Солтүстік Американың географиялық орны 7сынып

Күні: 12.12.15

Сабақтың тақырыбы:   §29.  Солтүстік Американың географиялық орны.   Ашылу және зерттелу тарихы.

Мақсаты:

Білімділігі:  Солтүстік Американың географиялық орны мен ерекшелігі туралы білімдерін қалыптастыру.

Дамытушылығы: Оқушылардың ізденімпаздық, байқампаздық қасиеттерін дамыту, шапшаңдыққа дағдыландыру.

Тәрбиелігі: Солтүстік Америка материгінің табиғат жағдайларындағы өзіндік ерекшеліктерін ашып көрсету.

Көрнекілігі: Жарты шарлар картасы, Дүние жүзінің саяси картасы, слайд.

Сабақтың әдісі: Баяндау.

Сабақтың түрі. Аралас сабақ, сұрақ –жауап.

Сабақтың жүру барысы:

·        Ұйымдастыру.

·        Үйге берілген тапсырманы тексеру.

§28. Орталық және Шығыс Азия елдері.

1. Дүние жүзінің саяси картасы бойынша сабақ айту.

2. Кесте толтыру. Сипаттама бойынша мемлекеттер мен астаналарын табу.

Р\с	Мемлекет сипаттамасы	Мемлекет	Астанасы
1	Азиядағы аралдық елдердің бірі. Автомобиль жасаудан 1-ші орынды алады.	Жапония	Токио
2	Қазақстан, Өзбекстан, Ауғанстан, Иранмен шектесетін Орта Азия елдерінің бірі.	Түрікменстан	Ашхабад
3	Солтүстігінде ресеймен, оңтүстігінде Қытаймен шектесетін ел. Астанасы ең суық астана болып табылады.	Монғолия	Улан - Батор
4	Ежелгі мәдениет пен өркениет елі. Жерінің ауданы жөнінен Ресей мен Канададан кейінгі 3-ші орынды алатын ел.	Қытай	Пекин

3. «Адасқан сандар» ойыны

53,3 млн км²                         Гималай

8848 м                                   Арабия түбегі

-403 м                                    Каспий теңізі

1620 м                                    Еуразия

3 млн км²                               Өлі теңіз

390 мың км²                           Байкал көлі

·        Жаңа сабақ.

Жоспары:

1. Басты ерекшелігі.

2. Географиялық орны.

3. Материктің ашылу және зерттелу тарихы.

Солтүстік Америка – солтүстік жарты шарда орналасқан материк. Солтүстік Америка Еуразия мен Африкадан кейінгі үшінші орынды алады. Ауданы -24,2 млн км²

Басты ерекшеліктері:

v Д.ж аса ұзын, әрі енді тау жүйесі – Кордильера , оның ұзындығы 9000км-ге жуық, ең енді бөлігі 1600 км-ге тең;

v Д.ж ең үлкен арал – Гренландия аралы Солт Америка материгінің құрамына енеді, оның ауданы 2 млн 176 мың км²;

v Д.ж ең үлкен, әрі терең Колорадо каньонының тереңдігі 1600м, ұзындығы 446 км,ені 25 км-ге дейін жетеді;

v Д.ж ең ұзын жер асты үңгірі – Флинт- Мамонт Аппалач тауының оңт шығысында орналасқан, оның ұзындығы 500км;

v Д.ж ең биік ағаш – биіктігі 100 м-ден асатын мәңгі жасыл секвойя материктің Тынық мұхит жағалауында өседі;

v Солт Американың теңіз деңгейінен ең биік орналасқан нүктесі –Кордильер тауындағы Мак – Кинли шыңы, оның биіктігі 6193 м;

v Материктің теңіз деңгейінен төмен орналасқан нүктесі – Өлім аңғары, ол теңіз деңгейінен 86 м төмен жатыр;

v Солт Америкадағы ең суық жер – Гренландия аралының орталығы,мұнда -70°С тіркелген;

v Материктегі ең ыстық жер- Өлім аңғары (+57°С), бұл солтүстік жарты шар материктерінде байқалатын ең жоғарға температура;

Солтүстік Америка материгі солтүстік жарты шарда  арктикалық белдеудегі аралдардан субэкваторлық белдеуге дейін созылып жатыр.Материктің оңтүстігі сүйірленіп, Панама мойнағы арқылы Оңтүстік Америкамен жалғасады. Бұл екеуі батыс жарты шарда орналасқан Америка дүние бөлігін құрайды.

       Солтүстік Америка материгінің шеткі нүктелері:

Солт шеткі нүктесі – Мерчисон м.

Оңт шеткі нүктесі – Марьято м.

Шығыс шеткі нүктесі – Сент – Чарльз м.

Батыс шеткі нүктесі – Принц- Уэльс м.

 Материктің ашылу және зерттелу тарихы.

Р\с	Саяхатшы	Зерттеген жылы	Зерттеген аймағы
1	Х.Колумб	1492 ж	Материктің оңт жағалауын ашқан.
2	Джон Кабот	XYғ. аяғында	Ньюфауленд аралы мен Лабрадор түбегінің жағалауын ашқан.
3	Генри Гудзон мен Александр Макензи	XYIIғ.	Материктің солтүстік және шығыс жағалауын ашты.
4	Витус Беринг және Алексей Чириков	1741 ж	Аляска жағалауын зерттеген.
5	Руаль Амудсен	XXғ. басында	Материктің солтүстік жағалауымен жүзіп өтіп, жердің солтүстік магниттік полюсінің орнын анықтады.

·        Жаңа сабақты қорытындылау.

Бекіту сұрақтарын беру.

1. Панама мойнағы қай материктерді бөліп жатыр?

2. Кордильер тауының ең биік шыңы қалай аталады?

3. Материктің ең ыстық жері Өлім аңғарындағы температура қандай?

Джон Кабот материктің қай бөлігін зерттеген?

5. Солтүстік магниттік полюсті анықтаған саяхатшы.

·        Семантикалық карта.

Р\с	Нысандар	Мұхит	Өзен	Түбек	Арал	Тау	Шың	Шеткі нүкте	Теңіз
1	Гренландия				+
2	Мак – Кинли						+
3	Атлант	+
4	Марьято							+
5	Миссисипи		+
6	Кордильера					+
7	Лабрадор			+
8	Сан –Чарлз							+
9	Кариб								+
10	Аппалач					+

·        Венн диаграммасын пайдаланып, Еуразия мен Солтүстік Америка материктерін салыстыру.

       Еуразия                     Ұқсастығы         Солтүстік Америка

·        Дәптермен жұмыс.

Материктің географиялық орнына сипаттама беру.

·        Үйге тапсырма.

§29 оқу.

Кескін картаға Солтүстік Америка материгін түсіру.

·        Бағалау.