1-3 тоқсан геометрия сабақ жоспарлары

Геометрия, 7 сынып

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Нүкте, түзі және кесінді

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Геометрия пәнімен танысу, оның негізгі ұғымдары,  нүкте , түзу және кесінді туралы түсінік беру

Дамытушылық: оқушылардың геометрия пәніне қызығушылығын қалыптастыру

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ

Сабақтың жоспары:

1.   Ұйымдастыру кезеңі: сабақтың мақсатымен таныстыру, қызықтыру

2.   Теориялық білім беру кезеңі:

 геометрия жайлы жалпы түсінік беру. Түзу және нүктеге анықтама беру

3.   Бекіту кезеңі:

Оқулықпен жұмыс.Есептер шығару /бекіту/

4.   Үйге тапсырма беру

5.   Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

2.     Кіріспе:

Геометрия грек тілінен аударғанда «жер өлшеу» деген мағынаны білдіреді. Геометрия екі бөлімнен тұрады. Планиметрия және стереметрия. Планиметрия жазықтықтағы фигураларды, ал стереометрия кеңістіктегі геометриялық фигураларды қарастырады. Планиметрия курсының ең негізгі элементтері болып нүкте мен түзу, кесінді болып табылады.

Ан-ма: Нүкте координатасымен анықталады және оның ұзындығы болмайды,   

             яғни 0-ге тең.

Ан-ма 2: Түзу -2 екі жағынан да шектелмеген  нүктелер жиыны. Ұзындығы –

                 шексіз.

Ан-ма 3: Кесінді – екі жағынан да шектелген түзудің бөлігі, ұзындығы

                әрқашан айқындалады.

Геометрияда келесі белгілеулер қолданылады: /тақтада көрсету/

1.Тиісті, тиісті емес

2. Бірігу

3.Қиылысу /Оқулықтан жазады/

2. Есептер шығару кезеңі: Практикалық тапсырмалар

Үйге тапсырма беру:

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:2

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Геометриялық фигуралар және олардың қасиеттері. Екі түзудің өзара орналасуы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Қарапайым геометриялық фигуралар және олардың қасиеттерін білу

Дамытушылық: Геометриялық фигураларды кескіндеуді білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың жоспары:

1.      Ұйымдастыру кезеңі:

сабақтың мақсатымен таныстыру

өткен тақырыпты қысқаша қайталау. Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

2.      Теориялық кезең:

Жаңа тақырып беру

3.      Практикалық кезең /бекіту/

Оқулықпен жұмыс.Есептер шығару

4.      Үйге тапсырма беру

5.      Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1.      Ұйымдастыру кезеңі: сабақтың мақсатымен таныстыру, ынталандыру, түгендеу, құрал саймандарының бар-жоғын анықтау

Қайталауға арналған сұрақтар:

 Нүкте, кесінді, түзу анықтамаларын сұрау

      Қарапайым мысалдар келтіру/тақтамен жұмыс/

2.      Теориялық кезең: Жаңа тақырып: Геометриялық фигуралар және олардың қасиеттері. Екі түзудің өзара орналасуы.

Түзу дегеніміз нүктелер жиынтығы болып табылады.

Түзудің бойында жататын және жатпайтын нүктелер болады.

Нүктелер латын алфавитінің бас әріптерімен, ал түзулер кіші әріптерімен белгіленеді.

Кез-келген екі нүкте арқылы тек қана бір түзу жүргізуге болады.

Екі түзудің ортақ нүктесі бар болса,  онда мұндай түзулер қиылысады.

Егер екі түзу өзара қиылыспайтын болса, онда мұндай түзулерді параллель түзулер деп атаймыз.

/Тақтаға кескіндерін сызып көрсету/ 

Есептер шығару кезеңі: Практикалық тапсырмалар

Есептер: тақ есептер

Үйге тапсырма беру:

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:3

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Түзу. Сәуле.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Түзу.  Сәуле. Осы ұғымдарды  білу

Дамытушылық: Геометриялық фигураларды кескіндеуді білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың жоспары:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: сабақтың мақсатымен, тақырыбымен таныстыру, ынталандыру

Өткен тақырып бойынша сұрақтар қою. Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

2.     Жаңа тақырып беру кезеңі

3.     Практикалық кезең /бекіту/

4.     Үйге тапсырма беру

5.     Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: сабақтың мақсатымен, тақырыбымен таныстыру, ынталандыру

Қайталау сұрақтары /үй жұмысының нәтижесі бойынша/.

2.     Жаңа тақырып беру

Кез келген түзу жазықтықты екі жарты жазықтыққа бөледі.

Ан-ма1: Бір шетінен шектеулі түзуді сәуле деп атаймыз.

