Тармақталу алгоритмдерін программалау " 9 сынып"

Күні 25.11.2015ж  сыныбы 9 А

Сабақтыңтақырыбы:   Тармақталу  алгоритмдерін  программалау. Сабақтыңмақсаттары: Білімділік: Шарттыоператорлардыңжазылутәртібіментаныстыружәнетармақталғаналгоритмдердібағдарламалаужайлытүсіндіру. Теориялықбілімдерінесептершығараотырып, практика  жүзіндекөрсетебілудағдыларынқалыптастыру. Дамытушылық: Бағдарламалаутіліндежұмысжасайбілудағдыларын, ойлауқабілеттерін, өзбілімдерінсауаттытүрдежеткізебілуді, пәнгедегенқызығушылықтыдамыту. Ой қорытып, нақтышешімқабылдауға, ұқыптылыққа, бірін -бірітыңдайбілугеүйрету. Тәрбиелік:  Қазақтыңұлттықойындарынойнатаотырып  ұлттықбайлығынқадіртұтуға,  зеректікке, білгірліккетәрбиелеу.Оқушылардыңбелсенділігінарттыру, жұмыс  жасаумақсатындакомпьютерліксауаттылыққа, өзаракөмектесуге, өзін-өзі  бағалауғатәрбиелеу. Сабақтыңкөрнекілігі: интербелсендітақта, слайд Сабақтыңтүрі: Аралассабақ  Сабақтыңбарысы:  І. Ұйымдастырукезеңі. (2 мин) - Сәлеметсіздерме, оқушылар?   - Бүгінсабақтакімкезекші?  - Бүгінсабақтакімжоқ? (журнал бойыншатүгендеймін) - Оқушыларға 2 түрліоютаратамын: 2. Үйтапсырмасынтексеру.  Миғашабуыл (8мин) Оқушықызығушылығынарттырумақсатында "Бәйге"  ойыныарқылы (әр топ берілгенсұраққа  белгішекөтеріп , тез жауап беру керек) 1.Алгоритм дегеніміз не? (Алгоритм дегеніміз - берілгенесептіңшығаружолынреттелгенамалдартізбегітүріне  келтіру) 2) Экранғахабарлардыжәнебағдарламаныңнәтижелеріншығаруүшінқандайоператорларқолданылады? (Writeжәне Writeln жарлықтарынқолданады) 3)  Алгоритмніңқасиеттерінатаңыз? (Алгоритмнің 4 қасиетібар.Олар: - алгоритмніңайқын, дәлөрнектелуқасиеті; -  алгоритмніңүзіктілікқасиеті; - алгоритмніңнәтижелікқасиеті; - алгоритмніңжалпылылықнемесеортақтыққасиеті) 4) Алгоритмді  компьютер түсінетіндейтілдежазуды не депатаймыз? (Программалаутілі) 5) Екібүтінсандықосып, қосындысынэкрандашығару. Екітоптың  оқушыларыалгоритмдік  тілін, блок схемасыншапшаңдәптергежазып, компьютергебағдарламалаутіліндеорындапжауабынкөрсетукерек.  Алгоритмдіктілі: алг  тіктөртбұрышауданынанықтау нақты а,в; нәтиже с; басы а,в енгізу; с:=a+b; с шығару Соңы. 6) Сызықтынемесетізбекті алгоритм дегеніміз не? (Сызықты алгоритм тізбектелеорналасқан  командалардан, ал блок-схемаларбірсызықбойынаорналасқан  тізбектіблоктардантұрады.Әрекеттердіңтізбектейорындалуын  сипаттайтын алгоритм -сызықтық алгоритм депаталады). ІІІ.   Жаңасабақты  түсіну:              Тармақталу  алгоритмдерін  - Ветвление алгоритмы- branching algorithms  Тармақталған алгоритмдер – алгоритмде арифметикалық теңсіздік пен теңдік түрінде берілген логикалық шарт тексеріледі. Логикалықшарттексеріледі, егерорындалса, онда 1 – жолмен, ал егерорындалмаса, онда 2-ші жолменжүзегеасады да, соңындаекітармақбірігеді. Мұндайалгоритмдердішарттексеру, яғнитармақталуалгоритмдерідепатаймыз. Блок схемасындашарттексерублогы – ромб қолданылады. Тармақталу операторы көрсетілгеншартқатәуелдіқұрамынакіретіноператорлардыңорындалуыннемесеорындалмауынқамтамасызетеді. Тармақталғаналгоритмдердібағдарланғанкездемынадайқызметшісөздерқолданылады: if(иф) - егер , then(зен) – онда , else(элс) - әйтпесе. Турбо Паскальдаекішартты оператор бар IF және CASE. Толықоператордыңжазылутүрі:  {Егершартонда 1 оператор әйтпесе 2 оператор орындалады.