" Тіл достық дәнекері" сыныптан тыс іс-шараның әдістемелік әзірлемесі

Ақмола облысы білім басқармасы

№ 5 АТК КММ

22 – қыркүйек тілдер мерекесіне орай өткізілген жалпы сынып сағатының әдістемелік әзірлемесі

Тақырыбы: «Тіл-достықтың дәнекері»

«Тіл – достықтың дәнекері»

Жүр: Сәлеметсіздер ме? Құрметті студенттер және ұстаздар!

Вед: Добрый день, дорогие друзья!

Жүр: Бүгін тіл мейрамына арналған « Тіл достықтың дәнекері» атты жалпы сынып сағатына жиналып отырсыздар! Себебі, Қазақстан Республикасы көп үлттар мен үлыстар мекендеген ұлы дала.

Вед: Мы с вами здороваемся на разных языках, потому что в нашей стране по традиции в третье воскресенье сентября отмечается праздник –Ден языков народов Казахстана.

Кіріспе бөлім.

Қазақ ұлтының бір ғана Отаны бар. Ол Қазақстан екені барлығымызға мәлім. Қазақстан сонымен қатар онда туып- өскен және оған түрлі жағдайлармен қоныс аударып, азаматтығын алған жүзден астам басқа да ұлттардың Отаны. Осы халықтардың барлығы да бір шаңырақтың астында тату-тәтті өмір сүруде. Бұл елбасымыздың көрегенді саясатының арқасы екені даусыз.

Вед: В ХIX и ХХ веках прошлого Все мы родились в этой прекрасной стране, а говорим на разных языках. И все мы живем в многонациональном государстве в мире, дружбе и согласии между народами . У нас нет межнациональных конфликтов. Почему? Блогадаря правильной политике, которую ведет наш Президент Н.А. Назарбаев.

Жүр: Ана тілім, жүрегісің анамның,

Жүрек ана, мен өзіңнен жаралдым.

Сағат сайын саулығыңды тілеймін,

Сенсіз маған керегі жоқ ғаламның.

Сенің арқаң қанып ішсем тұнықтан,

Сенің арқаң дүниеден сыр ұқсам.

Анашымды ұмытқаным емес пе?

Ана тілім егер сені ұмытсам.

Сенің әрбір тынышыңнан күн кешем,

Сен арқылы тіршілікпен тілдесем.

Ел бетіне қалай тура қараймын,

Ана тілім егер сені білмесем.

Вед: Родной язык!

Он с детства мне знаком,

На нем впервые я сказала «Мама»,

На нем клялась я в верности упрямой,

И каждый вздох понятен мне на нем.

Родной язык!

Он дорог мне, он мой.

На нем ветра в предгорьях наших свищут,

На нем впервые довелось услышать

Мне лепет птиц зеленою весной.

Ән: «Анамның тілі»- орындайтын – Тиыштыкова Айдана

Жүр: Тіл- халықтың жаны, сәні, адамды мұратқа жетелейтін – ана тілі мен ата дәстүрі.Қазақстан Республикасында 130 дан астам ұлттар өмір сүреді. Әр халықтың тілі қайнар судың тұнбасындай мөлдір, сазды дыбыстарға бай, ұлттың тілі, әні, үні бар.

Вед: Сегодня в республике проживают,помимо ее коренных жителей-казахов, русские, украйнцы,белорусы, поляки,немцы, чеченцы, корейцы и представители почти ста национальности, для которых Казахстан стал Родиной. У:Каждого народа свой язык - это целый мир. Язык – это живая душа народа, его радость, боль, память, сокровище. Нет такого языка, который не заслуживал бы уважения.

Көрініс: « Бір шаңырақ астында»

(Күй ойналып тұрады. Сахнада қазақ отбасы дастархан басында отырады)

Жүр: Жайылған қазағымның дастарханы,

Көгінде күмбірлеген асқар әні.

Құшағын кеңге жайған бұл халқымның,

Бұйырған бар халыққа тұз бен дәмі.

( Сахнаға орыс отбасы келеді.)

Орыс: Амансыңдар ма? Біз отбасымызбен бірге осы жерге қоныс аударған болатынбыз. Қазір баратын жеріміз болмай тұр.

Қазақ: Оу, сол да сөз болып па? Менің жерім- сенің жерің. Менің үйім –сенің үйің. Төрлет кәне.

(Сахнаға кәріс отбасы келеді.)