Нүкте түзуді екі бөлікке бөліп, олардың әрқайсысын сәулеге бөледі. Сол нүкте сәуленің басы болып табылады. Әдетте сәулені кіші латын әріпімен немесе екі бас әріпімен белгілейді.

Мыс:

1.     түзу бойынан А және В нүктелерін орналастырыңдар. Ав кесіндісінен С нүктесін белгілеңдер, АВ, ВС, СА, АС және ВА сәулелерінің арасынан беттесетін сәулелерді табыңдар.

2       Осы сәулелрді салыстыруға болады ма?

3       Әр сәуленің толықтауыш сәулелерін ата.

/Тақтаға кескіндерін сызып көрсету/ 

Есептер шығару кезеңі: Практикалық тапсырмалар

Есептер: тақ есептер

Үйге тапсырма беру:

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:4

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Кесінді. Оның ұзындығы және қасиеттері

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Кесіндінің түрлерін, оларды өлшеп салуды білу

Дамытушылық: Геометриялық фигураларды кескіндеуді білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Практикалық сабақ

Сабақтың жоспары:

1.     Ұйымдастыру кезеңі:

а) сабақтың мақсатымен таныстыру, сабаққа ынталандыру

ә) үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

2.     Практикалық кезең /құрал-саймандары бар-жоғын тексеру/

3.     Оқулықпен жұмыс.Есептер шығару /бекіту/

4.     Үйге тапсырма беру

5.     Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: сабақтың мақсатымен таныстыру, ынталандыру

Қайталауға арналған сұрақтар:

-нүкте, кесінді, түзу анықтамаларын сұрау/қарапайым мысалдар келтіру

-түзулердің  өзара орналасуы

-үй жұмысы бойынша жіберілген қателерге сипаттама беру

2.     Практикалық сабақ /салу, өлшеу жұмыстары/

Кесіндіні өлшеу оларды өлшем бірлігі ретінде қабылданған қайсыбір кесіндімен салыстыруға негізделген.

Өлшем бірлігі ретінде мм, см, дм,...   т.с.с деп алу қабылданған.

Кесінділердің стандартты халықаралық өлшем бірлігіне метр қабылданған.

Бүгінгі сабақта біз кесінділерді өлшеп салу барысында құрал ретінде сызғышты қолданамыз, өлшем бірлігінде см-ді қолданайық.

Мыс:

1. АВ кесіндісі 3,5 см, АС кесіндісі 7,5 дм, ВС-ның ұзындығын тап.

1.     Осы кесінділерді салыстыр.

2.     Осы кесінділерді параллель орналастыр

3.     Осы кесінділерді өзара қиылыстыр.

/Тақтаға кескіндерін сызып көрсету/ 

Есептер шығару кезеңі: Практикалық тапсырмалар

Есептер: тақ есептер

Үйге тапсырма беру:

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:5

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Бұрыш. Бұрыштың шамасы және оның қасиететрі.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Бұрыш. Бұрыштарды  өлшеп салуды, оның қасиеттерін  білу.

Дамытушылық: геометриялық фигураларды кескіндеуді білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың жоспары:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: сабақтың мақсатымен таныстыру, ынталандыру

Қайталау сұрақтары. Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

2.     Жаңа тақырып беру кезеңі

3.     Есептер шығару /бекіту/ кезеңі

4.     Үйге тапсырма беру.

5.     Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: сабақтың мақсатымен таныстыру, ынталандыру

Қайталау сұрақтары.

2.     Жаңа тақырып беру кезеңі:

Ан-ма1.  Бір нүктеден шыққан екі сәуленің қиылысуынан пайда болған

                геометриялық фигура бұрыш деп аталады.

Бұрыш теріс және оң бағытта болуы мүмкін.  /Тақтда кескіндеп көрсету керек/

Бұрыштардың түрлері:

1.     Доғал бұрыш: 

2.     Сүйір  бұрыш: 

3.     Тік бұрыш: 

4.     Жазыңқы бұрыш: 

Бір қабырғасы ортақ, ал қалған екі қабырғасы бір-бірінің толықтауышы болып кеелетін екі бұрыш сыбайлас бұрыштар деп аталады. Осы бұрыштардың қосындысы 180⁰-қа тең болады.

Екі түзу қиылысқанда пайда болған қарама-қарсы бұрыштар вертикаль бұрыштар деп аталады және олар өзара тең болады. 

4.Практикалық бөлім: /оқулықпен жұмыс/. Тақ есептер

/Тақтаға кескіндерін сызып көрсету/ 

Үйге тапсырма беру:

Қорытындылау, бағалау

 Геометрия, 7 сынып

Реті:6

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Үшбұрыштар

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Үшбұрыштың түрлері мен элементтерін білу

Дамытушылық: Алған теориялық білімін практикада қолдана білуі

Тәрбиешілік: Оқушыларды ұйымшылдыққа, ұқыптылыққа, дәлдікке және өзін-өзі басқаруға үйрету.

