"Құстар біздің досымыз" атты ашық сабақ! (1 сынып)

«Құстар -біздің досымыз»

Мақсаты :

Білімділік : Құстар туралы оқушылардың түсінігін кеңейту,құстар тіршілігі туралы мағлұмат беру. Құстардың адам өміріндегі пайдасы туралы әңгімелеу.

Дамытушылық : Дүниетанымын кеңейту, ой-өрісін дамыту.

Тәрбиелік : Табиғатты сүюге,құстарды аялауға тәрбиелеу.Адамгершілік, экологиялық тәрбие беру.

Сабақтың көрнекілігі : суреттер,құстардың суреттері,нақыл сөздер,құстар туралы сюжетті көріністер,интерактивтік тақта. «Қызыл кітапқа» енген құстар туралы,буклеттер.

Сабақтың барысы :

Құрметті ата-аналар,ұстаздар ,оқушылар !

«Көк құрақ –көлдің сәулеті,құс пен аң ердің сәулеті» дегендей,адамдардың хайуанаттар ішінен ең жақсы көретіні құстар .Олардың мың құбылтып салған әндері біздерді сүйсіндірмей қоймайды.Қанатты достарымызды республикамыздың қай жеріне барсақ та, кездестіреміз.Өйткені,туған өлкенің климат пен жер жағдайы құстардың алуан түрлерінің тіршілік етуіне, мүмкіндік жасайлы.Сонымен құстар мерекесіне арналған ашық тәрбие сағатымызды бастауға рұқсат етіңіздер.

     1-жүргізуші : Табиғатта да,адам өмірінде де құстардың мәні өте зор. Құстар әуезді әсем сайрағыштығымен,сымбатты да сұлу,алуан түрлі сыртқы көрінісімен  ормандарды, саябақтарды,шалғындарды және табиғаттың сәнін келтіру арқылы адамдарды эстетикалық ләззатқа бөлейді.

     2-жүргізуші :  Адам құстарды спорттық және әр түрлі мақсатта қолға үйретіп,баптайды. Құс атаулының бәрі пайдалы.Құстардың қай-қайсысын болса да қорғау керек.Құстардың саябаққа,бау-бақшаға,егістер мен бақтарға үйірілуіне мүмкіндік жасап,ұсақ құстарға қыста жем шашып, жазда ұялағыш үйшіктер дайындау арқылы қамқорлық жасау –табиғатты көркейтіп,,құстарды аялай білудің негізгі шарты.Құстардың ұясын бұзып,жұмыртқасын жарудан аулақ болыңдар.

1-жүргізуші : Ал,балалар ,халайық,

                        Бәрің бері қараңдар.

                        Тіршіліктің бастауы,

                        Көктем келді далама,

                          Құстармен бірге ,қол соғып

                          Көктемді қарсы алайық.

Көктем :           Сәлем,достар аман ба ?

                          Мынау бейбіт заманда.

                          Құс көктемнің жаршысы,

                           Шаттық болсын әманда.,

                          Қуантамын бәріңді.

                          Құс мереке күнімен.

2-жүргізуші :    Жылы шуағымен гүл өсіріп,

                           Жыл құстарын ілестіріп,

                           Көрікті көктем келіпті,

                           Сәлем елдің көктемі,

                           Әлем енді көктеді.

                           Құрметпенен бас идік,

                           Құстарына көктегі.

Көктем :    Балалар мен сіздерге жұмбақ жасырайын. Жұмбақтың шешуін тапсаңдар, біздің тәрбие сағатымыз одан бетер ажарлана түспек.

1. Түсі қара мақпалдай,

Төсі ақ сыр жаққандай,

Ұшса оқтай зырлайды.

Көктен жұлдыз аққандай.       (қарлығаш)

    2. Орманда жоғары,

Ағашқа қонады.

Тұмсығын балға қып

Тоқ-тоқ соғады.                        (тоқылдақ)

3. Заң жоқ еш уақытта,

Оларды атуға.

Түсі де аппақ,

Аты да аппақ.                       (аққу)

4. Биікте ұшып жүреді,

     Елік ,қоян бүреді.

      Қия таста ұясы,

      Бұл қай құс кім біледі ?       (Бүркіт)

5. Бейбіт құсы аталады,

Бар әлемге жар салады.

Танисың ба ол құсты

Аты қалай аталады.?           (Ақ көгершін)

• Қарлығаш адамның досы.Үйге ұшып кіреді,шыбынды құртады.
• Ел аузында санитар-тазалықшы деп атайды.                     
• Тоқылдақ-орман дәрігері,орман құсы. Балға тұмсығымен  ағаш қабығының зиянкестерімен күреседі.
• Аққу-достықтың,махаббаттың белгісі.Құстың сұлуы,табиғаттың көркі.
• Бүркіттің біздің елімізде жеті түрі бар. Олардың арасындағы ерекше ғажабы –қыран бүркіт.Құс бегілері  аң аулау үшін, құс салған,құс аң алған.Бүркіт қыран құс.
• Ақ көгершін-бейбітшілік құсы.Қолға үйретілген,ақ қанатты нәзік құс.

