Тілдарын сыныптан тыс сабақ

Науырзым ауданы білім беру бөлімінің

«Науырзым орта мектебі» ММ

Тақырыбы:

(Сыныптан тыс сабақ)

Өткізген: Оспанова Ж.С.

Сабақтың тақырыбы: Тілдарын.

Сабақтың мақсаты: Оқушылардың қазақ тілі мен әдебиеттік оқу пәнінен алған білімдерін, ел

тарихы, салт-дәстүрлерін қаншалықты білетіндіктерін тексеру.

Оқушылардың ой-өрісін, тіл байлығын дамыту, шапшаң ойлауға, ойын

жинақтап жеткізе білуге үйрету.

Ұйымшылдыққа, адамгершілікке, ел тарихын, мәдениетін, салт-дәстүрін

ұмытпай, қадірлеуге тәрбиелеу.

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды топқа бөліп орналастыру.

Кіріспе сөз:

Біз, тіл арқылы сөйлесіп, бір- бірімізге әңгіме айта аламыз, бір-бірімізді қуанта да, ренжіте де аламыз. Яғни, тіл – адамдардың қарым-қатынас құралы екенін білеміз. Әр ұлт өз тілінде сөйлейді. Біздің мемлекетіміз көп ұлтты болғандықтан, біз олардың тілін сол арқылы мәдениетін , тарихын оқып үйренеміз.

«Жеті елдің тілін біл,

Жеті түрлі білім біл.»- деп ата-бабамыз тектен-тек айтпаса керек.

Бұдан шығатын қорытынды: «Тіл-білім кілті.»

Ендеше балалар, бүгінгі сайысымыздың тақырыбын «Тілдарын » деп алдық.

Сайысымыздың барысымен таныстыра кетейін, сайыс бес бөлімнен тұрады.

1 бөлім- «Ширату»

2 бөлім-«Өз таңдауыңды жаса»

3 бөлім- «Құпия кітапша»

4 бөлім- «Білгенге маржан»

5 бөлім- «Сандар сөйлейді»

І бөлім: «Ширату»

Бұл бөлімде тест сұрақтары беріледі. Әр дұрыс жауапқа бір ұпайдан саналады.

1-топ:

1.Мына сөзде қанша дыбыс, қанша әріп бар? Рояль

А) 5 әріп, 5 дыбыс.

Ә) 4әріп, 5 дыбыс;

Б) 5 дыбыс, 4 әріп;

2. Қате жазылған сөзді тап:

А)саяхат

Ә) саиахат

Б) зиян

3.Жалқы есімді тап:

А)партизандар

Ә)панфиловшылар

Б) Жаяу Мұса

4.Мәтінде баяндалатын оқиға мен ойдың түйіні қалай аталады?

А) мәтін

Ә) тақырып

Б) негізгі ой

5. Дос қалай айтады?

А) күлдіріп

Ә) жылатып

Б) ойнап

2-топ:

6. Үш дананы ата.

А) Абай, Шоқан, Ыбырай

Ә) Төле, Қазыбек, Әйтеке

Б) Абылай, Нұрсұлтан, Тоқтар

7. Абылай ханның шын аты кім?

А) Абылай

Ә) Әбілмансұр

Б) Батыр

8.Бейбітшілік құсы деп,

Атайды оны барша жұрт.

А)қарлығаш

Ә)аққу

Б)көгершін

9. «Менің атым Қожа» повесінің авторы кім?

А)М.Әуезов

Ә)М.Әлімбаев

Б)Б.Соқпақбаев

10. Үш бәйтеректі ата.

А) Абай,Шоқан, Ыбырай

Ә)Сәкен, Бейімбет, Ілияс

Б)Мұхтар, Мұқағали, Нүркен

ІІ бөлім: «Өз таңдауыңды жаса»

Төрт топ бойынша сұрақтар қойылады. Әр сұрақтың деңгейіне қарай қойылған ұпайлары бар сол бойынша әділқазыларда ұпай қосып отырады.

Қазақ тілі

1-топ:

10 ұпай: Дыбыс пен әріптің айырмасын қалай анықтаймыз?

(дыбысты естиміз,айтамыз, әріпті көреміз, жазамыз)

20 ұпай: Үнді дауыссыз дыбыстар қатарын атаңдар: (р, л, м, н, ң, й)

30 ұпай: Қаратпа сөздің негізгі тыныс белгілері: (үтір, леп белгісі)

2-топ:

10 ұпай:Дауыссыз дыбыстар нешеге бөлінеді? Атап шық. (3. Қатаң, ұяң, үнді)

20 ұпай: Ұяң дауыссыз дыбыстар қатарын атаңдар: (б, в, г, ғ, д, ж, ғ, з)

30 ұпай: Әріптердің рет-ретімен тізілген тізбегін қалай атаймыз? (алфавит)

Әдебиеттік оқу

1-топ:

