады. Алдамшы көріністер жалған елестен (галлюцинациядан) өзіндік шынайы қабылдау объектісі арқылы ерекшеленеді.  Психопатология (психикалық ауытқу) құбылысы ретіндегі Алдамшы көріністермен қатар, жұрттың бәрі де бақылай алатын “физикалық Алдамшы көріністер” де болады. Бұл негізінен оптикалық құбылыстарға, яғни көрініс иллюзиясына байланысты.
  

• 7 слайд

  Негізінен иллюзияларды галлюцинациялардан ажырата білу керек. Галлюцинациялардың туындауы сыртқы бейненің қандай да бір мүшесі жетіспегендіктен пайда болады. Көрерменді иллюзиялар өзінің сипаты және өлшемі, мағынасы бойынша әр түрлі болып келеді.
  
  

• 8 слайд

  Иллюзия Мюллер-Лайердің алдамшы көрінісі
  Екі тең сызықтар бір жағдайда соңында біріккен, ал екінші жағдайында бұрышымен екі жаққа ажыратылған. Бұл суретке қарап көп адамдар сол жақтағы бұрышы екі жаққа ажыратылған жағы ұзындау дейді. Ал шын мәнінде екі сызықтың өлшемі де бірдей.
  

• 9 слайд

  Сол жақтағы шеңбердің ортасындағы дөңгелек үлкендеу
  

• 10 слайд

  Иллюзияның бұл түрі жалпы бір заңмен түсіндіріледі яғни бүтіндей затты қабылдауы меңгерудің ерекшелігіне сипатталады. Дөңгелекті иллюзия контраст заңы бойынша түсіндіріледі, яғни затты үлкен не кіші зат қоршауына байланысты өлшемінің үлкен не кіші болып көрінуі.
  
  

• 11 слайд

  Заттардың формасының ығысуы. Егер де параллель сызықтарды өзара қиылысқан сызықтар фонында қарастыратын болса, онда олар параллель емес сызықтар ретінде қабылданатын болады(г-суреті). Егер де дөңгелекті қисық сызықтар фонында қарастыратын болсақ, онда шеңбер өзінің дұрыс формасын жоғалтады. Иллюзияның бұл түрі өзінің ерекшелігін қабылдау заңында өзінің шешімін табады
  
  

• 12 слайд

  Геометриялық перспективаның иллюзиясы.
  Егер де заттар бір бірінен белгілі бір қашықтықта орналасқан болса, онда біркелкі заттар әр түрлі өлшемде болып көрінеді.
  Осы кезде жақын орналасқан зат кіші, ал алыс орналасқан зат үлкен болып көрінеді
  
  
  
  
  

• 13 слайд

  Артқы жақтағы адам мен алдыңғы жақта тұрған ергежейлі екеуінің бойлары бірдей
  

• 14 слайд

  Бізден қашық орналасқан бұлттар кіші болып, ал біздің жоғары жағымызда орналасқан бұлттар үлкен және жақын болып көрінеді. Қашықтық теориясын алғаш Клеомед сипаттап өткен. Көру иллюзиясын ереже бойынша фигуралардың нақты өлшемдерін жақындату үшін қолданған. Иллюзияны киімдерде көп қолданған. Қазіргі уақытта адамның фигурасы өзгеріссіз қалып, тек қана киімдердің көмегімен тек қана көрермен бейнесін өзгертуге тырысқан.
  

• 15 слайд

  Оптикалық -геометриялық иллюзия
  

• 16 слайд

  Мюллер-Лайердің күнделікті өмірдегі иллюзиясы
  Біздің айналамызда төртбұрышты фигуралардан тұратын заттар өте көп: бөлме, терезе, үй
  Мына суреттерден тұтас бір ғимараттың бұрышын немесе бір бөлменің бұрышының суретін көруге болады. Бұл жердегі айырмашылық бір ғана сызықпен шектеліп тұр. Яғни алыстан немее жақыннан қарау
  

• 17 слайд

  Динамикалық иллюзия
  Мына суреттен біз әр түрлі жылжымалы дөңгелектерді көріп отырмыз.
  Егер үлкен дөңгелектер оңға қарай тез жылжи бастаса, ал кіші дөңгелектер жай жылдамдықпен солға қарай жылжыса, онда көріп отырған адамға жартылай ғана көрініп тұрған бізге жақын сурет үлкендеу болып көрінеді
  

• 18 слайд

  Кино және теледидар – бұл ең танымал иллюзиялардың бірі
  Қазіргі кездегі ЗД киноларымыз осы иллюзия арқылы іске асады. Кино көріп отырғанда теіржолдан поезд келе жатса, жүрегің аузыңа тығылып, тап бір адамдарды басып кететіндей әсер аласың. Судың толқыны келе жатсада қазір үсті басың малмандай су болатындай сезімде отырасың.
  Бұл құбылыс луминг құбылысы деп аталады
  

