«Ұстаз болу өз уақытын аямау, өзгенің бақытын бағалау»

«Ұстаз болу өз уақытын аямау, өзгенің бақытын бағалау»

     «Ұстаздың биігі ойлана қарасаң, биіктей береді, үңілі қарасаң, тереңдей береді, қол созсаң қарсы алдыңда, айналсаң артыңда тұрғандай» - деген грек оқымыстысы Сократтың сөзіне мән бере қарасаңыз ұстаз ұлағаты мен өнегесін, даналығы мен кеңдігін, жаныңа жақын мейірімі мен шапағатын әрбір адам сезінеді.     Қазақ қай заманда болсын, ұстазын қадір тұтып, жұмысын қасиетке балаған. Әсіресе бала тәрбиелеу мәселесіне келгенде ақылгөйге балап, қысылғанда кеңес сұрап отырған. Сондықтан болар әсіресе, адамның құпия  жақтарын ашып , астарлы жан тану ғылымының сыр- сыйпатына терең мән беріп, сырына бойлау мен үшін арман балатын. Осы ықылас- ынтама қарай адам жанының тәрбиешісі, адамтанушы психология мамандығын жаныма жақын тұтып, 2006 жылы қазақ мемлекеттік қыздар педагогика институтының педагог- психолог мамандығын  иелендім. Оқу орынында қазақстандағы көптеген белгілі ғалым оқытушылардан білім алдым .Мектебімізде психологиялық қызмет әр баланың даралық ерекшелігін дамытуға, қоғамда өмір сүруге, баланың қабілетін дамытуға психологиялық жағдай туғызуға бағытталған. Оқушыларға оқу мен тәрбие үрдісінде психолгиялық және педагогикалық тұрғыдан үздіксіз зерттеу жүргізіп, шәкірттердің бойындағы қызығушылықтары мен танымдық әрекеттерін және бейімділіктерін анықтап, оларды болдырмау мен жеңудің тиімді әдіс-тәсілдерін қолданып келеміз.«Адамның басшысы-ақыл, жетекшісі- талап, шолғыншысы- ой, жолдасы-кәсіп, қорғаны- сабыр, қорғаушысы- мінезі» деген Саққұлақ шешеннің аталы сөзінің өзінде мол мағына жатыр.  Бала дегеніміз – Алмас тәрізді, одан жан-жағына сәуле шашатын гауһартас жасау керек. Бұл зергерлік жұмыс. Бала ақылына сай, талаптарын шаттандыратындай, ойын оята аларлықтай, бастаған ісінің  нәтижесіне жетерліктей нәрлі болуы керек  Мен үшін  білім алу- батылдық, оны толықтыру – даналық, ал сол алған білімімді шебер қолдана білу – өнер.

   - біріншіден,   қолына уақыт аралығындағы байланысты ұстаған Алып болуы керек;

- екіншіден,  кіршіксіз балалық әлемдегі күш – қуат пен ақылды, талантты ашқан Колумб болуы  керек;

- үшіншіден,   барлық күрделі нәрсені қарапайым тілмен шешетін, жеткізе білетін Данагөй болуы керек;

- төртіншіден,  жалынды , тәтті сөздерімен шәкірттерін  болашаққа жетелейтін Шешен  болуы керек;

- бесіншіден,  дүниенің жанды сұлуығын, ғажайып ерекшелігін  көрсететін Суретші болуы керек ;

- алтыншыдан, жан – дүниенің бүкіл болмысын көре білетін АДАМ болуы  керек;

