Mövzu:
Aşağı siniflərdə İngils dilinin tədrisinə
dair fənn kurikulumuna təkliflər.
Göndərildiyi təşkilat:
Müasir Təhsil və Tədrisə Yardım Mərkəzi
Təşkilatı. www.cie.az
Təhsildə
islahatları dəstəkləyən bir təşkilat kimi mətbuatda dərc edilmiş fənn
kurrikulumları layihələrinə öz təkliflərimi sizinlə bölüşmək istəyirəm. Bu gün dünyanın inkişaf etmiş ölkələri ilə səmərəli əməkdaşlıq edən
Azərbaycanda xarici dilin öyrənilməsi sahəsində təhsil islahatı prinsipləri əsasında
işlər uğurla gedir. Ümumtəhsilin xarici dilin tədrisinə fənn kurrikulumunda məqsəd
aydındır Amerika Birləşmis Ştatlarinin Kaliforniya ve Vermont ştatlarinda, Nyu
York şəhərinde, Yaponiyada olarkən bir muəllim kimi ən çox asagi siniflərdə
sagirdlərin xarici dillərin oyrenilmesi ile maraglandim , muşahidələrimi, tədgigatlarimi
apardim ve muəyyen əhəmiyyətli nəticələr əldə etdim. İbtidai təhsil pilləsində
dinləyib- anlama şifahi nitq, ilkin yazı bacarıqları, düzgün oxu təmin
olunmalıdır. Aşağı siniflərdə ingilis dilinin öyrənilməsi tədris və
kommunikativ məqsədlər daşıyır. Tədris məqsədi təhsil və şagirdlərin
dünyagörüşünün inkişafı ilə müəyyən edilir. Kommunikativ məqsəd isə ingilis
dilini şagirdlərin öyrəndiyi başqa fənnlərdən fərqləndirən cəhətdir.
Kommunikativ məqsəd dili əməli surətdə bilmək deməkdir və bu da öz növbəsində
şifahi nitq,oxu və yazı vərdişlərinə yiyələnməkdir. Şifahi nitq danışıq və
deyiləni anlamaq təlimləri istiqamətində öyrədilir. Ümumiyyətlə kommunikasiya
iki tərəf-danışan və qulaq asan arasında baş verir. Effektiv kommunikasiya
anlaşma deməkdir-informasiyanın başa düşülməsi deməkdir. Bu prosesdə tərəflərin
yaş həddi, sosial mənsubluğu, bilik, mətləb və məqsədi mühüm rol oynayır.Ingilis
dilində olan nitqin bəzən anlaşma çətinlikləri ana dilində olan dil strukturlarının
mədəniyyət tərzlərinin birbaşa köcürülməsindən irəli gəlir və uyğunsuzluqlara gətirib
çıxarır. Azərbaycan dilində mükəmməl səslənən hər hansı bir ifadə, cümlə
ingilis danışıq dilinə tərcümə edildikdə çox formal, dəbdəbəli sayıla bilər.
Buna görə də müəllim dil təlimini formal akademik lüğət və qrammatik
strukturlardan daha çox danışıq elementlərinə, frazeoloji ifadələrə yönəltməlidir.
Yaxşı dinləyib-anlama duyumu yaratmaq üçün didaktik oyunların və dialoqların əhəmiyyəti
böyükdür.Şifahi nitq təlimi zamanı ingilis dili tədrisi üçün zəmin olan dil
materialına dildə ünsiyyət üçün gərəkli dil vasitələri daxil edilir.Sifahi nitq
üçün mövzular təlimin məzmununa daxildir. İngilis dilinin tədrisi məqsədi təlimin
məzmun və xarakterinə təsir göstərir. Aşağı siniflərdə təlimin məzmunu problemi
nitq modeli vasitəsi ilə həll oluna bilər və potensial ünsiyyət vasitəsi ola
bilər. Fəal təlim prosesini reallaşdırmaqla qabaqlayıcı təlim prinsipinə əsaslanaraq
şagirdlərdə erkən yaşlarında müstəqil idrak fəallığı aşılanır. Şagirdlər
düşünür, hər şeyi öyrənmək həvəsi, fikrini çatdırmaq keyfiyyətləri yaranır. Aşağı
sinif şagirdləri böyüklərə nisbətən dil daha asan öyrənirlər, yadda saxlamaq
üçün daha az qüvvə sərf edirlər, böyüklərdə olan stereotip təfəkkör tərzi onlarda
yoxdur. Aşağı siniflərdə ingilsi dilinin öyrənilməsinin müvəffəqiyyəti ondadır
ki, bu yaşda uşaqlar artıq öz ana dilini bilir və ingilis dilinin öyrənilməsinə
isə süurlu yanaşır. Bu yaşda uşaqlar ümumi standartlardan uzaq olur və
asanlıqla fikrini yeni dildə kodlaşdırır, xarici dildə ünsiyyətə girməkdə çətinlik
çəkmir. Ünsiyyət vasitəsi olan ingilis dili şagirdlərin beynəlmiləl tərbiyəsində
xüsusi əhəmiyyətlidir.İctimai-siyasi, sosial mədəni sahələrdə sürətli inkişaf
dövründə, texnologiyalarının rolunun artdığı müasir dövrdə qloballaşma
prosesinin və inteqrasiyanın təsirindən baş verən keyfiyyət dəyişiklikləri
ingilis dilinin tətbiqi imkanını artırır. Elmin və texnikanın inkişafı ingilis
dili təlimini maksimum fərdiləşdirməyə imkan verir və öz növbəsində sinfin
kollektiv işləməsini təmin edir. Uşaqlıqda öyrənilən uzun müddət yaddan
çıxmır.Metodiki sistem didaktik və psixoloji nöqteyi nəzərdən düzgün qurularsa
şagirdlərin gələcəkdə dili mənimsəməsinin praktik əhəmiyyətinə təminat verir.
Ruhəngiz
Mammədova, Bakı şəhəri 290 saylı orta məktəbin ingislis dili fənni üzrə müəllimi
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.