Инфоурок Другое Рабочие программыТақырыбы: "Табу сөздер" (5-сынып)

Тақырыбы: "Табу сөздер" (5-сынып)

Скачать материал

Пән аты: қазақ тілі

Сыныбы : 5

Күні, айы, жылы:

Сабақтың тақырыбы: Табу

Сабақтың мақсаты:

Білімділігі:  әдет – ғұрыпқа байланысты сөздердің балама түрінде айтылуын мысалдар арқылы көз жеткізу және табу сөздерден алған білімдерін тереңдету.

 

Тәрбиелілігі: сөз құдіретін терең түсініп, орынды қолдана білуге, шапшаңдыққа, іскерлікке туысқан арасындағы қарым – қатынасының берік болуына тәрбиелеу.

 

Дамытушылығы: өз беттерінше салыстыру, қорытынды жасауға үйрету, салт – дәстүр, әдет – ғұрнып ұғымдарын дамыту, таным белсенділігін арттыру.

 

Сабақтың түрі: Танымдық әрі жарыс сабақ

Сабақтың әдісі: сұрақ – жауап, жарыс, әр түрлі ойын түрлері, суретпен жұмыс,

                              мәтін құрастыру

Сабақтың көрнекілігі: Табу сөздерге арналған сызбалар, тақырыпты ашуға арнап

                                   жазылған көркем әдебиеттен үзінділер

Пәнаралық байланыс: әдебиет, бейнелеу.

 

Сабақтың жүру барысы:

 

І. Ұйымдастыру кезеңі

1. Сынып оқушыларын ұйымдастырып, сабаққа бейімдеу.

2. Қ.Мырза - Әли

Қызыл шоқтай қарыған,

Қазаққа тіл дарыған.

Бір сөзге ол семіріп,

Бір сөзден ол арыған.

Сипақтама, терлеме,

Сөйле, қане, ұшыңдар,

Тілді бізге бермеген,

Тістеп жүру үшін құр.

Келер пәле басыңа,

Кемел сөзге мін тақсаң.

Қастың өзі досыңа,

Айналады тіл тапсаң.

Жарлымын деп қаймықпа,

Намыс болса қасыңда.

Байлық деген байлық па,

Тіл байлығы жанында.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.

1.     Зымыран сұрақтар

1)    Лексика дегеніміз не?

2)    Сөз деп нені айтамыз?

3)    Сөздің тура мағынасы дегеніміз не?

4)    Сөздің ауыспалы мағынасы дегеніміз не?

5)    Көп мағыналы сөз деп нені айтамыз?

6)    Омоним дегеніміз не?

7)    Синоним дегеніміз не?

8)    Антоним дегеніміз не?

2.     3 қатарға 3 түрлі өлең оқып, оның авторы кім екенін сұрау. Тапқан авторының тапсырмасын орындау.

Тапсырмалар:

1.     Басқы әріптерінен «Қазақстан» деген сөз құралатындай етіп төмендегі сөздерге синонимдес сөздер ойлап табыңдар.

Әскер, маңай, жұбай, көрік, мейман, жақ, ас, кідіріс, ар.

(Жауабы: қол, айнала, зайып, ажар, қонақ, садақ, тамақ, аял, намыс)

2.     Мына сөздердің антонимдерін жазыңдар.

Қараңғы, алып, аласа, ақ жүрек, жылы қабақ, ыстық бу, көзге ілмеу, аты жер жару, аузы – аузына жұқпау, күн құрғатпай келу.

Жауабы: жарық, ұсақ биік, қара жүрек, суық қабақ, суық бу, көзінен таса қылмау, ауызға ілінбеу, жұмған аузын ашпау, ат ізін салмау.

3.     «ВЕНН» диаграммасын толтыр:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру

ТАБУ

ТАБУ негізінен этнографиялық ұғыммен байланысты. Мифтік ескі наным бойынша атын тура айтуға тыйым салынған сөзер тіл білімінде табу деп аталынады. Мұндай тыйым салынған сөздер дүние жүзіндегі халықтардың көпшілігінде кездеседі. Бұл әдет әсіресе, түркі халықтарының, оның ішінде қазақ халқының тұрмысында көп тараған.