Кәріс: Амансыздар ма? Біз отбасымызбен бірге осы жерге қоныс аударған болатынбыз. Қазір барар жеріміз болмай тұр. Көмек бере аласыздар ма?

Қазақ: Оу, бауырым, сол да сөз болып па? Қазақ халқы-қашаннан қонақжай халық. Төрлет кәне.

(Сахнаға неміс, орыс татар, украйн өзбек. ингуш ұлт өкілдері шығады, тақпақ оқиды.)

Гүлнарай: Жерімді мекендеген түркі халық.

Біздің ел дәстүріне қуат алып

Береке, достық болып сүйенері

Елімді отыр танып барлық халық

Барлық халық, бақыт үшін тартқан алға

Біздің ел ынтымақты, бауырласқан

Достық қайда болса, бірлік сонда

Отаным жатсынбайды басқа ұлтты

Бауырына басып отыр барша жұртты

Берік: Әлемге атың жайылсын, жарқын,

Жасай бер, жаса, Қазақстан!

Мерейлі болсын ақпейіл халқым,

Жасай бер, жаса , Қазақстан!

Жүр: Корей, украйн, немістен

Көп ұлтты шаңырақ біріккен,

Бәрінің жүрегін жібіткен

Ынтымақ ұраны –мекенім!

Қазағымның кең пейіл дархандығы,

Кіршіксіз таза көңіл, адалдығы.

Сыйдырып өз жеріне барлық ұлтты,

Бағасы көпшілікке өте құнды.

Вед: Мы дружной семью живем в Казахстане-

Татары, уйгуры и русские с нами.

Так пусть же крепнет вовеки веков

Дружба народов всех возрастов.

(Ұлт өкілдері сахнадан кетеді.

Жүр: Тілдер рухани және материалдық құндылықтарымызды сақтаудың ең негізгі құралы. Мамандардың айтуы бойынша, тілдердің өмір сүруі үшін ол тілде кемінде 100 000 (жүз мың) адам сөйлеуі керек екен. ХХ ғасырдағыдай тілдердің өлуі бұрын-соңды болмаған. Жаңа технологиялардың қарқынды дамуы аз тұтынушылы тілдердің жойылуына негізгі себеп ретінде қарастырылады.

Вед: Сегодня в мире существует около 6000 языков, и более половины из них могут исчезнуть на протяжении жизни нескольких поколений, а на 96% этих языков говорят всего лишь 4% населения планеты. Только несколько сотен языков играют видную роль в системах образования и в государственной сфере, и менее ста языков используются в мире цифровых технологий. Однако они невозможны без широкой международной поддержки многоязычия и языкового разнообразия, включая сохранение языков, находящихся в опасности. Язык играет основную роль в любых видах коммуникации, а именно она открывает путь к изменению и развитию человеческого общества. Использование - или отказ от использования - тех или иных языков может открыть либо, напротив, преградить дорогу в будущее многочисленным представителям общества во многих частях мира.

Вед: Народ не может быть большим и малым. Это количественное измерение. Родной язык у каждого народа таким измерениям не подлежит. Он всегда великий. Он – образ колыбели, родного очага, отечества. Неуважительное отношение к родному языку никого не украшает.

Кто путь забыл к родительскому дому,

Тот не заслуживает сам любви большой

Кто равнодушен к языку родному,

Тот и к чужому холоден душой.

Вед: Хорошее знание и развитие родного языка, умение пользоваться выразительными средствами иностранных языков – самая лучшая опора для каждого человека в его деятельности. Каждый язык чрезвычайно богат и живописен.

Жүр:Ел тарихы, жер тарихы- өзіміз,

Болашақтың қасиетті көзіміз.

Барлық ұлтпен бауырласып жетерміз,

Ақ, қараны тіліп тұрса сөзіміз.

Вед: Казахстан мой,

Прославленный щедрым размахом,

Все былые невзгоды

Развеявший прахом!

В этом чистом, степном и высоком краю,

Им горжусь я и тем, что

Сейчас в нем живу!

(Бәрі сахнаға шығады)

Ән: « Көк тудың желбірегені»

Вед: Қазақстанда тұратын барлық ұлттар еліміздің ашық аспаны мен көк туының астында бейбіт өмір кешіп жатыр. Біздің жүрегіміз бейбітшілікті қалайды. Бәріміз бейбітшілік туын жоғарыкөтеріп, болашаққа нық қадам басайық.

Елімізде халықтар достығы жасасын!

Жүр: Осымен Қазақстан халықтары тілдері күніне арналған жалпы сынып сағаты аяқталды

Вед: До новых встречі