№2 жалпы орта білім беру мектебі
6 сыныптарға арналған
математикалық диктанттар
құрастырушы: Сәуле Қапанқызы Жүнісова
математика пәнінің
мұғалімі
Павлодар қаласы,
6 сынып
Математикалық диктанттар.
1.Пропорция.
1.
Сөйлемді аяқта: «Екі
қатынастың теңдігі … деп аталады » [«Теңдік пропорция болса: пропорцияның
шеткі мүшелерінің көбейтіндісі … көбейтіндісіне тең »]
2.
Пропорция түрінде жаз:
8-дің 12-ге қатынасы 2-нің 3-ке қатынасына тең [5,4-тің 9-ға
қатынасы 3-тің 5-ке қатынасына тең ]Ортаңғы мүшелерінің [шеткі
мүшелерінің ] астын сыз.
3.
Сөйлемді аяқта: «Теңдік
пропорция болса,пропорцияның ортаңғы мүшелерінің көбейтіндісі …
көбейтіндісіне тең »[«Екі қатынастың теңдігі … деп аталады »]
4.
Берілген сандардан
пропорция құрыңдар: 2,4,9,18. [2,3,6,9 ]
5.
Пропорцияның негізгі
қасиетіне сүйеніп , теңдеу шешіңдер: х : 7 =9: 2 [8 : у = 3: 4]
6.
Келесі пропорция тура
бола ма: 3-тің 9-ға қатынасы 5-тің 14-ке қатынасына тең [7-нің 28-ге
қатынасы 1-дің 4-ке қатынасына тең ]
2.Координаталық түзу
1.
Координаталық түзу сызып,оның бойынан 0; 1; -2; 3 [ 0; 1; -3;2 ] сандарын
кескіндеңдер /бірлік кесіндісі дәптердің 1 тор көзі/
2.
Қысқаша жаз: М [ К ] нүктесінің координатасы -5 [ -4 ]
3.
Сөйлемді аяқта: «Координаталық түзудің бойында нүктеге сәйкес келетін санды,оның … деп атайды » [Координаталары -2 және 0 нүктелерінен бірдей қашықтықта орналасқан нүктенің координатасын жазыңдар ]
4.
Координаталары -1 және 1 нүктелерінен бірдей қашықтықта орналасқан нүктенің координатасын жазыңдар. [Сөйлемді аяқта: «Координаталық түзудің бойында нүктеге сәйкес келетін санды,оның … деп
атайды » ]
5.
Термометр көрсетуі 1
градустен 3 бірлікке төмендегенде [- 1 градустен 4 бірлікке жоғарлағанда ]
термометр көрсеткіші қандай болады?
6.
Координаталық түзуде
координатасы – 5 нүктесі оңға қарай 4 бірлік [координатасы -7
нүктесі солға қарай 3 бірлік ] кесіндіге тең қашықтыққа алмастырылды.
Нүктенің жаңа координатасын табыңдар.
7.
Координаталық түзуін
сызып, оның бойынан координатасы -4 [-3] А[С] нүктесін , координатасы 4
[3]-ке тең B[D] нүктелерін кескіндеңдер.
3.Қарама- қарсы сандар. Рационал сандар.
1.
9 санына қарама-қарсы
санды жаз [Өзіне-өзі қарама-қарсы санды жаз ]
2.
0[ - 4 ] санына
қарама-қарсы санын жаз .
3.
-3 [6] санына қарама-қарсы
санын жаз.
4.
Координаталық түзуін
сызып, оның бойынан -7 [-5] сандарын белгілеп,осы сандарға қарама-қарсы
сандарын кескіндеңдер.
5.
Егер а= - 5,3 [b = -
3,2 ] болса, онда - a [- b] мәнін табыңдар.
6.
Рационал [ бүтін ] сандар
жиыны қандай әріппен белгіленеді.
7.
-4,6 ; 2,07 ; 3 ; 0; ½;
12; - 100 [29; - 16; 6,3 ; 0; -2,2 ;5 ] сандарын жазып. Бүтін сандардың астын
сыз.
