Тіл дамыту "Үй жануарлары "

• 1 слайд

  Төрт - түлік
  

• 2 слайд

  Мал өсірсең, қой өсір
  Өнімі оның көл - көсір.
  

• 3 слайд

  Қой сүйеді баласын: “қоңырым!” - деп,
  Ештеңені білмеген: “момыным!” - деп
  

• 4 слайд

  Шөре – шөре лағым,
  Тентек болма, шырағым,
  Селтендеме демінді ал
  Селтендемей құлағын.
  

• 5 слайд

  Ешкі сүйеді баласын: “лағым!”- деп,
  Тастан - тасқа секірген: “шұнағым!” - деп
  

• 6 слайд

  Сиырдың сүті – тілінде.
  

• 7 слайд

  Сиыр сүйеді баласын: “торпағым!” – деп,
  Қараңғыға баспаған: “қорқағым!” – деп
  

• 8 слайд

  Елдің көркі – сәйгүлік,
  Ердің көркі сәйгүлік.
  Жүрген қандай жайлауда
  Жүйрік қуып, тай мініп.
  

• 9 слайд

  Жылқы сүйеді баласын: “құлыным!” – деп,
  “Тұлпар болып жүгірер жұрыным!” - деп
  
  

• 10 слайд

  Түйе
  Нар
  

• 11 слайд

  Сурет бойынша әңгіме құрастыр
  

• 12 слайд

  Кішкене ғана бойы бар,
  Айналдырып киген тоны бар.
  (Қой)
  Екі айнасы бар,
  Екі найзасы бар
  (Сиыр)
  Қамыс қүлақ,
  Тостағаны тұяқ
  Мінсен қанат,
  Сүті дәрі, еті тамақ.
  (Жылқы)
  Жұмбақтар
  

• 13 слайд

  Иір – иір денесі,
  Сахараның кемесі
  Ащы шөптер тамағы
  Шөлге шыдап барады
  (Түйе)
  Басында екі таяғы бар,
  Төрт аяғы бар
  Екі құлағы бар
  Иегінде сақалы бар.
  (Ешкі)
  

• 14 слайд

  Қай мал қалай дыбыстайды?
  

• 15 слайд

  иго-го
  

• 16 слайд

  Жылқы
  кісінейді
  

• 17 слайд

  Мө - ө-ө
  

• 18 слайд

  Сиыр
  мөңірейді
  

• 19 слайд

  Мә-ә
  

• 20 слайд

  Қой
  маңырайды
  

• 21 слайд

  Мә-ә-ә
  

• 22 слайд

  Ешкі
  маңырайды
  

• 23 слайд

  Бө-ө-ө
  

• 24 слайд

  Түйе
  боздайды
  

• 25 слайд

  Тіл дамыту мәтіндері
  

• 26 слайд

  Сиыр
  Сиыр ірі қараға жатады.
  Оны көбіне-көп сүті
  үшін ұстайды.
  Сиырдың сүтінен қаймақ,ірімшік,
  май, құрт жасайды.
  

• 27 слайд

  Бұзау
  Бұзауым бұзық,
  Мінезі қызық:
  Маңдайы күйді
  Қазанды сүзіп.
  
  * Бұзау туралы әңгіме жаз.
  

• 28 слайд

  Ірімшік - қазақтың ұлттық тағамы. Ол, негізінен, сиырдың сүтінен жасалады. Алдымен сүтті ұйытады. Сосын қайнатады. Қайнауы жеткен соң, қызыл күрең ірімшікті сүзіп алып, кептіреді.
  
  Ірімшік
  * Мәтінді мәнерлеп оқып,
  мазмұнын айтып бер.
  
  

• 29 слайд

  Түйе – түлік басы. Түйе көштің көлігі. Оған көбінесе жүк артады. Сүтінен шұбат, қымыран дайындайды. Жүнінен жылы киім тоқиды.
  Түйе
  

• 30 слайд

  Еркелетіп, соңынан
  Ақ ботаңды ертесің.
  Көрінеді жаныңнан,
  Тау сияқты өркешің.
  
