Тесты по тувинскому языку.

Тыва дыл кичээлдеринге тестилер

А 1. Орфография дел чул?

1) Шын адаарынын

2) шын кожуреринин

3) шын бижииринин

4) бижик демдектеринин дурумнери

А 2. Чугааны утка болгаш интонация (ун аяны)-биле кезектерге чарып, ону шын, дурген билип алырын хандырар дурумну чуу дээрил?

1. Пунктуация

2. Орфография.

3. Орфоэпия.

4. Графика

А 3. Тыва алфавит каш ужуктен тургустунганыл?

1.30

2.24

3. 12

4. 36

А 4. Кайы состерде аяар, ыыткыр уннер бар-дыр?

1. Делегей, октаргай, лама, йорээл.

2. Хува, теве, боо, тепкииш.

3. Щетка, щи, бода, ада.

4. Кат, хат, ава, озек

А 5. Я, Е, Ё, Ю деп ужуктер кажан 2 уннуг болурул?

1. Сос эгезинге турда.

2. Ажык уннер соонга.

3. Ь, Ъ-тиг улегерлээн состерге.

4. Сос соолунге турда. (Харыызы: 1,2,3)

А 6. Тыва состернин соолунге биживес ыыткыр ужуктерни ада.

1. г, т, ш, ф, х;

3. й, п, т, ц, щ;

2. в, м, н, р, л;

4. б, в, д, ж, з. (харыызызы:4)

А 7. Я, Е, Ё, Ю деп уннер кайы состерде узадыр адаттынган-дыр?

1. Аяк, оек, сыяр, хоюм.

2. Копеек, дуюг, сояр, хояр.

3. Каяа, оеэ, дуюу, биеэде.

4. Саяк, союндак, майык, ёзу. (Харыызы:З)

А 8. Ок-биле адаар ажык уннуг состерни тывар.

1. Ожук, орну, корнур, айтыр.

3. Хол, хун, кес, шериг.

4. Эш, даш, хем, суг, иви.

2. Окпе,ок, кижи, кыш, берт.

(Харыызы:2)

А 9. Тодаргай эвес ат оруннарын тывар.

1. Кым-бир, кандыг-бир, доо-бир, ол-бир.

2. Чуу-бир, кайы-бир, дем-бир.

3. Ол-ла, бир-ле, дем-не, чаа-ла.

4. Дурген-не, келзе-даа, он-на, тен-не. (Харыызы: 1,2)

А 1 О. Дефистеп бижиир нарын состерни тывар.

1. Кара сеткил, ажылчын чон, баштаар чер

2. Он беш, тозан тос, дал дуъш, сонгузу хун.

3. Оран суур, акы дунма, дун хун, аяк шынак.

4. Шагар оът, сал чулуур, даг дугу, ак кок. (Харыызы:З,4)

А 11. Чарашсымаар, эн бичии, арай хирлиг деп демдек аттарынын чадаларын айыт.

1. Кошкадыр , куштелдирер.

2. Ойунде, кошкадыр.

3. Ойунде, куштелдирер.

4. Чугле ойунде. (Харыызы:1)

А 12. Хемелиг, малчын, кижизиг – деп состерге кожумактарнын хевирин айыт.

1. Оскертилге. 3. Падеж.

2. Чогаадылга. 4. Сан. (Харыызы:2)

А 13. Хол деп cостун торел состерин айыт.

1. Холге, холу, холдер.

2. Холдээр, холзуг, холчук.

3. Холеге, холчок, холугур.

4. Хоглээр, хоглуг, хоомей. (Харыызы: 2)

А 14. Школаже, театрже, ажылче деп состер

чуве адынын кайы хевиринде турарыл?

1. Хамаарылга хевиринде.

2. Typapынын хевиринде.

3. Углаарынын падежинде.

4. Унеринин хевиринде. (Харыызы:З)

А 15. Эът чиир, ымыраа тудар, аът мунар деп сос каттыжыышкыннарында чуве аттарынын падежтерин айтыр.

1. Aдаарынын.

2. Унеринин.

3. Бээринин.

4. Oнаарынын. (Харыызы:4)

А 16. Элезинниг, куску, элээчел деп демдек аттарынын разрядын айтыр.

1) Шынарынын;

2) хамаарылганын;

3) куштелдирер чада;

4) ойунде чада. (Харыызы:2)

А 17. "Беш оореникчи, уш студент, бир башкы чеднп келген"-дел домакта сан аттарынын разрядын айыт.

1) Ангылаар;

2) дугаар;

3) тун;

4) уурмек. (Харыызы:З)

А 18. Ат орнунун разрядын айтыр: Ол дээрге сайзырал деп чуве ышкажыл.

1) Айтылганын;

2) айтырыгнын;

3) apыннын;

4) тодаргай эвес. (Харыызы:1)

А 19. Кадарар, сонуургаар, дозар дээрге кылыг созунун кандыг хевирил?

1. Барымдаалыг эрткен уе.

2. Эрткен уе.

3. Амгы уе.

4. Келир уенин причастиези. (Харыызы:4)

А 20. -За, Зе деп кожумак кылыг созунун кандыг хевирининил?

1. Даар наклонениези.

2. Кызыгаарлаар наклонениези.

3. Чопшээрел наклонениези.

4. Болуушкун наклонениези. (Харыызы:1)

А 21. Хамаарылга кожумактыг чуве аттарын тывар.

1. Алангыышты, хууректи, масканы, дусту.