4.Санның модулі.
1.
Тепе-теңдікті жаз: с санының модулі 7-ге тең [p санының модулі 5-ке тең ]
2.
8 [- 9 ]
санының модулі неге тең.
3.
0 [ 7 ]
санының модулі неге тең.
4.
х ≤ 3 [ y ≤ 4
] теңсіздіктің натурал шешімдер жиынын жаз.
5.
– 2 [ 0 ] санының
модулі неге тең.
6.
теңдеуін шеш.
7.
х [у] санының модулі 4
[ 8 ] тең. х [у] санына қарама-қарсы санының модулі неге тең.
5.Рационал сандарды салыстыру.
1.
Сөйлемді аяқта:
«Салыстырылатын екі санның үлкені [кішісі ] координаталық түзуде …
кескінделеді.».
2.
3 және - 49[ - 62
және 5 ] сандарын салысытырыңдар.
3.
– 6 және - 2 [ -7
және -8 ] сандарын салыстырыңдар.
4.
х [а ]санына сәйкес
нүкте у [в ] санына сәйкес нүктесінің оң [сол ] жағында орналасқан. х және
у [а және в ] сандарын салыстыр.
5.
а саны оң сан [b саны
теріс сан ]болса,ол жалпы түрінде қалай жазылады ?
6.
а-оң сан , в-теріс сан
[х- теріс сан, у- оң сан ] а және в [х және у ] сандарын салыстыр.
7.
-3 < x < 2
[ -2 < y < 3 ]. х-тің [у-тің ] мәні қандай бүтін сандар
жиыны тең болуы мүмкін.
6.Теріс сандарды қосу.
1.
Сөйлемді аяқта: «Екі теріс санның қосындысы …. сан » [«Теріс сандарды қосу үшін, қосылғыштардың модульдерін …» ]
2.
-3 және -11 [-4 және -6]
сандарының қосындысын табыңдар.
3.
-123 және – 456 [-
231 және – 547 ] сандарының қосындысын табыңдар.
4.
– және
- [- және - ] сандарын қосыңдар.
5.
Координаталық түзуін сызып, оның көмегімен -2 [- 6] санына -7 [- 3 ] санын қосуды орындаңдар.
6.
– 8,2 [ 7,5 ] және 5,2
[- 4,5 ] сандарының модульдерінің айырмасын табыңдар.
7.Таңбалары әр түрлі екі санды қосу.
1.
Сөйлемді аяқта: «Таңбалары
әр түрлі екі санның қосындысының таңбасы модулі … санның таңбасына сай »[ «Таңбалары әр түрлі екі санның қосындысының модулі … тең
»].
2.
– 39 және 39 [ -3,5
және 6 ] сандарының қосындысын анықта.
3.
– 8 және 4,5 [-
42 және 42 ] сандарының қосындысын анықта.
4.
- және [ және - ]сандарының қосындысының модулін анықта.
5.
Сөйлемді аяқта: «Қарама-қарсы сандардың қосындысы … тең » [«Кез келген санның нөлмен қосындысы … тең »].
8.Көбейту.
1.
Сөйлемді аяқта: «Екі
теріс санның көбейтіндісі … сан »[«Біреуі теріс,
екіншісі оң
сан болса көбейтіндісі … сан
»]
2.
Көбейтіңдер 2∙ ( -15 ) [- 7 ∙ ( - 9 ) ]
3.
Көбейтіңдер 0 ∙ ( -
17) [ 3 ∙ (- 18 )]
4.
Көбейтіңдер - 4 ∙ (- 9 )
[ 0 ∙ (- 5 ) ]
5.
Теңдік тура болатындай * орнына тиісті сан жаз 7 ∙ * = - 21[ - 5 ∙ * =- 30]
6.
Теңдеуді шеш: - 2,5 (
5,7 + х ) = 0 [( 16,9 – х ) ∙ 8 =0 ]
9.Алгебралық өрнектерді ықшамдау.Ұқсас
қосылғыштарды біріктіру.
1.