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың көрнекілігі: интербелсенді тақта, флипчарт /Үшбұрыш/

Сабақтың жоспары:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: сабақтың мақсатымен таныстыру

Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

2.     Жаңа тақырып беру

3.     Есептер шығару /практикалық бекіту/.

4.     Үйге тапсырма беру

5.     Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: сабақтың мақсатымен таныстыру

Қайталау сұрақтары.

_-          Бұрыштың градустық өлшеуіші дегеніміз не?

_-          Қандай бұрыш сүйір,  доғал, тік және жазыңқы деп аталады?

_-          Қандай бұрыштар сыбайлас деп аталады және олардың бұрыштарының қосындысы неге тең?

_-          Вертикаль бұрыштардың қандай қасиеттері бар?

_-          3-ші түзуге перпендикуляр екі түзу неліктен қиылыспайтынын түсіндір?

_-          Жер бетінде тік бұрыштарды салу үшін қандай аспаптар қолданылады?

2.     Жаңа тақырып: /интербелсенді тақтамен жұмыс/

Үшбұрыш элементтері: төбе, бұрыш, қабырға, периметр

/анықтамалар беру/

Тең кесінділер және тең бұрыштар

/жалпы түсінік беру, мысалдар келтіру/

Үшбұрыштың түрлері:

Тең қабырғалы, тең бүйірлі, тік бұрышты, қабырғалары әртүрлі үшбұрыштар

/жалпы сипаттама беру/

Сұрақтар: 26 бет

Практикалық бекіту:

А тобы

Ауызша: №№46,47

Өздігінен: №49

Тақтамен жұмыс: №№50,51,

Үйге тапсырма: №№48,52                       

   Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:7

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Үшбұрыштар. Практикалық сабақ

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Үшбұрыштың түрлері мен элементтерін қолданып, есептер шығаруды білу

Дамытушылық: Алған теориялық білімін практикада қолдана білуі

Тәрбиешілік: Оқушыларды ұйымшылдыққа, ұқыптылыққа, дәлдікке және өзін-өзі басқаруға үйрету.

Сабақтың түрі: практикалық сабақ

Сабақтың көрнекілігі: интербелсенді тақта, флипчарт /Үшбұрыш/

Сабақтың жоспары:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: сабақтың мақсатымен таныстыру

Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

2.     Есептер шығару /практикалық бекіту/.

3.     Үйге тапсырма беру

4.     Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: сабақтың мақсатымен таныстыру

Қайталау сұрақтары.

_-          Үшбұрыш элементтері: төбе, бұрыш, қабырға, периметр

_-          /анықтамалар беру/

_-          Тең кесінділер және тең бұрыштар

_-          /жалпы түсінік беру, мысалдар келтіру/

_-          Үшбұрыштың түрлері:

_-          Тең қабырғалы, тең бүйірлі, тік бұрышты, қабырғалары әртүрлі үшбұрыштар /жалпы сипаттама беру/

2.     Практикалық  кезең:

интербелсенді тақтамен жұмыс.

Тапсырмалар:

1.     Салу жұмыстарын орында

2.     Бұрыштарды өлшеу

3.     Үшбұрыштардың түрлерін анықтау

4.     Периметрін өлшеу

Үйге тапсырма: №№54. 56                       

   Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:8

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Кесінділердің , бұрыштардың , үшбұрыштардың теңдігі.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Кесінділердің , бұрыштардың , үшбұрыштардың теңдігімен таныстыру, есептер шығаруды білу

Дамытушылық: Алған теориялық білімін практикада қолдана білуі

Тәрбиешілік: Оқушыларды ұйымшылдыққа, ұқыптылыққа, дәлдікке және өзін-өзі басқаруға үйрету.

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ

Сабақтың көрнекілігі:

Сабақтың жоспары:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: сабақтың мақсатымен танымстыру

Өткенді қысқаша қайталау. Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

2.     Жаңа тақырып беру

3.     Практикалық кезең: Есептер шығару. Салу жұмыстары/бекіту/

4.     Үйге тапсырма беру: Сұрақтарға жауап жазу.

5.     Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: сабақтың мақсатымен таныстыру, үй жұмысын тексеру

Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

Жаңа тақырыпты түсіндіру

Үшбұрыштар теңдігінің негізгі қасиеті:

Үшбұрыш қандай болса да,  оған тең үшбұрышбар болады.

Есептер шығару /практикалық бекіту/.

1.     АВС жәнеДЕF үшбұрыштары тең: ДЕ=2 см, ЕF= 3 см, ДF= 5 см,. АВС үшбұрышының қабырғаларын табыңдар. 

2.     АВС және ЕДК үшбұрыштары тең. В=60⁰ , С=90⁰ ,. ЕДК үшбұрышының бұрыштарын табыңдар.