10 ұпай: Қазақ балаларына алғаш мектеп ашқан кім? (Ыбырай Алтынсарин)

20 ұпай: Рейхстагқа ту тіккен қазақ кім? (Рақымжан Қошқарбаев)

30 ұпай: Абай өлеңіндегі бес асыл істі атаңдар: (талап, еңбек, терең ой, қанағат, рақым)

2-топ:

10 ұпай:Қазақтың дарынды суретшісі кім? (Ә. Қастеев)

20 ұпай: Абай өлеңінен бес дұшпанды ата(өсек,өтірік,мақтаншақ,еріншек,бекер мал шашпақ)

30 ұпай: Екі мәрте Совет Одағының Батыры атағын алған ұшқыш кім? ( Т.Бигелдинов)

Әр түрлі сұрақтар

1-топ:

10 ұпай:Әлемдегі тұңғыш ғарышкер кім? (Ю. А. Гагарин)

20 ұпай: Бұзылмай сақталатын ұлттық тағам (құрт)

30 ұпай:Қазақстан туының авторы кім? (Шәкен Ниязбеков)

2-топ:

10 ұпай: Күй атасы кім? (Құрманғазы Сағырбайұлы)

20 ұпай:Елтаңбаның авторы кімдер? (Ш. Уалиханов. М. Жандарбеков)

30 ұпай: Еліміздің гимнінің авторларын атаңдар: (әні: Шәмші Қалдыаяқов, сөзі: Н.Назарбаев,

Ж. Нәжмединов)

ІІІ бөлім: «Құпия кітапша»

Бұл сайыста мен жұмбақ жасырамын. Әр топқа бес жұмбақ беріледі. Жауабын екі тілде айтады. Әр дұрыс жауапқа бес ұпай. Егер бір тілде ғана айтса екі ұпай.

1.Жұдырықтай қызыл шар,

Тілді үйірген шырын бал. (алма-яблоко-арріе)

2.Мұртымен туады,

Мұртын күнде жуады. (мысық-кошка-саt)

3.Жаны жоқ болса да,

Ақылды адамның ісін істейді. (кітап-книга-book)

4.Тілі жоқ өзінде, сөзі бар ізінде. (қалам-ручка-реn)

5.Қыста жерді басады,

Жазда сайға қашады. (қар- снег-snow)

6.Жеті қазынаның бірі,

Адамды қорғап жүреді. (ит-собака-doq)

7.Сағат сайын қағылады,

Тек мектептен табылады. (қоңырау-звонок-bell)

8.Сөзі дана, үні жоқ,

Сөйлемейді тілі жоқ.

Қолыңа алсаң шешен,

Ақылы асқан көсем. (кітап-книга-book)

9.Қос құлақты, жүз тісті,

Жүзінен бір-ақ із түсті. (ара-пила-)

10.Қоймасын қыс ақтарып,

Жерді жапты ақ мамық. (қар- снег-snow)

ІҮ бөлім: «Білгенге маржан»

Әр топқа тұрақты сөз тіркестері жасырылады. Мағынасын айту керек.

1-топ:

1. Тайға таңба басқандай ...... (айқын, анық, түсінікті)

2. Қой аузынан шөп алмас .....(момын, жуас)

3. Төбесі көкке жетті ........(қуанды, шаттанды)

4. Бетінен оты шығу .......(ұялу, )

5. Төбе шашы тік тұрды ......(қорықты)

2-топ:

6. Арасынан қыл өтпейді .......(тату)

7. Ит өлген жер ......(алыс, қашық)

8. Қабағынан қар жауып .....(ашулану, ренжу)

9. Көзді ашып жұмғанша ..... (тез, жылдам, шапшаң)

10. Таяқ тастам жер ...... (жақын, алыс емес)

Ү. «Сандар сөйлейді»

Тақтаға сегіз жұлдызша ілінеді. Топ мүшелері кезекпен жұлдызшаларды таңдау арқылы ішінен ашылған сандарды сипаттайды. Әр дұрыс жауапқа 1ұпай қойылады.

1-топ:

1991 жыл (Тәуелсіздік алған жыл)

1986 жыл (Желтоқсан қозғалысы)

70 жыл (Ұлы Жеңіске )

50 жыл (Науырзым ауданына)

1993 жыл (Ұлттық теігеміздің шыққан жылы)

1998 жыл (Елордамыз Астана қаласына ауысты)

1991 жыл (Тоқтар Әубәкіров ғарышқа ұшты)

1992 жыл (Ұлттық рәміздер қабылданды)

Қорытынды:

Оқу,білім жанған шырақ,ойласаң

Үйренерсің іздеп көрсең, қоймасаң.

Қу өнерді, бу беліңді, жігер сал,

Пайда аларсың, қаужанарсың тоймасаң.

Марапаттау кезеңі

Әділқазыларға сөз кезегі беріледі..