"Темір" тақырыбына химиядан презентация

• 1 слайд

  Дайындаған:
  "Бурабай"
  республикалық оңалту орталығының
  орта мектебінің мұғалімі
  Лепесбаева Сандугаш Кайратовна
  

• 2 слайд

  Сабақ тақырыбы:
  Темір
  Сабақ мақсаттары:
  Темір мысалында қосымша топша элементтеріне сипаттама беруге үйрету.
  Темірдің құрылысы мен қасиеттерінің тікелей байланысын табу.
  Оқушылардың қызығушылығын дамыту.
  ХИМИЯ
  

• 3 слайд

  Сабақ жоспары:
  Периодтық жүйедегі орны және атом құрылысы
  Табиғатта кездесуі
  Физикалық қасиеттері
  Химиялық қасиеттері
  Өнеркәсіпте алынуы
  Қолданылуы
  

• 4 слайд

  Периодтық жүйедегі орны және атом құрылысы
  ТЕМІР
  Next
  Темір – d-элемент. Темірдің валенттік электрондары сыртқы s-электрондар және сырттан санағанда екінші деңгейдегі d-электрондар болып табылады, сондықтан ол ауыспалы тотығу дәрежелерін көрсетеді.
  
  

• 5 слайд

  Периодтық жүйедегі орны және атом құрылысы
  Next
  Электрондық формуласы
  Графиктік формуласы
  

• 6 слайд

  Периодтық жүйедегі орны және атом құрылысы
  Темір химиялық реакцияларда 2 немесе 3 электрон беріп, өзінің тұрақты қосылыстарында +2 және +3 тотығу дәрежелерін көрсетеді:
  Fe0 – 2ē → Fe2+
  Fe0 – 3ē → Fe3+
  Темірдің тотығу дәрежесі +6 (K2FeO4 – калий ферраты) болатын тұрақтылығы төмен қосылыстары белгілі.
  
  Back
  

• 7 слайд

  Табиғатта кездесуі
  Аl Ғе Са Nа К Мg Ті басқа Ме Мn Ва Sr
  
  Металдардың жер қыртысында таралуы (%)
  
  Next
  

• 8 слайд

  Табиғатта кездесуі
  Темір метеорит
  Next
  Ғарыштан түсетін метеориттер, негізінен темірден тұрады. Сондықтан ерте заманда темірді «аспан» немесе «жұлдыз» тасы деп атаған.
  

• 9 слайд

  Темірдің табиғаттағы қосылыстары
  Fe
  FeS2
  Пирит
  (темір колчеданы)‏
  FeCO3
  Сидерит
  Fe2O3*3H2O Лимонит
  (күрең темір тас)‏
  Fe3O4
  (магнитті темір тас)‏
  Fe2O3
  (қызыл темір тас)‏
  Next
  

• 10 слайд

  Қазақстанның пайдалы қазбалары
  Next
  

• 11 слайд

  Ересек адамның денесінде 4-5 г темір бар
  Темірдің биологиялық рөлі
  Қандағы
  гемоглобин (3г)
  Миоглобин – бұлшықет нәруызы
  (0,3-0,6 г)
  Темірі бар
  ферменттер
  (0,4-0,7 г)
  Темір қорлары: бауыр, өт, бүйрек
  (0,5 г)
  Next
  

• 12 слайд

  Back
  Темірдің биологиялық рөлі
  Байланысқан күйдегі темір көптеген тағамдық өнімдерде: қара нан, картоп, алма, өрік, жанғақ және т.б. кездеседі
  

• 13 слайд

  Физикалық қасиеттері
  Темір – жылтыр, күміс түстес ақ металл, оның тығыздығы – 7,87 г/см3.
  Балқу температурасы жоғары – 15390С. Темір иілімді, магниттелетін және оны жоғалтатын қасиеті бар. Электр тоғын және жылуды жақсы өткізеді.
  Back
  

• 14 слайд

  Химиялық қасиеттері
  Fe
  Бейметалдармен әрекеттесуі:
  
  Cl2 S O2
  
  Ылғал ауада тат басуы
  
  Күрделі заттармен әрекеттесуі:
  
  су қышқыл тұз
  Next
  

• 15 слайд

  Химиялық қасиеттері
  Fe
  Тотығу дәрежесі +2:
  