3.     АВС және МДК үшбұрыштары тең. АВ=3 см, ВС= 4 см, АС= 5 см. МДК үшбұрыштарының қабырғаларын табыңдар.

Үйге тапсырма беру. Тақырып бойынша салу жұмыстарын орындау

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:9

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Сыбайлас бұрыштар. Олардың қасиеттері

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Сыбайлас бұрыштар мен олардың қасиеттерін білу.

Дамытушылық: Геометриялық фигураларды кескіндеуді білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: жаңа тақырып

Сабақтың жоспары:          

6.     Ұйымдастыру кезеңі: сабақтың мақсатымен танымстыру

Өткенді қысқаша қайталау. Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

7.     Жаңа тақырып беру

8.     Практикалық кезең: Есептер шығару. Салу жұмыстары/бекіту/

9.     Үйге тапсырма беру: Сұрақтарға жауап жазу.

10. Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

2.     Ұйымдастыру кезеңі: сабақтың мақсатымен таныстыру, үй жұмысын тексеру

3.     Жаңа тақырып беру

4.     Бекітуге арналған сұрақтар /тақтамен жұмыс/ :

1.     Ауызша есептер: АВС бұрышы 111, 90, 15 градусқа тең деп алып, АВС бұрышына сыбайлас бұрыш табыңдар.

2.     Сыбайлас бұрыштардың бірі тік бұрыш, екінші бұрыш қандай болады?

3.     Сыбайлас екі бұрыштың биссектрисалары жасайтын бұрышты табыңыздар.

4.     Вертикаль бұрыштардың биссектрисалары бір түзудің бойында жататынын дәлелдеңдер.

5.     Вертикаль бұрыштардың бір бұрышы 44⁰15^!-қа тең. Қалған бұрыштарын табыңдар.

6.     2-ші бұрыш пен 4-ші бұрыштың қосындысы 220⁰-қа тең. 1-ші, 2-ші, 3-ші, 4-ші бұрыштардың қосындысын тап.

7.     Екі түзу қиылысқандағы екі бұрыштың қосындысы 114⁰. Қалған бұрыштарын табыңдар.

Үйге:Тақырып бойынша салу жұмыстарын орындау

Қорытындылау, бағалау.

Геометрия, 7 сынып

Реті:10

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Вертикаль бұрыштар. Олардың қасиеттері

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Вертикаль бұрыштар мен олардың қасиеттерін білу.

Дамытушылық: Геометриялық фигураларды кескіндеуді білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: жаңа тақырып

Сабақтың жоспары:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: сабақтың мақсатымен танымстыру

Өткенді қысқаша қайталау. Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

2.     Жаңа тақырып беру

3.     Практикалық кезең: Есептер шығару. Салу жұмыстары/бекіту/

4.     Үйге тапсырма беру: Сұрақтарға жауап жазу.

5.     Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: сабақтың мақсатымен таныстыру, үй жұмысын тексеру

2.     Жаңа тақырып беру

3.     Бекітуге арналған сұрақтар /тақтамен жұмыс/ :

1.     Вертикаль бұрыштардың биссектрисалары бір түзудің бойында жататынын дәлелдеңдер.

2.     Вертикаль бұрыштардың бір бұрышы 44⁰15^!-қа тең. Қалған бұрыштарын табыңдар.

3.     2-ші бұрыш пен 4-ші бұрыштың қосындысы 220⁰-қа тең. 1-ші, 2-ші, 3-ші, 4-ші бұрыштардың қосындысын тап.

4.     Екі түзу қиылысқандағы екі бұрыштың қосындысы 114⁰. Қалған бұрыштарын табыңдар.

/Тақтаға кескіндерін сызып көрсету/ 

Үйге:Практикалық тапсырма

 Жазыңқы емес МОК бұрышын сызыңдар да, оның ішінен Р нүктесін, ал бұрыштан тыс Е нүктесін белгілеңдер. Бұрыштық пен жай сызғыш арқылы Р және Е нүктелерінен өтетін ОМ және ОК түзулеріне перпендикуляр түзулерді жүргізіңдер.

Қорытындылау, бағалау.

Геометрия, 7 сынып

Реті:11

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Үшбұрыш

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Үшбұрыштың түрлері мен элементтерін білу

Дамытушылық: Алған теориялық білімін практикада қолдана білуі

Тәрбиешілік: Оқушыларды ұйымшылдыққа, ұқыптылыққа, дәлдікке және өзін-өзі басқаруға үйрету.

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың көрнекілігі: интербелсенді тақта, флипчарт /Үшбұрыш/

Сабақтың жоспары:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: сабақтың мақсатымен таныстыру

Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

2.     Жаңа тақырып беру

3.     Есептер шығару /практикалық бекіту/.

