"Солтүстік Американы" материгін қорыту сабағы

• 1 слайд

  Солтүстік Америка
  материгін қорытындылау
  

• 2 слайд

  Білімділік: Оқушылардың Солтүстік Америка материгі туралы алған білімдерін жинақтау.
  Дамытушылық: Іскерлігі мен ой - өрісін, есте сақтау қабілетін дамыту.
  Тәрбиелік: Пәнге деген қызығушылығын арттыра отырып, еңбекке, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.
  
  Сабақтың мақсаты:
  

• 3 слайд

  
  Сайысымыз VII бөлімнен тұрады:
  I бөлім: «Кім алғыр?» сайысы
  II бөлім: «Балық аулау» ойыны
  III бөлім. «Біз мемлекетті білеміз бе?»
  IV бөлім. «Кім жылдам?» сайысы
  V бөлім. « Кім көп біледі?» (топ басшылар сайысы)
  VI бөлім. « Пошта » сайысы
  VII бөлім. «Шешендік өнер»
  
  

• 4 слайд

  
  
  I бөлім:
  «Кім алғыр?» сайысы
  (әр топқа 2 сұрақтан беріледі, жоғары ұпай 5 ұпай)
  
  

• 5 слайд

  1.
  1
  3
  2
  

• 6 слайд

  1.
  1. Солтүстік Американың физикалық географиялық орнына сипаттама бер. Солтүстік Американың зерттелуіне үлес қосқан саяхатшыларды ата.
  2. Жер бедеріне сипаттама бер. Материк қандай пайдалы қазбаларға бай?
  

• 7 слайд

  1.
  1. Материк климатының басты ерекшеліктері мен олардағы климат жағдайларын анықтау, күшті желдер, торнадо.
  2. Материктің ішкі сулары, Колорада коньоны, Ниагара сарқырамасы
  

• 8 слайд

  1.
  Материкте қандай табиғат зоналары бар? Олар қалай орналасқан? Ерекше өсімдіктер мен жануарлар дүниесі
  2. Солтүстік Америка халқы және саяси картасы
  

• 9 слайд

  
  Солтүстік Америка материгі арктикалық белдеудегі аралдардан субэкваторлық белдеуге дейін созылып жатыр
  Материктің ең енді бөліктері Еуразиядағы тәрізді қоңыржай және субтропиктік белдеулерге сәйкес келеді.
  Материк оңтүстігінде сүйірленіп, Панама мойнағы арқылы Оңтүстік Америкамен жалғасады.
  Мексика таулы қыратының солтүстігі мен Оңтүстік Америкаға дейінгі аралықты Орталық Америка деп те атайды
  Географиялық орны
  

• 10 слайд

  
  
  
  
  
  
  1492 жылы Колумб бастаған Испан экспедициясы материктің оңтүстік жағалауын ашқан.
  XV ғасырдың аяғында ағылшын қызметіндегі Джон Кабот Ньюфаундленд аралы мен Лабрадор түбегі жағалауын ашқан
  Ағылшын саяхатшылары Генри Гудзон мен Александер Макензи материктің солтүстік және шығыс жағалауындағы көптеген жаңа жерлерді ашқан.
  

• 11 слайд

  
  
  
  
  
  
  1778 жылы ағылшын Джеймс Кук материктің батыс жағалауымен жоғары ендікке дейін зерттеу жұмыстарын жүргізіп, Нортон шығанағын зерттеді.
  1741 жылы орыс саяхатшылары Витус Беринг пен Алексей Чириков екі желкенді кемемен Алеут аралдарын бойлай жүзіп, Аляска жағалауын зерттеді.
  ХХ ғасырдың басында норвег поляр зерттеушісі Руаль Амундсен алғаш рет материктің солтүстік жағалауымен жүзіп өтіп, Жердің солтүстік магниттік полюсінің орнын анықтады.
  

• 12 слайд

  
  1849 жылы алтын іздеген бір топ адамдар аптап ыстыққ пен шөлге шыдамай қаза болған, сол жер кейіннен «Өлім аңғары» деген атқа ие болған. Тарихта бұл кезең «алтын дүрбелең» деп аталады.
  