.Мұғалім- мектеп атты үлкен шаңырақтағы ата-ана. Ал шаңырақ қазанында қайнап піскен ас- ғылым, білім, мәдениет  бала жан дүниесіне ең керекті дәрумен және рухани азық.Бала өмірінде мұғалімнің алар орыны ерекше. Әрбір жас мұғалім жұмысты бастап кеткенде, өзіне мөлдірей қараған көздерді көріп « Бұл не деген тағдыр ?! Мен бір күннің тең жартысын осылармен бірге өткіземін, демек, менің шәкірт өміріне қатысым бар, оның жандүниесіне әсерім болады. Мен оларға не беремін, қандай қасиеттер дарытамын, қандай жол көрсетемін? Ендеше, ертеңгі күн осының бірі қателікке ұрынса, онда меніңде үлесім бар, біреуі биікке шықса, онда меніңде еншім бар болады да... Алдымда отырған әрқайсысының жан-дүниесін тани, түсіне біліп тағдырына шоқ тастай алатын ұстаз болуым керек деп ойлауы керек.Ал оқушының жанына шуақ шашар шеберлікті  жас мұғалім қайдан үйренеді?Мектебімізде 2009 жылдан бастап жас мұғалімдерге арналған « Талапкер» орталығы жұмыс істеп келеді. «Ұстаз болу өз уақытын аямау, өзгенің бақытын аялау» «Ұстаз болам десеңіз...» Мектеп ішілік «Талапкер» орталығындағы әр жас маман білуі керек  мұғалім деген М – мейірімді Ұ – ұлағатты Ғ – ғұлама А – ардақты Л – лауазымды І – ізетті маман.  Мұғалім – жан -жақты дамыған тұлға тәрбиелеуде үлкен  жауапкершілікті талап ететін ұлы мамандық.     Бүгінгі  мұғалімге қойылатын басты талап – ол тәрбие үрдісін ұйымдастыру арқылы тұлғаның біліктілігі, алдына қойған мақсатына жетуіне, яғни оның алдағы өмірінде табысқа жеткізетін қасиеттерді бойында қалыптастыру.  Мақсаты: Еліміздің ең асыл қазынасы өскелең ұрпақты дамыта,   жан -жақты тәрбиелейтін жаңашыл ұстаз қалыптастыру.Міндеті:Жоғары дәрежедегі азаматтық жауапкершілігін, әлеуметтік белсенділігін арттыру. Шынайы парасаттылық, рухани мәдениетті болуға.Педагогикалық әдепті сақтай білу.

 Орталыққа әрбір жас маман ант тапсырып кіреді. Жоспар бойынша әр айдың соңғы жұмасы күні семинарымыз өтеді. Осы психологиялық ұстаздар шеберханасында жас мамандар тәлім алып  келеді. Орталықтың  басты ұстанымы, жас маман шеберханасының ережесі бар. Бала мектеп үшін емес, мектеп бала үшін жұмыс істейді. Мұғалімнің өз сабағын білуі жеткіліксіз. Баланың жан-дүниесін түсінбейтін мұғалім- сабақ беруші ғана. Сабақ- ұстаз бен шәкірттің адамгешілік қарым- қатынасы. Мұғалім мен баланың қарым-қатынасы қуанышты әрі пайдалы болсын. Сабақ үстіндегі тыныштыққа көп ізденіспен, еңбекпен ғана жетуге болады. Қиын тақырыпты түсіндіре салып сұрауға асықпа, келесі сабақты қайта түсіндіруден баста.Мұғалімнің мақсаты өз пәнін үйретуден гөрі тереңіректе. Ол – адам жасаушы адам. Мұғалімнің ісі мен сөзі жасанды емес, шынайы болуы аса қажетті шарт. Сабақтың мақсаты- бланың басқаға ұқсамайтын қасиетін ашу. Әр бала өз мүмкіндігінің жоғары-төмендігіне қарамастан,өзінше бір ғажайып құбылыс .Әр баланың өмір тіршілігі-өзінше бір тағдыр. Баланың тағдырына ой көзбен қара.Сабаққа келмесе, себебіне үңіл.Сабағыңа қызықпаса, себебіне үңіл. Тентек болса, себебіне үңіл. Себебін алдымен өзіңнен ізде мұғалім. Баланың мүмкіндігіне сенген мұғалім мен сенбеген мұғалімнің іс-әрекеті әртүрлі болады Кісі екеніне күмәнмен қараған жаннан кісі шықпайды. Баға құнды емес , бала құнды.  Баланың ықыласын оята біл. Қолынан іс келетіндігіне сендіре біл.  Оқышының кемшілігін көргіш болсаң, ықыласын өлтіресің. Жеңісін ізде . Көптің қөзінше баланың кемшілігін бетіне баспа. Сеніп айтқан сырын ашпа. Баланы таң қалдыруды ұмытпа. Даналыққа ұмтылу таң қалудан басталады. Баланы сабақтың негізгі кейіпкері ете біл. Әр бала- табиғаттың ғажайып құбылысы. Әр бала- Ханзада мен Ханша!.

Жыл соңында  жас мамандар байқауын өткізіп орталықты жабамыз..                                                                                       

Ұ – ұстамды

С – сыпайы

Т – талантты

А – ардақты

З – замандас 

Талғар ауданы Бесағаш ауылы № 29 орта мектебінің

педагог –психологы жоғары  санат Жусы С А