4.     Үйге тапсырма беру

5.     Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: сабақтың мақсатымен таныстыру

Қайталау сұрақтары.

_-          Бұрыштың градустық өлшеуіші дегеніміз не?

_-          Қандай бұрыш сүйір,  доғал, тік және жазыңқы деп аталады?

_-          Қандай бұрыштар сыбайлас деп аталады және олардың бұрыштарының қосындысы неге тең?

_-          Вертикаль бұрыштардың қандай қасиеттері бар?

_-          3-ші түзуге перпендикуляр екі түзу неліктен қиылыспайтынын түсіндір?

_-          Жер бетінде тік бұрыштарды салу үшін қандай аспаптар қолданылады?

2.     Жаңа тақырып: /интербелсенді тақтамен жұмыс/

Үшбұрыш элементтері: төбе, бұрыш, қабырға, периметр

/анықтамалар беру/

Тең кесінділер және тең бұрыштар

/жалпы түсінік беру, мысалдар келтіру/

Үшбұрыштың түрлері:

Тең қабырғалы, тең бүйірлі, тік бұрышты, қабырғалары әртүрлі үшбұрыштар

/жалпы сипаттама беру/

Сұрақтар: 26 бет

Практикалық бекіту:

Ауызша: №№46,47

Өздігінен: №49

Тақтамен жұмыс: №№50,51,

Үйге тапсырма: №№48,52                       

   Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:12

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Үшбұрыштар теңдігінің 1-ші белгісі.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Үшбұрыштар теңдігінің 1-ші белгісімен танысу, білу Дамытушылық: Үшбұрыштар теңдігінің 1-ші белгісін қолданып есептер шығара білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың жоспары:

1.   Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.   Үшбұрыштар теңдігінің 1-ші белгісін тберу

3.   Оқулықпен жұмыс. Конспектілеу.

4.   Есептер шығару

5.    Үйге тапсырма беру.

6.   Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.     Үй жұмысы бойынша сұрақтарына жауап беру

Жаңа тақырып:

Теорема1 /І белгі/

Егер бір үшбұрыштың екі қабырғасы мен олардың арасындағы бұрышы екінші үшбұрыштың сәйкес екі қабырғасы мен олардың арасындағы бұрышына тең болса, онда бұл үшбұрыштар тең болады.

1.     Есептер шығару кезеңі: Практикалық тапсырмалар

-        Транспортир құралымен жұмыс істеу

-        №№90,91,92

Үйге тапсырма беру:

№93, №94

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:13

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Үшбұрыштар теңдігінің ІІ-ші белгісі.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Үшбұрыштар теңдігінің ІІ-ші белгісімен танысу, білу Дамытушылық: Үшбұрыштар теңдігінің ІІ-ші белгісін қолданып есептер шығара білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып               

Сабақтың жоспары:

1.   Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.   Үшбұрыштар теңдігінің 1-ші белгісін тберу

3.   Оқулықпен жұмыс. Конспектілеу.

4.   Есептер шығару

5.    Үйге тапсырма беру.

6.   Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, ынталандыру

2.     Қайталауға арналған сұрақтар:

 - Үшбұрыштар теңдігінің І-ші белгісі

-  Мысалдар келтіру

- үшбұрыштар теңдігінің І-ші белгісін дәлелдеу

3. Жаңа тақырып

Теорема 2.      ІІ-белгі.

Егер бір үшбұрыштың бір қабырғасы мен оған іргелес екі бұрышы екінші үшбұрыштың сәйкес қабырғасы мен оған іргелес екі бұрышына тең болса, онда бұл үшбұрыштар тең болады.

/ Тақтаға кескінін оқушы шығып орындайды./

1 мысал:

АВ және СД кесінділері  әрқайсысының ортасы болатын О нүктесінде қиылысады. Егр АС 10-ға тең болса,  онда ВД – ны  тап.

Шешуі: АОС бұрышы ВОД бұрышына тең болғандықтан, үшбұрыштың теңдігінің І-ші белгісі бойынша АОС үшбұрышы ВОД үшбұрышына тең болады, себебі АО=ВО, СО=ДО. Сондықтан ВД=АС=10м.

Үйге тапсырма беру:

                                     Теорема2 /дәлелдеу/

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:14

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Түзуге түсірілген перпендикуляр.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Түзуге түсірілген перпендикуляр ұғымымен танысу, сала  білу Дамытушылық: Үшбұрыштар теңдігінің ІІ-ші белгісін қолданып есептер шығара білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып               

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, ынталандыру

Қайталауға арналған сұрақтар:

 - Үшбұрыштар теңдігінің І-ші белгісі

-  Мысалдар келтіру

- үшбұрыштар теңдігінің І І-ші белгісін

3. Жаңа тақырып

Өзара перпендикуляр а және в түзулерін қарастырайық.  а түзуінде А нүктесін, в түзуінде В нүктесін белгілейік. ВА кесіндісін В нүктесінен а түзуіне түсірілген перпендикуляр деп атайды. А нүктесін перпендикулярдың табаны деп атайды.