  
  
  
  
  Өлім аңғары
  

• 13 слайд

  Климаты
  
  Климаттық белдеулері
  Арктикалық, субарктикалық,қоңыржай, субтропиктік, тропиктік, субэкваторлық.
  
  Әсер ететін ауа массалары
  Арктикалық, қоңыржай, тропиктік.
  
  Ауа температурасы
  Қаңтарда -40 С, шілдеде +36 С
  

• 14 слайд

  
  Жылдамдығы сағатына 800 км-ге жететін кенеттен пайда болатын торнадолар көптеген апаттар әкеледі.
  
  
  
  
  
  Торнадо
  Атлант мұхиты жағалауындағы тропиктік ендіктерде жаздың аяғы мен күздің басында мұхиттан соғатын күшті, апатты дауылдар Ураган жиі болып тұрады, майя тілінде «дауыл құдайы» дегенді білдіреді.
  Ураган
  

• 15 слайд

  
  1. Гренландия
  2. Баффин жері аралы
  3. Виктория аралы
  4. Элсмир аралы
  5. Ньюфауленд аралы
  
  6. Куба аралы
  7. Гаити аралы
  8. Ямайка аралы
  9. Пуэрто-Рико аралы
  
  
  
  
  
  Ірі аралдары
  

• 16 слайд

  Ірі өзендері
  

• 17 слайд

  Миссисипи
  

• 18 слайд

  Миссури
  

• 19 слайд

  Маккензи
  

• 20 слайд

  Колорадо
  

• 21 слайд

  ӨЗЕНДЕРДІҢ ҮНДІС ТІЛІНДЕГІ АТАУЫ
  
  
  
  
  
  
  Миссисипи
  Миссури
  Макензи
  “Су атасы”
  “Тұнбалы өзен”
  “Үлкен өзен”
  

• 22 слайд

  Ұлы көлдер жүйесі
  Жоғары көл
  Гурон
  Мичиган
  Онтарио
  Эри
  Ұлы көлдер жүйесі
  Жоғары көл
  Гурон
  Мичиган
  Онтарио
  Эри
  Ниагара
  сарқырамасы
  Ұлы көлдер жүйесі Әулие Лаврентий өзені арқылы Атлант мұхитымен жалғасып жатыр
  

• 23 слайд

  Арктикалық шөл
  зонасы
  Тундра зонасы
  Тайга зонасы
  Аралас және жалпақ жапырақты ,ауыспалы ылғалды ормандар
  Орманды дала, дала зонасы
  Шөлейттер
  Ылғалды мәңгі жасыл ормандар
  Табиғат зоналары
  

• 24 слайд

  Дүние жүзіндегі тұңғыш ұлттық парк Йеллоустон 1872 жылы 1 наурызда АҚШ-та құрылған. Ол ыстық гейзерлерімен, тасқа айналған ағаштарымен әйгілі.
  

• 25 слайд

  Йеллоустон ұлттық паркі
  

• 26 слайд

  Солтүстік Америка материгіндегі елдер
  АҚШ
  Мексика
  Канада
  

• 27 слайд

  Никарагуа
  Сальвадор
  Коста-Рика
  Белиз
  Куба
  Гаити
  Доминика
  Ямайка
  Панама
  Гондурас
  Гватемала
  Орталық Америка елдері
  

• 28 слайд

  II бөлім:
  «Балық аулау»ойыны (әр дұрыс жауапқа 3 ұпай)
  
  

• 29 слайд

  1
  4
  5
  8
  7
  6
  9
  3
  2
  

• 30 слайд

  Атлант мұхиты алабының басты өзендерін ата.
  

• 31 слайд

  Миссисипи өзенінің Миссури саласы мен қоса есептегендегі ұзындығы
  

• 32 слайд

  «Миссисипи» атауы үндістер тілінде қандай мағынаны білдіреді
  

• 33 слайд

  «Миссури» атауы үндістер тілінде қандай мағынаны білдіреді?
  

