"Тіл ұлттың тірегі" 5-7 сынып аралығы

«Қарақұм орта мектебі» мемлекеттік мекемесі

Тіл- ұлттың тірегі

(сайыс)

Тәлімгер: Г.Хамитқызы

2015-2016 оқу жылы

Тіл - ұлттың тірегі

Мақсаты: Мемлекеттік тілді насихаттай отырып, өзге ұлт тәрбиеленушілерін мемлекеттік тілде жан - жақты тәрбие беру.
Балалардың тілге деген сүйіспеншілігін, қызығушылығын, шешендік өнерін, дамыту.
Тіл мәдениетінде, достық қарым - қатынасқа ой ұшқырлығы мен тапқырлыққа өз ұлтын сүюге, өзге ұлт мәдениетін құрметтеуге тәрбиелеу.
Көрнекілігі: слайд, тіл жайында, айтқан зиялылар сөздері.
Барысы:
Армысыздар, ардақты көрерменім!
Көрсетеді өнерін өрендерім.
Біз сайысқа келеміз қадам басып
Алдыменен алайық амандасып.
Жұлдыз болып жарқыраймыз.
Шырақ болып маздаймыз.
Шалқытамыз достарды,
Балқытамыз тастарды,
Біз жүрегін тоқтатпаймыз өмірдің!

Құрметті ұстаздар, мен оқушылар!
Бүгінгі тіл құрметіне арналған «Тіл - ұлттың тірегі» атты сайысымызға қош келдіңіздер!
Қазақ тілі қазіргі кезде 15млн. халықтың қарым - қатынас тілі болып отыр. Біздің тіліміз кешегі өткен дана Абайдың, жыр семсер Махамбеттің, шындықтың дәл өзіндей Бауыржанның, ұлы Мұхтардың тілі.
Қазір қазақ тілі мемлекеттік мәртебе алды.
Қазақстанда тұратын өзге ұлт өкілдерінің де тілі болып отыр. Елімізде көптеген ұлт өкілдері тұрады. Әр халықтың өз ана тілі бар. Ана тілі адам баласының бойына ана сүтімен кіріп, бойға тарайды. Ана сүтімен бойымызға дарыған қазақ тілінің құдіреттілігі орындылығында, өрлігінде, орасан зор байлығында.

Туған тіл қасиетін ардақтайық,
Сабырмен ойымызды салмақтайық.
«Жалын», «Жұлдыз» топтарының сайысына келіңіздер!
Біз бастайық!
Өнердің нәр береді шапағаты
Әркімнің өнерге бар махаббаты
Талпынып екі топ шықшы кәне
Қонақтар қошеметтеп қол соғады
«жалын» тобының мүшелері:
Топ басшысы: Амангелдина Бану

Тұңғатарова Аймен

Дүйсенғали Гауһар
«Жұлдыз»тобының мүшелері:
Топ басшысы: Аманай Назгүл

Тұрсынбай Райымбек

Қартбай Ақберен

Сайысты бастамас бұрын сіздерді әділ бағасын беретін қазылар алқасымен таныстырып өтейік.
Мектебіміздің тәрбие ісінің меңгерушісі: Дүйсенғали Талшын
МДТІЖО: Космуратова Гүлбаршын

Нешінші болып өнер көрсететініңізді анықтау үшін алдарыңызда тұрған сиқырлы қоржыннан асықты алып, алған нөміріңіз бойынша бүгінгі сайысқа түсесіздер!
Сайысымыз 6 айналымнан тұрады.
1. Таныстыру.
2. Бәйге сұрақтары.
3. Тіл өнері
4.. Мақал - мәтелдер сайысы
5. Жұмбақтар шешу.
6. Поэзия минуты.

Ендеше барлықтарыңызға сәттілік тілейміз!
1. Таныстыру.
Екі топ өздерін таныстыру керек.
2.«Бәйге сұрақтары»
Әр топқа 5 сұрақтан қойылады.
Берілген сұрақтарға тез жауап беру.

