Инфоурок Начальные классы Другие методич. материалыТақырыбы: Қыс пен жаздың айтысы 4 сынып

Тақырыбы: Қыс пен жаздың айтысы 4 сынып

Скачать материал

 

Тақырыбы:   Қыс пен жаздың айтысы

  Мақсаты: 1. Оқушыларға жыл мезгілдерінің өзіндік

ерекшелігі туралы түсіндіру

2. Өзіндік ой-пікірлерін , шығармашылық қабілетін дамыту

3. Табиғатты қорғауға, тазалыққа тәрбиелеу

Жүргізуші: - Қадірлі қонақтар, сүйікті балалар! Біз бүгін

сайысымызды қазақтың халықтық фольклорына арнаймыз.

1: - Жауап беріңдерші, балалар? Халықтық өлеңдер қай

уақыттан бар? (екі топтың балалары жүргізуші

сұрақтарына кезекпен жауап береді).

Балалар: - Қазақ халқы қанша ғасыр жасаса, сонша уақыт

халықтың өлең де бірге жасасып келеді.

- Қазақ халқын әдебиетінің өлең үлгілерін сонау XI  

ғасырдан бастап жинаған кім екен?

- Махмуд Қашқари.

2: - Сонау XI ғасырда Махмуд Қашқари өзінің сөздігіне

жергілікті халықтық өлең үлгілерін алғаш рет енгізген.

 - Бұл сөздігінде («Диуани дуғат ат-түрік» сөздігі) не бар

екен?

Балалар: - Мұнда сөздердің мағынасын түсіндірген. Мақал-

мәтелдер, аңыздар, өлең шумақтары жарияланған.

- Өлең шумақтары арқылы не түсінуге болады?

 - Сөздікте Наурыз жайындағы өлеңдерге орын берілген,

халықтық мейрамды еңбек адамының күнкөріс тірлігімен

байланыстыра көрсеткен.

- Наурызға арналған ата-бабаларымыздан, көне заманнан

қалған қандай ұлағатты сөздерді білесіңдер?

           Балалар: Ұлыс күні қазан толса,

                  Ол жылы ақ мол болса.

                  Ұлы кісіден бата алсаң,

                  Сонда олжалы жол болар. – деген сөздер бар.

        - Дұрыс, бұл Махмуд Қашақаридың сөздігінен алынған

екен, ал Махмуд Қашқаридың сөздігінен тағы қандай

өлеңдерді білесіңдер?

 

- Махмуд Қашқаридың сөздігінде қыс пен жаздың

айтысына арналған бірнеше өлеңдер бар.

- Бұл айтыста не туралы сөз болады?

- Бұл айтыс Наурыз мейрамына байланысты туған өлең

екен.

- Наурыз парсы тілінде қандай мағына береді?

- Наурыз парсы тілінде «жаңа күн» деген сөз.

- Жаңа жыл күнінің аты не?

- Жаңа жыл күнінің аты – Ұлыс.

- Ал біз неге жаңа жылды Наурыз деп атаймыз?

- Қазақ арасында ислам дінін кең тарату мақсатын көздеген

қожа-молдалар жергілікті халықпен де санасып, Ұлыс

Наурыз деп атауға тыйым салмаған.

 - Ұлыстың ұлы күні келгенде адамдар бір-біріне қандай

тілектер айтқан?

- Ұлыстың ұлы күні адамдар бір-біріне:«Ұлыс оң болсын,

ақ мол болсын». Немесе «Ұлыс бақты болсын, төрт түлік

ақты болсын» деп жақсы тілектер тілеген.

- Ұлыс жайындағы өлеңдердің шығу төркініне көз жіберсек,

мұның өзі қыс пен жаз айларының еңбек адамына әкелер

пайда-зиянына қарай туған секілді. Өйткені қыс пен жазды

адамға ұқсатып айтыстыру дәстүрі ертеден бар емес пе?

Соның тым болмаса біреуін білесіңдер ме?

                          Қыс пен жаз тартысты,

                          Қоңыр (ала) көзбен атысты.

                          Түтіскелі тақасты

                          Ұтысуға қамдасты.

- Бұнымен не айтқысы келген?

- Қыс пен жаз бірін-бірі сөз жарасында жеңу үшін

әрқайсысы өз қасиетін мақтап, артықшылығын

айтып сайысқандабылай дескен

                             Ер, атты мен шынықтырам,

                             Менде кесел қалмайды.

                             Төлдерді де туғызам

                             Қар қыста жауады,

                             Астық, содан өнеді,

                             Олар менде тынады,                                                                                                                                                                         

Сен келсең-ақ бығады.

- Сонда жаз не деп жауап қайтарған?

Жаз:

         Балшық қатып, жер тоңазып сыздайды,

         Жұрт бүрісіп мұздайды.

                   Сандуғаштар қыста қашады,  

         Қарлығаштар менде тынады.

         Қар-мұзың еріп суға айналады,

         Айнала көк майса құраққа бөленеді,

         Жәндік біткен тіріліп,

         Бақша бұлбұл сайрайды.

- Сөйтіп жаз бен қыс айтысқанда қайсысы жеңген екен?

- Оны мына шумақтан білуге болады.

                    Гүл бәйшешек жарылды,

                    Бұта көктеп керілді.

                    Ұжмақ жерге көрінді,

                    Қысың кетті келмеске.

Сабақ соңында жүргізуші көп ұпай жинаған топты

анықтап, жеңімпаз балаларға сыйлықтар үлестіреді.          

 

 

 

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "Тақырыбы: Қыс пен жаздың айтысы 4 сынып"

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 3 месяца

Экономист по планированию

Получите профессию

Технолог-калькулятор общественного питания

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 625 600 материалов в базе

Скачать материал

Другие материалы

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 17.11.2015 14033
    • DOCX 14.7 кбайт
    • 146 скачиваний
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Нурмуканова Ултуар Бекарыскызы. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    • На сайте: 8 лет и 4 месяца
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 24275
    • Всего материалов: 5

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой

Курс профессиональной переподготовки

Интернет-маркетолог

Интернет-маркетолог

500/1000 ч.

Подать заявку О курсе
аудиоформат

Курс повышения квалификации

Основы религиозных культур и светской этики: проблемы и перспективы преподавания в начальной школе

72/108/144 ч.

от 2200 руб. от 1100 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 227 человек из 61 региона

Курс повышения квалификации

Инклюзивное и интегративное образование детей с ОВЗ в условиях введения и реализации ФГОС НОО ОВЗ

72 ч.

2200 руб. 1100 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 299 человек из 61 региона

Курс повышения квалификации

Организация и проведение культурно-досуговых мероприятий в соответствии с ФГОС НОО

72 ч. — 180 ч.

от 2200 руб. от 1100 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Методы сохранения баланса в жизни

2 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 28 человек из 20 регионов

Мини-курс

Event-менеджмент и видеопродакшн: от концепции до успешной реализации

3 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Искусство в контексте современности

10 ч.

1180 руб. 590 руб.
Подать заявку О курсе