Типтің жалпы сипаттамасы. Олардың алуантүрлілігі. Бауыраяқтылар класы. Үлкен тоспаұлуы және жалаңаш шырыш, олардың тіршілік орталары. Құрылысы. Қоректенуі.

21- сабақ	15.11.2016 ж    7 сынып
Сабақтың тақырыбы	Типтің жалпы сипаттамасы. Олардың алуантүрлілігі. Бауыраяқтылар класы. Үлкен тоспаұлуы және жалаңаш шырыш, олардың тіршілік орталары. Құрылысы. Қоректенуі. Тыныс алуы. Көбейуі және дамуы. Биогеоценоздағы рөлі және практикалық маңызы.
Сабақтың  жалпы мақсаты	Ұлулар типің негізгі ерекшеліктерін білу, шұбалшаңдармен салыстыра отырып ерекшеліктерін түсіну.
Сабақ міндеті	А)Ұлулар типінің негізгі үш класын білу В)  Ұлулар типің негізгі ерекшеліктерін сипаттау                                                                                                                      С) Ұлулардың сыртқы құрылысын зерттеу және салыстыру
Әдіс-тәсілдер	«Миға шабуыл», Джиксо әдісі,Сәйкестендіру кестесі,крассворд,
Күтілетін нәтижесі	А)Ұлулар типінің негізгі үш класын біледі В)  Ұлулар типің негізгі ерекшеліктерін сипаттап айта алады                                                                                                                        С) Ұлулардың сыртқы құрылысын зерттейді  және салыстырады

№	Уа-қыт	Мұғалімнің іс-әрекеті		Оқушының іс-әрекеті	Дерек көздер
1	2 мин	Сыныпта  ынтымақтастық  атмосферасын  қалыптастыру		Әр топтан бір қызды таңдап, сол қыздың жақсы мінездері мен қасиеттерін айтады.
2	2 мин	Топқа бөлу Бауыраяқтылар класына жататын жәндіктер арқылы топқа бөліну
3	1 мин	Сабақтың бағалау критерийлерімен таныстыру
4	5 мин	Үй жұмысын тексеру Аквариумдағы балық әдісі Тип неліктен буылтық құрттар болып аталған? Буылтық құрттар қалай көбейіп дамиды? Сүлік неге жеке класқа бөлінген? Ауылшаруашылығындағы табиғаттағы маңызы? Тұйықталған қантарату жүйесі дегеніміз не? Буылтық құрттар типі қанша қласқа жіктелген? Буылтық құрттар типіне жататын жәндіктердің негізгі ерекшеліктері?
5	5 мин	Жаңа сабақтың ашылуы І.  «Миға шабуыл » Суретпен жұмыс	Жеке жұмыс Оқушылар  қолдарына берілген қима қағаздағы суреттерге қарай отырып тақырыптың ашады.
6	15 мин	ІІІ. Джиксо I-                  топ. Типтің жалпы сипаттамасы II-               топ.Үлкен тоспаұлу олардың тіршілік орталары III-            топ. Құрылысы IV-             топ. Қоректенуі,тыныс алуы V-                топ. Көбеюі және дамуы	Топ мүшелері берілген тапсырмаларды орындайды, топтың пікірлерін ортаға салады.  Топтағы  оқушылар өз қабілеттерін танытуға тырысып,жұмысты өз ара бөліседі, бірі сурет салады,бірі баяндауға дайындалады,бірі ұйымдастырады,бірі басқа топтан ақпарат жинайды,бірі уақытты өлшейді,бірі хатшы болып жазады жиналған және өздері оқып үйренгендерінен. Уақытты тиімді пайдаланып қорғауды үйренеді		Плакат Түсті маркерлер
7	3 мин	Сергіту сәті Аяғы, тұлға, басы бар, Аяғы бар басы жоқ, Сыртында сауыт тасы бар. Тұлғасы бар қарны тоқ. Ойланып көр балалар, Екі жақтау қорғаны, Шешуін оның табыңдар. Ол болмаса сорлады. (Ұлу) (Айқұлақ) Бақалшағы жоқ сыртында, Үккісі бар ұртында. Корегін ұстар таяғы, Арқанға ұқсас аяғы (Сегізаяқ)	Оқушылар жұмбақты шеше отырып жылдамдыққа тез ойлауға үйренеді
8		Сәйкестендіру кестесі 1 топ 1. Ұлулар - Бастан, тұлғадан, аяқтан, бақалшақтан, бақалшақ қалдығынан тұрады. 2. Ұлулар типін бұрын Былқылдақденелілер деп атаған. 3. Дене құрылысы Денесі жұмсақ, үш қабатты, екі жақты симметриялы көпжасушалы омыртқасыз жәндіктер. 4. Ұлулар бірнеше кластарға жіктеледі. Олар Мұхитта, теңізде, тұщы су қоймаларда, өзендерде, тұзды суда, құрлықта мекендейді. 5. Ұлулар  Бауыраяқтылар, қосжақтаулылар, басаяқтылар. 2 топ 3 топ 4 топ 1 2 3 4 5 6 7 1.Денесінде қылтандары болмайтын буылтық құрт.                                                                   2. Құрамы нәруызға бай, сүліктің сілекейінде болатын, қанды ұйытпайтын ерекше зат.                                  3. Егістік жерді жыртқанда қарғалар теріп жейтін буылтық құрт.                                   4. Әрі аталық, әрі аналық жыныс мүшелерінің бір құрттың бойында болуы                                                                          5. Көпқылтанды буылтық құрт                        6. Буылтық құрттар типінің теңізде мекендейтін түрі.                                                         7. Шұбалшаңның қанның түсі Жауаптары. 1. Сүлік   2. Гирудин  3. Шұбалшаң  4. Гермафродит 5. Құмқазар 6.Нереида  7. Қызыл 5 топ Буылтық құрттармен бауыраяқтыларды салыстыру
9	5 мин	Мәлімет жинау айдары	Дарынды оқушылармен жұмыс
10	6 мин	ІV. Қорытындылау. Кезбе тілші .Дарынды оқушы ортаға шығып оқушыларға өткен тақырыпты қорытындылау мақсатында тілшінің рөлінде жүріп сұрақ қояды. 1. Тип неліктен ұлу деп аталған? 2. Ұлулар типі неше класқа жіктеледі және қандай? 3. Ұлулар қай жерлерде тіршілік етеді? 4. Ұлуларды зерттейтін ғылым? 5. Ұлулардың  қантарату  жүйесінің  буылтық құрттардан        айырмашылығы неде? 6 .Ұлуларда жаңадан пайда болған қандай мүшелер жүйесі бар? 7. Ұлулардың қай класында бас бөлігі жоқ? 8. Ұлулар қалай тыныс алады? 9. Тура және түрленіп даму деген не?	Жеке жұмыс. Оқушылар сұрақтарға жауап береді
11	2 мин	Бағалау	Әр топ лидерлері өздерінің топ мүшелерін бағалайды. Қорытынды бағаны айтады.		Бағалау критерийлері жазылған плакаттар
12	3 мин	Кері байланыс	«Сандық» - мен бүгін сабақты толық түсіндім!  «Себет» - тақырыпты әлі де меңгере алмадым! (оқушылар өз ойларын стикерге жазып іледі)		Плакат стикер
13	1 мин	Үйге тапсырма Тамыр тақырыбы бойынша қосымша іздену