Көктем : Ал,балалар сіздер құстардың пайдасы,олардың қаншалықты өмір сүретінін білесіңдер ме ?

• Жер бетінде 8600-ге жуық құстардың түрі бар.Қазақстан республикасында 474 құстың түрі бар екен.

• Үйіміздің маңайында жүретін кіп-кішкентай торғайдың өзі 1 жылда 4 млн.-ға жуық жәндіктерді жеп құртады.
• Халық «Көкек келді дегенше,көктем келді десейші»дейді.
• Көктемнің бір айын көкек деп те атайды. Көкек бір күнде 39 шегіртке,43 жұлдызқұрт,4 өрмекші,  және заузақоңыздардың жұмыртқасын жейді екен.
• Аққу -300 жыл,тау қыраны 150-170 жыл.,бүркіт пен тоты 120 жыл,қарға 100 жыл, жабайы қаздар 80жыл,әнші құстар 20-30 жыл,бозторғай 13-14 жыл.ал тырналар 40 жыл өмір сүреді екен.

 1-жүргізуші : Ән: «Құстар қайтып барады».

• Құстардың ең қырағысы- сұңқар.Ол 1 км қашықтықтан титімдей жәндікті көреді екен.
• Құстардың ішіндегі ең жүзгіші –пингвин.Ол сағатына 3 шақырым жерге дейін жүзе алады.
• Егер торғай дыбыс шығармай, бұтақта қонақтап отырса,жел болмайды. Ал қарғалар топтанып қарқылдаса,аяз болады.Ал аспанда ұшып жүріп қарқылдаса,қар жауады.
• Құс жүнін үрпитсе,жаңбыр жауады.Ауа-райы бұзылады. Құстар көп болса,зиянкес жәндіктер аз болады.

Көктем : Балалар, құстардың адам өміріндегі маңызы туралы қазақ халқының тамаша мақал-мәтелдері қаншама десеңізші.

Ал,сіздер құстар туралы мақал-мәтелдер білесіңдер ме ?

          Ілияс : Аққу құссыз –көл жетім,

                     Айтылмаған сөз жетім.

   Даулет :   Аққу құсқа оқ тисе,қанатын суға тидірмес.

                     Ер жігітке оқ тисе, қиналғанын білдірмес.

        Елдар:  Қилдағыны қыран көреді,

                      Ұядағыны жылан көреді.

 Болатхан   : Бала бүркіт барлап ұшар,

                     Балапан бүркіт шарлап ұшар.

 2-жүргізуші :   Би:  «Қазақ биі»

 2- жүргізуші :   Көрініс : «Бұлбұл мен тоқылдақ»

     Даулет : Ой,балалар,балалар,

                    Аман болсын аналар,

                    Құстарда да ана бар,

                    Құстарда да бала бар.

                    Кім сүймейді баласын

                    Балалық қып қызбайық,

                    Құс ұясын бұзбайық.

                    Жұмыртқасын алмайық,

                    Обалына қалмайық,

                    Көп күнәға батпайық,

                    Балалар мұны ұғыңдар,

                    Уәдеден шығыңдар.

                 Ілияс : Біздің міндетіміз қанатты достарды қорғау.

Құстардың ұясын бұзып,жұмыртқасын жаруға,жазықсыз жәбірлеуге ,рақымсыздық жасауға ,өлтіруге жол бермейік!

   Болатхан : Ұя салдым құстың алдынан,

                     Болсыншы ол өмір панасы.

                     Өзімдей сәби балдырған,

                      Өссінші құстың баласы.

1-жүргізуші :

      Құрметті достар,көктем жаршысы,адамзаттың досы болған құстарды аялайық.оларға қамқоршы болайық. Қалықтап ұшқан құсты елестетші көз  алдыңа    Еліміздің болашағы –білімді ұрпағында.Білім аспанында қалықтап ,құсша шарықтап ұшайық.Елімізде бейбітшілік болып,бейбітшіліктің ақ құсы аспанымызда шарласын !

Білімге қарай талпынған балапан қанаттарың талмасын !

(Қолдарына ақ көгершін ұстаған оқушылар А.Жұбановтың «Ақ көгершін» әнін хормен орындайды.

Нығманов атындағы орта мектеп

Ашық тәрбие сағаты

 1 - сынып

Өткізген: Муаслимова Динара Сайлаубаевна

2012 – 2013 оқу жылы