Тақырыбы:"Тал бесігім -Көктерегім". Научная работа

• 1 слайд

  Зерттеу жұмысы
  

• 2 слайд

  Тақырыбы:Тал бесігім -Көктерегім
  

• 3 слайд

  ОҚУШЫНЫҢ ҚҰЖАТЫ
  
  Оқушының аты-жөні: Қапаш Гүлжанар
  Мектебі: Көктерек негізгі мектебі
  Сыныбы: 3
  Жасы: 8 жаста
  
  Мұғалімі: Есеналина Назира Ақылбек қызы
  
  ОҚУШЫНЫҢ ЖЕТІСТІКТЕРІ:
  Аудандық Ғылыми зерттеу жұмысынан 2-орын
  Мектепішілік олимпиадалар жеңімпазы:
  Қазақ тілі – 1 орын.
  Математика – 1орын
  Мектепте өтіп жатқан барлық сайыстарға қатысады.
  
  Домбыра үйірмелеріне қатысады.
  

• 4 слайд

  КІРІСПЕ.
  Осы тақырыпты алып зерттеген себебім мені ауылымыздың тарихын білу қызықтырды. Мен секілді өз еліміздің батырларын және олардың жасаған ерліктерін, тарихын оқып білгілері келетін көп деп ойлаймын.Биылғы жылғы Ұлы Отан соғысының 70-жылдық мерейлі тойына орай менің зерттеген жұмысым өзім үшін өте маңызды.
  Бұл жеңісті қастерлеп,жадымызда мәңгі сақтау және оның дәстүрлерін жалғастыру біздің борышымыз деп есептеймін.Отанымыз-Қазақстанның бейбіт өмірі мен татулығын,бірлігін бұлжытпай сақтау біздердің парызымыз.
  Ал жерлесіміз қазақ елінің батыр ұлы Қайырбектің ерлігі әр адамның жүрегінде. «Ер есімі-ел есінде» деген сөз де осыдан туса керек.Қайырбек ағамыздың бақытты болашақ үшін жанын пида етіп,сұм жаудың қорғасын оғына төсін тосып Ауған жерінде жасаған ерлігін бүкіл еліміздің ұл-қызы зор мақтаныш етеміз.Шынында да солай ғой.18 жасында қыршын кеткен қас батыр Қайырбек ағамыз мәңгі есімізде.
  Өзімнің қызыға оқып,зерттеген жұмысымды ауыл кітапханаларының сөрелеріндегі кітаптар мен журнал-газеттерден алып,Қайырбек ағамыздың атындағы Көктерек ауылындағы мектеп ішіндегі мұражайдан мәліметтер жинап жаздым.Ал енді ауылымыз
  жайлы сол кезде Шәкір атамызбен бірге жұмыс істеген қариялардан,
  мәлімет алдым.Осы кісінің Қостанай қаласында Ыбырай Алтынсарин мектебінде ұстаздық еткен,қазір құрметті демалыстағы қызы Күнжамал апайдан деректерді алдым.Көктерек мектебінде ұстаздық еткен келіні Қонарбаева Нұржамал апайдан да мәліметтер алдым.
  
  
  

• 5 слайд

  Зерттеудің мақсаты:
  Зерттеудің міндеті:
  Туған ауылының тарихы туралы мәліметтер жинау;
  Қоршаған ортаны тану;
  Шығармашылыққа баулу;
  
  .
  Туған ауылының тарихын жақыннан танып алу.
  Туған елін,жерін құрметтеу,табиғатын аялап қорғау.
  

• 6 слайд

  Мазмұны
  1.Ауыл тарихы
  2.Шәкір Есеналы ұлы туралы мәлімет
  3.Көктерек қалай совхозға қосылды
  4.Қайырбек Мұқанов жайлы мәлімет
  5.Тың жұмыскерлері
  6.Көктерек білім ошағы
  7.Қорытынды
  

• 7 слайд

  Ауыл тарихын осында ғұмыр кешкен адамдар тағдырынан бөле қарауға болмайды. Әр ауылдың тарихы сол ауыл тұрғындарының қолымен, еңбегімен жасалған.
  Қостанай облысы, Меңдіқара ауданы, Камен-орал совхозының бір бөлімшесі болған-Көктерек ауылы. Көктеректе бүгінгі ұрпақтар алар тағылым мол, терең шежіре бар. Әрбір елді мекеннің жазба тарихы қағазда қалмаса да өркенді жолын , өсу белесін жыр қылып айтатын тірі шежіресі- көне көз тұрғындар аман болсын да. Ауылымызда көпті көрген қариялар баршылық. Солардың бірлері- Көктерек ауылымен қоса жасасып келе жатқан қарт ұстаз Қаршыға Серікбаев,Какимжанов Азырхан, Кулатаев Ракымжан аталарымыздан көп мәлімет алдым.. Бұл ауылдың алғашқы қазығы 20 ғасырдың басында қаланған.
  Ауыл қоныстанған жер өте құнарлы .
  Алғаында 120 үй болған.Қазіргі кезде 60 үй.
  Ауыл тарихы
  