• 34 слайд

  Солтүстік Мұзды мұхит алабына жататын өзендерді ата.
  

• 35 слайд

  Макензи атауы үндістер тілінде қандай мағына береді?
  

• 36 слайд

  Тынық мұхит алабына жататын өзендерді ата.
  

• 37 слайд

  Солтүстік Америкадағы ірі көлдерді ата.
  

• 38 слайд

  Солтүстік Америкадағы ең биік сарқыраманы ата, оның биіктігі мен ені қанша?
  III бөлім.
  «Біз мемлекетті білеміз бе?» (жоғары ұпай 5 ұпай)
  
  

• 39 слайд

  Солтүстік Америкадағы ең биік сарқыраманы ата, оның биіктігі мен ені қанша?
  

• 40 слайд

  Солтүстік Америкадағы ең биік сарқыраманы ата, оның биіктігі мен ені қанша?
  

• 41 слайд

  IV бөлім.
  «Кім жылдам?»
  сайысы (қай топ бірінші жауап береді, сол топқа 1 ұпай қосылады)
  
  

• 42 слайд

  Солтүстік Американың экваторға қатысты орны
  

• 43 слайд

  Солтүстік Американың экваторға қатысты орны (Солтүстік ендікте орналасқан)
  

• 44 слайд

  Солтүстік Американың бастапқы меридианға қатысты орны
  

• 45 слайд

  Солтүстік Американың бастапқы меридианға қатысты орны
  (Батыс жарты шар)
  

• 46 слайд

  Мексиканың астанасы
  

• 47 слайд

  Мексиканың астанасы (Мехико)
  

• 48 слайд

  Солтүстік Америкадағы жазықтар
  

• 49 слайд

  Солтүстік Америкадағы жазықтар ( Ұлы, Орталық, Мексика)
  

• 50 слайд

  Кордильер тау жүйесінің пайда болу себебі
  

• 51 слайд

  Кордильер тау жүйесінің пайда болу себебі ( литосфералық тақталардың әсері)
  

• 52 слайд

  Солтүстік Америкада кездеспейтін климаттық белдеу
  

• 53 слайд

  Солтүстік Америкада кездеспейтін климаттық белдеу ( экваторлық )
  

• 54 слайд

  Солтүстік Американың шығысын шайып жатқан мұхит
  

• 55 слайд

  Солтүстік Американың шығысын шайып жатқан мұхит ( Атлант)
  

• 56 слайд

  
  Солтүстік Американың ең ұзын өзені
  

• 57 слайд

  
  Солтүстік Американың ең ұзын өзені ( Миссисипи)
  

• 58 слайд

  
  Үндістер мен негрлердің ұрпақтары кімдер?
  

• 59 слайд

  
  Үндістер мен негрлердің ұрпақтары кімдер? ( самбо )
  

• 60 слайд

  Мак - Кинлидің биіктігі қандай?
  

• 61 слайд

  Мак - Кинлидің биіктігі қандай? ( 6193 м )
  

• 62 слайд

  Канаданың туында не бейнеленген?
  

• 63 слайд

  Канаданың туында не бейнеленген? ( үйеңкі )
  

• 64 слайд

  Солтүстік Америка жер көлемі бойынша дүниежүзі бойынша нешінші орында?
  

• 65 слайд

  Солтүстік Америка жер көлемі бойынша дүниежүзі бойынша нешінші орында? ( 3-ші )
  

• 66 слайд

  Канаданың астанасы
  

• 67 слайд

  Канаданың астанасы ( Оттава )
  

• 68 слайд

  Қылқан жапырақты ағаштар қай зонада өседі?
  

• 69 слайд

  Қылқан жапырақты ағаштар қай зонада өседі? ( тайга )
  

• 70 слайд

  Американы ашқан кім?
  

