2 нче сыйныф татар төркеме
өчен
әдәби укудан күчерелмә
тикшерү эше.
Аңлатма язуы
2нче сыйныфта әдәби укуны укыту рус телендә башлангыч белем бирү мәктәбенең 2 нче сыйныфы өчен
Ф.Ш.Гарифуллина, И.Х.Мияссарова авторларының “Әдәби уку” дәреслеге (Татар
балалары өчен. Казан: Мәгариф – Вакыт, 2013) буенча башкарыла. Атнага 2 сәг.
укытыла.
Башлангыч
гомуми белем бирү баскычында 2нче сыйныф укучылары үзләштерергә тиешле белем,
осталык, күнекмәләр.
-
Аңлап
һәм дөрес уку. Эчтән уку һәм сәнгатьле укуның башлангыч күнекмәләрен
формалаштыру.
-
текстның
нәрсә турында булуын аңлата белергә;
-
текстны
өлешчә тарката белергә;
-
укытучы
ярдәмендә план төзи һәм шуның буенча текстның эчтәлеген сөйли белергә;
-
башка
кеше укыганны тыңлап, эчтәлекне сөйли белергә тиеш.
-
халык
авыз иҗаты һәм аның жанрларын аеру (әкиятләрдәге кызыклы сюжет һәм композиция,
табышмак, мәкаль һәм әйтемнәр, аларга мисаллар китерә белү);
-
Әдәби
әсәрләрдә гомумиләштерелгән образлар, аларның эш-гамәлләре турында сөйли белү;
-
Шигырь,
аның сәнгатьлелеге.
Максат:
укучыларның укыту материалын ни дәрәҗәдә үзләштерә алуын ачыклау;
объектив
белемнәрен бәяләү;
2 нче сыйныф укучыларының әдәби укудан белемнәрен тикшерү тест формасында
үткәрелә.
Тест
1нче вариант
1. Габдулла
Тукай:
a) шагыйрь
в) җырчы
с) артист
2.
Кайсы рәттә бары тик
Г.Тукайның әсәрләре генә урнашкан?
a) “Бала
белән күбәләк”, “Гали белән Кәҗә”, “Шүрәле “
в) “Су анасы,.
“Каргалар оясы”, “Җиңү бәйрәме”
с) “Сарык белән
кәҗә”, “Сыерчыклар, “Дәү әнием”
3. Ә.Бикчәнтәева
“Үрдәк беренчелекне алган” әкиятендә үрдәк 1нче урынга ничек чыга?
a) матур итеп
җырлый
в) шәп итеп биеп
күрсәтә
с) үз телендә
матур итеп шигырь сөйли
4. Г.Лотфи
“Сыерчыклар” шигырендә сыерчыкның чут-чут итеп сайравы –
a) үзенә пар
эзләве
в) аның оя
сайлавы
с) яз килүгә
шатлануы
5.
Р.Вәлиеваның “Ак песи”әкиятендәге соры песи ак
песигә үсмәгәнсең әле, ди. Ни өчен?
a)
кечкенә буйлы
в) гел уйнаган, әйткән сүзне тыңламый
с) дуслыкның да, ачлыкның да нәрсә икәнен белми
6. Мәкальнең
азагын тап "Дөньяда иң йомшак нәрсә – “
a) мамык
мендәр
в) әнием кулы
с) туган җир
туфрагы
7. Халык авыз
иҗаты әсәрләре булган рәтне тап.
a) санамыш,
мәкаль, табышмак
в) Г.Тукай “Ел
фасыллары”, Г.Лотфи “Сыерчыклар”
с) Р.Вәлиева “Ак
песи”әкияте, З.Хөснияр “Тукран тәүбәсе” әкияте
8. 9нчы май
нинди бәйрәм?
a) Яз һәм
хезмәт бәйрәме
в) Җиңү бәйрәме
с) Нәүрүз бәйрәме
9. “Туган ил
ул - алтын арышлар
Туган ил ул –
зифа камышлар” дигән шигырь юлларында билгеләнгән сүзләр –
a) рифмалашкан
сүзләр
в) сынландыру
с) чагыштыру
10. З.Әхмәровның
“Агачлар да авырый” хикәясендә агач нидән авырый?
a)
салкыннан корый башлый
в)
кәҗә алмагач кайрысын кимерә
с)
балалар ботакларын сындыра
Тестны бәяләү
10
– “5”
8
– 9 – “4”
5
– 7 – “3”
Менее
5 – “2”
Җаваплар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
|
а
|
а
|
с
|
в
|
с
|
в
|
а
|
в
|
а
|
в
|
2нче вариант
1. Роберт
Миңнуллин -
a) шагыйрь
в) җырчы
с) артист
2.