Анықтама. Нүктеден түзуге түсірілген перпендикулярдың ұзындығын нүктеден түзуге дейінгі қашықтық деп атайды.

/ Тақтаға кескінін оқушы шығып орындайды./

№1. Сызғышты және үшбұрышты пайдаланып, ұзындығы 3,6 см-ге тең кесінді сызып, оған оның ортасы арқылы ұзындығы 4 см-ге тең перпендикуляр жүргізіңдер.

№2. Түзу сызыңдар. Оны в деп белгілеңдер. Осы түзуде жататын В нүктесін белгілеңдер. Сызғыш пен үшбұрышты сызғышты пайдаланып, В нүктесі арқылы өтетін в түзуіне перпендикуляр болатын а түзуін салыңдар.  

Үйге тапсырма беру:

                                     №45, №46

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:15

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Түзуге түсірілген перпендикуляр.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Түзуге түсірілген перпендикулярды  салу дағдысын қалыптастыру Дамытушылық: Үшбұрыштар теңдігінің ІІ-ші белгісін қолданып есептер шығара білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Практикалық сабақ       

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, ынталандыру

Қайталауға арналған сұрақтар:

 - Қандай түзулерді перпендикуляр түзулер деп аталады?

- түзуде жатқан нүкте арқылы өтетін және осы түзуге перпендикуляр болатын неше түзу жүргізуге болады?

Перпендикулярдың табаны деп қандай нүктені айтады?

Түзуге жүргізілген перпендикуляр дегеніміз  не?

Практикалық бекіту:

Ауызша: №№46,47

Өздігінен: №49

Тақтамен жұмыс: №№50,51,

Үйге тапсырма: №№48,52                        

   Қорытындылау, бағалау

Үйге тапсырма беру:

                                     №45, №46

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:16

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Бақылау жұмысы

Сабақтың мақсаты:

 Өткен тақырыптар бойынша білімдері тексеру

 Оқушыларды ұқыптылыққа, дәлдікке және өзін-өзі басқаруға бағыттау.

І - нұсқа	ІІ - нұсқа
1.     Біреуі екіншісінен 300-қа үлкен болатын сыбайлас бұрыштарды тап.	Біреуі екіншісінен 600-қа үлкен болатын сыбайлас бұрыштарды тап.
2.     Егер екі түзу қиылысқанда пайда болатын бұрыштардың екеуінің қосындысы 500-қа тең болса, онда осы бұрыштарды тап.	Егер екі түзу қиылысқанда пайда болатын бұрыштардың екеуінің қосындысы 700-қа тең болса, онда осы бұрыштарды тап.
3.     АС және ВД кесінділері қиылысу нүктесінде қақ бөлінеді. АВС және СДА үшбұрыштарының теңдігін дәлелдеңдер.	MK және EF кесінділері қиылысу нүктесінде қақ бөлінеді. MEK және KFM үшбұрыштарының теңдігін дәлелдеңдер.
Теориялық сұрақ Қандай бұрыштарды сыбайлас бұрыштар деп атайды?	Теориялық сұрақ Қандай бұрыштарды вертикаль бұрыштар деп атайды?

Үйге тапсырма: §§3,4 қайталау

Геометрия, 7 сынып

Реті:17

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Есептер шығару Қатемен жұмыс

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Үшбұрыштың түрлері мен элементтерін, кескінін дұрыс сала білуі

Дамытушылық: Алған теориялық білімін практикада ұтымды қолдана білуі

Тәрбиешілік: Оқушыларды ұйымшылдыққа, ұқыптылыққа, дәлдікке және өзін-өзі басқаруға үйрету.

Сабақтың түрі: Практикалық сабақ

Сабақтың жоспары:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.     Өткенді қысқаша қайталау. Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

3.     Бақылау жұмысын  орындау барысында туған қиындықтармен жұмыс істеу

4.     Үйге тапсырма беру

5.     Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.     Қайталау сұрақтары.

_-          Сыбайлас бұрыштар дегеніміз  не?

_-          Вертикаль бұрыштар дегеніміз  не?

_-          Биссектрисса дегеніміз не?

_-          Қандай кесінділер тең деп аталады?

_-          Қандай бұрыштар тең деп аталады?

_-          Планиметрияның негізгі аксиомалары?