Сөйлемді аяқта :
«Жақшаны ашқанда ,егер жақша алдында - [+] таңбасы болса, жақша
ішіндегі қосылғыштардың таңбалары …»
2.
Үлестірімділік қасиетті
пайдаланып, жақшаны ашыңдар - 3 ( а +7) [ 4 ( х –
4 ) ]
3.
Жақшаны ашып,
ықшамдаңдар: 0,7 + ( а – 1,3 ) [ 0,6 – ( b – 1,7 ) ]
4.
Әріп бөліктері бірдей
,тек қана коэффициенттері әр түрлі қосылғыштар … деп аталады. [ 2а + 3
+ 7а өрнегінде 2а және 7а қосылғыштары қалай аталады? ]
5.
х – 5 + 2х – у + 4 [ - 7 +
у + 3у – х - 8] ұқсас қосылғыштардың астын сыз
6.
7 – 2х + 3х + 4 [6а – 8 +
7 – 5а ] ұқсас қосылғыштарды біріктір
7.
8а – 6b [ 6х –
9у ] ортақ көбейткішті жақша сыртына шығар
10.Қиылысатын түзулер.Перпендикуляр түзулер
1.
АВ және CD [EF
және QN] түзулері өзара қиылысқанда пайда болатын
вертикаль бұрыштарының бір жұбын доғамен белгілеңдер.
2.
КС мен LD
қиылысатын екі түзу жазықтықты төрт тік бұрышқа бөледі .КС және LD
түзулері қалай аталады ? [АР мен DS перпендикуляр түзулері О нүктесінде
қиылысады. AOS бұрышының градустық өлшемін жаз ]
3.
Белгіні пайдаланып
қысқаша жаз : АВ түзуі МК түзуіне перпендикуляр [OB
түзуі CD түзуіне перпендикуляр ]
4.
ВС [ ХУ ] түзуін жүргізіп
. Түзудің бойында жатпайтын А[түзудің бойында жататын К ] нүкте арқылы
түзуге перпендикуляр түсіріңдер.
5.
Берілген нүктеден
түзуге дейінгі қашықтық қалай табылады ?
[Берілген
нүктеден түзуге қанша перпендикуляр жүргізуге
болады ? ]
6.
a және b түзулерінің қиылысуынан пайда болған
бұрыштардың біреуі 300[500] тең. Қалған үш бұрышты
табыңдар.
11.Параллель түзулер.
1.
Бір жазықтықта жататын
бір-бірімен қиылыспайтын екі түзу қалай аталады ? [AB және
CD өзара параллель кесінділер сызыңдар ].
2.
Белгіні пайдаланып
қысқаша жаз : СЕ түзуі ВМ[КМ түзуі АД ] түзуіне параллель
3.
АВ [СМ] түзуін жүргіз
.Берілген түзу бойында жатпайтын К нүктесін белгілеп, сол нүкте арқылы
АВ [СМ ] түзуіне параллель түзуін салыңдар.
4.
АС және ЕО түзулері ХУ
түзуіне [ВС және KL түзулері AD түзуіне ]
перпендикуляр болса ,онда АС мен ЕО [BC мен KL ] түзулері өзара қалай орналасады ?
5.
Координаталық түзуін
сызып ,оның бойынан А( - 2) және С( 3,5) [B(- 1,5 ) және D ( 4 )] нүктелерін
кескіндеңдер.
12.Жазықтықтағы тік бұрышты координаталар жүйесі.
1.
Координаталық
жазықтықтағы нүктенің бірінші [екінші ] координатасы қалай аталады ?
2.
Белгіні пайдаланып
қысқаша жаз: М [P ]нүктесінің абсциссасы 0 [6], ординатасы 4 [0 ].
Калай орналасқан берілген нүкте?
3.
А ( - 2 ; - 5) [ В ( - 1;
- 6 )] нүктесінің абсциссасы [ординатасы ] қаншаға тең ?
4.
Координаталық жазықтықта
абсцииссасы 3 [4 ] ординатасы 6 [5 ] тең нүктені белгілеңдер.
5.
