Тақырыбы: «Математика, физика, информатика майталманы»

№49 орта мектебінің физика

пәнінің мұғалімі

 К.Жамекова

Тақырыбы: «Математика, физика, информатика майталманы»

Мақсаты:

-          оқушылардың пәнге қызығушылығы мен ынтасын арттыруда, шығармашылық қабілеттерін дамыту, өз бетімен ізденуге, өз бетімен қорытынды жасауға дағдыландыру;

-          оқушылардың мақсатқа жету барысында жауапкершіліктерін жетілдіру, күшіне деген сенімін арттырып үлкен жетістіктерге жатуына тәрбиелеу.

түрі:   интеллектуалды – танымдық ойын

көрнекілігі:    слайдтар

Жүргізуші:

Уа, жараңдар, жараңдар!

Зейін қойып бізді біраз тыңдаңдар.

Ғылымдардың ғылымы,

Математика, физика, информатика жайында

Ойынымызды бастаймыз.

Ойын толқын, айналған қатты ағысқа
Табылғандай танымда, жат дауыста.
Біреу озып келеді қатарынан,
Біреу қалып жатады асығыста.

Ойын толқын жатқанда асып, тасып,
Біреу мығым, біреулер шалыс басып.
Бұл ойыннан өтеді ғұлама ойлар,
Жеңсеңде жеңілседе қалма жасып- деп бүгінгі  «Математика, физика, информатика майталманы»  атты  танымдық ойынымызға  қош  келіпсіздер.  Алдымен ойынға қатысушы талантты да дарынды оқушыларымызды қошеметпен ортаға шақырайық.

1.      Құламанов  Ержан  Нұрланұлы-9 класс

2.      Данақов Нұржан  Сағындықұлы -9 класс

3.      Сағынтаева Гүлбану Серікқалиқызы -8 класс

4.      Ұзақова  Перизат  Ерболатқызы-8 класс

5.      Құттыбаева  Гүлсезім  Рысқалиқызы 7-класс

6.      Жаналиев  Нұрсұлтан  Мұсаұлы -7 класс

Шарттары:

1. «Бәйге»
2. «Ғажайып үштік»
3. «Полиглот»
4. «Тұлғаны таны»
5. «Шешендік  өнер»

Жүргізуші: Бүгінгі  танымдық ойынымызды  бастамас бұрын, сайыскерлеріміздің  сайысқа  деген  құштарлығын, көңіл-күйін көтеру мақсатында 6-сынып оқушыларының  «Математика  шаһарына саяхат»  атты  ертегіден  үзіндіні тамашалаңыздар.

Жүргізуші:

Қазылар алқасымен таныстыру.

1. Н.Назарова – мектеп директорының орынбасары
2. Г.Аймбетова – мектеп директорының орынбасары
3. Г.Бакеева – ағылшын тілі пәнінің мұғалімі

Қарап тұрмай бәйгеге еріңіз,

Шәкірттерге әділ шешім беріңіз,

Жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар шығарар,

Бәйге, бәйге, бәйгені бір көріңіз.

Сайысымыздың 1-бөлім . «Бәйге»  Бұл кезеңде сайыскерлеріміз  әрбір дұрыс жауапқа  5 ұпай,  дайын болсаңыздар сайысымызды бастаймыз. Ал,мұқият болыңыздар:

    1.  Екі  қатынастың  теңдігі?         /пропорция/

    2.  Жылу берілу кезінде дененің алған немесе жоғалтқан энергиясы  \жылу мөлшері\

    3.   Қағаздағы көріністі экранға түсіруші?   / сканер/

    4.  Қандай  өрнекті  әріпті өрнек  деп атайды?   /құрамында әрпі бар өрнек/
    5. Жылдамдықтың өзгеру дәрежесін сипаттайтын шама \масса\

    6. Адам мен компьютер арасындағы қарым – қатынас тілі?  /интерфейс/

    7. Бір-бірімен  тікбұрыш  жасап  қиылысатын түзу   /перпендикуляр/

    8. Ауаның ылғалдылығын өлшейтін прибор  \психрометр\

    9. Мензердін алдындагы сиволды кетіретін перне   / Delete/

   10. 180⁰-қа тең бұрыш  қалай аталады?       /жазыңқы бұрыш /

   11. Пішінін де, көлемін де сақтамайды.   \газ\

   12. Вирустың кері әсерін жоятын программа?  /антивирус/

   13. Қарама-қарсы  сандар дегеніміз?     /тек қана таңбаларымен ажыратылатын сандар/

    14. Дене жүйесінің жылулық тепе теңдік күйін сипаттайтын шама   \температура\
   15. Есепшот Грецияда қалай аталды? /Абак/

2-бөлім. «Ғажайып үштік »  

Мәңгі бақи есте қалар,
Ғажайып бір кеш болсын.
Білімдірек шәкірт озар
Қиынырақ сұрақ болар.- деп  сұрақтар сандар арқылы ұяшықтарда көрсетіледі.