Есептер шығару кезеңі /тақтамен жұмыс/

1.     Түзету жұмыстары /3-ке жазған оқушылармен жұмыс/

2.     №№84, 87, 89

Қосымша сұрақтар:

1.     Вертикаль бұрыштардың биссектриссалары бір түзу бойында жататындығын дәлелдеңдер

2.     Сыбайлас бұрыштардың биссектриссаларының  арасындағы бұрышын табыңдар /кескінде/

Үйге тапсырма: №№85,88

 Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:18

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Есептер шығару

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Есептер шығару барысында бұрыштардың қасиеттері қолдана білу.

Дамытушылық: Өткен материалды естеріне түсіріп, оларды іс жүзінде қолдана білу биімділіктерін қалпына келтіру

Тәрбиешілік: Оқушыларды ұйымшылдыққа, ұқыптылыққа, дәлдікке және өзін-өзі басқаруға үйрету.

Сабақтың түрі: Практикалық сабақ

Сабақтың жоспары:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.     Өткенді қысқаша қайталау. Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

3.     Практикалық сабақ

4.     Есептер шығару.

5.     Үйге тапсырма беру: Сұрақтарға жауап жазу.

6.     Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.     Қайталау сұрақтары.

3.     Практикалық сабақ

Қайталауға арналған сұрақтар:

1.     Бұрыштың градустық өлшеуіші дегеніміз не?

2.     Қандай бұрыш сүйір,  доғал, тік және жазыңқы деп аталады?

3.     Қандай бұрыштар сыбайлас деп аталады және олардың бұрыштарының қосындысы неге тең?

4.     Вертикаль бұрыштардың қандай қасиеттері бар?

5.     3-ші түзуге перпендикуляр екі түзу неліктен қиылыспайтынын түсіндір?

6.     Жер бетінде тік бұрыштарды салу үшін қандай аспаптар қолданылады?

Есептер шығару кезеңі: /тақтамен жұмыс/

Оқулықпен жұмыс.

Қосымша есеп:

Бірі екіншісінен 1)45⁰ үлкен     2) айырымы 35⁰ болатын сыбайлас бұрыштарды табыңдар.

Үйге:     Оқулық

Қорытындылау, бағалау.

Геометрия, 7 сынып

Реті:19

Сабақтың тақырыбы: Үшбұрыштың биіктігі, биссектриссасы және медианасы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Үшбұрыштың биіктігі, биссектриссасы және медианасымен танысу

Дамытушылық: Үшбұрыштың биіктігі, биссектриссасы және медианасының қасиеттерін пайдаланып есептер шығара білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, ынталандыру

2.     Қайталауға арналған сұрақтар:

 - Үшбұрыштар теңдігінің І-ші белгісі /теорема/

-   үшбұрыштар теңдігінің І-ші белгісін дәлелдеу

- үшбұрыштар теңдігінің ІІ-ші белгісі /теорема/

-   үшбұрыштар теңдігінің ІІ-ші белгісін дәлелдеу

3. Жаңа тақырып

Үшбұрыштың биіктігі, биссектриссасы және медианасы.

Үшбұрыштың биіктігі деп оның төбесіне қарсы жатқан қабырғасы арқылы өтетін түзуге түсірілген перпендиклярды атайды.

Үшбұрыштың берілген төбесінен жүргізілген биссектриссасы деп осы төбесіндегі бұрыш биссектриссасының қарсы жатқан қабырғасымен шектелетін кесіндісін айтады.

Үшбұрыштың берілген төбесінен жүргізілген медианасы деп осы төбені қарсы жатқан қабырғасының ортасымен қосатын кесіндіні айтады.

Екі қабырғасы тең үшбұрышты тең бүйірлі үшбұрыш деп атайды. Тең қабырғаларын үшбұрыштың бүйір қабырғалары деп, ал үшінші қабырғасын оның табаны деп атайды.

Барлық қабырығалары тең үшбұрышты тең қабырғалы үшбұрыш деп атайды.

Теорема, 3. Тең бүйірлі үшбұрыштың төбесінен табанына жүргізілген биссектриссасы оның әрі медианасы, әрі биіктігі болады.

Практикалық кезең: /бекіту/

№№109, 110, 111, 112,115 , 117

Үйге тапсырма беру: , 116

                                     46бет, сұрақтарға жауап дайындау

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:20

Сабақтың тақырыбы: Үшбұрыштың биіктігі, биссектриссасы және медианасы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Үшбұрыштың биіктігі, биссектриссасы және медианасымен танысу

Дамытушылық: Үшбұрыштың биіктігі, биссектриссасы және медианасының қасиеттерін пайдаланып есептер шығара білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Бекіту сабақ

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, ынталандыру

2. Қайталауға арналған сұрақтар:

- Үшбұрыштың биіктігі деген не?

- Үшбұрыштың  биссектриссасы деген не?

- Үшбұрыштың  медианасы деген не?

- Үшбұрыштың тамаша нүктелері деген не?

