9 сыныпқа арналған ашық сабақ."Құрылымдық мәліметтер" (9-сынып)

Атырау облысы, Жылыой ауданы, Құлсары қаласы

«№1 жалпы орта білім беретін мектеп» мемлекеттік мекемесі

Информатика пәнінің І санатты мұғалімі Ихсанова Фарида Меңдігерейқызы

Сабақтың тақырыбы:

§1.5 Деректерді енгізу және шығару. Құрылымдық мәліметтер

Сілтеме

Авторы: Б.Қ.Сапарғалиева, Н.Е.Масалимова

Жалпы мақсаттар

Білімділік:

Оқушыларға құрылымдық мәліметтер, деректерді енгізу және шығару туралы түсінік беру

Дамытушылық:

Оқушылардың компьютерде бағдарламамен жұмыс жасауда, әр-түрлі амал-тәсілдер арқылы алған білімдерін практикада қолдана білуге, ой – өрісін танымдылық қабілетін, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту;

Тәрбиелік:

Өз білімдерінің нәтижесінде өздерін бағалай білуге тәрбиелеу, алған білімдерін бағдарлама құруда еркін қолдана білуге үйрету. Жаңа заман ағымына сай компьютерлік біліктілік қорларын өз беттерімен жетілдіре отырып, берілген жұмыстарды орындату арқылы ұйымшылдыққа тәрбиелеу, оқушылардың  өткен тараулар бойынша алған білімдерін жинақтау, өз ойларын еркін жеткізе білу дағдыларын қалыптастыру;

Сабақтың типі

Іскерлік пен дағдыны қолдану

Сабақтың әдісі

Эвристикалық-зерттеушілік, практикалық

Сабақтың түрі

Аралас сабақ

Пәнаралық байланыс

Математика, әдебиет, тарих

Сабақтың техникалық құралы

Интерактивті тақта, компьютер

Сабақтың көрнекілігі

СКТТ, презентация, электрондық оқулық

Программалық жабдықтама

АВС Паскаль программасы

Оқушылар

нені білуі керек

нені үйренуі керек

• Оқушылар техника қауіпсіздігі ережелерін;

• Ақпаратты қорғау саласындағы ҚР Заңнамасы

• АВС программасының терезе құрылымын;

• Интернет;

• Есептер шығару кезеңдерін;

• Деректерді енгізу және шығару

• Паскаль тілінде сызықтық программалармен есептер шығара білу.

Күтілетін нәтиже

• Алгоритм, программа туралы кең түсінік қалыптастыру;

• Бір-бірін оқытуы, бірін-бірі тындауы арқылы бір ұжым қалыптастыру;

• Берілген сұрақтар арқылы ойлау қабілеттерін, жауап беру шапшаңдығын анықтау;

• Алған білімдерімен бұрынғы білімдерін ұштастырып, қолдана білуі;

• СКТ технологиясы бойынша Паскаль программалау тілі тарауын талдай білу.

«Қазіргі заманда жастарға ақпараттық технологиямен байланысты әлемдік стандартқа сай мүдделі жаңа білім беру өте қажет»

  Н.Ә.Назарбаев

Сабақтың жүру барысы

(Сабақтың әрбір бөлімі, арнайы ұрандармен, оқушыларды ынталандыра отырып, жүзеге асады)

Бағалау

Балдық жүйе

«Жаңа ақпарат, жаңа ғасыр жаңару-жасампаз жастың жетістігі бүгінгі»

Н.Назарбаев

І. Зерделілік тапсырмалар блогы

(Үй тапсырмасы)

20 балл

«Денсаулық-байлықтан да қымбат»

Д.Рей

1.ТҚ ережесі – оқушылардың презентациясын тыңдау

2 балл

«Нағыз білім атаулыға өздігінен білім алу арқылы ғана қол жетеді»

Н.Рубакин

Қызығушылығын ояту.

2.«Сен -маған, мен-саған». «Интернет» тарауын сатылай кешенді талдау

№3 есеп. Шаршы ішіне шеңбер салу алгоритмін құру

3 балл

«Тәжірибе мен бақылау-әрбір адамға ашылған ақылдың көзі»

Ченнинг

№4 тапсырма. Шығармашылық тапсырмаларын қорғау

а) «Компьютерлік вирустар»

5 балл

«Тәжірибе кішкене болса да үлкен теорияға пара –пар»

Букер заңы

ә) «Компьютердің қолдану салалары» зерттеу жұмысы

5 балл

«Әрекетіміз дұрыс болу үшін оған баратын жолымыз қандай болуы
керек екенін анықтап алуға тиіспіз»
Әл-Фараби

№5 тапсырма. Есеп шығару кезеңдерін ретімен орналастыру

5 балл

«Ақыл-шырақ, қара түнді ашатын,

Білім-жарық, нұрын саған шашатын»

Баласағұни

ІІ. Ақпарат блогы

(Жаңа сабақ)

5 балл

«... тәжірибе әрбір ғылымның негізі.

