9 сыныпқа арналған "Спирттер" тақырыбына презентация сабақтың жоспары

• 1 слайд

  Оттекті органикалық қосылыстар.
  СПИРТТЕР
  
  Орындаған: Қ.Байсықов атындағы ОЖББМ химия пәнінің мұғалімі Иманбаева Айдана Сериккалиевна
  

• 2 слайд

  Қызығушылықты ояту
  Спирттің көне шығу тарихы туралы не білеміз?
  

• 3 слайд

  «Шараптың шығуы жайында хикаят»
  
  Ертеде бір патшаның есігінің алдына лашын құсы дән тастап кетеді. Оны уәзірлеріне беріп ескертеді. Ол өсімдік болып жайқалып өседі. Келесі жылы одан да әдемі болып өседі. Келесі жылы одан да әдемі болып өседі. Келесі жылы одан да әдемі болып өседі. Үш – төрт жылдан кейін жеміс береді, таң қалады, күтеді. Күзге таман әдемі мөлдір жемісті жеп көруге жүрексінеді. Сонан соң патшаның әмірі бойынша шыны ыдысқа салып қойып, біраз күнен кейін көріп, одан да мөлдір сұйық пайда болғанын көрген уәзірлер патшаға көрсетеді. Патша тұтқында жатқан бір сорлыны әкеліп, соған ішкізеді. Бір кесе ішеді, екіншісін береді. Үшіншісін сұрап ішеді. Соңында ән салады. Бейжай күйге түседі. Ең соңында патшаның тағын сұрайды. Шаршап қалжырап ұйықтап кетеді. Ертеңіне әлгіні шақырып сұрағанда, рахатқа батқандығын айтады. Сонда патша ішіп, ең алғаш «Патша шарабы» шыққан екен деседі.
  

• 4 слайд

  Арабтар таза спиртті 6-7 ғасырларда ала бастады және оны « әл-кугул » деп атай бастады.
  Батыс Европада алғаш рет спиртті алған итальяндық монах алхимик Валентиус болды. Ол:
  « кәріні жасартатын,
  шаршағанды сергітетін,
  күйінгенді жұбататын эликсир»,-
  деп атады.
  «шарап рухы» (aqua vitae) – ең мықты дәрі)
  АЛКОГОЛЬ ( АРАБша alkohol – майда үнтақ)
  
  .
  

• 5 слайд

  Дмитрий Иванович Менделеев
  1865 жылы «Спирттің сумен қосылысы туралы пайымдаулар» тақырыбына докторлық диссертация қорғады.
  

• 6 слайд

• 7 слайд

  ІІ. Мағынаны тану.
  ОТТЕКТІ ОРГАНИКАЛЫҚ ҚОСЫЛЫСТАР
  Оттекті органикалық қосылыстар
  Спирт-
  тер мен фенолдар
  Альдегид-тер мен кетондар
  Жай және күрделі эфирлер
  
  Көмір-сулар
  Карбон қышқылдары
  

• 8 слайд

  Спирттердің жіктелуі:
  Спирттер
  
  Біратомды
  Этанол, метанол
  
  Көпатомды
  
  Этиленгликоль,
  Глицерин
  

• 9 слайд

  - OH ( гидроксил) тобы бар күрделі заттар спирттер болып табылды.
  CnH2n+1OH – жалпы формуласы
  

• 10 слайд

  Физикалық қасиеттері
  Этил сприті
  
  Өзіне тән иісі бар, суда жаксы ериді, түссіз сұйықтық, организмге зиянды әсері бар.
  Этиленгликоль
  Дәмі тәттілеу, түссіз, қоймалжың сұйықтық, улы зат, суда жақсы ериді.
  

• 11 слайд

  Этил спиртінің алынуын толықтырыңыз:
  Техникада:
  Н2SO4
  СН2=СН2 + Н2О →
  
  Тамақ өнеркәсібінде:
  С6H12O6 →
  
  
  
  

• 12 слайд

  Химиялық қасиеттерін аяқтаңыз:
  Спирттер жанғанда энергия бөлінеді:
  C2H5OH + О2 →
  
  белсенді металл ­ натриймен әрекеттеседі:
  C2H5OH + Na →
  
  
  
  
   
  
  
  

• 13 слайд

  Кім жылдам?
  Спирттер деп қандай заттарды атайды?
  Спирттер қалай жіктеледі, мысал келтіріңдер.
  Көпатомды спирттер деп қандай қосылыстарды айтады, мысал келтіріңдер.
  Глицериннің қасиеттері мен қолданылуы.
  
  

• 14 слайд

  ІІІ. Ой толғау.
  «Үшіншісі артық»
  Мына қосылыстардың ішінен үшінші артық қосылысты тауып, сыз.
  
  

• 15 слайд

  Таңдамалы тест
  Мына қосылыстардың ішінен спирттерді көрсетіңіз:
  1. С2Н5ОН 2. С2Н5СОН 3. СН3ОН 4. С3Н7СL
  А) 1,2 Б) 2,3 В) 3,4 Г) 1,3
  Құрамында 6 сутек атомы бар спирттің молекулалық массасы:
  А) 32 Б) 44 В) 46 Г) 36
  Мына қосылысатрдың ішінен алкендерді көрсетіңіз:
  1. C3H6 2. C2H6 3.C4H8 4. C5H12
  a) 1,3 б) 1,2 В) 2,.3 Г) 2,4
  Спирттер класының функционалдық тобы:
  А) – COH Б) - COOH В) – ОН г) NH2-
  
  

• 16 слайд

  Жауабы: 1.г 2В 3.А 4В
  

• 17 слайд

  
  «Сәйкестендіру”
  Берілген спирттердің формуласын тауып көрсет.
   
  Спирттің атауы Спирттің формуласы
  
  Этиленгликоль А)CH2-СН2-СН2
  OH ОН ОН
  2. Метанол Б) CH3CH2OH
  3.Глицерин В) НО-CH2 -CH2-OH
  4. Этанол Г)СН3ОН
  
  

• 18 слайд

  Үйге тапсырма:
  Оттекті органикалық қосылыстар. Спирттер. № 1-5 есептерді шығару
  “Спирттердің адам денсаулығына пайдасы мен зияны туралы” эссе жазу.