} IF <шарттыөрнек>  THEN <1 оператор>  ELSE <2 оператор>;  ІІ топ   Егершарттыңмәні «ақиқат» болса, THEN сөзіненкейінгі оператор, ал мән «жалған» болса, ELSE сөзіненкейінгі оператор орындалады. Қысқаоператордыңжазылутүрі:  IF <шарттыөрнек>  THEN <1 оператор> ;  IF шартты операторы: IF(егер) операторы программадағыіс-әрекеттердіңорындалуреттілігін  өзгертетін  мүмкіндіктіңеңкеңтараған  тәсіліболыптабылады. Оның синтаксистікдиаграммасы: IF сөзіненсоң  жазылатынөрнектүрінде  берілгеншарталдын ала есептеледі, оныңнәтижесілогикалық (boolean- бульдік)  типтеболады. Егеролшарттыңмәні  TRUE  ақиқатболса, онда THEN (онда)   ELSE (әйтпесе)  сөзіненкейінгі  2-оператор атқарылмайды. Екіншіжағдайдашартмәні FALSE(жалған) болса, онда  ELSE сөзіненкейінгі   2- оператор орындалып, 1-оператор орындалмайды. IF  операторы бірініңішінебірікіріп, қабаттасып  та орындалабереді. Шартөрнегінжазуүшінмынадайсалыстырубелгілерінпайдаланамыз: Алгоритмдіктілдежазылуы Pascal тіліндежазылуы және немесе емес and or not Жалпытүрдешартты  к1  к2 түріндеқарастыруғаболады, мұнда -салыстырубелгілерініңбірі, к1,к2 тұрақтыайнымалынемесекез-келгенөрнекболуымүмкін. Бірмезгілдебірнешешарттынемесе , яғникүрделі  құрамашарттыжазуүшінлогикалықамалдардыпайдалануғаболады. Логикалықамалдардашартты оператор оқу мен түсінужеңілболуыүшін оны сатылытүрдебылайжазуқалыптасқан:     Шарттыоператордыңмжалпытүрдегітармақталуы Шарттыоператордақұрама оператор  жиіпайдаланылады: IF <логикалықөрнек>  THEN BEGIN  1-оператор;  2-лператор; ................ n -1 оператор; n- оператор; END.  Паскаль бағдарламалау тілі: Program tansu; var   aty1,aty2:string; jil: integer;  begin  write('Сенің атың кім?');   readln(aty1'); writeln(aty1,'қай жылы туылғансың? ') read(jas); if    jil>2008 then writeln(aty1,'сен  менен'. jas-2008. ' кішісің');  else writeln(aty2,'сенменен'. jas-2008,' улкенсің') end. Практикалықтапсырма:(Компьютерменжұмыс)  "Алтын сақа"ойыныОйыншарты"Алтынсақамен" шеңбердетұрғанасыққадәлтигізіп, солтигізгенасықтыңсанынасәйкестапсырманыкомпьютерде  орындайды. (12 минут) 5. Сергіту сәті .   (5минут)                                                           " Мақал-сөздің  мәйегі"  "Арқантарту" ойыны .Ойыншарты: Әртоптанбір-бірденекіоқушышығыпарқандыұстаптұрады. Арқанғаілінгентапсырмалардыорындаубарысында  топ оқушыларыберілгенсөйлемгесай, ұқсасмақал-мәтелтабуыкерек. Әрмақалдыдұрысжауапбергенсайын  өзтобынақарайтартыпотырады. Жіптіңкөпбөлігіқайтоптаболса, солжеңімпазатанады.   1. Жігіттікомпьютерінеқарап, бағала. (Жігіттідосынақарап, бағала) 2. Байт биттенқұралады. (Теңгетиыннанқұралады) 3. Вирустанқорыққан, Интернеткешықпас. (Шегірткеденқорыққан, егінекпес) 4. Компьютердіңжұмысы, иесінемәлім. (Атының сыры иесінемәлім) 5. Веб - дизайншыныңөзеркі, сайттықалайжасаса. (Қазаншыныңөзеркі, қайданқұлақшығарса) 6. Білмесең, «анықтамадан»  сұра. (Білмесеңбілгенненсұра) 6. Бағалау  7. Үйгетапсырма