Сондықтан үйретеміз және үйренеміз»

Ы. Алтынсарин

.

§1.5 Деректерді енгізу және шығару. Құрылымдық мәліметтер

(Электронды оқулық, сатылай кешенді талдау технологиясы бойынша сабақты көрнекі түсіндіру)

1. Паскаль программалау тілі

2. Паскаль тілінің алфавиті. Әріптер, сандар, арифметикалық және салыстыру амалдары, арнайы символдар. Санның бүтін және қалдық бөлігі.

3. Паскаль тілінің программасы: тақырып жолы, сипаттау бөлімі, оператор бөлімі

4. Паскаль тіліндегі мәлімет типтері

5 балл

«Цивилизацияның басты міндеті-адамды ойлай білуге үйрету»

Эдисон

ІІІ. Жаттығу блогы

20 балл

«Білім-біздің шамшырағымыз. Кітап-біздің ұстазымыз»

Маяковский

№2 Фронтальды тапсырма. (ФТ)

49-бет (ауызша, оқулықтан)

2 балл

«Ең бастысы-адамдарды ойлануға үйрету»

Б.Берхт

№3. Жеке тапсырма (ЖТ) (ЭО)

№1. Топтық тапсырма (ТТ) ЭО

№4. Деңгейлік тапсырма (ДТ)

Паскаль программалау тілінде есепті шығарып, нәтижесін алу

3 балл

5 балл

5,10,15 балл

«Дарындылар-еліміздің қуатты әлеуеті»

Н.Назарбаев

ІҮ. Білімді есепке алу блогы

15 балл

1) №5 тапсырма. Сауалнама (10 сұрақ)

10 балл

«Үйрене білуді үйренген кісіге игілік ұланғайыр»

Менандр

2) Сатылай кешенді талдау бойынша оқушылар жауаптары тыңдалады, тақырып қорытындыланады.

2 балл

«Пікір күшті болса, іс те күшті болмақ»

У.Шекспир

3) «Компьютердің зияны мен пайдасы» пікірталас

3 балл

«Істемек ісіңді алдын-ала білу батылдық беріп, жеңілдік келтіреді»

Д.Дидро

Ү. Қорытындылау

Табысты – адамның өмірде қолы жеткен жағдайымен емес,

табысқа жетудегі жеңген кедергілерімен өлшеу ләзім.

Б. Вашингтон

1) Бағалау

55-60 балл- «5»

35-54 балл- «4»

8-34 балл – «3»

MS Excel бағдарламасында арнайы құрылған бағалау бетшесі бойынша, сыныптағы бүкіл оқу қызметін ескере отырып, автоматты түрде өздерін-өзі бағалайды.

«Нағыз білім атаулыға өздігінен білім алу арқылы ғана қол жетеді»

Н.Рубакин

2) Үйге тапсырма

1. «Деректерді енгізу, шығару. Құрылымдық мәліметтер» тақырыбын оқып келу, кестелерді дәптерге түсіру;

2. №2 есеп. (49-бет, оқулықтан)

3. Шығармашылық тапсырма: «Менің болашақ компьютерім», «Виртуальды тәуелділік» тақырыптарына жоба дайындау

15 балл

3 балл

2 балл

10 балл

Сабақтың жүру барысы

«Қазіргі заманда жастарға ақпараттық технологиямен байланысты әлемдік стандартқа сай мүдделі жаңа білім беру өте қажет»

  Н.Ә.Назарбаев

I. Зерделілік тапсырмалар блогы

«Жаңа ақпарат, жаңа ғасыр, жаңару- жасампаз жастың жетістігі бүгінгі»

Н.Ә.Назарбаев

Денсаулық- байлықтан қымбат. Д.Рей.

1. Техника қауіпсіздігі ережесі- оқушылардың презентация қорғауы -2 балл

Қызығушылығын ояту.

Нағыз білім атаулыға өздігінен білім алу арқылы ғана қол жетеді.

Н.Рубакин

2. «Сен -маған, мен-саған»-3балл. «Интернет» тарауын сатылай кешенді талдау.

Оқушылар тоқыма жіпті бір-біріне бере отырып, бір-бірінің сұрағына жауап береді.

1. Өздігінен көбеюге қабілетті зақымдаушы программа? Вирус

2. Вирусқа қарсы программа (Антивирус)

3. Көп ақпарат сақтау үшін оның мазмұнын жоғалтпастан көлемін кішірейту? Мұрағаттау

4. Программа мұрағаттағыштар : Winrar, WinZip, IZArc, 7-Zip

5. Мемлекеттік ақпараттық ресурстардың, ақпарат саласында жеке адам мен қоғам мүдделері қорғалуының жай-күйі ? Ақпараттық қауіпсіздік

6. ҚР ақпараттық қауіпсіздігінің 2016 жылға дейінгі тұжырымдамасы ? ҚР Призидентінің 2011 жыл 14 қыркүйек №151 жарлығы

7. Компьютер жұмысын басқаратын программа ? Операциялық жүйе

8. Ең алғашқы компьютер ? Эниак

9. Ең алғашқы программист ? Ада Лавлейс

10. Операциялық жүйе түрлері ?

