ТАРИХ ПӘНІНДЕ ТАРИХИ ОҚИҒАЛАРДЫ АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУ АРҚЫЛЫ ОҚЫТУ

ТАРИХ ПӘНІНДЕ ТАРИХИ ОҚИҒАЛАРДЫ АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУ АРҚЫЛЫ ОҚЫТУ

Тараз қаласы, Тараз «Болашақ» колледжі, тарих пәнінің оқытушысы Қазбекова Д.С.

            Соңғы жылдары жаңа ақпараттық технологияларды қолдану туралы жиі сөз болып жүр. Бұл жаңа техникалық құралдар ғана емес, сонымен қатар оқытудың жаңа формалары мен әдістері, оқыту үрдісіне жаңаша қарау деген сөз. Қазіргі кезде компьютерлік, телекоммуникациялық техника мен технологиялардың қоғам өміріндегі рөлі қарқынды түрде артып келеді. Ақпараттық және телекоммуникациялық технологияларды игеру қазіргі заманда оқу және жазу қабілеті болуы керек сияқты әрбір адам үшін қажетті шартқа айналды. Білім берудің және оқытудың ақпараттық технологиялары дегеніміз – ақпаратпен жұмыс істеуге арналған (аудио - видеотехниканы, компьютерді, телекоммуникациялық желіні) қолдануға негізделген педагогикалық технология.

            Қазіргі заман оқытушынен тек өз пәнінің терең білгірі болуы емес, тарихи - танымдық, педагогикалық - психологиялық сауаттылық және ақпараттық сауаттылық талап етіледі. Ендеше кез келген оқытушының бойында ақпараттық құзыреттілік қалыптасуы тиіс. Ақпараттық құзыреттілік - ақпараттық мультимедиялық технологияларды пайдалана отырып, түрлі ақпаратпен теориялық білім мен тәжірибені ұштастыра отырып қолдана алу деген ұғымды білдіреді.

            Ақпаратты технологияларды пайдалану арқылы колледждегі сабақтарды жаңаша ұйымдастыру, оқытушының рөлі мен қызметінің артуына жағдай жасау, теориялық, ғылыми – педагогикалық және психологиялық зерттеулерге сүйене отырып, студенттердің құзыреттілігін қалыптастыру, ақпараттық технологиялар мен инновациялық оқыту әдістері арқылы студенттерді ізгілікке, елжандылыққа, саналыққа, адамгершілікке, имандылыққа, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу. Инновациялық әдістерді баланың білім деңгейіне және жас ерекшелігіне қарай оқу үрдісінде пайдалану негізгі міндет болып табылады.

            Оқытушы сабағында ақпараттық технологияның тиімділігін жүйелі түрде көрсете біледі. Ақпараттық технологияны пайдалану іс-тәжірбиесі тиімді әдіс болып отыр. Оқушыларға білім беруде жаңа оқыту технологияларын қолдану, инновациялық бағытта жұмыс жасау заман талабына сай талап етілуде. Оқу процесінде  компьютерді тиімді пайдалану және қолдану оң тәжірибе беріп отыр. Атап айтсақ, оқушылар өз бетімен ізденісі, пәнге деген қызығушылығын арттырып, шығармашылығын дамытуға, оқу қызметінің мәдениетін қалыптастыруға дербес жұмыстарын ұйымдастыруға ерекше қолайлы жағдай туғызып отыр.

            Электрондық оқу құралы- бұл оқу курсының ең маңызды  бөлімдері. 
Электрондық оқулықтарды сабақта пайдалану кезінде студенттер бұрын алған білімдерін кеңейтіп, өз бетімен шығармашылық тапсырмалар орындайды. Бүгінгі күні ақпараттар ағымы өте көп. Ақпараттық ортада жұмыс жасау үшін кез келген педагог өз ойын жүйелі түрде жеткізе алатындай, коммуникативті және ақпараттық мәдениеті дамыған, интерактивтік  тақтаны пайдалана алатын, Он-лайн режимінде жұмыс жасау әдістерін меңгерген мұғалім болу тиіс.

            «Ұстазы жақсының ұстамы жақсы» – деген бүгінгі тәуелсіз мемлекетіміздің ертеңі біз тәрбиелеп отырған жас ұрпақтың меңгерген біліміне, алған тәжірибесіне байланысты екеніне еш күмәнім жоқ. Студенттердің танымдық көзқарасын байыту ақыл - ой қабілетін жетілдіру, өзіндік ойлау және өмірлік ұстанымын қалыптастыру оқытушының шеберлігіне, шығармашылық қабілетіне байланысты.

            Тарих сабақтарында ақпараттық коммуникативті технологияны келесі нұсқауларда қолданамын.

-        көп тараған түрі ол – мультимедиялық презентациялар.

-        Флеш - фильмдер.

-        Келесі менің сабағымда қолданатын әдіс ол – мультимедиялық карталар.

-        Сонымен қатар өз педагогикалық іс - тәжірибемде оқу - әдістемелік құралдарды да қолданамын.

-        Берілген материалды терен бекіту мақсатында сабақта тестер мен тренажерларды пайдаланамын.

-        Кроссвордтарды қолданамыз.

            Сондықтан ақпараттық технологиын қолдану және ашық бағалау жүйесін қолдану оқытушыға студенттердің пәнге деген қызығушылығын жоғарлатуының тиімді жолдары:

-        студенттермен материалды игеру үрдісін психологиялық түрде женілдетеді.