Кайсы рәттә бары тик
Г.Тукайның әсәрләре генә урнашкан?
a) “Шүрәле”,
“Каргалар оясы”, “Яз керде өебезгә”
в) “Су анасы”,
“Сарык белән кәҗә”, “Безнең гаилә”
с) “Сыерчыклар,
“Дәү әнием”, “Җиңү бәйрәме”
3. З.Хөснияр
“Тукран тәүбәсе” әкиятендә тукран нинди тәүбә бирә?
a) бүтән
тукылдатмаска
в) кортлар
чүпләмәскә
с) урманнан
китәргә
4. Г.Лотфи
“Сыерчыклар” шигырендә сыерчык нигә канат кага?
a) үзенә пар
эзли
в) оя сайлый
с) яз килүгә
шатлана
5.
Г,Тукайның “Безнең гаилә” шигырендә 7нче гаилә
әгъзасы?
a)
песи
в) тычкан
с) эт
6. Мәкальнең
азагын тап "Өйнең яме – “
a) чисталыкта
в) ана белән
с) мул өстәл
7. Халык авыз
иҗаты әсәрләре булган рәтне тап
a) Г.Тукай
“Ел фасыллары”, Г.Лотфи “Сыерчыклар”
в) тизәйткеч,
мәзәк, татар халык әкияте
с) Р.Вәлиева “Ак
песи”әкияте, З.Хөснияр “Тукран тәүбәсе” әкияте
8. Җиңү
бәйрәме –
a) 1нче май
в) 9нчы май
с) 1нче июнь
9. “Туган ил
ул - иркен болыннар
Болыннарда нәни колыннар”
дигән шигырь юлларында билгеләнгән сүзләр –
a) рифмалашкан
сүзләр
в) сынландыру
с) чагыштыру
10. Р.Мингалимның
“Канатларың булса” хикәясендә кыз нигә шатланып яши?
a)
әнисен кочакларга ике кулы
булганга
в)
кошларның канаты булганына
с)
кошларның җылы яктан исән – сау кайтуына
Тестны
бәяләү
10
– “5”
8
– 9 – “4”
5
– 7 – “3”
Менее
5 – “2”
Җаваплар:
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
|
а
|
в
|
а
|
с
|
с
|
в
|
в
|
в
|
а
|
а
|
3 нче сыйныф татар төркеме
өчен
әдәби укудан күчерелмә
тикшерү эше.
3нче сыйныфта татар әдәби уку предметын укыту рус
телендә башлангыч белем бирү мәктәбенең 3 нче сыйныфы өчен Ф.Ш Гарифуллина, И.Х.Мияссарова авторларының
“Әдәби уку” дәреслеге (Татар балалары өчен. Казан: Мәгариф – Вакыт, 2013)
буенча башкарыла. Атнага 3 сәг. укытыла.
3нче сыйныф укучылары әдәби укудан
үзләштерергә тиешле белем, осталык, күнекмәләр:
-
тексттагы вакыйга яки төп персонаж буенча аңа исем
куя белергә;
-
берничә текстны темасы буенча берләштерә белергә;
-
укытучының соравына текстагы вакыйга яки эпизодны
кулланып җавап бирә белергә;
-
укылган бүлеккә план төзи белергә һәм шуңа язма
җавап әзерли белергә тиеш.
Максат: - укучыларның укыту
материалын ни дәрәҗәдә үзләштерә алуын ачыклау;
- объектив белемнәрен бәяләү;
-укучыларның нинди тема, бүлек буенча
авырлыклар кичерүен аңлау һәм шуларны тулылындыру.
3 нче сыйныф укучыларының әдәби укудан
белемнәрен тикшерү тест формасында үткәрелә.
Тест.
1нче вариант
1. Габдулла Тукай кем ул?
а) рәссам
б) шагыйрь
в) язучы
2. Бу юллар кайсы әсәрдән?
- Ах,
юләр маэмай! Тырыш яшьләй, зурайгач җайсыз ул:
Картаеп каткач буыннар – эш белү уңайсыз ул!
а) Мәҗит Гафури «Китап һәм
балалар»
б) Газинур Морат «Туган тел»
в) Габдулла Тукай «Кызыклы шәкерт»
3. Р. Гыйззәтуллинның «Кечкенә Ринат»
хикәясендә Ринат кая еш йөри?