11. Есептің шығару жолын реттелген амалдар тізбегі түрінде көрсету? Алгоритм

12. Алгоритм атауы қалай пайда болды?

13. Түйінді сөздерді ата ? алг, арг, нәт, басы, соңы , енгізу, шығару

14. Іс-әрекеттің тізбектей орындалуын сипаттайтын алгоритмдер ? Сызықтық алг

• Оқушылар бізде не пайда болды ?

• ИНТЕРНЕТ желісі

• Олай болса, «Интернет» тарауын сатылай кешенді талдау

3. Шаршы ішіне шеңбер сызу алгоритмін құрыңыз,22-бет

1. Шаршы саламыз

2. Диагональдарын жүргіземіз

3. Диагональдардың қиылысу нүктесі О шеңбер центрі деп аламыз

4. «Шаршы қабырғаларының жартысын шеңбер радиусы етіп, шеңбер сызамыз»

4. Шығармашылық тапсырмаларын қорғау-5 балл

Тәжірибе мен бақылау-әрбір адамға ашылған ақылдың көзі.

Ченнинг.

а) «Компьютерлік вирустар» (Тұрғаналиев Ержан, Теңізбаев Нұрасыл)

Тәжірибе кішкене болса да үлкен теорияға пара-пар. Букер Заңы

ә) «Компьютердің қолдану салалары» зерттеу жұмысы, жоба қорғау (Ержанова Анель)

№5 тапсырма. Есеп шығару кезеңдерін ретімен орналастыр-5 балл

Әрекетіміз дұрыс болу үшін оған баратын жолымыз қандай болуы
керек екенін анықтап алуға тиіспіз.

Әл-Фараби

1. Есептің математикалық жобасын белгілеу

2. Есептің шешу әдісін таңдап алу

3. Алгоритм құру

4. Программа құру

5. Программа жұмысын ЭЕМ-де тексеру

6. Есепті ЭЕМ-де автоматты түрде орындау

II . Ақпарат блогы.

Ақыл- шырақ, қара түнді ашатын,

Білім- жарық, нұрын саған шашатын... Баласағұни

§1.5 Деректерді енгізу және шығару. Құрылымдық мәліметтер-5 балл

1. Паскаль программалау тілі

2. Паскаль тілінің алфавиті. Әріптер, сандар, арифметикалық және салыстыру амалдары, арнайы символдар. Санның бүтін және қалдық бөлігі.

3. Паскаль тілінің программасы: тақырып жолы, сипаттау бөлімі, оператор бөлімі

4. Паскаль тіліндегі мәлімет типтері

Паскаль программалау тілі

Пайда болуы:

1968-1971 жж. швейцариялық ғалым Никлаус Вирт ұсынды.

Паскаль тілінің альфавиті:

• Әріптер

• Сандар

• Арифметикалық және салыстыру амалдары

• Арнайы символдар

Санның арифметикалық функциялар:

• Бүтін бөлігі -div

• Қалдық бөлігі-mod

Терминдер

Программа- алгоритмнің компьютерде орындалуын жүзеге асыру үшін қолданылатын бірыңғай және дәл жазуға арналған ережелер жүйесі

Деректер-сан мәндері, мәтін түріндегі, сөз тіркестерін мән ретінде қабылдай алатын айнымалылар, тұрақтылар т.б осы тәріздес құрылымдар

Деректерді енгізу- бастапқы деректерді пернетақтадан, таспадан не енгізу-шығару порттарынан енгізу арқылы жүзеге асырылады.

Нәтиже шығару- аралық, немесе қорытынды мәліметтерді экранға, таспаға, енгізу-шығару порттарына жазу.

Паскаль тілінің программасы:

Program тақырып жолы;

VaR сипаттау бөлімі;

Begin

оператор бөлімі;

end.

Паскаль тілінің операторлары

• Жай команда (Сызықтық, меншіктеу)

• Құрама команда (Тармақталу, қайталану)

Массив

• Бірөлшемді

• Екіөлшемді

Графикалық режим

Символдық және жолдық шамалар

Паскаль тіліндегі мәлімет типтері

ІІІ.Жаттығу блогы

Цивилизацияның басты міндеті-адамды ойлай білуге үйрету. Эдисон

Білім-біздің шамшырағымыз. Кітап-біздің ұстазымыз. В.Маяковский

№2-тапсырма. Фронтальды тапсырма (ФТ). 49-бет( ауызша)-2 балл

Ең бастысы- адамдарды ойлануға үйрету. Б.Брехт

№3. Жеке тапсырма (ЖТ)-3 балл. (ЭО) Мына программа орындалғанда а,в, с мәндері неге тең болады?