-        Пәнге деген танымдылық қызығушылығын тудырады.

-        Студенттердің көз қарасын кенейтеді.

-        Сабақ үстінде көрнекілікті қолдану мүмкіндігі өседі.

-        Тарихты оқуға және үлгерімді жоғарлату қызығушылығы туады.

-        Теориялық материалды толық игеру болады.

-        Ақпаратты табу, оны компьютерлік технология арқылы өндеу.

-        өз көз қарасын нақты және қысқаша қалыптастыру дағдысы.

-        Сабақ үстінде студенттің да мұғалімнінде еңбек өнімінің жоғарлауы болады.

Ақпараттық технологияларды пайдаланудың негізгі артықшылықтары мынадай:

1. Олар оқушыларға тақырып шеңберінде немесе белгілі бір уақыт аралығында айтылуға тиіс мәліметтер көлемін ұлғайтады.

2. Білімге бір - бірінен үлкен ара қашықтықта орналасқан әр түрлі оқу орнында отырып қол жеткізуге болады.

3. Оқыту жүйесінің көп деңгейлі жетілдіру

Инновациялық әдісті, оқытудың ақпараттық технологияларын тәжірибеде қолдану барысында өзінің тежеуші жақтары, кемшіліктері, қарама - қайшылық жақтары да кездеседі.

Келер ұрпаққа қоғам талабына сай тәрбие мен білім беруде мұғалімдердің инновациялық іс - әрекетінің ғылыми - педагогикалық негіздерін меңгеруі маңызды мәселелердің бірі.

Педагогика ғылымында баланы оқыту мен тәрбиелеудің мақсаты – жан - жақты дамыған жеке тұлғаны қалыптастыру болып табылғандықтан, бұл жерде де, жаңа технология бойынша – оқыту мақсаты болып табылады.

Мақсат - өздігімен дамуға ұмтылған жеке тұлғаны қалыптастыру, сондықтан оның өзіндік танымдылық іс - әрекеті белгілі бір дәрежеде белсендірілуі қажет. Жаңа мақсат оқытудың әдістемелік жүйесінің қалған бөліктерінің өзара байланыстағы қалыптармен өзгерулерін талап етеді.

Жоғарыдағы талапты орындау үшін төрт ұсынысты қажет деп санаймын:

1. Жаңаша өзгерген мақсат студенттердің өздігімен танып, іздену іс - әрекетінің әдістерін меңгерулерін талап етеді. Бұл жағдайда бірінші орынға оқушы тұрады және оның өз бетімен білім алудағы белсенділігіне аса назар аударылады.

2. Жаңаша оқытудың негізгі түрлері болып, оқытудың дербес және топтық түрлері табылады. Оқытудың бұл түріндегі ең бастысы - оқушыға деген сенім, оның өз ісіне жауап беру мүмкіндігіне сүйене отырып, өз беделі мен қадір - қасиетін сезімін дамыту. Оқытудың фронталды түрі, бағыт беру, талқылау, түзету енгізуде ғана пайдаланылады.

Оқытуды ізгілендіру - оқыту құралдарына деген көзқарасты өзгертуді талап етеді. Өзгерістер бойынша оқу құралын студенттердің өздігімен танымдық іс - әрекетін жүргізе алатындай құралдар болу керек. Осы жерде компьютерлік техниканың функционалдық мүмкіндіктерінің мол екендігін ескере кету керек, себебі, компьютерлік техника - оқушыға, ол ізденіс және зерттеу жұмыстарын жүргізе алатындай, оқытушы орта құруына мүмкіндік береді. Студенттің өздігімен жаңа тақырыпты меңгеруіне қолайлы және қызықты мазмұндалуы қажет.

Барлық жаңа технологияның мақсаты - пәнді оқытуда студенттің жеке басының дара және дербес ерекшеліктерін басқарып, олардың өз бетінше ізденуін арттырып, шығармашылығын қалыптастырып, пәнге деген қызығушылығын арттыру. Заман талабына сай, электронды оқулық, интернет, web сайтты қолданудағы жаңа ақпаратты технологияларды пайдалану тарих пәні үшін маңызы зор.

Менің тарих оқытушы ретінде алдыма қойған басты  мақсатым: мәдениетті түрде білімді, іскер, жеке тұлғаны дамыту, ұлтымыздың рухын көтеру,осы мақсатқа жететіндей тиімді жол іздеу. Сол себепті сабақты идеялық жағынан ғылыми негізде, өмірмен байланысты ұйымдастыру студенттің қызығуын, білім құмарлығын таныту, әр сабақта студенттерді ойлануға, өздігінен ізденіс жасауға баулып, ойын ауызша, жазбаша жинақтап баяндай білуге, мәдениетті сөйлеуге үйрету – әрбір ұстаздың абыройлы борышы. 

Пайдаланылған әдебиеттер:

1.      Интерактивтік әдістеме.-Алматы, 2001

2.      Қазақстан тарихы; әдістемелік журнал (2009-2014 жж)

3.      Г. Тұрымтаева «Инновациялық педагогикалық технологияларды қолдану жолдары». Қазақстан тарихы. 2009, №12

4.      Б. Әбдіғұлова «Тарих сабағында оқытудың инновациялық әдістерін қолдану жолдары». Қазақстан тарихы. 2009, №6