Тема : Изложени « Ши йо1» 4 класс

Тема : Изложени « Ши йо1»

1алашо : ешначу текстен чулацам т1аьхь- хьалхе галл ца йолуьйтуш , чулацам ца толхуьйтуш йозанца билгалъяккха 1амор , шеен хьекъалах пайда а оьцуш; текстан план х1оттор кхиор, оцу планах йозанехь пайдаэца 1амор; дозуш долу къамел кхиор, адамалла совъяккхар.

Урок д1аяхьар.

1. 1алашо  йовзийтар.

- Бераш , вай д1ахьур бу къамел кхиоран болх. Вай язйийр ю « Ши йо1» ц1е йолу изложении.

2. « Ши йо1» ц1е йолу диийцар довзийтар.

- Хьехархочо д1адоьшу дийцар.

Изложени «Ши йо1»

      Ши йо1.

       Ши йо1 хьуьнах кхораш баха яхара.Тускар дуьззина кхораш а баьхна, ц1ехьа йирзира и шиъ. Ц1а йог1уш ц1ерпоштнекъал сехьаяла дезара церан. Д1ай-схьай хьаьжча, гуш ц1ерпошт яцара. Цундела парг1ат сехьаяла юьйлира и шиъ.

         Ц1еххьана гола тухучу меттехь ц1ерпошт гучуелира.  Ц1ерпошт  чехка йог1ура. Кхераелира ши йо1. Йоккхах ерг юха едира, ткъа жимахъерг некъана дехьаиккхира. Жимахъерг юхаядарна кхоьруш, йоккхахйолчо мохь туьйхира: «Юха ма яьллахь !  Юха  ма  яьллахь!»  Оцу  хенахь ц1ерпошт герга  кхаьчнера. Ч1ог1а тата дора цо. Шега  бохучух   цакхеташ «Юха»-боху  дош а хезна,  жимахъерг   юха  едира.  Чехка  ядарна  иза   рельсашна   юккъе  охьаюьйжира.

Машинистан таро яцара ц1ерпошт сацо.  Цундела  чекхъелира ц1ерпошт.

Йоккхах  йолу йо1 йоьлхура.  Ц1ерпоштаца боьлхурша,  кхерабелла ,  корех ара хьоьжура.

     Ц1ерпошт сецча,  берриге а нах ц1ерпоштана к1елъяханчу йо1ана х1ун хилла хьовса  охьабиссира.

      Рельсашна   юккъехь 1уьллура  йо1.  Ц1еххьана,  корта хьала а айбина,  хьалаиккхира  иза.  Рельсашна  юккъе   охьайижинчу   цунна х1умма а цахиллера.

   Массарна а хазахийтира. 

Маса дакъа ду дийцаран? Муха билгал  даьккхина х1ора дакъа?

- Д1адеша хьалхара дакъа. Схьадийца.

-Д1адеша шолг1а дакъа. Схьадийца.

-Д1адеша кхоалг1а дакъа. Схадийца.

-Схьадийца дерриге дийцар шайн дешнашца.

2. План х1оттор.

-Стенах лаьцна дуьйцу хьалхарчу декъехь?

 Х1ун ц1е туьллур яра цу декъана?(1. Ши йо1 хьуьнах кхораш баха яхар)

-Шолг1ачу декъехь?(2.Ц1еххьана ц1ерпоштан гучуяларх)

-Кхоалг1ачу?(3 .Шина  йо1ан кхераялар)

-пхоьалг1ачу?(4. Ц1ерпоштан чекхъялар)

-Ялхалг1ачу?(5. Массарна  а хазахетар)

- Муха яздан деза х1ора дакъа?

3. Орфографически кечам.

Ц1ерпоштнекъан,д1ай- схьай,ц1еххьана, Жъжимахъерг,йоккхахъерг.

-Муха яздо чолхе дешнаш?