P

а=8

в=11

с=6

rogram esep;

var a,b,c: integer;

begin

a:= 2+20 div 3;

b:= 2+29 div 3;

c:= 2+ 13 div 3;

Writeln ('a=',a);

Writeln ('b=',b);

Writeln ('c=',c);

end.

№1. ЭО Топтық тапсырма (ТТ)-5 балл.

№4. Деңгейлік тапсырма (ДТ)-5,10,15 балл.

С деңгейі. Есептің математикалық есептелуін шығару-5 балл

В деңгейі. Есептің математикалық есептелуі+алгоритмін құру-10 балл

А деңгейі. Есептің математикалық есептелуі+алгоритмін құру+АВС Паскальда программасын құрып, нәтижесін алу-15 балл

Төртбұрыштың периметрі 20 см. Ені 4 см. Төртбұрыштың ауданын есептеу программасын құрыңыз.

Алг аудан;

Арг а, Р;

Нәт b, S;

Басы

Енгізу а, Р;

b:= (P-2*a)/2;

S:= a*b;

Шығару b, S;

Соңы.

Program audan;

var P,a,b,S: real;

begin

Writeln ('периметрі Р енгіз:');

readln (P);

Writeln ('ені а-ны енгіз:');

readln (a);

b:= (P-2*a)/2;

S:= a*b;

Writeln ('b=',b);

Writeln ('S=',S);

end.

20

4

b=6

S=24

ІҮ.Білімді есепке алу блогы

Дарындылар - еліміздің қуатты әлеуеті. Н. Назарбаев

1) №5 тапсырма. Сауалнама (10 балл )

№1. Паскаль тіліндегі типтер нешеге бөлінеді?

а) 2. ә)3 б)4 в)5

№2. Паскаль тілінде енгізу операторы:

1. write(x,y);

2. writeln(x,y);

3. readline(s,t);

4. readln(s,t)*

№3. Паскаль тілінде шығару операторы:

1. writeln ('y=',y:5:2); *

2. read (s,t);

3. readln (`x=`,x:5:0);

4. writeline (`x=`, x:8:3);

№4. Енгізу операторы…

1. PRINT;

2. BINPUT;

3. READ.*

4. LET;

№5. Шығару операторы …

1. WRITE;*

2. INPUT;

3. LET;

4. REM.

№6. A=14, B=12,3 айнымалылары берілген. Дұрыс сипаттау ретін көрсет.

1. BVAR A=14; B=12,3;

2. VAR A: integer; B: real;*

3. BEGIN A=14, B=12,3

4. VAR A,B: integer;

№7. Программа соңын анықтайтын оператор …

1. INPUT; B. LET;

C. END. D. PRINT;

№8. RUN командасы орындалғаннан кейін қандай процесс жүргізіледі?

1. Программаның орындалуы*

2. Программаның орындалуын уақытша тоқтату;

3. Программа тізімі шығарылады.

4. Экранды тазарту;

№9. У:=’ шешімі жоқ’ сандарының типін көрсетіңіз:

1. 1. нақты –REAL

   2. бүтін- INTEGER

   3. логикалық –LOGICAL

   4. символдық- CHAR

№10. 2.65; 0.865; -10,01 cандарының типін көрсетіңіз:

1. нақты –REAL

2. бүтін- INTEGER

3. логикалық –LOGICAL

4. символдық- CHAR

2) Сатылай кешенді талдау бойынша оқушылар жауаптары тыңдалып, тақырып қорытындыланады-2 балл.

Үйрене білуді үйреткен кісіге игілік ұлаңғайыр.

Менандр

3) «Компьютердің зияны мен пайдасы» пікірталас -3 балл

Пікір күшті болса, іс те күшті болмақ. У. Шекспир

Нағыз білім атаулыға өздігінен білім алу арқылы ғана қол жетеді.

Н.Рубакин

Ү. Қорытындылау

Істемек ісіңді алдын ала білу батылдық беріп, жеңілдік келтіреді.

Д.Дидро

1) Бағалау (55-60 балл – «5», 35-54 балл-«4», 8-34 балл- «3»)

Табысты –адамның өмірде қолы жеткен жағдайымен емес, табысқа жетудегі кедергілермен өлшеу ләзім.

Б.Вашингтон

2) Үйге тапсырма:

Нағыз білім атаулыға өздігінен білім алу арқылы ғана қол жетеді.

Н.Рубакин

1. «Деректерді енгізу, шығару. Құрылымдық мәліметтер» тақырыбын оқып келу, кестелерді дәптерге түсіру-3 балл;

2. №2 есеп. (49-бет, оқулықтан)-2 балл

3. Шығармашылық тапсырма: «Менің болашақ компьютерім», «Виртуальды тәуелділік» тақырыптарына жоба дайындау-10 балл.

11 6

2. Толықтыру

3. Жеке тапсырма. Электрондық оқулықтан тапсырмалар (1,2)

4. Есептеу құралдары- оқушылардың презентациясын тыңдау

5. СКТ талдау

   • «Интернет»

   • «MS Excel бағдарламасы»

1. Диаграмма

2. Диаграмма түрлері

3. Диаграмма құру

III.Жаттығу блогы.

