Қызығушылық-ты ояту
|
Өткен
материалдарға шолу жасау
«Кубизм» әдісі
1
қыры: Құрылымдық типтерді ата.
2
қыры: Программаның орындалу барысында мәндері өзгеріссіз қалатын шамаларды қалай атайды.
3
қыры: Алгоритмді графикалық тәсілмен бейнелегенде төмендегі блок-схема түрінің негізгі әрекеті.
4
қыры: Паскаль тіліндегі логикалық айнымалылар типінің жазылуы.
5 қыры: Егер y -
бүтін сан болса, онда x:=1.2*y өрнегінің мәні айнымалылардың қандай типіне жатады?
6
қыры: Программалау тілінің белгілі бір іс-әрекетті орындай
алатын, тиянақты мағынасы бар ең қарапайым сөйлемі қалай аталады.
|
«Кубизм» әдісі арқылы өткен тақырыпты қайталайды.
|
Мағынаны тану
|
Паскаль тілінде деректер типі қарапайым және күрделі болып бөлінеді.
Қарапайым типтерге келесілер жатады: стандарты, саналмалы деректер
типі, шектелген деректер типі, күрделілерге: массивтер (жиымдар), файлдар,
жазулар, жиындар жатады.
Сурет 2 – Деректер типінің классификациясы
Математикада, экономикада деректердің жинақталған түрлері жиі
кездеседі мыс: кесте, фамилиялар тізімі, сандар тізбегі кеңінен
қолданылады. Бір типті деректер жиынын өңдеу үшін массив ұғымы
енгізіледі.
Флипчарттағы мысал сөзіне сілтеме жасау арқылы оқушылар массив
ұғымы жайында мәліметті бейне роликтен тыңдай алады.
Бір типті индексті айнымалылар жиынтығын массив деп атайды. Нақты сандар жиынын мыс:
1.6,14.9,-5.0,8.5,0.46 массив деп есептеп оны
бір атпен мыс: А деп белгілейік. Массивтің әр әлементі
индексті массив атымен белгіленеді.
Ереже бойынша
математикада индекс де дөңгелек жақшаға не массив атынан бірнеше төмен
беріліп жазылады. Мысалы: А(1), А(2), А)3), А(4), А(5) немесе А1,
А2, А3, А4, А5 немесежалпы
түрде {Ai}, мұнда i=1,2,3,…,n.
Сурет 3 – Бір өлшемді және көп өлшемді
массивтер
Ал Паскаль тілінде
индекс квадрат жақшаға алынып жазылады. Қарастырылған мысал үшін,
массив элементтері A[1]=1.6, A[2]=14.9, A[3]=-5.0, A[4]=8.5, A[5]=0.46.
Егер бағдарламада массив қолданылса, онда ол VAR айнымалылар
бөлімінде, не TYPE типтер бөлімінде сипатталады. Алдымен массивтің
айнымалылар бөлімінде сипатталуын қарастырайық. Сипатталу түрі:
VAR_массив аты:ARRAY[t1] OF_t2;
Мұндағы ARRAY (массив), OF (одан)- қызмет сөздері. t1-REAL
және INTEGER стандарт типтерінен басқа , кез келген қарапайым тип
болатын тип индексі. t2-Паскаль тілінде мүмкін болатын
массив элементтердің типі.
Келесі мысал үшін массив мынадай түрде сипатталады:
VAR А:ARRAY[1..5] OF REAL;
Мұндағы А- элементтерібазалықтип REAL болатын массиваты. Индекс типі 1 ден 5-ке дейін шектелген.
Мысал1.
15 бүтін санның қосындысын есепте. Сандарды белгілеу
үшін элемент индекстері I болатын массив атын Х деп
белгілейік. Сонда
Sum= X[1]+X[2]+…+X[15].
VAR X:ARRAY[1..15] OF INTEGER;
. . .
SUM:=0;
FOR I:=1 TO 15 DO
BEGIN
READ(X[I]);
SUM:=SUM+X[I]; END;
|
Оқушылар жаңа тақырыпты өз бетінше, кейін топпен
бірге отырып талқылайды.
«Түртіп
алу» әдісі арқылы жаңа мәліметтерді дәптерге жазып алады. Тақырып негізінде
мазмұнды сызба қорғайды. Топтан бір-біріне түсіндіреді, сұрақтар қояды.
|
Есептер шығару
|
№1. 10 элементтен тұратын А массивтің элементтерін
енгізу және шығару программасын құру керек.
Program esepl:
Uses
crt:
Var
l:integer:
A:array
[l..10] of integer;
Begin
Clrscr;
For
i:=l to 10 do
Begin
Writeln(
‘a[‘,I,’]-? ’);
Readln
(a[i]);
End;
For
i:=l to 10 do
Writeln(‘a[‘,I,
’]=’,a[i]);
End
№2. Берілген бір өлшемді A{2,-3,5,8,-2} массив
элементтерінің қосындысын есептейтін прграмма жазу керек.
Program
esep2:
Uses
crt;
Var
I,s:integer:
A: array [l…5] of integer;
Begin
Clrscr;
For
i:=1to 5 do
Begin
S:= 0;
Writeln(`a[`,I`]-?`);
Readln(a[i]);
End;
For i:=1 to 5do
Begin
S:=S+a[i];
Writeln(`S[`,I,`]=`,S);
End;
End.
№3. Берілген бір өлшемді
А{2,-3,5,-8,2} ма ссив элементтерінің квадраттарының қосындысын есептеу
программасын құру керек.
Program esep3;
Uses
crt;
Var
I,s:integer:
A: array [l…5] of integer;
Begin
Clrscr;
For
i:=1to 5 do
Begin S:= 0;
Writeln(`a[`,I,` ]-?`);
Readln(a[i]);
End;
For i:=1 to 5do
Begin
S:=S+sqr(a[i]);
Writeln(`S[`,I,`]=`,S);
End;
End.
|
Оқушылар есепті алдымен тақтаға немесе дәптерге,
содан кейін Паскаль программалау тіліне программаны енгізіп, нәтижесін алады.
Жеке орындайды.
|
Үйге тапсырма
|
Тақырыпты оқу.
Берілген бір өлшемді
А{2,-3,5,-8,2} массив берілген, оң элементтерін баспаға шығаратын программа
құру керек
Program esep4;
Uses
crt;
Var
I:integer:
A: array [l…5] of integer;
Begin
Clrscr;
For
i:=1to 5 do
Begin
Writeln(`a[`,I,` ]-?`);
Readln(a[i]);
End;
For i:=1 to 5do
Begin
If (a[i])>0 then
Writeln(`a[`,I,`]=`,a[i]);
End; End.
|
Күнделіктеріне үй
тапсырмасын жазады
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.