«Жалын» тобы.
1. Қыс айларын ата. Желтоқсан, қаңтар, ақпан.
2. 16 - желтоқсан қай күн? Тәуелсіздік күні
3. Біздің Президентіміз кім? Н. Ә. Назарбаев
4. Бізге білім беретін кім? Мұғалім.
5. Сен қай аспапта ойнайсың? Фортепиано.

«Жұлдыз»тобы
1. 1 - қыркүйек қандай күн? Білім күні
2. Жаз айларын ата? (маусым, шілде. тамыз.)
3. Білім ордасы (мектеп)
4. Күй атасы кім? (Құрманғазы)
5. 30 тамыз қай күн? Конституция күні.
Ана тілім қазақ тілім туған тіл.
Қасиетті тіліміздің мәнін біл.
Ана тілді құрметтеңдер адамдар
Заманға сай өзге тілдің бәрін біл.

3. Тіл өнері
Бұл бөлімде орыс тіліндегі сөздерді қазақ тіліне аударып айту керек.
«Жалын» тобы.
Тетрадь - қалам
Школа - мектеп
Спасибо - рахмет
Я учусь - мен оқимын
Он пошел в школу - ол мектепке барды
«Жұлдыз»тобы
Дневник - кұнделік
Учитель - ұстаз
До свидания - сау болыңыз
Я собираюсь спать - мен ұйықтайын деп жатырмын
Она любит петь - ол ән айтуды ұнатады.
«Қазақтар шешен келеді; олар мақалдап сөйлейді, жәй сөзінің өзі өлең болып құйылып жатады» деп В, Радлов айтқандай енді мақал - мәтел сайысын бастайық!

4. мақал - мәтелдер сайысы
Әр топ 4 мақалдан айту керек.
5. Жұмбақтар шешу.
Ал, балалар мен әр топқа 3 жұмбақтан жасырамын, сендер шешуін табуларын қажет.
«Жалын» тобы.
1. Тілі бар, үні жоқ
Өзін адам түсінген
Жүрегі бар да қаны жоқ
Сөйлеп тұрған ішінен ( кітап)
2. Өшірді. сүртті
Өзін де құртты (өшіргіш)
3. Тарыдай боп кіресін
Таудай боп шығасын (мектеп)
«Жұлдыз»тобы
1. Аяғы біреу, қолы жоқ
Шиыр-шиыр жолы көп
Өзі сөйлей білмейді
Салған ізі сөйлейді ( Бор)
2. табаныма байладым
Қос аяқпен айдадым (шаңғы)
3. Үй бағады үрмейді
Аяғы жоқ жүрмейді
Рұқсатсыз ол иттен
Адам үйге кірмейді (құлып)
6. Поэзия минуты.
Әр топ басшысы өзінің сүйікті ақын жазушыларының шығармаларынан үзінді оқуы қажет.
Үш бақытым М. Мақатаев. «Жалын» тобы.
Туған тілім. Дихан Әбілов. «Жұлдыз» тобы

Әділ қазы алқасы өз шешімін шығарғанша біз қатысушыларымыздың өнерін тамашалаймыз!
«Өнер - адамның бойындағы қабілеттің ең биік көрінісі» деп орыс жазушысы Лев Толстой айтқандай:
Бойларында от бар екен байқадым,
Жүректерде шоқ бар екен байқадым
Әрқашанда осы шоқты өшірмей
Жалындатып шарықтаңдар әрдайым!
Әділ қазылар шешімі

Марапаттау.
«Қош демейміз әлі талай сайыстар бар
Өнерлерің өрлей берсін қайыспаңдар
Ойлы орта кеңейсін күннен күнге
Өскен елдің жұртынан қалыспаңдар!» дей отырып бүгінгі сайыс кешімізді аяқтаймыз.
Сау болыңыздар