1. Топтастыру «Диаграмма түрлері»

2. Электрондық оқулық 3,4,5,6,7 тапсырма

3. Физикалық есеп. Ом заңы

4. Математикалық есеп. График тұрғызу

IV.Білімді есепке алу блогы

1 . Cауалнама.

Сабақтың жүру барысы

«Қазіргі заманда жастарға ақпараттық технологиямен байланысты әлемдік стандартқа сай мүдделі жаңа білім беру өте қажет»

  Н.Ә.Назарбаев

«Денсаулық-байлықтан да қымбат»

Д.Рей

«Нағыз білім атаулыға өздігінен білім алу арқылы ғана қол жетеді»

Н.Рубакин

«Тәжірибе мен бақылау-әрбір адамға ашылған ақылдың көзі»

Ченнинг

«Тәжірибе кішкене болса да үлкен теорияға пара –пар»

Букер заңы

«Әрекетіміз дұрыс болу үшін оған баратын жолымыз қандай болуы
керек екенін анықтап алуға тиіспіз»
Әл-Фараби

I. Зерделілік тапсырмалар блогы

Қызығушылығын ояту.

6. ТҚ ережесі – оқушылардың презентациясын тыңдау

7. «Сен -маған, мен-саған». «Интернет» тарауын сатылай кешенді талдау

№2 есеп. Шаршы ішіне шеңбер салу алгоритмін құру.

№3 тапсырма. Шығармашылық тапсырмаларын қорғау

«Компьютерлік вирустар»

«Компьютердің қолдану салалары» зерттеу жұмысы

№4 тапсырма. Есеп шығару кезеңдерін ретімен орналастыру.

8. Толықтыру

9. Жеке тапсырма. Электрондық оқулықтан тапсырмалар (1,2)

10. Есептеу құралдары- оқушылардың презентациясын тыңдау

11. СКТ талдау

    • «Интернет»

    • «MS Excel бағдарламасы»

II . Ақпарат блогы.

4. Диаграмма

5. Диаграмма түрлері

6. Диаграмма құру

III.Жаттығу блогы.

1. Топтастыру «Диаграмма түрлері»

2. Электрондық оқулық 3,4,5,6,7 тапсырма

3. Физикалық есеп. Ом заңы

4. Математикалық есеп. График тұрғызу

IV.Білімді есепке алу блогы

1 . Cауалнама.

Бағалау

47-50 балл- «5»

28-46 балл- «4»

7-27 балл – «3»

Үйге тапсырмалар

• «MS Excel бағдарламасы, диаграмма құру» оқу

• Шығармашылық тапсырма «ХХІ ғасыр ақпараттандыру дәуірі»

• Кестелік мәліметтер дайындау

Ең бастысы- адамдарды ойлануға үйрету.

Б.Брехт

... тәжірибе әрбір ғылымның негізі.

Сондықтан үйретеміз және үйренеміз.

Ы. Алтынсарин

Білім-біздің шамшырағымыз. Кітап-біздің ұстазымыз.

В.В.Маяковский

Өмірді шын сүйген адам қолынан келгенін аямай,

сол өмірді жақсарту үшін күреседі.

І. Есенберлин

Істемек ісіңді алдын-ала білу батылдық беріп, жеңілдік келтіреді.

Д.Дидро

Тәрбиелі-тәртіптің құлы.

Б.Момышұлы

Ақыл- шырақ, қара түнді ашатын,

Білім- жарық, нұрын саған шашатын...

Баласағұни

Дарындылар - еліміздің қуатты әлеуеті.
Н. Назарбаев

Талант іске деген сүйіспеншілік сезімі арқылы дамиды.

М. Горький

Денсаулық- байлықтан қымбат. Д.Рей.

Табысты – адамның өмірде қолы жеткен жағдайымен емес,

табысқа жетудегі жеңген кедергілерімен өлшеу ләзім.

Б. Вашингтон

Әрекетіміз дұрыс болу үшін оған баратын жолымыз қандай болуы
керек екенін анықтап алуға тиіспіз.
Әл-Фараби

Тәжірибе мен бақылау-әрбір адамға ашылған ақылдың көзі.
Ченнинг.

Сіз ұзақ сақтаған нәрсені лақтырып тастауыңызға болады.

Қалай бір нәрсені лақтырып тастасаңыз, солай ол қажет боп қалады.

Ричард ережесі.

Біріншіден , ештеңені де себепсіз де, мақсатсыз істеме.

Екіншіден, қоғамның пайдасына аспайтын ештеңені істеме.

М. Аврелий.

Нағыз білім атаулыға өздігінен білім алу арқылы ғана қол жетеді.

Н.Рубакин

Тәжірибе кішкене болса да үлкен теорияға пара пар.

Букер Заңы

Цивилизацияның басты міндеті-

адамды ойлай білуге үйрету.

