Тапқыр болсаң, талас жоқ. интеллектуалды сайыс сабақ

Батыс Қазақстан облысы Орал қаласы №20 орта жалпы білім беретін мектебінің бастауыш сынып мұғалімі  Газизова Айнур Кабдрахмановнаның

интеллектуалдық сайыс сабақ (әр пән бойынша)

Тақырыбы: «Тапқыр болсаң. талас жоқ» Мақсаты: Оқушыларды өз бетінше ізденуге, ойларын еркін жеткізе білуге үйрету. Ой - өрісін, тілін, ойлау қабілетін дамыту. Шығармашыл белсенді тұлға тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі:Сұрақ-жауап,түсіндіру,көрнекілік.
Көрнекілік: суреттер,сызбалар,қанатты сөздер,карточкалар,логикалық есептер.
Сабақтың түрі:топтық жұмыс
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
- Құрметті ұстаздар, ұстаздар, оқушылар! Еліміздің болашағы тек қана білімді жастар екені даусыз. Осы мақсатпен сынып оқушыларының арасында «Дарабоз» атты интеллектуалды сайысын өткізгелі отырмыз.

Көңілді тапқыштар, алғырлар,
Бар өнерін алдарыңа салады.
Кім білімді, көп оқыған болса егер,
Бүгінгі күн жеңімпазы болады.
- Ең алдымен сайысқа қатысушылармен танысып өтейік.
1 «Жігер» тобы
2 «Болашақ» тобы
- Мемлекетіміздің ертеңі сендерсіңдер. Біздің міндетіміз сапалы, білімді жастарды тәрбиелеу.
Кіріспе сөз.
Тіл - өте маңызды құрал. Тіл болмаса адам өз ойын жеткізе алмас еді. Өткен тарихымыз, халқымыздың әдет ғұрыптары, салт - дәстүрлері, бізге ана тіліміз арқылы жетеді. Қазақ тілі - өте бай әрі көркем тілдердің бірі. Мемлекеттік тілді меңгеру – ҚР азаматының парызы.
- Бүгінгі интеллектуалды ойын 6 бөлімнен тұрады:
1.“Қас – қағым сәтте”
2.“Сандар сыры ”
3.“ Мақал - сөздің мәйегі ”
4.“Көкпар”
5.«Айшықты сөздер»

6.«Ойлы болсаң, озып көр!»

Білген сайын келеді біле бергім,
Біле беру емес пе тілегі елдің.
Бүгін осы сайыста жеңіске жет,
Білімді, әрі білікті жас жеткіншек
- деп сайысымыздың 1 - бөлімін бастаймыз.

І - кезең.“Қас – қағым сәтте” деп аталады.
Бұл сайыста әр топқа 6 сұрақтан қойылады. Әр сұрақ 3 ұпаймен есептеледі.
Сонымен, топтарға сәттілік тілей отыра, ойынымызды бастаймыз.

1 - тобы:
1. Жер бетінің қағаз бетіне өте кішірейтіліп салынған бейнесі? (географиялық карта)
2. Хабарлы сөйлем дегеніміз не? (бірдененің жайын хабарлау мақсатында айтылған сөйлем)
3. Шаршы дегеніміз не? (барлық қабырғасы тең фигура)
4. Көкжиектің неше тұсы бар?(4)
5. Ы. Алтынсарин кім?(қазақ мектебін ашқан)
6. Суретші ата? (ә. Қастеев)
2 - тобы:
1. Тірі табиғатқа не жатады? (адам, жануар, өсімдік)
2. Қазақстанмен шекаралас 5 мемлекет? (Ресей, Қытай, Қырғызстан, Өзбекстан, Түркіменстан)

3. Түбір дегеніміз не? (бөлшектеуге келмейтін сөз)
4. А. Құнанбаев кім? (ақын)
5. Кез - келген фигураның периметрін қалай табады? (барлық қабырғаларының ұзындықтарының қосындысы)
6. Үш биді ата(Төле, Әйтеке, Қазыбек)
 
Өз ойыңды ашық айтып,
Түйіндейміз білімді.
Әр нәрсенің жауабын тез
Айтайықшы ұғымды.
ІІ – кезең «Сандар сыры»
Бұл кезеңде берілген сандардың еліміздің мерекелік атаулы күндерімен сәйкестігін атайсыздар. Бұл тапсырма ортақ. Әр дұрыс жауапқа 2 ұпай.