• 71 слайд

  Американы ашқан кім? (Х.Колумб)
  

• 72 слайд

  V бөлім.
  «Кім көп біледі?»
  (топ басшылар сайысы, әр дұрыс жауапқа 2 ұпай)
  

• 73 слайд

  Солтүстік Американың жер көлемі
  Дүние жүзіндегі ең үлкен әрі терең каньон
  Дүние жүзіндегі ең үлкен тау мұздығы
  Дүние жүзіндегі ең биік ағаш
  Солтүстік Американың жер шарындағы ең аз жауатын жері
  1-топ басшысының сұрақтары
  

• 74 слайд

  1-топ басшысының сұрақтары
  Солтүстік Американың жер көлемі ( 24,2 млн км2 )
  Дүние жүзіндегі ең үлкен әрі терең каньон ( колорадо)
  Дүние жүзіндегі ең үлкен тау мұздығы ( Хабборт,145 км)
  Дүние жүзіндегі ең биік ағаш ( секвойя , 100 м)
  Солтүстік Американың жер шарындағы ең аз жауатын жері ( Калифорния шығанағының солтүстігі ,100 мм)
  Жауаптары
  

• 75 слайд

  Дүние жүзіндегі ең үлкен арал
  Дүние жүзіндегі ең ұзын жер асты үңгірі
  Дүние жүзіндегі ең биік толысу толқындары қай жерде байқалады?
  Солтүстік Американың ең биік нүктесі Материктегі ең ыстық жер
  2-топ басшысының сұрақтары
  

• 76 слайд

  Дүние жүзіндегі ең үлкен арал ( Гренландия )
  Дүние жүзіндегі ең ұзын жер асты үңгірі (Флинт -Мамонт , 500 км)
  Дүние жүзіндегі ең биік толысу толқындары қай жерде байқалады?(Фанди)
  Солтүстік Американың ең биік нүктесі ( Мак - Кинли ,6193 м)
  Материктегі ең ыстық жер ( Өлім аңғары ,+570С)
  Жауаптары
  

• 77 слайд

  Дүние жүзіндегі аса ұзын,әрі енді тау жүйесі Солтүстік Американың теңіз деңгейінен ең төмен орналасқан нүктесі
  Материктегі жылдық жауын шашын ең көп түсетін жері
  Солтүстік Американың байырғы халықтары
  Солтүстік Америкадағы ең суық жер
  3-топ басшысының сұрақтары
  

• 78 слайд

  Дүние жүзіндегі аса ұзын,әрі енді тау жүйесі (Кордильера,ұзындығы 9000 км, ені 1600 км)
  Солтүстік Американың теңіз деңгейінен ең төмен орналасқан нүктесі ( Өлім аңғары, -86 м)
  Материктегі жылдық жауын шашын ең көп түсетін жері (Кордильердің солтүстік батысы, 6000 мм)
  Солтүстік Американың байырғы халықтары (үндістер,эскимостар)
  Солтүстік Америкадағы ең суық жер (Гренландия аралы, -700 С)
  Жауаптары
  

• 79 слайд

  VI бөлім.
  « Пошта » ойыны (жоғары ұпай 5 ұпай)
  
  

• 80 слайд

  Гренландия, Кариб, Ньюфаулент, Саргасс, Беринг, Калифорния, Флорида, Юкотан,
  Лабрадор, Гудзон, Мексика.
  

• 81 слайд

  Гренландия, Кариб, Ньюфаулент, Саргасс, Беринг, Калифорния, Флорида, Юкотан,
  Лабрадор, Гудзон, Мексика.
  

• 82 слайд

  VII бөлім.
  «Шешендік өнер» (жоғары ұпай 5 ұпай)
  
  

• 83 слайд

  Мұхиттар мен өзен, көлдерді ластанудан қорғау ШАРЛАРЫ
  

• 84 слайд

  Қорытындылау, бағалау
  Әр топтың жинаған ұпайлары бойынша қай топ жеңгенін анықтап,белсенді қатысқан оқушыларды бағалау.
  

• 85 слайд

  Үйге тапсырма:
  Оқулықта ұсынылған реферат тақырыптарының біреуіне дайындалып келу