- Мукъаза шиъ шалха элп т1аьхьа-хьалха нисделча муха яздан деза? Муьлхачу дешнашкахь язъйо къасторан хьаьрк?

4. Изложени язъяр.

5. Жам1 дар.

 Ц1ахь:бакъонаш карлаяха.

Ши йо1.

       Ши йо1 хьуьнах кхораш баха яхара.Тускар дуьззина кхораш а баьхна, ц1ехьа йирзира и шиъ.Ц1а йог1уш ц1ерпоштнекъал сехьаяла дезара церан. Д1ай-схьай хьаьжча, гуш ц1ерпошт яцара. Цундела парг1ат сехьаяла юьйлира и шиъ.

         Ц1еххьана гола тухучу меттехь ц1ерпошт гучуелира.  Ц1ерпошт  чехка йог1ура. Кхераелира ши йо1. Йоккхах ерг юха едира, ткъа жимахъерг некъана дехьаиккхира. Жимахъерг юхаядарна кхоьруш, йоккхахйолчо мохь туьйхира: «Юха ма яьллахь !  Юха  ма  яьллахь!»  Оцу  хенахь ц1ерпошт герга  кхаьчнера. Ч1ог1а тата дора цо. Шега  бохучух   цакхеташ «Юха»-боху  дош а хезна,  жимахъерг   юха  едира.  Чехка  ядарна  иза   рельсашна   юккъе  охьаюьйжира.

Машинистан таро яцара ц1ерпошт сацо.  Цундела  чекхъелира ц1ерпошт.

Йоккхах  йолу йо1 йоьлхура.  Ц1ерпоштаца боьлхурша,  кхерабелла ,  корех ара хьоьжура.

     Ц1ерпошт сецча,  берриге а нах ц1ерпоштана к1елъяханчу йо1ана х1ун хилла хьовса  охьабиссира.

      Рельсашна   юккъехь 1уьллура  йо1.  Ц1еххьана,  корта хьала а айбина,  хьалаиккхира  иза.  Рельсашна  юккъе   охьайижинчу   цунна х1умма а цахиллера.

   Массарна а хазахийтира. 

Ши йо1.

       Ши йо1 хьуьнах кхораш баха яхара.Тускар дуьззина кхораш а баьхна, ц1ехьа йирзира и шиъ.Ц1а йог1уш ц1ерпоштнекъал сехьаяла дезара церан. Д1ай-схьай хьаьжча, гуш ц1ерпошт яцара. Цундела парг1ат сехьаяла юьйлира и шиъ.

         Ц1еххьана гола тухучу меттехь ц1ерпошт гучуелира.  Ц1ерпошт  чехка йог1ура. Кхераелира ши йо1. Йоккхах ерг юха едира, ткъа жимахъерг некъана дехьаиккхира. Жимахъерг юхаядарна кхоьруш, йоккхахйолчо мохь туьйхира: «Юха ма яьллахь !  Юха  ма  яьллахь!»  Оцу  хенахь ц1ерпошт герга  кхаьчнера. Ч1ог1а тата дора цо. Шега  бохучух   цакхеташ «Юха»-боху  дош а хезна,  жимахъерг   юха  едира.  Чехка  ядарна  иза   рельсашна   юккъе  охьаюьйжира.

Машинистан таро яцара ц1ерпошт сацо.  Цундела  чекхъелира ц1ерпошт.

Йоккхах  йолу йо1 йоьлхура.  Ц1ерпоштаца боьлхурша,  кхерабелла ,  корех ара хьоьжура.

     Ц1ерпошт сецча,  берриге а нах ц1ерпоштана к1елъяханчу йо1ана х1ун хилла хьовса  охьабиссира.

      Рельсашна   юккъехь 1уьллура  йо1.  Ц1еххьана,  корта хьала а айбина,  хьалаиккхира  иза.  Рельсашна  юккъе   охьайижинчу   цунна х1умма а цахиллера.

   Массарна а хазахийтира.