Тіл білгірі 4 сынып

«Тіл білгірі» сайысы

Мақсаты: Оқушылардың ана тіліне деген сүйіспеншілігін  арттыру, өз тілін дұрыс меңгеріп, таза сөйлей  білуге, ана тілін қастерлеуге тәрбиелеу.

Көрнекілігі: интерактивті тақта

Барысы:

Тілден асқан асқар жоқ,

Тілден асқан байлық жоқ,

Тілден асқан теңіз жоқ.,-

дей келе бүгінгі сайысқа қатысатын оқушыларды қол соғып, қошеметтеп қарсы алайық!

                                                          (оқушылар өздерін таныстырады).

§  Сайыскерлеріміздің білімін, шешендік шеберліктерін бағалайтын әділқазылар алқасы таныстыру

§  Сайысымыз бес турдан тұрады.

1.      «Бәйге»

2.      «Полиглот»

3.      «Асыл сөз немесе ана тілі» әлемі

4.      «Ескірмейтін есті сөз»

5.      «Жорға»

§  Әр турдағы жауап 5 ұпаймен белгіленіп отырылады. Сұрақ барлығыңа бірдей қойылады. Кім бірінші көк жалауды көтерсе, сол оқушы жауап береді. Сұрақтар қазақ тілі, ана тілі пәндері бойынша қойылады.

§  тур «Бәйге»

1.      Қазақ тілінде неше сөз табы бар? 9

2.      Жалғаудың неше түрі бар? 4

3.      Мәтінде баяндалатын оқиға мен ойдың түйінін не дейміз? Тақырып

4.      Сөздің түпкі бөлшегі қалай аталады? Түбір

5.      Сөйлем мүшесі неше топқа бөлінеді? 2

6.      Сөйлем мүшелерінің байланысын қалай анықтаймыз? Сұрақ қою арқылы

7.      «Дала» сөзін III  — ші жақта тәуелде? Даласы

8.      Өздері сөйлем мүшесі болмайтын, бірақ сөйлемде айтылған ойға сөйлеушінің түрліше көзқарасын білдіретін  сөздер болады екен. Осы сөздер қалай аталады? Қаратпа сөз

9.      Дауыссыз дыбыстардың түрлерін ата? Қатаң, ұяң, үнді.

10.   Итмұрын, Әбдіқадір, тасбақа – қандай сөздер? Біріккен

11.   Қазақ тілінің әліпбиі неше әріптен тұрады? 42

12.   Түбірге жалғанатын қосымша қалай аталады? (Жұрнақ пен жалғау). 

2-тур «Полиглот»

— Бұл бөлімде мақал –мәтелдің түсіп қалған сөздерін тауып, үш тілдегі баламасын айтады. Бір сұраққа жауап беріп, бір нұсқасын айтса, 5 ұпай, қазақша, орысша, ағылшынша айтса, 15 ұпай жинайды.

1.      Өнер алды қызыл ………. (тіл-язык-…….)

2.      Тіл тас жарады………..жармаса бас жарады (тас-камень-……)

3.      Жалқаудың жаны тәтті, еңбектің …. тәтті. (нан- хлеб)

4.      Қорқақ мың өледі, ер ….. өледі. (бір-один-…….)

5.      Қыстың қамын …. ойла. (жаз-лето)

6.      ……құрмет, балаға міндет. (ана- мать-…)

7.      Таяқ еттен өтеді,…. сүйектен өтеді. (сөз-слова-…)

8.      … – асқар тау. Әке — отец …

9.      Ел құлағы-… (елу-пятьдесят)

10.   Асықпаған арбамен …. алар. (қоян- заяц-…) (Ұпайы төмен екі оқушы шығады).

§  Сіздерге алдағы уақытта жақсы білім көрсетеді деп сенеміз. Оқушыларды қошеметтеп шығарып салайық!

§  Енді 3 – турға да кезек келді.

3 – тур «Асыл сөз немесе ана тілі» әлемі

1.      Жырды айтушы адамды қалай атайды? Жыршы

2.      Алпамыс батырдың қарындасының аты? Қарлығаш

3.      Өмірде болған адамның басына құрылған халық шығармасы қалай аталады? Аңыз әңгіме

4.      «Қырғызбаев» болып аталып кеткен кім еді? Кімнің қандай шығармасы?

(«Қырғызбаев» болып аталып кеткен – Т. Рысқұлов. Ш. Мұртаза «Қызыл жебе» Бала Тұрар).

2.      «Қарлығаш әулие» атанған бидің аты. Төле би

3.      Мақал мен мәтелдің қандай айырмашылығы бар?