Тең бүйірлі үшбұрыштың қасиеттері иен белгілері

Геометрия  7 сынып.   Сабақ №21     Мерзімі:_______________

Пән мұғалімі: __________________

Сабақтың тақырыбы	Тең бүйірлі үшбұрыштың қасиеттері мен белгілері.
Оқып-үйренудің негізгі мақсаттары	1) Оқушыларға тең бүйірлі үшбұрыштың анықтамасын бере отырып, тең бүйірлі үшбұрыштың қасиеттері мен белгілерін көрсетіп, оны есептер шығару барысында қолдана  білу   қабілеттерін дамыту.  2) Адамгершілігі мол, саналы, инабатты, ибалы азамат тәрбиелеу.
Оқып-үйренуден күтілетін нәтиже	Оқушылар тең бүйірлі үшбұрыштың чертежын сыза біледі, тең бүйірлі үшбұрыштың қасиеттерін біле отырып, оны есептер шешуде қолдануға дағдыланады.
Оқытуда қолданылатын әдіс -тәсілдер	Өз бетінше жұмыс істеу , диалогтық оқыту, сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, оқыту үшін бағалау.
Ресурстар (дереккөздер)	К.О.Бүкібаева, А.Т.Миразова «Геометрия» 7 сынып оқулығы, К.О.Бүкібаева «Геометрия оқыту әдістемесі» 7 сынып, Ә.Н.Шыныбеков «Геометрия оқыту әдістемесі» 7 сынып К.О.Бүкібаева, А.Т.Миразова «Геометрия» дидактикалық материалдар Ә.Н.Шыныбеков «Геометрия» дидактикалық материалдар
Сабақтың типі	Жаңа материалды игеру сабағы
Сабақтың түрі	Танымдық-зерттеу сабағы
Оқытудағы әдістемелік нұсқау	Тең бүйірлі үшбұрыштың табанындағы бұрыштарының тең болатындығы туралы теореманы түсіндірмес бұрын оқушылардың есіне мыналарды жаңғыру керек: тең бүйірлі үшбұрыш, тең бүйірлі үшбұрыштың табаны.Теореманы дәлелдеуін алдын-ала дайындалған қағаздан қиылған тең бүйірлі үшбұрышты  оның табанына  түсірілген биссектрисаның бойымен бүктеу арқылы оқушыларға көрсету керек. Содан кейін оқулықтағы дәлелдеуді орындауға болады. Тең бүйірлі үшбұрыштың қасиеттеріне арналған жаттығулардың ішінде орындалатындарына көңіл бөлгені жөн. Себебі, аз уақытта тиісті материалды оқушылар белсенділігін арттыра отырып, бекітуге мүмкіндік береді.
Сабақтың өтілу барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі	1) сынып оқушыларының назарын сабаққа аудару 2) бүгінгі  сабақтың мақсатымен таныстыру, оқыту тәсілдерін талдау.
ІІ. Жаңа білімді баяндау кезеңі	Теорема: Тең бүйірлі үшбұрыштың табанындағы бұрыштары тең.             В                                               үшбұрыштар теңдігінің  І белгісі                                              бойынша,  ендеше   , яғни тең                                                    бүйірлі үшбұрыштың табынындағы бұрыштары                                                тең болады. А           Д             С              Егер осы теореманың тұжырымы мен шартының орындалуын ауыстырсақ , бұған кері теорема шығады.. Кері теорема:   Егер үшбұрыштың екі бұрышы тең болса, онда үшбұрыш тең бүйірлі болады. Теорема: Тең бүйірлі үшбұрыштың табанына жүргізілген медиана осы үшбұрыштың әрі биссектрисас, әрі биіктігі болады. Дәлелденуі: АВС-тең бүйірлі үшбұрыш. АВ ВД-медиана болғандықтан, АД (алдыңғы теорема бойынша). Үшбұрыштар теңдігінің І белгісі бойынша бұл екі үшбұрыш тең: . Осыдан Ендеше, ВД-биссектриса.  Енді ВД-ның биіктік екенін дәлелдейік.  Бұл екеуі сыбайлас бұрыштар. Ендеше, олар тік бұрыштар. Олай болса, ВД-биіктік. Теорема  дәлелденді.
ІІІ. Практикалық бөлім	Қосымша дидактикалық материалдардан: №1.   Р=3+4+6=13см №2.     а = 3см                       Ш\уі: в=5см                            в = 2см ұз ­­­­                  Р=5+5+3=13см             т\к: в, Р-? №3.             а) Р=10+12+10=32(см)         ә) Р=1+0,5+0,8=2,3(см)             б) Р=15+14+5=34(см)           в) Р=9+8+7=24(см) №4    Тік                  а=3см                         в=4см; с=(3+4)-2=5см             в=1см ұз                     Р=3+4+5=12             с=(а+в)-2             т\к: Р-? №5.   Тең бүй.           Р=2в+а           №6.   Тең қаб.             Р=20см           20=2∙7+а                    Р=18см             в=7см             20-14=а                      т\к:а.             т\к:а-?             а=6см                         Р=3а ;18=3а;  а=6см №7    Тең бүй.                                   №8.   Тең қаб.                                   а=4см              Р=4+6+6=16см          Р=39см             в=6см                                                 т\к:а             т\к: Р-?                                               а=39:3=13см №9. Тең қаб.            P=3а см         №10 .  Тең қаб.          P=3∙ 24=72см         a=12см               P=3∙12=36см              а=24см         т/к P-?                                                     т/к Р-? №11 . Тең бүй.       Р=а+в+в          №12.Тең бүй.     х+2х+2х=20            в=2х           10=х+2х+2х                Р=20см               5х=20            а=х (таб)           10=5х                   а=хсм(таб)              Р=10см             х=2                       в=2хсм         а=4см; в=8см;                                                                               т/к:в=?       в=2∙2=4                        т/к: а,в-?  №13.  Тең бүй.         х+х+х-2=19                                                                                       Бүй қаб = хсм         3х=21                                Табаны =(х-2)         х=7                                            Р=19см                   а=5см; в=7см т/к: а,в-?
ІV. Үйге тапсырма	4.3. Тең бүйірлі үшбұрыштың қасиеттері, кері теорема. №42-49 І бөлім есептері, 66-67 беттегі
V. Сабақты қорыту	Сабаққа белсене араласқан   оқушыларды бағалау. Тақтаға есеп шығарған оқушыларды бағалау. Сабақты қорытуға арналған тапсырма: 1. Төбесі В нүктесі болатын тік бұрыш сыз. 2. Бұрыштың төбесінен бастап, оның қабырғаларына тең кесінділер салыңдар: ВД =ВС болсын. 3. В мен Д –ны қосыңдар. 4. Пайда болған ДВС үшбұрышының медианаларын, биіктіктерін, биссектрисаларын жүргізіңдер. 5. Қорытынды жасаңдар.

                                                                                                                        Тексерілді: _______________