9 сыныптан темір тақырыбына презентация

• 1 слайд

  Темір және оның қосылыстары
  

• 2 слайд

  І.Кім жылдам.
  
  1. Алюминийге периодтық системадағы орны бойынша сипаттама бер.
  2. Алюминийдің жер қыртысындағы массалық үлесі қандай.
  3. Металдардың ішінде жер қыртысында таралуы жағынан бірінші орынды
  қай элемент алады.
  4. Өнеркәсіпте алюминийді алуға қолданылатын шикізат.
  5. Алюминий қандай қасиет көрсетеді.
  6. Алюминийге тән физикалық қасиеттер.
  7. Алюминийге тән химиялық қасиеттер.
  8. Алюминийді алу әдісі.
  

• 3 слайд

  ІІ. Сәйкестігін анықта.
  

• 4 слайд

  
  Ой қозғау
  (жұмбақ шешу)
  Ақшыл түсті кәдімгі металмын,
  Механикалық әсерге берілмейтін қаталмын.
  Негізгі пәтерім 26 - шы, 8 - ші көшеде болса да,
  Кендерім Торғайда, тауда жатамын.
  
  (темір)
  

• 5 слайд

  IV- период, 8-топ, қосымша топшада орналасқан
  Темір
  Железо
  Ferrum-латын тілінен аударғанда-«металл»
  Адамдар таза темірмен алғаш рет аспаннан түскен метеорит сынығы арқылы танысты. Сондықтан ертеде темірді «аспан тасы» немесе « жұлдыз тасы» деп атаған.
  Темір Күн жүйесінде ең көп тараған элемент. Жер ядросынығ 90 %-н, жер мантиясының 12%-н құрайды.
  Жер қыртысында темірдің массалық үлесі- 4,2%
  Адамды алғашқы құрал мен қару жарақтан бастап, бүгінгі ғарыш кеңістігіне көтерген ежелгі жасампаз элемент
  

• 6 слайд

  Ar (Fe)= 56
  
  56 Fe ) ) ) ) 1s22s22p63s23p63d64s2
  +26 2 8 14 2
  
  
  
  
  56 Fe (26p;30n)26e-
  +26
  
  Қосылыстарында 0, +2 және +3 тотығу дәрежелерін көрсетеді.
  
  Fe0 -2e- Fe+2 Fe0-3e- Fe+3
  ІІІ ІІ ІІІ II III
  
  Қосылыстарында Fe2O3 , FeS , FeCl3, Fe(OH)2 , Fe(OH)3
  
  
  Тұрақтылығы төмен қосылыстарда тотығу дәрежесі +6, K2Fe+6O4
  

• 7 слайд

• 8 слайд

  Темірдің химиялық қасиеттері:
  1)Белсенді бейметалдар
  темірді тотықтырады:
  
  2Fe +3Cl 2Fe Cl
  
  Fe +S Fe S
  3Fe+2O Fe O (FeO*Fe O )
  2) Қатты қыздырылған темір
  су буымен әрекеттеседі.
  
  Fe +H O Fe O +H
  4)Темір белсенділігі төмен
  металдарды, олардың
  тұздарынан
  тотықсыздандырып,
  ығыстырып шығарады.
  Fe+CuCl = FeCl +Cu
  3) 4Fe+6H O+3O 4Fe(OH)
  (темірді тат басуы)
  Fe +3e- Fe 4
  O +4e- 2O 12 3
  0
  0
  +2
  2
  -1
  3
  0
  0
  +2
  -2
  2
  3
  4
  3
  2
  0
  0
  +2
  2
  +1
  2
  2
  -2
  +3
  0
  0
  2
  2
  3
  0
  +3
  2
  -2
  0
  2
  2
  0
  

• 9 слайд

  Темірдің маңызды қосылыстары:
  

• 10 слайд

  Темірдің өнеркәсіпте алынуы.
  