Эдисон

Күнделікті өмірде адамдарға көрінбейтін нәрселердің

барлығы психология ғылымында қарастырылады.

Ж. Аймауытов

Ісім оңсын десеңіз,
Сол істің маманы болыңыз.
Даңқым шықсын десеңіз,
Көпшіліктің адамы болыңыз.
Әл-Фараби

Үйрене білуді үйренген кісіге игілік ұланғайыр.

Менандр

Пікір күшті болса, іс те күшті болмақ.

У. Шекспир

8 а сынып

Сабақтың тақырыбы:

Диаграммаларды құру, редакциялау және форматтау

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:

Оқушылардың MS Excel бағдарламасы бойынша өткен матеиалдар бойынша, алған білімдерін тексеру, берілген тапсырмаларға диаграммалар құру, редакциялау, форматтау;

Дамытушылық:

Оқушылардың компьютерде MS Excel бағдарламасымен жұмыс жасауда әр-түрлі амал-тәсілдер ойлау арқылы логикалық ойлау қабілеттерін дамыту;

Тәрбиелік:

Өз білімдерінің нәтижесінде өздерін бағалай білуге тәрбиелеу, материалды еркін қолдана білуге үйрету. Қазіргі заман ағымына сай компьютерлік біліктілік қорларын өз беттерімен жетілдіре отырып, берілген топтық жұмыстарды орындау барысында ұйымшылдыққа, ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың типі: іскерлік пен дағдыны қолдану

Сабақтың әдісі: Эвристикалық-зерттеушілік, практикалық

Сабақтың түрі : Тренинг

Пәнаралық байланыс: математика, физика

Сабақтың техникалық құралы: интерактивті тақта

Сабақтың көрнекілігі: СКТТ, презентация

Сабақтың қосымша әдебиеттері:

Сабақтың жүру барысы

І. Зерделілік тапсырмалар блогы

Үй тапсырмасы:

1. ТҚ ережесі (презентация) -1 балл

2. Ақпараттық диктант-MS EXCEL бағдарламасы-5 балл

MS EXCEL-сандық кестелермен жұмыс істеуге арналған MS Office құрамына кіретін программа. MS EXCEL файлы жұмыс кітабы деп аталады. Жұмыс парағы 256 бағаннан және 65536 жолдан тұратын кесте түрінде беріледі. Жолдар сандармен нөмірленген, ал бағандар әріптерден және әріп комбинацияларынан тұрады. Әрбір ұяшықтың жол атынан және баған атынан құрылған адресі болады.

3. Электронды оқулықтан №1,2 тапсырма- 10 балл

4. «Презентация «Есептеу құралдары»-1 балл

5. «Сатылай кешенді талдау» технологиясы– 2 балл

Интенет. Компьютерлік желі

Түрлері:

• Аймақтық

• Бүкіләлемдік

Пайдаланушыға беретін мүмкіндіктері:

• • • бірдей программаларды

    • жалпы ақпараттық

    • ақпараттық ресурстарды қолдануда өзара ақпарат алмасуға

Терминдер

Сервер- ортақ пайдалануға арналған барлық ресурстарды қамтитын және

компьютер клиентке қызмет ұсынатын компьютер.

Желілік хаттама- компьютердің бір-бірімен байланыс жасау ережесі

Интернет-желілердің желісі

Интернет провайдері- интернетте қызмет көрсету провайдері.

Шлюз- бір желідегі деректерді басқа желідегі пайдаланушылар

түсінетіндей форматқа аударатын компьютер не программа.

Интернет адрестері-сервер қай компьютердің жақын, алыстығын адрестің

4 байты бойынша анықтайды, мысалы

198.137.240.100. – IP адресс. Компьютерге ыңғайлы,

адамға есте сақтауға қиын. Адресс пішінінің басқа

түрі: WWW.microsoft.com

2 1 3

2-доменге тиісілі компьютердің аты

1-тіркеу кезіндегі алынған сервердің домендік аты

3-доменннің тиісілігін анықтайтын жұрнақ

Желілердің типтері

• жергілікті есептеу желісі –шағын ауқым (LocalArea-LAN)

• аймақтық есептеу желісі- үлкен ауқым-(Metropoitan Area Network-MAN)

• ғаламдық есептеу желісі- үлкен ауқым-(Wide Area Network-WAN)

Интернет қызметтері

• WWW қызметі

• Электрондық пошта

ІІ. Ақпарат блогы

Диаграммаларды құру, редакциялау және форматтау

Дөңгелек диаграмма бірнеше шамаларды салыстыру үшін қолданылады.Ол шамалардың қосындысы 100 %-ды берсе, диаграмма өте көрнекі шығады.Дөңгелек диаграмма барлық жағдайда ақпараттық нақтылығын көрсете алмайды.

Гистограмма бірнеше шамаларды бірнеше нүктеде салыстыру үшін қолайлы. Берілген диаграмма бағандардан тұрады. Сондықтан бағанды диаграмма деп те атады.