• 8 слайд

• 9 слайд

  Шәкір Есеналы ұлы Қостанай облысы Меңдіқара ауданы,Көктерек ауылында дүниеге келген. Осы өңірде еңбек етіп , осы өңірдің даңқын шығарып , 95 жас ғұмыр кешіп , осы өңірде дүние салды. 1931жылдан 1963 жыл орталығында колхоз басқамасы қызметін атқарды.1947 жылдан КПСС мүшесі болды.Қазақстандағы (Ірі колхоз Көктеректің)басқармасы.КПСС тарихының ІІ томында фотосы түсінікті шыққан.”Еңбек қызыл ту” “Ленин”ординімен марапатталған.
  Бұл кісінің еңбегін жырға қосқан . Ақсуат жерінен шыққан Мендібек ақын атамыз , торғай ақыны Ақылбекті былай деп жеңген;
  Ақылбек мен көрмеген жерің бар ма?
  Шиелі Көктеректей жерің бар ма ?
  Басқарған бір колхозды 33 жыл .
  Шәкірдей Есеналин ерін бар ма ? деп жырлаған.
  Алдымен Артель болған . Оны Есеналы ұлы Шәкір атамыз басқарған. 1927 жылы колхоз болды. Осы колхозда 33 жыл үздіксіз басқарма болды.Ол кісі бүкіл одаққа белгілі. Жылсайын астықтан көп өнім алды. 1930 жылы Москвада Кппс тарихы кітабы шықты.Онда былай делінген Қазақ АССР-і Қостанай облысы Меңдіқара ауданында ең қуатты колхоз Көктерек деп жазған. Миллионер колхоз аталған.Бұл кісі тұнғыш басқарма.1954 жылы
  Шәкір Есеналы ұлы туралы мәлімет
  

• 10 слайд

  кешегі Ұлы Отан соғысы кезіндеегі тылдағы жұмысты ұйымдастырушылар да сол колхоз басқармасы болды.Ауылдың үлкені мен кішісін ортақ іске жұмылдырды. Май 1946 жылы «За доблесный труд в Великой Отечественный войне 1941 -1945 г» медалімен марапатталды:1946 жылы февраль «Знак почета» орденіне ие болды.Егін егіп мал бақты.Майданға деп жылы киім – кешек , азық – түлік жинап аттандырды. Жүдеген елдің еңсесін түсірмеді, қара жамылған отбасыларына қолдау – демеу жасады.Сондай жандардың бірі – Меңдіқара ауданы , Көктерек ұжымшарының төрағасы марқұм Есеналин Шәкір атамыз еді. Тың жерді игеруде одан сайын атағы шықан .Еңбекке барлық халықты жұмылдырған. Мал шаруашылығымен бірге жер шаруашылығымен айналысқан .Ұлы Жеңістің 70 жылдағы қарсанында тылдағы ауыртпалықты қайыспай көтерген , бүкіл ғұмырын туған елінің көркейіп , дамуы үшін жұмсаған Шәкір атамыз сияқты асылдарымызды еске алып , оның ұзақ та ғибратты өмірін бүгінгі ұрпаққа өнеге ету – парыз істің бірі деп түсіндік.
  

• 11 слайд

  Көктерек қалай совхозға қосылды.
  1929 жылы Шиелі мен Көктерек ауылы миллионер Колхоз болды.1961 жылы күзге қарай Көктерек совхоз бөлімшесі Каменоралға кірді. Көктерек егін және мал шаруашылығымен айналысты.
  Шәкір атамыз тәрбилеген Досжанов Арыстанбай 1974 жылдан басқарма болып жалғастырды.
  Бексұлтанов Әбілқасым аудандағы бірінші прокурор.
  Ауылда көшеге аты берілді. Аудан орталығында биыл Әбілқасым атамыз еңбек еткен мекемеге ескерткіш тақта қойылды.
  Ауылымыз қиын кезеңдерден өтіп жақсы тұрмысқа жетті. Шәкір атаның 100 жылдығына орай көше аты берілді. Ендігі тілегіміз: Ел құрметтеген атамыздың суреті аудан орталығындағы ілінген суреттердің қатарында тұрса деп өтінеміз
  Сол кісілердің еңбегін бағалап,көшелерге аттары берілді.
  