а) китапханәгә
б) ашханәгә
в) шифаханәгә
4.Табышмак, мәсәл, мәкаль, мәзәк, тизәйткеч,
санамышларны икенче төрле ничек әйтәләр?
а) халык әсәрләре
б) халык авыз иҗаты әсәрләре
в) кызыклы әсәрләр
5. Җансыз предметны, күренешне җанлы итеп
күрсәтү.
а) сынландыру
б) чагыштыру
в) рифма
6. «Алтын сукмак» сүзтезмәсенең мәгънәсе кайсы
ел фасылына туры килә?
а) яз
б) кыш
в) көз
7. Җансыз табигатьне сурәтләү нәрсә дип атала?
а) пейзаж
б) натюрморт
в) рәсем
8. И. И. Левитан кем ул?
а) рәссам
б) язучы
в) җырчы
9. А. Алиш нинди әкиятләр язган?
а) «Су анасы», «Шүрәле»
б) « Гөлчәчәк», «Себерке әкияте»
в) «Чукмар белән Тукмар», «Утлы
йомырка».
10. «Кояштагы тап» әкиятендә кояшта ни өчен
тап була?
а) малай әнисенә ялганлый
б) кыз әнисенә булышмый
в) абыйсы энесенә булыша
11. « Караурманга бара Мөбәрәк» әкиятендә
малай кемгә булыша?
а) апасына
б) әнисенә
в) дустына
12. Л. Ә. Фәттаховның «Әни күрмәгәндә»
картинасында нинди ел вакыты сурәтләнгән?
а) яз
б) кыш
в) җәй
13. « Олыласаң олыны, олыларлар үзеңне» мәкале
кайсы әкияткә туры килә7
а) «Су анасы»
б) «Тату туганнар»
в) «Чукмар белән Тукмар»
Тестны
бәяләү
12 – 13 – “5”
10 – 11 – “4”
7 – 9 – “3”
Менее 7– “2”
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
|
б
|
в
|
а
|
б
|
а
|
в
|
б
|
а
|
в
|
а
|
а
|
а
|
б
|
Җаваплар
2нче вариант
1. Абдулла Алиш кем ул?
а) рәссам
б) шагыйрь
в) язучы
2. Бу юллар кайсы әсәрдән? “ И туган тел, и матур тел, әткәм-әнкәмнең теле!
Дөньяда күп нәрсә белдем син туган тел аркылы.”
а) Мәҗит Гафури «Китап һәм
балалар»
б) Газинур
Морат «Туган тел»
в) Габдулла Тукай «Туган тел»
3. Р. Гыйззәтуллинның «Кечкенә Ринат» хикәясендә Ринат нәрсәне яхшы белә?
а) китапларны
ертмаска
б) зурларны
тыңларга
в) яхшы укырга кирәклеген
4. Табышмак, мәсәл, мәкаль, мәзәк,
тизәйткеч, санамышларны икенче төрле ничек әйтәләр?
а) халык әсәрләре
б) фольклор әсәрләре
в) кызыклы әсәрләр
5. «Энҗе-мәрҗәннәр сибелгән»
сүзтезмәсенең мәгънәсе кайсы ел фасылына туры килә?
а) яз
б) кыш
в) көз
6. Яңгырашы ягыннан охшаш сүзләр ничек
атала?
а) сынландыру
б) чагыштыру
в) рифма
7. Җанлы табигатьне сурәтләү нәрсә дип
атала?
а) пейзаж
б) натюрморт
в) рәсем
8. Харис Якупов кем ул?
а) рәссам
б) язучы
в) җырчы
9. Г.Тукай нинди әкиятләр язган?
а) «Су анасы», «Шүрәле»
б) « Гөлчәчәк», «Себерке әкияте»
в) «Чукмар белән Тукмар», «Утлы
йомырка».
10. Л. Ә. Фәттаховның «Әни күрмәгәндә» картинасында нинди ел вакыты
сурәтләнгән?
а) яз
б) кыш
в) җәй
11. А.Алишның “Утлы йомырка” хикәясе
нәрсәгә өйрәтә?
а) зурларны тыңларга
б) сорамыйча
әйберне алмаска
в) алдашмаска
12. « Мыекбай» әкиятендәге мәчегә нинди характеристика бирәсең?
а) акыллы,
тәрбияле
б) тәкәббер,
үзен генә ярата
в) ялкау,
мактанчык
13. « Дус, тату яшәүгә ни җитә» әйтеме кайсы әкияткә туры килә?