Е ( - 5; 2) [К (4; -3 )]
нүктесі қандай координаталық ширекте орналасқан ?
13.Осьтік симметрия.
1.
l түзуін сызыңдар,оның бойында жатпайтын А [C ]
нүктесін белгілеңдер .l түзуіне қатысты А [C ]
нүктесіне симметриялы B[D] нүктесін салыңдар.
2.
F және Р [А және В ]фигуралары а [c ]
түзуіне қатысты симметриялы. а [с ]түзуі қалай аталады ?
3.
С және D [Р
және К] нүктелері п [m]түзуіне қатысты симметриялы . CD және
n [ РК және m ]түзулері қалай орналасады?
4.
Квадраттың [шеңбердің ]
неше симметрия осі бар ?
5.
Радиусы 2 см шеңберді
[АВСD квадратын]салып, үш симметрия осін жүргізіңдер.
6.
Кез келген АВС [ DEF
]үшбұрышын және онымен қиылыспайтын а [b ] түзуін салып,берілген үшбұрышқа түзуге
қатысты симметриялы үшбұрыш кескіндеңдер.
7.
Тең қабырғалы [тең
бүйірлі ]үшбұрышта неше симметрия осі бар?
14.Центрлік симметрия.
1.
А және В [Р және К ]
нүктелері О нүктесіне қатысты симметриялы. АВ [РК] кесіндісінің ұзындығы
4см [6 см] тең. АО [РО] кесіндінің ұзындығын табыңдар.
2.
РК [АВ] кесіндісі CD [ЕК]
кесіндісіне О нүктесі арқылы симметриялы. РК [АВ] кесіндісінің ұзындығы 5см
[7 см]тең болса, CD [ЕК] кесіндісінің ұзындығы қандай болады ?
3.
А( -5 ; 2) [С (4; - 3) ]
нүктесінің координаталар басы О нүктесіне қатысты симметриялы нүктенің
координатасын жазыңдар.
4.
АВС [KMN]
үшбұрышын салып, осы үшбұрышқа А [K] нүктесіне қатысты симметриялы фигураны
кескіндеңдер.
5.
Тік төртбұрыштың
[шеңбердің ]симметрия центрі қайда орналасады ?
15.Шеңбердің ұзындығы.Дөңгелектің ауданы.
1.
Шеңбердің ұзындығын
[дөңгелектің ауданын ] есептеуге арналған формуланы жаз.
2.
Радиусы 5 дм [диаметрі 10
м]шеңбердің ұзындығын анықта.
3.
Шеңбердің ұзындығы 9,42
дм [12,56 дм] тең. π-дің жуық мәнін пайдаланып,шеңбердің диаметрін есепте.
4.
Радиусы 3дм [5 дм ]тең ,
дөңгелектің ауданын есептеңдер.
5.
Шеңбердің ұзындығы 6,28
см [18,84 см].Шеңбердің радиусы неге тең.
16.Функция туралы ұғым. Функцияның формуламен
берілуі.
1.
Берілген функцияның
анықталу аймағын табыңдар:
2.
Берілген функцияның
анықталу аймағын табыңдар:
3.
функциясы
үшін аргументтің мәні -2 [- 1]-ге тең болса, функция мәнін анықта.
4.
у = 3х –7 [y = 5 –
2х ]функциясы үшін ,функциясының мәні о-ге тең ,
аргументтің
сәйкес мәнін табыңдар.
17.Сызықтық функция және оның графигі.
1.
y= - 5х + 7 [y= 7х – 6 ]функциясы қалай аталады?
2.
y= -3х + 2 [y= - 7 + 2х ] функциясының k және
l мәндері неге тең ?
3.
y= -х +3 [y= х – 4 ]функциясының бұрыштық
коэффициентін анықта.
4.
y= х-4 [y= 2х - 1 ]функциясының графигін салыңдар.
5.
у=3х + 9 [y= 5х
+10 ]функцияның графигін салуды орындамай , Ох осімен ,Оу осімен қиылысу
нүктелерінің координаталарын табыңдар.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.