• 19 слайд

  Балалар компьютермен ойын ойнап отырғанда сол ойындағы іс әрекеттерге байланысыты денелерінің қимылын байқауға болады. Біреулер ұшып келе жатқан құстан сескеніп бір жанына қарай қисайса, енді біреулері өзіне қарай ұшып келе жатқан оқтан сескеніп қалады
  
  Компьтер ойындарында луминг құбылысының көрінуі
  

• 20 слайд

  Ақпаратты қабылдау иллюзиясы
  

• 21 слайд

  Кейбір иллюзиялық көріністер жаңадан келіп жатқан ақпараттармен байланысты.
  Кейде адамдар әлемді шынайы түрде қабылмайды. Яғни әлемді өзі көргісі келген арман мен қиялдары арқылы көреді.
  

• 22 слайд

  Мына суретке қараңыз:
  Ортадағы символ әріп пе әлде цифрма?
  Егер горизонталь бағытты қарастырсақ, онда ол әріп ретінде көрінеді
  Ал егер вертикаль бағытты қарастырсақ, онда ол мүлдем әріпке ұқсамайды, ол сан. Бұлай болуына вертикаль бағытта тұрған сандар себепші
  

• 23 слайд

  Егер екі суретті теріс қаратып қарайтын болсақ, онда бұл екі суреттің де ешқандай айымашылығы жоқ: көзі, мұрыны, ерні шашы бәрі бірдей. Алайда осы суретті оңғаратып қарайтын болсақ, онда мүлдем екі түрлі суретті аламыз. Яғни, бірінші суретте өмірге өкпесі бар қайғылы әйел бейнеленсе, кінші суретте жайдары, мейірімді күлкісімен бейнеленген әйелді көреміз.
  

• 24 слайд

• 25 слайд

  Келесі бір иллюзиялық бейнеге мысал ретінде түсқағаздың немесе кілемнің суреті, үй қабырғасының жарылуы неме дақтары, бұлттарға қарап неше түрлі бейнелерді көруімізге болады: адамның бейнесін, неше түрлі фантастикалық бейнелерді, ерекше жануарлардың т.б байқауға болады.
  

• 26 слайд

  Бірінші суреттен ештеңе көріп тұрған жоқсыз ба? Ал кейбір журналистер осы жерден шайтанның суретін көрген.
  

• 27 слайд

  Марстағы адам бейнелері (NASA, 1976).
  

• 28 слайд

  Иллюзиялық суреттер топтамасы
  

• 29 слайд

  Қанша адм бейнесі бар?
  

• 30 слайд

  Кімді көріп тұрсыз?
  Жас қызды ма әлде мұңлы кемпірді ме?
  

• 31 слайд

  Есекті табыңыз
  

• 32 слайд

  Өсекшілер мен шайтан
  

• 33 слайд

  Саксафонда ойнап тұрған еркекпе, сұлу әйел бейнесі ме?
  

• 34 слайд

  Қоян ба әлде құстың тұмсығы ма?
  

• 35 слайд

• 36 слайд

• 37 слайд

• 38 слайд

• 39 слайд

• 40 слайд

  Пілдің неше аяғы бар?
  

• 41 слайд

  Жирафтың ше?
  

• 42 слайд

  Шексіз суреттер…
  

• 43 слайд

  Біртүрлі айна
  

• 44 слайд

  Француз солдаты ма әлде аттың басы ма
  

• 45 слайд

  Ат немесе құрбақа
  

• 46 слайд

  Жас дәрігер немесе кәрі кемпір
  

• 47 слайд

  Жас студенттен профессорлыққа дейін бірақ айналым
  

• 48 слайд

  Енді 30 секунд лампочканың спиралына қарап тұрыңызда көзіңізді жанындағы ақ төртбұрышқа аударыңыз. Не көрдіңіз?
  

• 49 слайд

• 50 слайд

• 51 слайд

  Қандай сөз жазылған?
  

• 52 слайд

  Итті табыңыз
  

• 53 слайд

  Қолданылған әдңбиеттер
  http://www.illusion.turist.by/main/index/index.php - Зрительные иллюзии и феномены
  http://www.sciam.ru/2004/6/ochevidnoe.shtml - Иллюзии зрительного восприятия. Очевидное-невероятное. Журнал «В мире науки», июнь 2004 № 6
  http://www.yugzone.ru/book/gregory.htm - Л.Р. Грегори «Разумный глаз»
  http://uspeh.igsha.ru/index-39.htm - Психология успеха. Зрительные иллюзии и феномены
  Если вас заинтересовал рассказ о зрительных иллюзиях, то вы можете увидеть большое количество самых разнообразных иллюзий на сайте факультета психологии Московского государственного университета им. М.В. Ломоносова www.psy.msu.ru