Пән
мұғалімі: Машенова гүлмира Қайырбекқызы
Сынып:
6
Өздік
етіс
Сабақтың тақырыбы: Өздік етіс
Мақсаты:
Оқушылар етістерді түсінеді, өздік етіс не екенін біледі.
Оқушылардың ойлау қабілеті дамиды,
сөйлем ішінен өздік етісті таба біледі.
Өз ойын дұрыс айтады.
Сабақ әдісі: түсіндірмелі,
сұрақ - жауап;
Көрнекілігі: интерактивті тақта, слайдтар, кроссворд.
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушыларды түгендеу.
2. Үй тапсырмасын сұрау.
Бүгінгі күннің ретін жазу.
3.Сергіту сәті«Жүрек
лебізі» ойыны. Оқушылар жүректің суретін бір-біріне ұсыну арқылы бір ауыз
сөзбен ізгі тілектерін білдіреді.
Жаңа сабақ:
Қимылдың, іс - әрекеттің орындаушыға, яғни қимыл иесінің істелетін іске қатысын
білдіру үшін белгілі бір қосымшалар арқылы жасалатын етістіктің түрі етіс деп
аталады. Мысалы: Ол жуынды. Ол баласына кітап оқытты. деген сөйлемдерде жуу
қимылы іс иесінің өзіне қарай бағыттылғанын, оқу іс - әрекеті тікелей қимыл
иесі(ол) арқылы емес, екінші бір иесі арқылы орындалғандығын білдіріп, ол
мағыналар түбірге
– ын,- т,- ыл,, ыс жұрнақтары арқылы берілген.
Етістер төрт түрге бөлінеді:
1. Өздік етіс
2. Өзгелік етіс
3. Ырықсыз етіс
4. Ортақ етіс
Болымсыз етістік жұрнағы етіс жұрнағынан кейін жалғанады: айт - қыз - ба, ки -
ін - бе, сөйле - с - пе, т. б.
Өздік етіс деп - қимыл, іс әрекет орындаушысына, іс иесіне бағытталып, тікелей
соған қатыстылығын білдіріп, әдетте сабақты етістіктерге - ын,- ін,- н жұрнағы
жалғану арқылы жасалатын етістіктің түрін айтамыз. Мысалы: Таң атқанша тарандық
(Махамбет). Оқушылар ерте тұрып, жуынды. Бала өзі киінді деген сөйлемдердегі
тарану, жуыну, киіну қимылдары әрі белгілі бір иесі(орындаушы)- біз (тарандық),
оқушылар (жуынды), бала (киінді) арқылы орындалғандығын, әрі қимыл сол иесіне
бағытталғанын білдіріп тұр.
Жаттығумен жұмыс:
238 - жаттығу. Қажетті жұрнақтарды жалғап, берілген сөздерден өздік етіс
жасаңдар.
Ора - н - ды, көр - ін - ді, сез - ін - ді, жасыр - ын - ды, қара - н - ды,
сыла - н - ды, тазала - н - ды, сүрт - ін - ді, ки - ін - ді, сал - ын - ды...
239 - жаттығу. Көшіріп жазып, өздік етістің астын сызыңдар.
Сүй - ін - ді, ки - ін - ген, ки - ін - іп, бу - ын - ып, түр - ін - іп.
240 - жаттығу. Өлеңді оқып, өздік етістердің қалай жасалғанына көңіл
аударыңдар. Оларды мәтіннен теріп жазыңдар.
Көр - ін - ді, бүл - ін - ді, түй - ін - дік, тара - н - дық, қара - н - дық,
ки - ін - іп, сый - ын - ып, без - ін - бей, ұр - ын - бай, тағ - ын - бай,
жаста - н - бай, баста - н - бай...
Сабақты бекіту:
1. Етістің түрлерін ата.
2. Өздік етістің жұрнақтарын ата.
3. Мысал келтір.
Қорытындылау.
Үйге тапсырма.
Бағалау. Бағалау
критерийі: 0,1, 2
р/с
|
Оқушының аты- жөні
|
Үй тапсырмасы
(ауызша)
|
Топтық жұмыс
|
Жатты -ғулар
|
Шығармашы
лық тапсырма
|
Оқушы
ның
бағасы
|
Мұғалім
нің
бағасы
|
Қорыт.баға
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.