16, 1, 22, 12, 9, 30

IІІ- кезең. “Мың бір мақал»
Бұл турда мақалдың бірінші жартысы оқылады, ал Сіздер сол мақалдың жалғасын табуларыңыз қажет. Әр топқа 5 мақал - мәтелден беріледі. Әр дұрыс жауапқа 1 ұпай.
1 - тобы:
1. Туған жердей жер болмас,...(туған елдей ел болмас)
2. Өзге елде сұлтан болғанша,... (өз еліңде ұлтан бол)
3. Досы көпті жау алмайды, …(ақылы көпті дау алмайды)

4. Еңбектің наны тәтті,...(жалқаудың жаны тәтті)
5. Ғылым теңіз,...(білім кеме )
6.Ананың көңілі балада, …(баланың көңілі далада)
2 - тобы:
1. Білекті бірді жығар,...(білімді мыңды жығады)

2. Бірлік болмай,...(тірлік болмас)

3. Туған жердің күні де ыстық, …(түні де ыстық)
4. Еңбек етсең ерінбей,...(тояды қарның тіленбей)
5. Оқу инемен.....(құдық қазғандай )
6.Батыр туса ел ырысы,...(Жаңбыр жауса жер ырысы)

ІV бөлім – «Көкпар»
Қажу барма тұлпарға,
Талу бар ма сұңқарға.
Білім күшті оларда
Салсын барын ортаға.
Берілген «қанағаттанарлық» сөзінен көп сөз жасау. Әр сөзге 1 ұпай беріледі.
Ү бөлім «Айшықты сөздер»
Бұл тапсырмада бірнеше тұрақты сөз тіркестері беріледі. Бұл сөздермен ана тілі 
пәнінен шығармаларда танысқанбыз. Әр топқа 3 сөз тіркесі беріледі.
Ойланып,мағынасын айтуларың керек. 
1 - тобы:
1.Қабағынан қар жауды (ашуланды)
2.Бетінен оты шықты(ұялу)
3.Ит өлген жер (алыс)
4.Қой аузынан шөп алмас (жуас)
2- тобы:
1.Төбе шашы тік тұрды (қорықты)
2.Көзді ашып-жұмғанша (тез,лезде)
3.Таяқ сілтем жер (жақын)

4.Төбесі көкке жетті (қуанды)

ҮІ бөлім  « Сен білесің бе?» Жұмбақты шешіп, екі тілге аудару.
1 - тобы:
1. Әттең,даусым тілім жоқ,
Құшағымда білім көп.(кітап-книга)
2. Қолы менен қаламы жоқ,
Бірақ сурет салады.(аяз-мороз)
3. Қалқиып екі құлағы,
Елеңдеп,қорқып тұрады. (қоян-заяц)
4. Жұқа тақтай бөлшегі
Ұзындықтың өлшемі. (сызғыш-линейка)
2 - тобы:
1. Жолбарыстан аумайды,
Тышқандарды аулайды.(мысық-кошка)
2 .Бұлаңдаған құйрығы,
Бір алдарлық қулығы.(түлкі-лиса)
3. Қоймасын қыс ақтарып,
Жерді жапты ақ мамық.(қар-снег)
4. Жеп көріп ем өзім мен,
Жас шығарды көзімнен.(пияз-лук)

V кезең – «Ойлы болсаң, озып көр!»
Бұл сайыс топ басшыларына арналған. Әр топ басшысына логикалық 3 тапсырмалар беріледі. Әрбір дұрыс жауапқа 3 ұпай.
1 - тобы:
1. Егер тырна бір аяғымен тұрса 3 кг болады, ал екі аяғымен тұрса оның салмағы қанша?(3 кг)
2. Үстел беті төртбұрышты, оның бір бұрышын арамен кесіп алсақ, неше бұрыш қалады? (5 бұрыш)
3. Төрт қойдың неше аяғы бар? (16 аяқ)
2 - тобы:
1 Ағашта 9 құс қонып отыр. Аңшы 1құсты атып түсірді. Ағашта неше құс қалды?(0)
2. 1 жұмыртқа 3 минутта піссе, 4 жұмыртқа қанша минутта піседі? (3 минут)
3. 1 т мақта ауыр ма, 10ц темір ауыр ма?(тең)

Қорытынды. Жеңімпаз топты анықтау. Дипломдармен мадақтау.

Тауды биік деме сен,
Талаптансаң шығарсың.
Қарсылас мықты деме сен,
Білімді болсаң шығарсың- дей келе сайысымызды аяқтаймыз.