График- бірнеше шамалардың бір нүктеден екіншісіне ауысқандығының өзгерісін бақылап отыруға ыңғайлы. Гистограммадан айырмашылығы олардың биіктігі (квадратпен, ромбмен) белгіленіп көрсетіледі.

Есеп 1. Бақылау жұмысынан сыныптағы 20 оқушының 5-еуі «5», 7-еуі «4»,

қалған оқушылар «3» бағасын алды. Дөңгелек диаграмма құрыңыз.

Шарты: Шешуі: 5 оқушы - Х ⁰

Барлығы-20 оқушы Жарты шеңбер- 180 ⁰ 20 оқушы-360 ⁰

Толық бұрыш -360 ⁰ 20: 360 = 5:Х

«5» алған оқушы саны – 5 20х=360*5

«4» алған оқушы саны – 7 20х = 1800

Дөңгелек диаграмма құр х=1800:20

х=90 ⁰ («5» алған оқушы)

«4» алған оқушы :

20 оқушы-360 ⁰

7 оқушы - Х ⁰

20: 360 = 7:Х

20х=360*7

20х = 2520

х=2520:20

х=126 ⁰ («4» алған оқушы) 360 ⁰-(90 ⁰+126 ⁰)=144⁰ («3» алған оқушы)

III.Жаттығу блогы.

1. Топтастыру «Диаграмма түрлері»-5 балл

2. Электрондық оқулық 4,5,6,7 тапсырма-8 балл

3. Физикалық есеп. Ом заңы-5 балл

Кернеу тұрақты 20 В болғанда, кедергі 5 Ом-нан 10 Ом-ға дейін өзгереді. Тоқ күші неге тең ?

U, В

20

20

20

20

20

20

R, Ом

5

6

7

8

9

10

I, А

4,0

3,3

2,9

2,5

2,2

2,0

I

~

U

U

~

1/R

7. Математикалық есеп. График тұрғызу-5 балл

Y=2x-3 Функциясының графигін сыз

х

-3

-2

-1

0

1

2

3

у

-9

-7

-5

-3

-1

1

3

IV.Білімді есепке алу блогы

1 . Cауалнама.-10 балл

1.Формула мен сандардан құралған электрондық кестенің үзіндісі келтірілген. Екі мен үшінші жолдар аралығына мәндер қойғаннан кейін D6 ұяшығы неге тең болады?

В

С

D

2

5

2

1

3

6

8

3

4

8

3

4

5

= СУММ(В2:D4)

А. 40

В. 25

С. 32

D. 17

2.Excel-де А1 және С3 аралықтарында қосындының мәнін есептеу функциясын көрсет:

1. СУММА (А1:С3)

2. СУММА (А1:С$3).

3. СУММА /А1-С3/.

4. СУММА (А1, С3).

3.Төмендегі жазылған адрестердің қайсысы абсолюттік болып табылады?

1. $D$16, $F$45.

2. A$25, $D12.

3. C5, F6:D$7.

4. D5$, D$7.

4.Excel-де автотолтыру қалай орындалады?

1. Ай, күн, апта, диаграмма аты

2. Ай, апта атауы, сан

3. Формула, диаграмма.

4. Апта күндері, сан, диаграмма аты.

5.Excel кестесінде қанша баған бар?

1. 255.

2. 256

3. 65536

4. 452.

6. Кітаптың қажет емес беттерін қалай өшіруге болады?

1. Файл – Удалить – Лист.

2. Правка – Удалить лист.

3. Вставка – Удалить лист

4. Сервис - Удалить лист

7.Кітапқа жаңа бетті қалай қосуға болады?

1. Файл  Добавить Лист.

2. Сервис  Добавить  Лист.

3. Вставка - лист

4. Вид  Добавить  Лист.

8.Ұяшық диапазонын жазу үшін қандай символ қолданылады?

1. :

2. -

3. 

4. 

9. EXCEL-де электрондық кесте ұяшықтарымен келесі әрекеттерді жүргізуге болмайды:

1. Ақпаратты енгізіп, түзетуге

2. Ақпараттарды көшіріп, өшіруге

3. Бөлек алынған тордың өлшемін өзгертуге

4. Белгілеп және оны өшіруге.

10. Exсel программасының жұмыс алаңында бағандар қалай бейнеленген?

1. нүктемен.

2. әріппен

3. суреттермен

4. Цифрмен

Ү.Қорытындылау

Бағалау

47-50 балл- «5»

28-46 балл- «4»

7-27 балл – «3»

Үйге тапсырма:

• «MS Excel бағдарламасы, диаграмма құру» оқу

• Шығармашылық тапсырма «ХХІ ғасыр ақпараттандыру дәуірі»

• Кестелік мәліметтер дайындау.

Қосымша тапсырма:

кл

барл.

