Инфоурок Начальные классы СтатьиSTEM education system (in Uzbek language)

STEM education system (in Uzbek language)

Скачать материал

STEAM йуналишидаги таълим тизими: одатий мактаб фанлари урнини таълимнинг проектлаш тизими эгаллаш жараени.

Нафиса Худойназарова (Бухоро шахар, 29-урта умумтаълим мактаби)

 Фарзандларимиз биздан кўра кучли, билимли, доно ва албатта, бахтли бўлишлари шарт”

(И.А.Каримов)

Хозирги кунда STEAM (SCIENCE, TECHNOLOGY, ENGINEERING, ARTS, MATH) методи таълимдаги энг сифатли ва оммабоп тизим сифатида бахоланмокда. Гарбий мамлакатларда ушбу дастур тажрибада синаб курилиб, хозирги кунда амалда кенг фойдаланилмокда. Агарда бизнинг фарзандларимиз келажакда дуне микиесида ракобатбардош булиб етишишини хохласак, бунга хозирдан интилишимиз даркор [4]. 

STEAM биринчи маротаба америкалик бактеролог Рита Колвелл 1990-йилда фанга киритиш таклифи билан чикади. Аммо бу атама факатгина 2000-йилдан бошлаб фаол ишлатила бошланади. STEAM-таълимини жорий этишдан асосий максад-бу жамият, таълим, дуне ва ишни бир бутун холда тасаввур эишдан иборатдир [2].

Ким учундир бу нарса янгилик эмасдек туюлиши мумкин, чунки барчамизга маълумки бизнинг мактабларда ушбу фанлар мавжуд. Аммо, амалда ушбу фанлар укувчилар онгида алохида-алохида, бир-бирага боглик булмаган маълумотлар йигиндиси сифатида мухрланиб колади. Хаттоки бир-бирига боглик булган тарих ва георафия фанлари камдан-кам холарда узаро богланади, натижада укувчи учун амалдаги харитада тарихий вокеалар содир булган жойларни курсатиш кийинчилик тугдиради, сабаби укувчининг онгида турли хил фанлар орасида узаро богликлик тушунчасининг шаклланмаганидир.

Шунга ухшаш мактаб фанлари орасидаги мантикий богликликнинг йуклиги, хаетий муаммоларни ечишда хам салбий таъсир курсатади, яъни укувчи турли хил фанларни укиб урганади, аммо хаетда уларни тугри йуналишда куллай олмайди. Шу уринда STEM таълим дастурининг дарс жараенидаги урнини курсатиб утишни жоиз деб топдим [2]:

SCIENCE

TECHNOLOGY

ENGENEERING

MATH

География

Биология

Физика

Киме

Кайта ишлаш жараени

Моделлаштириш

Лойихалаш

Тайер махсулот

Мияни чархлаш

 1-Таблица

Ушбу муаммоларни тушунган холда, XXI аср бошларида бутун дуне буйлаб укитувчилар, укувчиларга фанлараро богликликни тушуниш ва бу тушунчани амалда куллай олиш куникмасини ривожлантиришга каратилган таълимдаги янгича тизим жорий этиш буйича бош котирдилар. Бу изланишлар натижасида эса STEAM таълим тизими, яъни алохида фанларни эмас, балки махсус укув пректлари асосида фанларни бир-бирига боглаб укитадиган таълим тизими жорий килинди. Укувчилар барча фанларни амалиетда, бир катор фанларнинг мантикан богликлиги мужассам булган проект устида иш олиб бориш жараенида узлаштирадилар. Амалий куникма билан бир каторда назарий билимлар хам мустахкамланиб, урганилаетган мавзу хам фан хам укувчи томонидан тулаконли англаниб айни вактда мустахкамланади.  STEM чап мия ярим шарининг функцияларини ривожлантиришга йуналтирилган. Бундай инсонларда танкидий фикрлаш, тил кобилияти, аналитик фикрлаш, дедуктив фикрлаш, индуктив фикрлаш ва ахборотни матн холатида кайта ишлаш кобилияти ривожланган булади.

 

Узбекистонда ушбу дастур факатгина хусусий мактабларда ва президент мактабларида йулга куйилган бир пайтда PISA (Programme for International Students Assessment) рейтингининг юкори уринларини эгаллаган Хитой, Япония, Канада, Сингапур ва Финляндия каби давлатлар STEAM дастурини барча мактабларга олиб кириш хакида бош котиришяпти.

STEAM дастурининг синфда кулланилиши, доим кайсидир бир хаетий муаммонинг ечимини топишга каратилган булади. Укувчилар гурух булиб ишлайдилар,улар томонидан изланиш олиб борилади, тажрибалар утказилади, конструкциялар жорий килинади, уз махсулотларини ижтмоий тармокларга олиб чикадилар, турли хил сайтлар ва мультфильмлар яратадилар.