  
  
  FeO+H2=Fe+H2O Fe2O3+2Al=2Fe+Al2O3 Fe3O4+CO=3Fe+4CO2
  
  

• 11 слайд

  Металдардың жер қойнауында кездесетін қосылыстары
  минералдар деп аталады.
  
  
  Темірдің табиғи минералдары
  
  
  Fe2O3 (қызыл теміртас немесе гематит - 70% Fe)
  
  Fe3O4 (магнитті теміртас немесе магнетит - 72% Fe)
  
  FeSO4*7H2O (темір купоросы)
  
  Fe2O3 * 3H2O (лимонит - 50% Fe)
  
  FeS2 (пирит немесе күкірт колчеданы - 52% Fe)
  
  

• 12 слайд

  Манетит
  Сидерит
  Пирит
  Лимонит
  Гематит
  

• 13 слайд

  Темір құймалары
  Шойын
  Құрамы: Fe-93%
  S,Mn,Si,P
  C-2-4%
  Болат
  Құрамы: Fe-97%
  Cr,Mn,N,Ti
  C-1,7%
  

• 14 слайд

  Тайқазан 1399 жылы Түркістанда құйылған .
  оның диаметрі 2,45 метр,салмағы 2 тонна.
  Тайқазан жеті металдан құйылған : темір,
  мыс, мырыш, алтын, қалайы, қорғасын және күміс.
  Қазан үш қатар әшекеймен және
  нақышты араб жазуымен өрнектелген.
  Лотос гүлі тәрізді әдемі 10 тал құлағы бар
  

• 15 слайд

  Білімді тиянақтау
  1. Химиялық диктант
  оророьро
  прернерн
  

• 16 слайд

  1. Химиялық диктант
  

• 17 слайд

  2.Графикалық диктант
  

• 18 слайд

  2.Графикалық диктант
  

• 19 слайд

  1. Темір адам ағзасында.... жасушалар құрамында болады
  2. Темір табиғатта..... түрінде кездеседі
  3. Темір периодтық жүйеде......тұрады
  4. Темір адам ағзасында жеткіліксіз болса, .... ауруға душар болады
  5. Темір жеңіл..... ұшырайды
  6. Темір жеміс-жидектердің ..... құрамында болады
  3. Толықтыру тестісі
  

• 20 слайд

  1. Темір адам ағзасында.... жасушалар құрамында болады
  /микроэлемент, гемоглобин/
  2. Темір табиғатта..... түрінде кездеседі
  /минералдар/
  3. Темір периодтық жүйеде......тұрады
  /4 период, 8 қосымша топ/
  4. Темір адам ағзасында жеткіліксіз болса, .... ауруына душар болады
  /қан аздық, анемия/
  5. Темір орташа белсенді металл..... ұшырайды
  /жемірілуге/
  6. Темір құймалары..... бөлінеді
  /шойын, болат/
  3. Толықтыру тестісі
  

• 21 слайд

  4. Есте сақтау тестісі
  

• 22 слайд

  4. Есте сақтау тестісі
  

• 23 слайд

  5. Есептер шығару
  №6. қыздырылған Fe2O3 арқылы сутекті өткізіп, темір алуға болады. Егер 2,24 л сутек жұмсалса, темірдің массасын есептеңдер. Реакция өнімінің шығымы теориялық мүмкіндіктің 95%-ін құрайды.
  №7. Мынадай айналудардың теңдеулерін құрыңдар:
  
  Fe FeCI2 Fe(OH)2 FeO Fe
  
  №8. Темір қағының 4,64 грамын сутекпен тотықсыздандырғанда 2,24 грамм темір алынды. Темірдің шығымын процентпен есепте.
  
  
  

• 24 слайд

  
  1) Бүгінгі сабақта саған қалай болды.
  - жеңіл; - орташа; - қиын.
  2) Берілген материалдарды қалай меңгердің:
  - толық меңгердім;
  - аздап меңгердім;
  - мүлдем меңгерген жоқпын.
  
  Рефлексия
  

• 25 слайд

  Рахмет!