а) «Су анасы»
б) «Тату туганнар»
в) «Чукмар белән Тукмар»
Тестны бәяләү
12 – 13 – “5”
10 – 11 – “4”
7 – 9 – “3”
Менее 7– “2”
Җаваплар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
|
в
|
в
|
а
|
б
|
б
|
в
|
а
|
а
|
а
|
а
|
б
|
б
|
в
|
4 нче сыйныф татар төркеме
өчен
әдәби укудан күчерелмә
тикшерү эше.
4нче сыйныфта татар әдәби уку предметын укыту рус
телендә башлангыч белем бирү мәктәбенең
4 нче сыйныфы өчен Ф.Ш Гарифуллина, И.Х.Мияссарова авторларының
“Әдәби уку” дәреслеге (Татар балалары өчен. Казан: Мәгариф – Вакыт, 2014)
буенча башкарыла. Атнага 2сәг. укытыла.
4нче сыйныф укучылары әдәби укудан
үзләштерергә тиешле белем, осталык, күнекмәләр:
-
Аңлап,
дөрес һәм сәнгатьле уку. Аңлап һәм эчтән шома уку күнекмәләренә ия булу. Дөрес,
тиешле тон һәм интонацияне сайлап, сәнгатьле уку ярдәмендә текстның эчтәлеген
төшендерә алу.
-
укылган
кисәккә сайлап баш куя белергә;
-
текстны
мәгънәви яктан бәйле кисәкләргә бүлә белергә;
-
текстның
эчтәлеге буенча сораулар куя белергә;
-
укытучы
ярдәмендә персонжга бәя бирә белергә;
-
балалар
тормышына якын әсәрләрне дәвам итә белергә тиеш.
-
хикәяләр, андагы вакыйгалар бирелеше;
персонажларның холкы, эш-гамәлләре;
-
халык авыз иҗаты; аның төрләре турында
алдагы сыйныфта өйрәнгәннәрне ныгыту;
-
әдәп-халык
темасына багышланган әсәрләрдән яхшы сыйфатларны сайлап ала бирү.
Максат: укучыларның укыту материалын ни дәрәҗәдә үзләштерә алуын ачыклау;
объектив белемнәрен бәяләү.
4 нче сыйныф укучыларының әдәби укудан
белемнәрен тикшерү тест формасында үткәрелә.
Тест
1нче вариант
1. “Су
буйларында бик күп йөрдек без
Сак
– сок булгачтын, дөнья гиздек без.”
Бу
өзек нинди әсәр жанрына керә?
а)
миф
в)
бәет
с)
мәсәл
2. Мәсәл ничә кисәктән
тора?
а)
1
в)
3
с)
2
3. Кайсы рәттә А.Алиш
әсәрләре урнашкан?
а)
“Койрыклар”, “Чукмар белән тукмар”, “Кемгә кирәк, кемгә кирәкми”.
в)
“Яңгыр”, “Чишмә”, “Себерке”
с)
“Ай һәм Кояш”, “Фатыйма белән Сандугач”, Яшь агач”
4. Нәрсә ул гипербола?”
а)
әдәби әсәрләрдә чиктән тыш арттырып күрсәтү
в)
мәзәк итеп, дусларча тәнкыйтьләп көлү
с)
җансыз предметны җанландырып күрсәтү
5. Д. Аппакова
“Шыгырдавыклы башмаклар”, М.Зощенко “Мескен Федя” әсәрләрендә нинди тема
чагыла?
а)
бәхетле балачак
в)
батырлык
с)
сугыш
6.
“Батыр була бары мәрхәмәтле йөрәк ...” . Бу юллар Ф. Яруллинның кайсы
әсәреннән алынган?
а) “Бияләй”
в) “Юылмас
хурлык”
с ) “Ап-ак
иткән”
7.
Г.Тукай кайсы әсәрен татар халык әкиятенә нигезләнеп язган?
а) “Шүрәле”
в) “Су анасы”
с) Кәҗә белән
Сарык”
8.
Аллалар, баһадирлар, дөньяның барлыкка килүе турында борынгы халык әкиятләре
(уйдырма, хыялый әйбер) ул –
а) мәсәл
в) бәет
с) миф
9.
“Яхшылыкка- яхшылык” әйтеме нинди әсәр эчтәлегенә туры килә?
а) “Күгәрчен
һәм малай” Р. Хафизова
в) “Дуслар”
С.Әдһәмова
с) “Эт янында
тиеннәр” Ә.Баян
10. Харис
Якупов кем ул?
а) рәссам
б) язучы
в) җырчы
11.