Математика	10	20	30
Физика	10	20	30
Информатика	10	20	30

Информатика:

   10. Компьютердің  атасы?   (Чарльз Бэббидж)

   20. 19 жасында  дүние  жүзінде  бірінші  рет   қосу  машинасын  жасап  шығарған  ғалым           (Блез Паскаль)

30. ЭЕМ-нің  буындары  және  элементтік  базасы

    (І-буын, электрондық шамдар, ІІ-буын,транзисторлар, ІІІ-буын, интегралдық схемалар, ІV-буын, микропроцессор)

Физика:

10. Ай тұтылу кезінде , Ай түсінің өзгеруін, Күннің толық тұтылуы кезіндегі  Күн тәжі құбылысын бақылап және суреттеп жазған. Ол Жердің Күнді айнала қозғалуы туралы ойын айтты және гелиоцентрлік теорияны жетілмеген деп есептеген Хорезмде туылған Ортағасырлық Шығыс ғалымы? \ Мұхаммед ибн Ахмет әл- Бируни\

20.  Электр поезы шығыстан батысқа қарай жүріп келе жатты. Ол сағатына 60 км шапшаңдықпен жол жүрді. Сол бағытта шығыстан батысқа жел соғып тұрды. Бірақ оның шапшаңдығы сағатына  50 км. Жел поездың түтінін қай жаққа қарай айдап әкетеді. 

                                                                          \электр  алмайды,поезында түтін болмайды\

30. Табиғаттағы болатын конденсация құбылысына мысал келтір .

                                                                                               \тұманның шыққа айналуы\

Математика:

10.  Екі түзудің  қиылысуынан  пайда болған  бұрыштардың бірі 140⁰.  Қалған  бұрышты табыңдар.      /140⁰, 40⁰, 40⁰/   

20.  Нөл  қай елдің сөзі?     / «Ноль» ұғымы  V-ғасырда  Үндістанда шықты.  «Ноль» жоқ деген  мағынаны  береді. /

30.   Ешқандай  арифметикалық  амал  қолданбай 666 санын бір жарым есе арттыр. /999/

Жүргізуші:   Ұпайы аз ойыншы  ойыннан  шығарылады.

Көрермен жиналған бұл тамашаға,
Құр қарап жай отыру жараса ма?
Туыс, досқа, сыныптас, танысқа емес
Соқ қолыңды білімді жас талантқа.

3- бөлім. «Полиглот»

Келді кезек полиглотты шешуге,

Жауаптарды аударуға үш тілде.

Қазақ, орыс, ағылшынды білсеңіз,

5 ұпай., шәкірт саған несібе.- ,деп   жас  өркендердің  тіл білімін тамашалайық.

Физика

a. Ұстап алсаң сөйлеп кетеді  \телефон, телефон, telephone\

б. Өмірде өлмейді, ешкімнен сұрамай.

    Тіліңді алмайды, тетігін бұрамай.  \сағат , часы, watch\

c. Кіп кішкентай  қарашы,

    Тұрған жері тамаша.

    Бірақ сәтте жер көкті

    Алады шарлап қараса   \көз, глаза, eye\

Информатика

а.Бұл пайдалануға қолайлы, компьютерді басқаруда қолданатын көмекші құрал.

                                 //Тышқан-мышка-mouse /

б.  Ақпаратты сақтап  таратқан,

     Жұртты  өзіне  қаратқан

                                   /  компьютер-компьютер -computer/

с.  Жоқ  өзінде  бас та, қас та мойында

     Ұзындығы жазулы  тұр бойында        

                                 /Сызғыш-линейка-ruler / 

      Матемaтика

а. .... жылда ел жаңа.      /елу-пятьдесять-fifty /

ә. Білекті  ... жығады,

б.  Білімді  мыңды жығады.    /бірді- один-one/

     Дос егіз болса, дұшпан ...  болады.    /сегіз -восемь-eight /

Жүргізуші:

 Азаматтық  ақыл-кенін  ашқандар,

 Архимед, Ньютон мен  Паскальдар.