Табудың түрлері:

1.     Қазақтың ескі әдет – ғұрпы бойынша келін болып түскен қыз күйеуінің туған – туыстарын өз атымен атамайтын болған. Мысалы: шырайлым, кенже бала, мырза жігіт, ата, ене, қайын аға, т.б

2.     Қазақ тіліндегі табудың ендігі бір түрі қатал табиғи құбылыстарға, жыртқыш аңдар мен қауіпті жәндіктерге, түрлі ауруларға байланысты қалыптасқан. Мысалы: жай, найзағайды – жасыл, шешек ауруын – қаарасан, қасқырды – ұлыма деген, т.б.

ІҮ. Сабақты бекіту.

1.     Мына сөйлемдерден табу сөздерді теріп жазу.

- Тентекжан – ау, мені тастап бара жатқаның ба? – деп Зәйкүл де тұра жөнелді. (Б.Майлин)

Шешей, сонда сен де бар шығарсың деймін, түнде күйеуден ақша алып, Шырайлымды алып барып көрсетпекші болдың қой.

-         Кеше Дәуқара бар, біздің үйдегі қайның бар – бәрі бас қосып сөйлесіп отырды.

Еркежанның сүйіп жүрген жігіті бар еді, соны кедейсініп, Биағалар бермеді.

Дәл осы кезде, есіктен шығып жатқан қонақтарға қарсы жүріп, сығылыса кірген Қалила Абайға жақындап кеп:

-         Телғара, қалқам, сені апаң шақырады, - деді.

2.     Кітаппен жұмыс.

101-жаттығу. (мәтінді оқып, мазмұн желісін сақтап айту, мәтін ішінен табу сөздерді табу)

3.     Шығармашылық  жұмыс

«Туыстық қарым - қатынас» тақырыбында мәтін жазу. Ішінде табу сөздерді қолдану.

4.     Топпен жұмыс

«Ағайын тату болса ат көп,

Абысын тату болса ас көп»

1.     Тату, көп сөзінің антонимін табу

2.     ат, ас сөздері қолданылуына қарай қандай мағыналар беретінін мысалмен дәлелдеу.

3.     берілген мақалда табу сөз бар ма? Болса қайсы? Мағынасын ашып түсіндір.

5.     «Сатыға кім шығады?» ойыны бойынша өз отбасыларында табу сөздерді қолданып жүргендері болса, соны шапшаң жазу.

Ал, балалар, сендер осы сабақ барысында алдарыңа қандай мақсат қойдыңдар?  Өскенде осы атауларды үйлеріңде айтасыңдар ма? Осы мақсатқа жету үшін не істейсіңдер?

Ү. Сабақты қорытындылау

1. Табу сөздер дегеніміз не?

2. Мұғалім сөзі:

- Балалар, сендердің тілдерің бай, көркем екенін байқадым. Өйткені, сендер сабақта лексика тарауының әрбіреуіне толық жауап беріп, өз ойларыңды жеткізе білдіңдер. Туыстық атауларды да біледі екенсіңдер.

ҮІ. Оқушы білімін бағалау

ҮІІ. Үйге тапсырма

1. Табу

3. 103 - жаттығу

 

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "Тақырыбы: "Табу сөздер" (5-сынып)"

Настоящий материал опубликован пользователем Калиева Арай Ермековна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

Скачать материал
    • 18.12.2015 9498
    • DOCX 44 кбайт
    • 59 скачиваний
    • Оцените материал:
  • Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    Калиева Арай Ермековна
    Калиева Арай Ермековна

    учитель казахского языка и литературы

    • На сайте: 9 лет и 6 месяцев
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 18623
    • Всего материалов: 5

    Об авторе

    Я, Калиева Арай Ермековна родилась 1989 году 14 мая. В 2006 году поступила в Семипалатинский многопрофильный колледж по специальности учитель казахского языка и литературы. Закончила в 2009 году, После сразу же поступила в Семипалатинский Государственный Педагогический Институт. С 2011 года работаю по специальности. Люблю свою профессию.

Биология 7 сынып. Зертханалық жұмыс №5 Тақырыбы Тамыр аймақтарын зерттеу.

