Шоғырландырып қарқынды оқыту технологиясын қолдану

Шоғырландырып қарқынды оқыту

Мектеп оқушылары 4 топтасқан сыныптарға бірігеді.

І – топ  2,3,4 сынып

ІІ – топ   5,6,7 сынып                 оқушылары

ІІІ – топ  8-9 сынып

IV- топ 10-11 сынып

Әр сыныптағы оқушылар саны 30-дан аспау керек. Әр топ 5-6 шағын топшаға бөлінеді. Шағын топшаға міндетті түрде әртүрлі сыныптың, жас шамасынан аздаған айырмашылығы бар балалар бірігеді. Мұның қажеттілігі:

-         әрбір  шәкірт қажетінше өз бетінше жеке де.

-         жанындағы достарыменде бірге топтық 

-         не шағын ұжымдық қызмет атқара алады.

Топтасқан сыныптардағы берілетін білім мазмұны арнайы дайындалған оқу бағдарламасы бойынша іске асады. Арнайы бағдарлама Білім Министрлігі бекіткен бағдарламаны басшылыққа алады. Оның басты ерекшелігі – топтасқан сыныптағы әр жастағы шәкірттер бір ғана ортақ тақырып бойынша білім алады.

Оқу үрдісі шоғыр – сабақ деп аталады. Шоғыр сабақ 4 буынға бөлінген: сілтеу , шолу, машықтану, сынау, әр қайсысының ұзақтығы 30 минут -  яғни 2 сағат болады.

Бірінші – сілтемеде – мұғалім кіріктірілген шоғыр тақырыпты шола түсіндірсе, оқушы оны тыңдай отырып, тірек конспекті жасайды.

Екінші шолуда – шәкірт мұғалімнің ұсынысымен өз бетінше дайындыққа көшеді, жаңа тақырып бойынша пысықтау  сұрауларына жауап беріп, қосымша мәліметтерді игереді.

Үшінші – машықтануда – әрбір шәкірт өз сыныбына сай мұғалім берген әр деңгейлі тапсырманы ретімен орындап шығады. Карточка түрінде берілетін деңгейлі  тапсырманы ретімен орындап шығады. Карточка бойынша берілетін деңгейлік тапсырмаларда оқушының талап – тілегі, білім деңгейі, шамасы ескеріледі.

Төртінші – сынауда – шәкірттер түгелдей дерлік жауап беріп, үй тапсырмасының орнына жүретін карточкадағысұрауларын, жаттығуларын, есептерін айтып түсіндіріп ұпай санымен белгіленетін рейтингтік бағалар алады.

Үздік үлгіретін шәкірттер үйге апталық, шығармашылық тапсырмалар алады, оны орындап, сабақ кезінде қорғап шығады.

Бұл шоғыр – сабақтың 75% оқушының өз бетінше жұмыс істеуіне, жаңа тақырыпты игеріп, үй тапсырмаларын орындауына, қарқынды алған білім, білік, дағдысын бағалауға бағытталған олардың даралай қызметі айтарлықтай басымдылыққа ие болады.

Сонымен қоса шоғыр – сабақ үстінде топтасқан сыныптардағы шағын топшалардың жұмысында ұжымдық әсер байқалады. Оқушылар бір-біріне көмектесіп, пікір алмасып, пікір сайысқа түседі. Бір оқу жылында бірден екі сыныптың міндетті деңгейінен аса білім мазмұнын игерген, тиісті тапсырмаларды орындаған оқушылар ілгерілете оқыту ұстанымы бойынша 2 сыныпты бітіріп кете алады.

«Шоғырландырып қарқынды оқыту» дәстүрлі педагогикаға мәлім көптеген жаңалықтар мен ұстанымдарды сыныптық – сабақтың жүйенің басты талаптарын қатаң сақтайды.

Шоғыр – сабақтың құрылымы, міндеті.