• 12 слайд

  Қайырбек Мұқанов Көктерек
  жерінде туып өсті.Көктерек
  негізгі мектебінде оқыды.
  Әкесі Ақат Мұқанов.1981
  жылы Қайырбекті әскерге
  алып кетті.Әскерде бірінші
  қатар дисанттар қатарына
  қосылды.Әскерде болды.
  Кейін Қайырбекті Ауғанға
  соғысқа алып кетті.1982 жылы
  соғыста қаза тапты.
  Оны Көктерекке әкеліп жерледі.
  Қайырбектің құрметіне
  бұрыш ашылды.Мектепке
  Қайырбектің аты берілді.
  

• 13 слайд

  Қайырбек
  Ақатұлына
  ескерткіш
  тақта
  

• 14 слайд

  Ыстық қой туған ауыл келбеттері
  Самал жел,саф,ауаңмен тербет мені.
  Қаһарман,батыр,ғалым,әнші,ақын,
  Шетінен Меңдіқара перзенттері.
  Сондай бір ерлерімізді еске алайын,
  Тұнып тұр жайсаң жанға Қостанайым.
  Ел-жұртым мадақтаса бауырымды,
  Қалайша мен оларды қостамаймын.
  Өскен ол туған жердің бауырында,
  Өмірдің көрді не бір ауырында.
  Мұқанов Ақатұлы ер Қайырбек,
  Туыпты ол “ Көктерек” ауылында.
  Өзіңді жоқтап елің азалапты,
  Артыңда қалды халық қазақ атты.
  Ол кетіп Отан үшін,елі үшін,
  Ауғанстан елінде қаза тапты.
  Назар сал оқырманым жайтқа мына,
  Өтіпті жиырма жылдай қайтқанына.
  Сен барда төрт құбыла түгел еді,
  Жарық күн шыныменен батқаны ма?!
  "Жебесін
  кейінгіні
  аруағың!"
  Ауғанстанда ерлікпен
  қаза тапқан
  бауырымыз Қайырбек
  Ахатұлы
  Мұқановқа арналған
  толғау-жыр.
  Бахытжан Саукенов.
  

• 15 слайд

  
  Өсірсе дәл өзіңдей өсір ұлды,
  Жоқтаса өзіңді елін кешірімді.
  Жүрсін деп әр кезде де есіңе алып,
  Мектепке берді сенің есіміңді.
  “Жақсыдан жақсы туар”-дейді халық,
  Болыпты Ахат аға көпке жарық.
  Өтіпті ұлағатты ұстаз болып,
  Бойына мол қасиет оған дарып.
  Анадан кім бар екен құдіретті,
  Бойдағы елжіреткен ақ жүректі.
  Күтумен келеді өтіп бар өмірін,
  Осыған Әбитә апай шүкір етті.
  Бір жан бар бауырларын бақылаған,
  Болады о дүниелік ақыр адам.
  Мәңгілік Қайырбекке имам келіп,
  Алладан жүр ғой әне батыр ағаң
  Болмасын ешкімгеде де сары уайым.
  Асылым топырағың торқа болсын,
  Жебесін кейінгіні аруағың!!!
  "Жебесін
  кейінгіні
  аруағың!"
  

• 16 слайд

• 17 слайд

  С.Бақбергенов.
  К.Мұқанжарова
  Төлекеева.Ж
  Қ.Қожахметова.
  Смаилов Т.
  Серикбаев Қ.
  1954 жылы тың кезіндегі жұмыскерлер
  

• 18 слайд

• 19 слайд

  Есімдері есте сақталады
  (1941-1945жж)
  

• 20 слайд

  1941 жылдары
  Кенеттен Ұлы Отан соғысы басталып, көркейіп келе жатқан ауыл шырқы тағы бұзылды. Ер-азаматтар соғыстың алғашқы күндеріде-ақ майданға аттанды. Соның ішінде менің үлкен атам Смаилов Белгібай атамда әскер қатарына алынып біздің бейбіт өмір сүруіміз үшін Отан соғысына аттанып , ауылға қайтып оралмады. Солардың арасынан Асан Ибраев,Өтебеков Дәуренбек,Іргебаев Мырзағали,Нұрмағамбет Сетқали,Мұхамбет Төлеген , Умбетов Мұқатай атты аталарымыз соғыстан жараланып келді.Колхоз жұмысының ауыртпалығы қарттар мен әйелдердің иығына түсті. Оған қарамастан Көктерек ауылы Жеңіс күнін жақындату жолында жан аямай еңбек етіп , майдан үшін астық, ет, май және жылы киімдер жөнелтуменболды.
  Жеңіс туы желбіреп, халық қуанышқа бөлінді. Сұрапыл соғыс жылдарындағы ауыртпалықтан құтылып . Көктерекдіктер де еңсесін көтерді.
  