Табышмак, мәкаль,тизәйткеч, санамышларны икенче төрле ничек әйтәләр?
а) халык
әсәрләре
б) халык
авыз иҗаты әсәрләре
в)
кызыклы әсәрләр
12. Х.Халиковның
“Чыпчык баласы Чырчыр” әсәренең төре -
а) әкият
б)
шигырь
в) сәхнә әсәре
13. Ш.Галиевның
“Камырша” шигырендәге төп геройның җиңелүенең төп сәбәбе:
а) күп ашый
б) эшләми
в) күп йоклый
14. Ф.А.
Васильевның «Яңгыр алдыннан» картинасында нинди ел вакыты сурәтләнгән?
а) яз
б) көз
в) җәй
15. Җанлы
табигатьне сурәтләү нәрсә дип атала?
а) пейзаж
б)
натюрморт
в) рәсем
Тестны бәяләү
14 - 15 – «5»
11 - 13 – «4»
8 - 10 – «3»
Менее 8 – «2»
Җаваплар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
|
в
|
с
|
а
|
а
|
с
|
в
|
а
|
с
|
в
|
а
|
б
|
а
|
б
|
б
|
а
|
2нче вариант
1. “Гакыллылар
эшен вакытында эшли, Чикерткә кебек тик йөрмәү тиешле”
Бу
өзек нинди әсәр жанрына керә?
а)
миф
в)
бәет
с)
мәсәл
2. Мәсәл ничә кисәктән
тора?
а)
1
в)
3
с)
2
3. Кайсы рәттә Г, Тукай
әсәрләре урнашкан?
а)
“Койрыклар”, “Чукмар белән тукмар”, “Кемгә кирәк, кемгә кирәкми”.
в)
“Яңгыр”, “Чишмә”, “Себерке”
с)
“Ай һәм Кояш”, “Фатыйма белән Сандугач”, Яшь агач”
4. Нәрсә ул юмор?”
а)
әдәби әсәрләрдә чиктән тыш арттырып күрсәтү
в)
мәзәк итеп, дусларча тәнкыйтьләп көлү
с)
җансыз предметны җанландырып күрсәтү
5. Н. Гыйматдинова
“Сертотмас кәҗә”, В.Голявкин “Әллә каян күренеп тора” әсәрләрендә нинди тема
чагыла?
а)
бәхетле балачак
в)
батырлык
с)
сугыш
6. “Батырлык иң
беренче йөрәктә туа” . Бу юллар Ф. Яруллинның кайсы әсәреннән алынган?
а)
“Иң бәхетле төн”
в)
“Бияләй”
с
) “Ап-ак иткән”
7. Бу мәсәлләрнең
кайсысын Г.Тукай язган?
а)
“Карга белән төлке”
в)
“Тавык белән үрдәк”
с)
“Яшь агач”
8. Ачыктан-ачык йә
читләтеп, үгет-нәсыйхәт, акыл бирү(мораль) булган кечкенә күләмле шигъри яки
чәчмә әсәр –
а)
мәсәл
в)
бәет
с)
миф
9. “Иптәшең үзеңнән
яхшы булсын” мәкале нинди әсәр эчтәлегенә туры килә?
а)
“Күгәрчен һәм малай” Р. Хафизова
в)
“Шыгырдавыклы башмаклар” Д. Аппакова
с)
“Эт янында тиеннәр” Ә. Баян
10. Ш. Галиев
кем ул?
а) рәссам
б)
шагыйрь
в) җырчы
11.
Табышмак, мәсәл, бәет, миф, риваятьләрне икенче төрле ничек әйтәләр?
а) халык
әсәрләре
б) халык
авыз иҗаты әсәрләре
в)
кызыклы әсәрләр
12. Х.Халиковның
“Нинди кош” әсәренең төре -
а) әкият
б)
шигырь
в) сәхнә әсәре
13. Ш.Галиевның
“Камырша” шигырендәге төп геройның исеме –
а) Тимерша
б) Камырша
в) Сабир
14. Ф.А.
Васильевның «Юеш болын» картинасында нинди ел вакыты сурәтләнгән?
а) яз
б) көз
в) җәй
15. Җансыз
табигатьне сурәтләү нәрсә дип атала?
а) пейзаж
б)
натюрморт
в) рәсем
Тестны бәяләү
14 - 15 – «5»
11 - 13 – «4»
8 - 10 – «3»
Менее 8 – «2»
Җаваплар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
|
с
|
с
|
с
|
в
|
а
|
а
|
с
|
а
|
в
|
б
|
б
|
в
|
а
|
в
|
б
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.