Сочинение по тему "Ұрпақ тәрбиесіндегі - ынтымақтастық"(7 класс)

«Ұрпақ тәрбиесіндегі – басты қағида,ұстаным мен тағылым»

Ақтау қаласы

«Гимназия сыныптары № 5 жалпы

 білім беру орта мектебі» ММ

тарих пәні мұғалімі

 Касабекова Кулшахан Куановна

        «Мұғалім мамандығы ең беделді мамандықтардың бірі, мұғалімнің өзі де уақыт талабына сай болуы керек» деп елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев айтқандай, Тәуелсіздік  туын   желбіретіп  елімізді өркениетке бастайтын білімді, тәрбиелі ұрпақ. Әрбір жасөспірімнің қалыптасуында екі үлкен фактор маңызды рөл атқаратыны белгілі. Біріншісі- өз үйі, жанұясы, екінші - өскен ортасы. Ал отбасынан алған тәрбиені дұрыс өрбіту - мектептің міндеті. Ол міндетті орындаудағы басты тұлға,мектептің жүрегі мұғалім. Мұғалім берген білім, үйреткен тәрбиесімен мәртебелі. Шәкірті өзінен озған ұзтаз еңбегі ақталған ұзтаз. Өйткені, өмірдің заңы даму, ілгерілеу, озу. Шәкіртсіз ұзтаз тұл демекші, шәкірт тәрбиелейтін шебер ұзтаз үздіксіз ізденісте болып, қоғам сұранысына сай білімді, шығармашыл, ізденімпаз, өзін-өзі дамытып, жетілдіре алатын болуы қажет. Ұзтаз тек білім беріп  қана  қоймай, сонымен бірге  бала  тәрбиесіне  де ерекше көңіл бөледі. Мен, Касабекова Кулшахан Куановна «Өрлеу» БАҰО-АҚ филиалы Маңғыстау облысы бойынша педагогикаық қызметкерлерінің біліктілігін арттыру инситутынан үшінші (бастапқы) деңгейлік курсынан өтіп келдім.Менің мектептегі жетекшілік ететін  8 «В» сыныбы, бұл сыныпқа 5-ші сыныптан бері жетекшілік етіп келе жатырмын. Биылғы оқу жылын 24 оқушымен бастадық.Оның 8-і қыз бала,16-сы ұл бала.  Сыныптың дені ұл балалар болғандықтан  сыныбымыз өте белсенді.Жыл басында мектеп ішілік тәрбие жұмысының негізінде сынып тәрбие бағдарламасы жасақталып,бекітілді.Сол бағдарлама бойынша жұмыстар  жүргізілуде. Мысалға  ұзтаздарымыздың төл мерекесіне орай,«Біздің сүйікті ұзтазымыз» атты ашық тәрбие сабағын өткіздік. Мұндағы мақсат: оқушыларды  ауызбіршілікке,өз-ара сыйластыққа,кішіпейілділікке, іздененімпаздыққа баулу. Өзіміздің аяулы ұзтаздарымыз   Ембергенова Мейіргүл Сапарғалиқызы мен  Жұмағалиева Роза Серікқалиқызы биыл елеулі елу жасқа толды,бұл мереке сол елеулі күнге орай  ұйымдастырылды, осылай мұғалімдерімізге тосын сый жасадық.Балалар өте тартымды етіп өз  өнерлерін көрсетті,балалардың өнеріне тәнті болған ұзтаздар өз алғыстарын айтты,толқып көздеріне жас алғандары да болды. Сыныптағы дарынды оқушылар, жас ақындар  Есемуратов Саламат, Ұлықпан Айнұр ұзтаздарға деген өз тілектерін өлеңмен өріп жеткізді. Эмзеев Азат, Садақбаев Нурқожа, Жетібаева  Жұлдыз,Қонысбаева Ырысжан сынды оқушылардың өнерлері мен қоса ұйымдастырушылық қабілеттері де байқалды. Сағынбаева Ұлболсын мен Қонысбаева Ырысжан мың бұрала би билеп,көрермендердің көңілдерін көтерді.Қандай істі бастамасаң да осы балалар әрқашан қасымнан табылады.Сабақ үлгерімдері де жақсы.Берілген тапсырманы соңына дейін орындап,басқа балаларға үлгі болып жүреді.

        Ұрпақ тәрбиесі ел болашағы демекші Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев «Жастар тәрбиесі - басты мақсат.Ұзтаз бір елдің болашағы  үшін  жасайтын  киелі  мамандық  иесі. Оның парасатты жүріс-тұрысы, сөйлеу мәдениеті, ішкі жан дүниесі, киім киісі – бәрі баланың назарынан тыс қалмайды» деген.  Ертеңіміз бүгінен басталады десек, бүгінгі бала тәрбиесі  баса назарда болуы керек. Оқушылардың өзара қарым-қатынастарын (отбасында, аулада, сыныпта, мектепте, ұжымды) сыйластыққа, сүйіспеншілікке құруға үйрету. Оқушыларға жағымды, ізгілікті қарым-қатынас жасаудың мәнін, маңызын түсіндіру; Жағымды қарым-қатынас жасай алу дағдыларын дамыту, ізгілікке тәрбиелеу. Қазіргі кездегі қоғамдағы белең алып отырған мәселе бұл дін мәселесі.  Осы орайда мектепте Діни істер басқармасының, Ақтау қаласындағы Ақпараттық насихаттау тобымен кездесу өткіздік.Тақырыбы «Дәстүрлі емес діндердің қозғалысы»мұндағы мақсатымыз қоғамдағы болып жатқан келеңсіз жағдайдалардың алдын алу.Оқушылардың дін туралы түсініктерін кеңейту, адамдар арасындағы қарым-қатынас әдептілікке, инабаттылыққа, адамгершілікке негізделеді, ондай қатынас ілтипатқа, халықтың сүйіспеншілігіне бөлейді деген ұғымды  бала ұғымына сіңіре білу.Бұл кездесу оқушыларға қызықты болды,көкейлерінде жүрген сұрақтарын қойып,жауаптарын алды.