• 21 слайд

  Көктерек ауылының білім ошақтары.
  4-жылдық мектеп болған.
  

• 22 слайд

  
  1966 жылы 8-жылдық мектебі ашылды.
  

• 23 слайд

  1991 жылы 9-жылдық
  2-қабат мектеп ғимараты
  салынды.
  

• 24 слайд

  1992 жылы Қайырбек
  Мұқанов атындағы
  Көктерек орта мектебінің ашылу салтанаты.
  

• 25 слайд

  1999 жылғы
  Көктерек негізгі мектебі
  

• 26 слайд

  
  Қаймағы бұзылмаған Көктерек тұрғындары жеке шаруашылық
  қожалығын ашып,өз еңбектерін жер
  игілігіне жұмсап , ата қоныстан кетпей
  бақытты өмір сүруде..
  Қорытынды
  

• 27 слайд

  Туған жер
  Гүлдене бер туған ел,гүлдене бер
  Сен гүлденсең менде бірге гүлденем
  Сен шашатын нұрыңменен оянып
  Әніңді естіп құшағында тербелем
  Гүлге толсын айналаң,әнге толсын
  Толастамай көгіңде нұрын жаусын
  Сенің байтақ кең далаңда жайнаған
  Мен бір дәнмін жаңа жарған қауызын
  Бір өзіңсің жырыма шуақ беретін
  Көңіліме шаттық нұрын себетін
  Сөзіме нәрді өзің байқап қосарсың
  Саған айтқан аз болса егер алғысым
  Қарлығаш ұшып көгінде қанат қаққан
  Осы жерге алғаш кіндік қаным тамған
  Саған айтқан жыр асылын тыймадым
  Атыңнан мен Көктерек деген айналам
  Қапаш Гүлжанар
  Көктерек негізгі мектебінің
  3-сынып оқушысы
  

• 28 слайд

Краткое описание документа:

КІРІСПЕ.

Осы тақырыпты алып зерттеген себебім мені ауылымыздың тарихын білу қызықтырды. Мен секілді өз еліміздің батырларын және олардың жасаған ерліктерін, тарихын оқып білгілері келетін көп депойлаймын.Биылғы жылғы Ұлы Отан соғысының 70-жылдық мерейлі тойына орайменің зерттеген жұмысымөзім үшін өте маңызды.

Бұл жеңісті қастерлеп,жадымызда мәңгі сақтау және оның дәстүрлерін жалғастыру біздің борышымыз деп есептеймін.Отанымыз-Қазақстанның бейбіт өмірі мен татулығын,бірлігін бұлжытпай сақтау біздердің парызымыз.

Ал жерлесіміз қазақ елінің батыр ұлы Қайырбектің ерлігі әр адамның жүрегінде. «Ер есімі-ел есінде» деген сөз де осыдан туса керек.Қайырбекағамыздың бақытты болашақ үшін жанын пида етіп,сұм жаудың қорғасын оғына төсін тосып Ауған жерінде жасаған ерлігін бүкіл еліміздің ұл-қызы зор мақтаныш етеміз.Шынында да солай ғой.18 жасында қыршын кеткен қас батырҚайырбек ағамыз мәңгі есімізде.

Өзімнің қызыға оқып,зерттеген жұмысымды ауыл кітапханаларының сөрелеріндегі кітаптар мен журнал-газеттерден алып,Қайырбек ағамыздың атындағы Көктерек ауылындағы мектеп ішіндегі мұражайдан мәліметтер жинап жаздым.Ал енді ауылымыз

жайлы сол кезде Шәкір атамызбен бірге жұмыс істеген қариялардан,

мәлімет алдым.Осы кісінің Қостанай қаласында Ыбырай Алтынсарин мектебінде ұстаздық еткен,қазір құрметті демалыстағы қызы Күнжамал апайдан деректерді алдым.Көктерек мектебіндеұстаздық еткен келіні Қонарбаева Нұржамал апайдан да мәліметтер алдым.