Шоғыр сабақ буындары	Мұғалім және оқушы атқаратын қызметі
1.   Сілтеме 30 мин.	1.   Жаңа кіріктірілген шоғыр тақырыптарды шола түсіндіру. 2.   Қысқа пысықтау. 3.   Өз бетінше игеретін тапсырмалар беру.	1.   Жаңа материалды талқылау, тірек конспектісін жасау. 2.   Сұраулар беру, пысықтауға қатынасу. 3.   Өзіндік тапсырма алу.
2.Шолу 30 мин.	1. Өз бетінше дайындық кезеңінде түсінбегендерге бағыт-бағдар беру. 2. Әр деңгейлі толық пысықтау жүргізу. 3. Стандартты деңгейдегі  тапсырмаларды тарату.	1. Өз бетінше дайындықтың тапсырмасын орындау, дәптерге жазу. 2. Пысықтау сұрақтары мен жаттығуларына жауаптар даярлау. 3. Қосымша мағлұматтарды игеру, конспектілеу.
3.Машықтану 30 мин.	(стандарт) 1.    Машықтану тапсырмаларын орындалуын қадағалау. 2.    Тапсырма орындаған оқушыларға келесі деңгейдің тапсырмасын беру. 3.    Озат оқушыларға дара тапсырма беру.	1.    Машықтану тапсырмасының стандартты деңгейіндегісін, одан кейінгілерін орындап дәптерге жазу. 2.    Қажет болса дара тапсырма алып орындау. 3.    Топшадағы оқушылардың тапсырмаларын талдауға араласу.
4.Сынау 30 мин.	1. Оқушыларды міндетті деңгей бойынша кезегімен түгелдей сұрап шығу. 2. Мүмкін деңгейдің тапсырмасын орындаған оқушыларды түгелдей сұрау, бағалау. 3. Шоғыр сабақты қорытындылау.	1. Машықтану тапсырмасының міндетті, деңгейін орындап, түсіндіру, баға алу. 2. Мүмкін деңгейлердің тапсырмаларын түсіндіріп беру, баға алу. 3. Дара тапсырманы түсіндіріп беріп баға алу.

Психологиялық – педагогикалық блок.

Жетік мұғалім меңгеруі тиіс.

-         Мәдениетті ұрпақтан – ұрпаққа таратуды қамтамасыз ететін гуманитарлық әрекеттің ерекше облысы ретіндегі білім сферасы жөніндегі бір тұтас түсініктерді

-         Конструктивті қарым-қатынас жасау қабілеттілігін

-         Практикалық іс-әрекеттерде алған білім мен кәсібінің мүмкіндіктерін саналы түрде іске асыра алу қабілеттілігін

-         Топ ішіндегі және топтар арасындағы жағымды қарым-қатынастарды ұстай алу қабілеттілігін

-         Жағдайдың өзгеруіне қарай педагогикалық ықпал стратегиясын өзгерте алу қабілеттілігін

-         Сананың өзіне назар аударып, өзінің психологиялық күйіне ой жүгірте алу  (рефлексия) қабілеттілігін

Сондай-ақ оларда білім беру мәселелерін шешуге қажетті ұғымдық – операциялық және мотивациялық – жеке тұлғалық даярлықтарының болуы тиіс.

Мынандай білім жүйесін меңгеруі тиіс.

-         Әлеуметтік мәдени кеңістікте жеке тұлғаны дамытудың жеке даралық психологиялық ерекшеліктері жөніндегі

-         Адамдардың өзара (қызметінің) іс-әрекетінің әлеуметтік психологиялық механизмі жөніндегі

-         Білім беруді оның психологиялық – педагогикалық дәстүрлерін, табиғи , мәдени және әлеуметтік жағынан сәйкестігін, сондай-ақ мақсатын ескере отырып дамытудың принциптері мен заңдылықтары туралы

-         Жеке тұлғаны өзін-өзі дамыту шарттары, тәсілдері, жолдары жөніндегі.

Пайдаланылған әдебиеттер

1.     Н.Ә.Назарбаев «Қазақстан халқына жолдаулары».

2.     Қазақстан Республикасының «Білім Заңы».

3.     Г.К.Селевко «Современные образовательные технологии».

4.     «Қазақстан мектебі» журналы 1998-2006ж.

5.     Қ.Қабдықайырұлы, В.М.Монахов, Л.Н.Оразбекова, Т.Ә.Әлдібаева «Оқытудың педагогикалық жаңа технологиясы».

6.     «Бала би» журналы № 1-11   2006ж.