Тақырыбы: «Қазақ тілінің білгірі» интеллектуалдық ойын – сайысы (5 класс)

Тақырыбы:  «Қазақ  тілінің білгірі» интеллектуалдық  ойын – сайысы

                                              (5 класс)

Мақсаты: оқу үрдісін жанашандыру арқылы, озық заман технологияларын тиімді  пайдалана отырып,

Бәсекеге қабілетті , әлеуеті мықты , ұлтжанды тұлға тәрбиелеу.

Заманына сай білімді , білікті ұрпақтың ой – өрісін, дүниетанымын кеңейту,бәсекеге қабілетті интеллектуалды,

Ұлтжанды тұлға  қалыптастыру.

«...Адамзат  үшін  жиырма бірінші ғасыр  жаңа технологиялардың ғасыры болмақ, ал осы  жаңа технологияларды жүзеге асырып, өмірге енгізу, игеру және жетілдіру -  бүгінгі мектеп оқушылары, сіздердің еншілеріңіз».

                                                                                                                Н.Ә. Назарбаев

«Өз тілін, әдебиетін білмеген, қадірлемеген адамды  сауатты, мәдениетті  деуге болмайды» .

                                                                                                                           М. Әуезов  

Сабақ ұстанымы:

Білекке сенген заманда,

Ешкімге есе бермедік.

Білімге сенген заманда,

Қапы қалып жүрмелік!

Тіл  жаттықтыру:  «Әріптер сөйлейді».

Сұраққа әр оқушы қолындағы әріптен басталатын  сөздермен ғана  жауап береді. Ұпай саналмайды. Қолымыздағы әріптерден  басталатын  сөздермен ғана жауап береміз.

Атың кім?

Қай мектепте оқисың?

Досыңыздың аты кім?

Бос уақытында не істейсің?

Қонақтарға тілек айтыңыз.

Қай жерде тудыңыз?

Мерекеде анаңызға не сыйлайсыз?

Қандай мамандық иесі болғыңыз келеді?

-         Сәттілік тілейміз!

Сайыстың  айналымдары:

1.     Қызықты грамматика

2.     «Қазақшаңыз қалай?» (Берілген суреттерді басқаларға түсіндір)

3.     «Мың бір мақал...»

4.     Мақалдарды жалғастыру

5.     Тұрақты тіркестер

6.     «Өнерміз – өмірімнің өрнегі». Өз өнерін  көрсету сайысы.

Сайыстың барысы:

1.     Қызықты грамматика

2.     «Қазақшаңыз қалай?» Суреттерді түсіндір.

Домалақ, қызыл, көк, әртүрлі, стадионда  22 адам қуалап тебеді.

Ненің суретін көріп тұрмын?

Мысалы: доптың суреті

«Мың бір мақал»

Құрамында төмендегідей сөздері бар мақал  -мәтелдерді айта білу керек.

Мысалы: Аға, білім, ана, жақсы, ұстаз, тіл, ұят,алтын т.б. яғни  осы сөздермен  мақал – мәтелдер айтамыз.

4 –айналым.

Мақал – мәтелдерді жалғастыру

Төртеу  түгел болса, төбедегі келеді,

(Алтау ала болса, ауыздағы кетеді)

Жақсының аты өлмейді,

(Ғалымның  хаты өлмейді).

Досы көпті  жау алмайды,

(Ақылы көпті дау алмайды).

Күйеу  жүз жылдық...

(Құда мың жылдық ).

Киіміне  қарап қарсы алады,

(Ақылына қарап шығарып салады).

Қайта шапқан жау жаман,

(Қайтып келген қыз жаман).

Сөз сүйектен өтеді,

(Таяқ еттен өтеді).

Мал аласы сыртында,

(Адам аласы ішінде).

Жаңбырменен жер көгерер,

(Батаменен ел көгерер).

Жаяудың шаңы шықпас,

(Жалғыздың  үні шықпас).

5- айналым: «Тұрақты тіркестер» .

Сайыс шарты:

Берілген тұрақты тіркестердің  мағынасын бір ауыз сөзбен  айта біліңіз. Мысалы: Инемен құдық қазғандай –

«Қиын», «ауыр» деген мағынаны білдіреді.

1.     Ана сүті аузынан кетпеген    ............  жас

2.     Тақиясын көкке лақтыру .................. қуану

3.     Мұрнын шүйірді  .............................. менсінбеді

4.     Иығы түсіп кетті ............................... көңілсіз, үнжырғасы  түсіп кету

5.     Жағасын ұстады ............................. таң қалды

6.     Шөп басын сындырмау .......... түк істемеу

7.     Ауызға үріп салғандай ............... өте әдемі

8.     Тонның ішкі бауындай ........... тату достар

9.     Астына көпшік қою .................. мақтау

10.                 Ішкен асы бойына дарымау ....... алаңдау, қайғыру

6 –айналым: «Өнеріміз – өмірімнің өрнегі». Әр қатысушы  өз өнерін көрсетеді.

Мұғалім:

... Туған тілде  сыры терең жаным бар,

Туған тілде әнім менен сәнім бар.

Туған тілім  тіл болудан  қалса егер,

Жүрегімді суырып – ақ алыңдар!

-         Осымен сайысымыз  аяқталды,

-         Уақат  та біраз жерге таяп қалды.

Әділқазылар алқасынан ұпай санын күтеміз.