STEM технологиясининг афзаллигини куйидаги диаграммада кузатишингиз мумкин [2]:

 

1-диаграмма

Мактабларда ушбу дастурни йулга куйиш укувчиларга маънавий ривожланишга, XXI асрда мухим куникмага айланиб булган гурух булиб ишлаш, мантикий фикрлаш каби куникмаларни укувчиларга сингдиришга олиб келади. Хозирги кунда робототехника ва ракамли технология сирларини урганишга, конструкторлаш ва моделлаштириш сохасига кизикувчи ешларимиз сони купайиб бормокда.

 Юртбошимиз Шавкат Мирзиеев президент мактабларини ташкил этишнинг максадини куйидагича изохлаган эдилар: «Мамлакатимизни янги тараккиет боскичига кутаришни уз олдимизга  устувор вазифа килиб куйган эканмиз, буни амалга ошириш учун бизга, энг аввало, янги авлод кадрлари керак. Ана шундай юксак салохиятли кадрларни тарбиялаш максадида юртимизнинг хар бир худудида биттадан янги типдаги мактаблар- Президент мактабларини ташкил этишни режалаштирганмиз» [3]. Бу типдаги мактабларда STEM таълим дастури буйича укитишга ихтисослаштирилганлиги бежизга эмас, айнан шу дастур оркали биз инновацион технологияларни чукур узлаштирган, мантикий ва аналитик фикрлаш кобилияти, гурухда ишлаш куникмалари юкори даражада булган келажак кадрларни тайерлашимиз мумкин. Бундай кадрларни тайерлаш учун махсус тайерловдан утказилган укитувчилар керак, чунки узининг салохияти етмаган укитувчи, укувчига керакли савияда маълумотни етказиб бера олмайди.                                 

Шундай килиб, келажак технология ривожига боглик, технология ривожи эса таълимга булган эскича карашлардан холи булган, уз кобилияти ва билими ердамида укувчилар тушунчасини, дунекарашини чексиз кенгайтира оладиган янги форматдаги укитувчиларга богликдир.

 

 

Фойдаланилган адабиётлар руйхати:

1.     Научно-практическое образование, исследовательское обучение, STEAM-образование: новые типы образовательных ситуаций: Сборник докладов IX Международной научно-практической конференции «Исследовательская деятельность учащихся в современном образовательном пространстве». Том 1 / Под ред. А.С. Обухова. М.: МОД «Исследователь»; Журнал «Исследователь/Researcher», 2018. – 260 с.

2.     «Узбекистонда илмий-амалий тадкикотлар» мавзусидаги конференция материаллари туплами, 2020 «STEAM таълими ва унинг келиб чикиш тарихи», Хамидова З.Р.

3.     http://xs.uz/uz/post/birinchi-prezident-maktabi-qaerda-tashkil-etilishi-malum-qilindi   

4.     https://en.wikipedia.org/wiki/Science,_technology,_engineering,_and_mathematics

 

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "STEM education system (in Uzbek language)"

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 3 месяца

Администратор баз данных

Получите профессию

Бухгалтер

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 662 863 материала в базе

Скачать материал

Другие материалы

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 01.10.2020 1114
    • DOCX 38.4 кбайт
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Худойназарова Нафиса Нарзуллоевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    • На сайте: 6 лет и 3 месяца
    • Подписчики: 6
    • Всего просмотров: 6092
    • Всего материалов: 5

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой

Курс профессиональной переподготовки

HR-менеджер

Специалист по управлению персоналом (HR- менеджер)

500/1000 ч.

Подать заявку О курсе

Курс повышения квалификации

Продуктивность учебной деятельности младших школьников общеобразовательного учреждения в рамках реализации ФГОС НОО

36 ч. — 144 ч.

от 1700 руб. от 850 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 224 человека из 63 регионов
  • Этот курс уже прошли 6 059 человек

Курс повышения квалификации

Финансовая грамотность для обучающихся начальной школы в соответствии с ФГОС НОО

36 ч. — 144 ч.

от 1700 руб. от 850 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 560 человек из 66 регионов
  • Этот курс уже прошли 3 484 человека

Курс повышения квалификации

Психолого-педагогические аспекты развития мотивации учебной деятельности на уроках по русскому языку у младших школьников в рамках реализации ФГОС НОО

72 ч. — 180 ч.

от 2200 руб. от 1100 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 44 человека из 25 регионов
  • Этот курс уже прошли 482 человека

Мини-курс

Готовимся к ЕГЭ по литературе

3 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Современное инвестирование: углубленное изучение инвестиций и финансовых рынков

8 ч.

1180 руб. 590 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 26 человек из 13 регионов

Мини-курс

Оказание первой помощи

4 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 682 человека из 73 регионов
  • Этот курс уже прошли 1 361 человек