Файл будет скачан в форматах:

  • pdf
  • docx
6361
4
12.11.2024

Материал разработан автором:

Алпысбаева Ляйла Мухаметкалымовна

учитель биологии и химии

Разработок в маркетплейсе: 142
Покупателей: 423

Об авторе

Категория/ученая степень: Первая категория
Место работы: КГУ Атыгайская средняя общеобразовательная школа
Моя основная профессия – учитель биологии и химии. В прошлом году у меня доминировали уроки химии, и некоторые свои задачи я опубликовал в Интернет ресурсах. Стаж работы составляет -22 года. Тема самообразования: Формирование функциональной грамотности учащихся на основе межпредметной интеграции на уроке биологии и химии.
Подробнее об авторе

Настоящая методическая разработка опубликована пользователем Алпысбаева Ляйла Мухаметкалымовна. Инфоурок является информационным посредником

Биология 7 сынып Зертханалық жұмыс №5 Тақырыбы: Тамыр аймақтарын зерттеу Мақсаты: Тамырдың аймақтарын зерттеп, олардың құрылысы мен атқаратын қызметтерін анықтау. Құрал-жабдықтар: Микроскоп Тамыр үлгілері (пияз немесе басқа өсімдік) Препарат әзірлеуге арналған құралдар (пинцет, шыны пластинка, қақпақ) Мөлдір бояу ерітіндісі (мысалы, йод ерітіндісі) Жұмысты орындау тәртібі: Дайындық:Тамыр үлгісін алып, оның тазалығына көз жеткізу. Үлгіні микроскопқа арналған мөлдір ерітіндіге салып, қажетті аймақтарын көруге дайындық жасау. Тамырдың негізгі аймақтарын қарастыру:Тамырдың өсу аймағын, созылу аймағын, сору аймағын және тамыр түкшелерін анықтау. Микроскоппен бақылау:Тамырдың әрбір аймағын микроскоп арқылы қарап, олардың ерекшеліктерін сипаттау. Тамыр түкшелерін қарап, олардың сору қызметін түсіндіру. Құрылысты зерттеу:

Краткое описание методической разработки

 

Биология 7 сынып

Зертханалық жұмыс №5

 

Тақырыбы: Тамыр аймақтарын зерттеу

Мақсаты:

Тамырдың аймақтарын зерттеп, олардың құрылысы мен атқаратын қызметтерін анықтау.

 

Құрал-жабдықтар:

  • Микроскоп
  • Тамыр үлгілері (пияз немесе басқа өсімдік)
  • Препарат әзірлеуге арналған құралдар (пинцет, шыны пластинка, қақпақ)
  • Мөлдір бояу ерітіндісі (мысалы, йод ерітіндісі)

 

Жұмысты орындау тәртібі:

  1. Дайындық:
    • Тамыр үлгісін алып, оның тазалығына көз жеткізу.
    • Үлгіні микроскопқа арналған мөлдір ерітіндіге салып, қажетті аймақтарын көруге дайындық жасау.
  2. Тамырдың негізгі аймақтарын қарастыру:
    • Тамырдың өсу аймағын, созылу аймағын, сору аймағын және тамыр түкшелерін анықтау.
  3. Микроскоппен бақылау:
    • Тамырдың әрбір аймағын микроскоп арқылы қарап, олардың ерекшеліктерін сипаттау.
    • Тамыр түкшелерін қарап, олардың сору қызметін түсіндіру.
  4. Құрылысты зерттеу:
Развернуть описание
Смотреть ещё 5 937 курсов

Методические разработки к Вашему уроку:

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

7 352 989 материалов в базе

Скачать материал

Другие материалы

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

Оформите подписку «Инфоурок.Маркетплейс»

Вам будут доступны для скачивания все 330 125 материалов из нашего маркетплейса.

Мини-курс

Современные подходы к профессиональной переориентации и личному брендингу

3 ч.

699 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Психология эмоционального интеллекта

2 ч.

699 руб.
Подать заявку О курсе
  • Этот курс уже прошли 16 человек

Мини-курс

Альтернативные методы продвижения: партнерский маркетинг, бартерное сотрудничество и экспертное позиционирование

3 ч.

699 руб.
Подать заявку О курсе
Смотреть ещё 5 937 курсов