     «Ұл тәрбиелей отырып, халықты тәрбиелейміз, қыз тәрбиелей отырып,  ұлт тәрбиелейміз»  деп Мұхтар Әуезов атамыз айтқандай тәрбиенің басты негізі мектеп табалдырығында бастау алатынын жоғарғыда айтып өттік. Тәрбиеленуші өзіне керекті рухани дүниенің барлығын қоршаған ортадан алады. Білім беру тұжырымдамасының Экологиялық тәрбиеге байланысты оқушылармен бірге қоршаған әлеммен байланысын, өлкеге деген қызығушылығын арттыру үшін кішігірім саяхатқа шығып тұрамыз. Мысалы: Касспий теңізі бойындағы аққуларды қызықтаймыз, жазғы демалысқа шығар алдында теңіз жағалауына серуенге шықтық.Өлкеміздегі қоғам қайраткерінің бірі Жалау Мыңбайұлының ескерткішіне барып, тағзым еттік. Сонымен қатар облыстық өлкетану мұражайына саяхатқа барып, оқушылармен бірге өз өлкеміздің тарихына деген қызығушылықтарын арттырып, туған жер тарихына деген сүйіспеншілігін арттырамыз.Сонымен қатар өз өлкемізге байланысты «Қошқар ата көлі- өлке қасіреті» атты тәрбие сағатында мынадай мәселелерді талқыладық. Маңғыстау облысының орталығынан 3-4, Каспий теңізінен 7-8 шақырым қашықтықтағы, аумағы жағынан әлемде теңдессіз /77 шаршы шақырым/ саналатын Қошқар ата қалдық қоймасының өткір мәселесі жиі-жиі қозғалып, түрлі басқосуларға арқау болып жүргелі біраз жыл өтті. Маңғыстауда аты су болғанымен, қыста ішуге, жазда түсуге болмайтын бұл көлдің  өңір өндірісі жолға қойылып, минералдық ресурстар игеріле бастаған сонау ХХ ғасырдың ортасында пайда болған. Елбасымыз Н. Назарбаев 2030 жылға дейінгі бағдарламасында «Тазалық —саулық негізі, саулық — байлық негізі» деп, қоршаған ортаның ластануына жол бермеу мәселесіне айрықша мән берді.

Табиғат бізге ата бабамыздан қалған ең асыл мұрамыз. Қазақтар – тумасынын табиғатты сүйіп өскен, қоршаған ортаға үлкен құрметпен қараған.Оқушылар да өз өлкесінің экологиясын бейжай қарамайтындықтарын көрсетті.  Оның үстіне сыныбымның Садақбаев Нұрқожа деген оқушым осы тақырып бойынша ғылыми жобамен айналысып жүр.

            Қазақтың дауылпаз ақыны Ілияс Жансүгірұлы «Жаста берілген, басқа сіңген тәлімің өзің өлмей сүйегіңнен қала алмас» деп балаға жастайынан берілген дұрыс тәрбиенің жемісті екенін айтады. Қазіргі таңда отбасы мен бірлесіп атқарған жұмыс ғана өз нәтижесін береді. Бүгінгі ұл - ертеңгі әке, ол әкеге қарап өседі. Бүгінгі қыз - ертеңгі ана, ол шешесіне қарап бой түзейді. Бірлесіп көтерген жүк жеңіл дегендей бүгінгі таңда  жаңаша оқыту мен тәрбие  бір-бірінғн ажырағысыз болуы керек. Дәстүрлі ата-аналар жиналысы бір сарынды өтетін еді, ал қазіргі кезде ата-аналар жиналысы түрлендіріліп өткізіледі. Мысалы: дөңгелек үстел, тренингтер арқылы ата-аналардың мектеппен байланысы жақсаруда. Ата-ана балаларына үлгі – өнеге көрсете алмаса, онда тәрбиелі бала өсіруі екіталай.Қазіргі кезде ата-аналардың өздері заман талабына сай болуы керек. Өйткені  бала  ересектерге, ата-анасына еліктеп  өседі.

          Халықта «Балаңды өз тәрбиеңмен тәрбиелеме, өз ұлтыңның тәрбиесімен тәрбиеле» деген мақал бар.Тәуелсіздігімізді алып, өркениеттілікке қадам басқан бүгігі таңда адамгершілігі мол, саналы да салауатты ұрпақ тәрбиеленуде. Бұл мәселелер биылғы ел басының «Қазақстан жолы-2050:» «Бір мақсат,бір мүдде,бір болашақ» атты ел жолдауында да баса айтылды. Біріншіден, барлық дамыған елдердің сапалы бірегей білім беру жүйесі бар. Мектеп түлектері қазақ, орыс және ағылшын тілдерін білуге тиіс. Оларды оқыту нәтижесі оқушылардың сындарлы ойлау, өзіндік ізденіс пен ақпаратты терең талдау машығын игеру болуға тиіс. 

       Мәңгілік ел болу өз қолымызда.Бұл үшін өзімізді үнемі білім де жаңғырып,Тәрбиеде ұлттық құндылықтарымызды ұмытпай алға ұмтылуымыз керек.Байлығымыз да,бақытымызда болған Мәңгілік Тәуелсіздігімізді көздің қарашығындай сақтай білейік.

Бірлесіп істеген жұмыс нәтижелері