  Түйе
  * Өлеңді мәнерлеп оқып,
  мазмұнын айтып бер.
  

• 31 слайд

  * Бота сөзіне дыбыстық
  талдау жаса.
  Жүресің тек монтиып,
  Қос өркешің селтиіп.
  Қарап жүріп қорқамын,
  Қала ма деп жел тиіп.
  Ботақан
  

• 32 слайд

  Бота – екі көзі жәудіреген сүйкімді төл. Оған қызықпайтын, сұқтана қарамайтын адам аз. Сондықтан қазақтар жаңа туған ботаны көлденең көзден жасырып көрсетпеуге тырысады.
  
  Бота
  *Түйе малына байланысты
  кісі аттарын көшіріп жаз.
  Бота, Ботакөз, Нартай, Ботагүл.
  

• 33 слайд

  Түйенің сүтін қазақтар шайға қатады. Шұбат ашытады. Ол - айраннан сұйық, қымыздан қою. Шұбат әрі сусын, әрі тамақ. Оның емдік те қасиеті бар.
  
  
  Шұбат
  * Мәтінді түсініп оқып, мазмұнын айтып бер.
  
  

• 34 слайд

  Жылқы - төрт түліктің бірі. Саусаң - қымызы сусын, мінсең - көлік. Суыққа төзімді. Оның майы салқында тоңазымайды. Еті де, қымызы да ем.
  
  
  Жылқы
  
  

• 35 слайд

  Жылқы
  * Жылқы шаруашылығына
  байланысты құрал-саймандар
  мен ат әбзелдерінің атауларын теріп
  Құрық алып қолыма,
  Қамшы салып торыға,
  Жылқы айдаймын жайлауда,
  Шаң ілеспей соңыма.
  

• 36 слайд

  Бәйге
  * Бәйге сөзін қатыстырып
  сөйлем құрап жаз.
  Шын жүйрікті сүйем мен,
  Құстай ұшып самғадым.
  Ауыздыққа сүйеумен,
  Әсте қамшы салмадым
  

• 37 слайд

  Қой – төрт түліктің ұсағы. Күзгі терісінен – тон, қысқы терісінен – тұлып тігеді. Жүнінен киіз басады. Жіп иіріп, қолғап, шұлық тоқиды. Қойдың сүті қою, жұғымды болады.
  
  Қой
  * Мәтінді түсініп
  оқып, мазмұнын айтып
  бер.
  

• 38 слайд

  Қошақан
  Қозы, қозы, қошақан,
  Көк шөп шықты, жей қойшы.
  Қой өсірген момақан,
  Кіп-кішкентай мен қойшы.
  

• 39 слайд

  Бұзау мөңірейді: Құлын кісінейді:
  “Келемін” деп.“Тебемін” деп.
  Лақ маңырайды:Бота боздайды:
  “Емемін” деп.“Шөгемін” деп.
  
  Төлдердің тілегі
  * “Әр төл қайтеді?” деген сұраққа
  жауап беретін сөздерді ата.
  

• 40 слайд

  
  
  
  Төрт түлікке байланысты ойындар:
  Бәйге, қыз қуу, теңге алу,
  көкпар, ақ сүйек, асық
  алтын сақа
  

• 41 слайд

  Жұмбақтар
  Иір-иір денесі,
  Сахараның кемесі,
  Ащы шөптер тамағы,
  Шөлге шыдап бағады.
  

• 42 слайд

  Тастан тасқа секіреді,
  Қалқиып қос құлағы,
  Ойын болып көкірегі,
  Аула оның тұрағы
  

• 43 слайд

  Көріп тұрар бар ауыл,
  Бір тауда қос қарауыл.
  (Түйе өркеші)
  Ұқсап тұрған жақшаға,
  Төбеде өскен жақша ма?
  (Сиыр мүйізі)
  

• 44 слайд

  Арқасындағы ерімен туған,
  Аптасында бір ішеді судан.
  (Түйе)