 Сусындаған өзің сынды ұстаздан,

 Ізгі ісінің  мәңгі өшпейтін дастандар, -дей келе  «Тұлғаны таны» бөліміне кезек  берейік.   Дұрыс жауапқа 10 ұпай.   Ұпай  аз  оқушылар  осы  бөлімнен  кейін  ойыннан  шығарылады.

       Физика:

а\   0 мен 100  нүктелерінің аралығындағы шкаланы бірдей 100 бөлікке бөліп, градус деп атаған. Сұйық бағанының бір бөлікке орын ауыстыруы температураның 1 градусқа өзгеруіне сәйкес келеді. 0 градустан төмен температураға «- « таңбасы қойылады, осы шкаланы ұсынған швед астрономы. Ол кім? \Ж.Цельсий\

б\ Ол энергияның сақталу және айналу заңын тәжірибе жүзінде дәлелдеген.Электр тогының жылулық әсерін анықтаған ағылшын ғалымын тап.Үш бірдей физикалық шаманың өлшем бірлігі сол ғалымның құрметіне берілген.Ол кім? \Ж.Джоуль\

с\ Ұлы грек ойшылы, ғалым. Бұл ғалымның ашқан жаңалығы арқасында кемелер суда емін- еркін жүзе алады. Бұл кім?   \Архимед\

Информатика:

а\  19 жасында  қосу машинасын  алғаш құрастырған француз математигі.

      жетектер мен дөңгелектерден тұрды

      8-разрядты сандарды қосу және азайту амалдарын орындады    /Блез Паскаль/

            ә\ Программа  арқылы  берілетін «Аналитикалық машина» жобасын алғаш рет кім ұсынды?    Ағылшын  оқымыстысы, оны  қазіргі  компьютердің атасы деп атайды.    /Чарлз Бэббидж/

             б\ Алғашқы программа  жазған  тұңғыш  әйел информатик         / Ада Лавлейс /

Математика:

        а/ Қазақтан шыққан   тұңғыш  физика-математика  ғылымдарының  докторы,  ұлағатты  ұстаз, профессор, математик, қазақтың  ғылымына  еңбек сіңген  қайраткері 1911 жылы туылған , 1989 жылы қайтыс болған, 2011 жылы  100 жылдық  мерей тойы  атап  өтілген, «математикалық теңдеулер» туралы  ғылыми еңбек жазған. Қазіргі таңда  Республикада   осы ғалымның  есіміне  арналған физика-математика мектебі бар, қазақ математикасының  шамшырағы.  Бұл кім?                              /О.Жәутіков/

      ә\  Қызылорда обл, Шиелі ауд, Шиелі кентінде  туған ғалым, физика-математика  ғылымдарының  докторы,  профессор, математика және  механика  институтының  аға жетекші ғылым қызметкері, ҚР Жоғары  кеңесінің депутаты.  Бұл кім?    /А. Жұмаділдаев/

       б\  Француз ғалымы, философ әрі математик, физик және физиолог.  Жаңа  заманғы   көптеген ғылым салаларының  негізін қалаған ұлы ғалым. Координаталық  түзуді  енгізген. Бұл  ғалым  кім?  /Рене Декарт/

5- бөлім.  Шешендік

Қалған екі  оқушы қатысады.

Білімдіден шығады алғыр шешен

Шешендік пен болған ғой барлық көсем

Сайра шәкірт, бұлбұлдай шарықташы

Қалмасын бұл жарыста сенің есең- деп   оқушылардың   шешендік  өнерін бағалаймыз.  

Тақырыбы: «ХХІ ғасыр – білім мен ғылым ғасыры».

Жанкүйерлермен  ойын.   «Физикалық-Математикалық вальс»

Қорытынды:

              Елбасымыз «ХХІ ғасыр – білім мен ғылым ғасыры»   деп атаған. Математика- ғылымдар патшасы,физика- техниканың  дамуы, информатика- ақпараттар ғылымы. Яғни оған бүгінгі күнде көзіміз жетіп отыр, күннен күнге ғылым мен техника өрлеп дамып келе жатыр. 50 елдің қатарына қосылу үшін әрбір жас өз үлесін қосу керек. Бүгінгі кешті мен «Білімсіз –адам, тұзсыз тағаммен тең» деп аяқтағым кеп отыр. Барлығымыз бір жеңнен қол, бір жағадан бас шығарып жұмыс жасайық. Білімді және Белсенді болыңдар!