  
  S НCl, H2SO4 тұз
  
  
  
  Тотығу дәрежесі +2, +3:
  Next
  Тотығу дәрежесі +3:
  
  
  Cl2 HNO3
  
  O2
  Н2O
  

• 16 слайд

  Химиялық қасиеттері
  Темірдің оттекпен әрекеттесуі:
  Fe + O2 =
  Fe3O4
  (FeO*Fe2O3)‏
  3
  2
  Next
  

• 17 слайд

  Химиялық қасиеттері
  Темірдің хлормен әрекеттесуі:
  Fe + Cl2 =
  FeCl3
  2
  3
  2
  Next
  

• 18 слайд

  Химиялық қасиеттері
  Next
  Темірдің күкіртпен
  әрекеттесуі:
  
  
  
  Fe + S = FeS
  
  

• 19 слайд

  Химиялық қасиеттері
  Ылғалды ауада тат түзеді:
  4Fe + 2H2O + 3O2 = 4Fe(OH)3
  Next
  

• 20 слайд

  Химиялық қасиеттері
  Next
  Күрделі заттармен әрекеттесуі:
  Қатты қыздырылған темір су буымен әрекеттеседі:
  Fe + H2O = FeO + H2
  
  Концентрлі азот және күкірт қышқылдарында темір енжарланады, өйткені ерімейтін қосылыстардың қорғағыш қабатшасымен қапталады.
  Сұйылтылған азот және күкірт қышқылдарымен әрекеттесіп, темір тотықсызданады:
  Fe + 4HNO3(сұйылт.) = Fe(NO3)3 + NO + 2H2O
  Fe + H2SO4(сұйылт.) = FeSO4 + H2
  Темір белсенділігі төмен металдарды олардың тұздарынан тотықсыздандырып, ығыстырып шығарады:
  Fe + CuCl2 = FeCl2 + Cu
  
  

• 21 слайд

  Темірдің маңызды қосылыстарын анықтау
  Fe+2- ионына сапалық реакция
  Fe+2
  Fe+3
  2Fe2+ + K4[Fe(CN)6] → Fe2 [Fe(CN)6]↓ + 4K+
  
  калий тетрацианоферраты темір тетрацианоферраты
  Fe+3- ионына сапалық реакция
  Fe3+ + 3KCNS → Fe(CNS)3 + 3K+
  
  калий тиоцианаты темір тиоцианаты
  көк тұнба
  қан қызыл
  ерітінді
  Back
  

• 22 слайд

  Өнеркәсіпте алынуы
  Темірді 2 түрлі әдіспен алуға болады.
  
  Пирометаллургиялық әдіс:
  Сутекпен тотықсыздандыру
  Fe2O3 + 2Al =
  FeO + H2 =
  Көміртек (II) оксидімен тотықсыздандыру
  Fe3O4 + 4СО =
  Алюминотермиялық әдіс:
  Fe +
  H2O
  3Fe +
  4СО2
  2Fe +
  Al2O3
  Back
  

• 23 слайд

  Қолданылуы
  Магниттер
  Шойын және болат
  Темір
  Қыздырғыш
  элементтер
  Электрсымдар
  Next
  

• 24 слайд

  Ат әбзелдері. Құрамы: темір, күміс және т.б.
  Ұзындығы – 24 см. XI ғасырда жасалған
  Next
  

• 25 слайд

  Темірден жасалған қайшы.
  Ұзындығы – 15,5 см.
  XIV ғасырдың екінші жартысы
  Next
  

• 26 слайд

  Темірден жасалған балта.
  Ұзындығы – 16 см.
  ХІ ғасыр
  Next
  

• 27 слайд

  Темірден жасалған құлып.
  Ұзындығы – 8,5 см.
  ХІІ ғасыр.
  Next
  

• 28 слайд

  Темірден жасалған
  әр түрлі
  қару-жарақтар.
  Х – ХІІ ғасырлар
  
  Next
  

• 29 слайд

  Темірден жасалған
  кілттер.
  ХІ– ХІІ ғасырлар
  
  

• 30 слайд

  Үйге тапсырма:
  § 40 №8 (жазбаша)
  “Темір “ тақырыбы
  бойынша кроссворд құрастыру
  
  
  

• 31 слайд

  Назарларыңызға рахмет!