"5"

"4"

"3"

сапа, %

8а

15

2

8

5

66,7

8ә

21

0

7

14

33,3

8 кл

36

2

15

19

47,2

Күні_________________ Сыныбы __________ Пәні __________________________

Оқушының аты-жөні: ______________________________________________________

47-50 балл- «5» 28-46 балл- «4» 7-27 балл – «3»

ТҚ

ЕТ даму тарихы

Толықтыру

ЭО-1

ЭО-2

СКТТ

топтас- тыру

№4

№5

№6

№7

Физ. есеп

Мат.есеп

тест

жинаған ұпайы

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

50

1 балл

1 балл

1 балл

5 балл

5 балл

4 балл

5 балл

2 балл

2 балл

2 балл

2 балл

5 балл

5 балл

10 балл

Диаграммаларды құру, редакциялау және форматтау

Дөңгелек диаграмма бірнеше шамаларды салыстыру үшін қолданылады.Ол шамалардың қосындысы 100 %-ды берсе, диаграмма өте көрнекі шығады.Дөңгелек диаграмма барлық жағдайда ақпараттық нақтылығын көрсете алмайды.

Гистограмма бірнеше шамаларды бірнеше нүктеде салыстыру үшін қолайлы. Берілген диаграмма бағандардан тұрады. Сондықтан бағанды диаграмма деп те атады.

График- бірнеше шамалардың бір нүктеден екіншісіне ауысқандығының өзгерісін бақылап отыруға ыңғайлы. Гистограммадан айырмашылығы олардың биіктігі (квадратпен, ромбмен) белгіленіп көрсетіледі.

3.Толықтыру-1 б

MS EXCEL- сандық кестелермен жұмыс істеуге арналған MS Office құрамына кіретін программа. MS EXCEL файлы жұмыс кітабы деп аталады. Жұмыс парағы 256 бағаннан және 65536 жолдан тұратын кесте түрінде беріледі. Жолдар сандармен нөмірленген, ал бағандар әріптерден және әріп комбинацияларынан

тұрады. Әрбір ұяшықтың жол атынан және баған атынан құрылған адресі болады.

7.Топтастыру-5 балл

3. Физикалық есеп. Ом заңы-5 балл

Кернеу тұрақты 20 В болғанда, кедергі 5 Ом-нан 10 Ом-ға

дейін өзгереді. Тоқ күші неге тең ?

U, В

R, Ом

I, А

8. Математикалық есеп. График тұрғызу-5 балл

Y=2x-3 Функциясының графигін сыз

х

-3

-2

-1

0

1

2

3

у

Жинаған ұпайыңыз: _________

Бағаңыз: ____________________

Қолыңыз: _________________

Көңіл-күйіңіз: ________________

14 . Cауалнама.-10 балл

Үйге тапсырма:

• «MS Excel бағдарламасы, диаграмма құру» оқу

• Шығармашылық тапсырма «ХХІ ғасыр

ақпараттандыру дәуірі»

• Кестелік мәліметтер дайындау.

Сауалнама-10 балл

1.Формула мен сандардан құралған электрондық кестенің үзіндісі келтірілген. Екі мен үшінші жолдар аралығына мәндер қойғаннан кейін D6 ұяшығы неге тең болады?

В

С

D

2

5

2

1

3

6

8

3

4

8

3

4

5

= СУММ(В2:D4)

А. 40

В. 25

С. 32

D. 17

2.Excel-де А1 және С3 аралықтарында қосындының мәнін есептеу функциясын көрсет:

5. СУММА (А1:С3)

6. СУММА (А1:С$3).

7. СУММА /А1-С3/.

8. СУММА (А1, С3).

3.Төмендегі жазылған адрестердің қайсысы абсолюттік болып табылады?

5. $D$16, $F$45.

6. A$25, $D12.

7. C5, F6:D$7.

8. D5$, D$7.

4.Excel-де автотолтыру қалай орындалады?

5. Ай, күн, апта, диаграмма аты

6. Ай, апта атауы, сан

7. Формула, диаграмма.

8. Апта күндері, сан, диаграмма аты.

5.Excel кестесінде қанша баған бар?

5. 255.

6. 256

7. 65536

8. 452.

6. Кітаптың қажет емес беттерін қалай өшіруге болады?

5. Файл – Удалить – Лист.

6. Правка – Удалить лист.

7. Вставка – Удалить лист

8. Сервис - Удалить лист

7.Кітапқа жаңа бетті қалай қосуға болады?

5. Файл  Добавить Лист.

6. Сервис  Добавить  Лист.

7. Вставка - лист

8. Вид  Добавить  Лист.

8.Ұяшық диапазонын жазу үшін қандай символ қолданылады?

5. :

6. -

7. 

8. 

9. EXCEL-де электрондық кесте ұяшықтарымен келесі әрекеттерді жүргізуге болмайды:

5. Ақпаратты енгізіп, түзетуге

6. Ақпараттарды көшіріп, өшіруге

7. Бөлек алынған тордың өлшемін өзгертуге

8. Белгілеп және оны өшіруге.

10. Exсel программасының жұмыс алаңында бағандар қалай бейнеленген?

5. нүктемен.

6. әріппен

7. суреттермен

8. Цифрмен