2. Акым, оннуунep, кызыгаары, утказы.

3. Холеге, ыяшка, кудукка, балдыга.

4. Аяктан, эжиктен, бажындан, кудумчудан. (Харыызы:2)

А 22. Кылдыныг аргазынын наречиезн кайы одуругда-дыр?

1. Даштын, кедээр, дугде, аткаар.

2. Кончуг, аажок, шору, арай.

3. Дынзыг, багайтыр, тоттур, тондур.

4. Дидим, чараш, бодуун, холумак. (Харыызы: З)

А 23. Тургузуг талазы-биле демдек ады-бнле домей наречиелерни тывар.

1. Чаа тон, угулзалыг идик, хээлиг пос.

2. Дуне кээр, орай удуур, кежээ чанар.

3. Ырадыр чоруур, бо-ла садар, ынаар шыгжаар.

4. Дурген кылаштаар, оорушкулуг чанар, шынгыы сагындырар. (Харыызы:4)

А 24. Долдур-долдур, бирде-бирде, ында-мында, ынай-бээр деп наречиелер канчаар тургустунган-дыр?

1) Чангыс состун катаптаанындан;

2) ийи ангы состун каттышканындан;

3) шуут каттыжа берген достерден тургустунган;

4) кожумактар дузазы-биле тургустунган. (Харыызы:1,2)

А 25. Чуве aдынын, ат орнунун, причастиенин, чуве ады уткалыг хереглеттинген оске-даа чугаа кезээнин соонга чоруур болгаш оон-биле кады домактын чангыс кежигуну болур оскерилбес дузалал чугаа кезээн чуу дээрил?

1. Эвилел.

2. Артынчы.

3. Аян созу.

4. Эдеринчи. (Харыызы:4)

А 26. Кайы одуругда дузалал аттар бар-дыр?

1. Кээри билек, болур чыгыы.

2. Ог иштинин,школа даштынын.

3. Сонга кыдыында, хая кырында.

4. Адыш хире, эртенден бээр. (Харыызы:2,3)

А 27. Кайы одуругда чагырыштырбас эвилелдернин удурланыштырар болуу бар-дыр?

1. Ынчалзажок, ындыг-даа болза, ынчаарга.

2. Азы, ииикпе, бир болза, бирде бирде.

3. Болгаш, биле, база.

4. Чок болза, азы-азы, чамдыкта-чамдыкта. (Харыызы: 1)

А 28. Чылдагааннын толээде, ужун, болгаш чергелиг эвилелдерлиг домактарга биче секти каяа салырыл?

1. Биче сек-биле ангылавас.

2. Эвилелдин соонга, мурнунга салыр.

3. Эвилелдин соонга.

4. Эвилелдернин мурнунга. (Харыызы:3)

А 29. Домакта кирген артынчынын болуун айыт. -Дем кончуг ыдыкшылын чок-ла болгай, кожай! (М.Ховалыг)

1. Даап бодаарынын.

2. Айтырыгнын.

3. Дадагалзалдын

4. Бадыткалдыдын (Харыызы:4)

А 30. Устунде кирген домакта адалганы айыт.

1. Болгай.

2. Кожай.

3. Ыдыкшыл.

4. Чок-ла. (Харыызы:2)

2-ги кезээ

Созуглелди номчааш, В 1-89 онаалгаларны кылыр

А. Кара-Даш тудуу- Тыванын шак ындыг тудугларынын бирээзи.

Б. Думбей хожуданггай турган, быдаргай амыдыралдыг тыва чонга бо дээрге, кедергей улуг бузурел-дир.

В. Сибирьде Ангарск, Братск, Усть-Илим дээш, бисте бо Кара-Даш тудуу база ындыг тоогулуг.

Г. Анаа бис чоргаарланыр ужурлуг бис! (М.Ховалыг. "Самдар тоожузу")

В 1. Созуглел болу бээр кылдыр домактарнын шын туружун тывар.

1. АВВГ.

2. ВАГБ.

3. ГБВА.

4. БГАВ. (Харыызы:2)

В 2. Кайы домакта кол сос биле соглекчи кайызы-даа чуве ады-биле илереттингенил?

1. 3-ку домакта.

2. 2-ги домакта.

3. 4-ку домакта.

4. 1-ги домакта.(Харыызы:4)

В 3. Хуу чуве аттары кирген домактарны айтыр.

1. А,В.

2. Б,Г.

3. А,Б.

4. В,Г.(Харыызы1)

В 4. Дефистеп бижиир нарын состер кайы домакта-дыр?

1. Г,А.

2. А,Б.

3. А,

4. В,Г. (Харыызы:3)

В 5. Хамаарылга кожумактыг чуве аттары кайы домакта-дыр?

1. В,Б.

2. А,В.

3. В,Г.

4. Б, Г. (Харыызы:2)

В 6. Домактарнын кайызында аитылганын ат орнуннары бар-дыр?

1. Г,В,А.

2. А,Г,Б.

3. Б,В,Г.

4. А,Б,В. (Харыызы:4)

В 7. Бээринин падежинде турар ат орну бар нарын состер кайы домакты айыт.

1. Г.

2. Б.

3. А.

4. В. (Харыызы: 1)

В 8. Кожумак чокка хереглеттинген хамаарыштырарынын падежинде чуве ады бар домактарны тып.

1. Б,В.

2. А,В.

3. А,Б.

4. В,Г. (Харыызы:2)

10