3. Практикалық кезең: №43, №44

4. Тақтаға есептер шығару: № 48, №49, №50

Үйге тапсырма беру: №51, №52

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:21

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Тең бүйірлі үшбұрыш және оның қасиеттері.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Тең бүйірлі үшбұрыштың қасиеттерін білу

Дамытушылық: Тең бүйірлі үшбұрыштың қасиеттерін қолданып есептер шығара білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың жоспары:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.     Қайталауға арналған сұрақтар

3.     Жаңа тақырып беру

4.     Есептер шығару

5.      Үйге тапсырма беру.

6.     Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

3.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, ынталандыру

4.     Қайталауға арналған сұрақтар:

 - Үшбұрыштың биіктігі деген не?

- Үшбұрыштың  биссектриссасы деген не?

- Үшбұрыштың  медианасы деген не?

- Үшбұрыштың тамаша нүктелері деген не?

3. Жаңа тақырып

Екі қабырғасы тең үшбұрышты тең бүйірлі үшбұрыш деп атайды. Тең қабырғаларын үшбұрыштың бүйір қабырғалары деп, ал үшінші қабырғасын оның табаны деп атайды.

Барлық қабырығалары тең үшбұрышты тең қабырғалы үшбұрыш деп атайды.

Теорема, 3. Тең бүйірлі үшбұрыштың төбесінен табанына жүргізілген биссектриссасы оның әрі медианасы, әрі биіктігі болады.

Практикалық кезең: /бекіту/

№№109, 110, 111, 112,115 , 117

Үйге тапсырма беру: §5.3; №113, 114

                                     44 бет, сұрақтарға жауап дайындау

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:22

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Үшбұрыштың бұрыштарының қосындысы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Үшбұрыштардың бұрыштарының қосындысын білу

Дамытушылық: Үшбұрыштардың ішкі бұрыштарының қосындысын қолданып  бұрыштарды есептей білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.     Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

Өткен тақырыпты қайталау сұрақтары:

1)    Тең бүйірлі үшбұрыштың табанындағы бұрыштары туралы теореманы тұжырымда және дәлелде

2)    Тең бүйірлі үшбұрыштың табанына жүргізілген медианасы туралы теореманы тұжырымда және дәлелде

3.Жаңа тақырып:

Теорема,3.

Үшбұрыштардың ішкі бұрыштарының қосындысы 180⁰-қа тең.

Дәлелдеуі: АВС үшбұрышы берілсін. В төбесі арқылы АС табанына параллель ДЕ түзуін жүргіземіз.

Онда ДЕ||АС болғандықтан, <ВАС=<АВЕ

және  <АСВ=<СВД. Екінші жағынан,

 <ВАС+<В +<СВД =180⁰ /жазыңқы бұрыш/

<А=<АВЕ, <С=<СВД болғандықтан,

<А+<В+<С =180⁰

Оқулықпен, тақтамен жұмыс.

Сыныпқа сұрақ:

-        Үшбұрыштың екі доғал бұрышы болуы мүмкін бе?

-        Үшбұрыштың екі сүйір бұрышы болуы мүскін бе?

Тақтада орындалатын тапсырмалар: №№151,152,154,155,156

Үйге тапсырма беру: §6.2. оқуға, есеп: №157, 158

Сабаққа белсенді қатысқан оқушыларды бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:23

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Үшбұрыштың бұрыштарының қосындысы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Үшбұрыштардың бұрыштарының қосындысын білу

Дамытушылық: Үшбұрыштардың ішкі бұрыштарының қосындысын қолданып  бұрыштарды есептей білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың барысы:

1.  Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.  Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

3.Өткен тақырыпты қайталау сұрақтары:

1)    Үшбұрыштардың ішкі бұрыштарының қосындысы туралы теореманы тұжырымда және дәлелде

2)    Тең қабырғалы  үшбұрыштың бұрыштары туралы теореманы тұжырымда және дәлелде

Ауызша есеп:

1) А=32⁰ , В=45⁰ ,  С=?

2)  А=60⁰ , С =28⁰ ,   В =?

3) В=78⁰ , С =55⁰ ,   А =?

5.Оқулықпен, тақтамен жұмыс.

№№160, 163,164,165, 166

Қорытындылау

Үшбұрыштардың ішкі бұрыштарының қосындысы нешеге тең?

Тең қабырғалы  үшбұрыштың бұрыштары нешеге тең?

Үйге тапсырма беру:§6.2; №162, 163

Қорытындылау

Сабаққа белсенді қатысқан оқушыларды бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:24

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Үшбұрыштың сыртқы бұрышы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Үшбұрыштың сыртқы бұрышын білу

Дамытушылық: Үшбұрыштардың сыртқы бұрышының қалай есептеуге болатындығын білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.     Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

3.     Өткен тақырыпты қайталау сұрақтары:

1)    Үшбұрыштардың ішкі бұрыштарының қосындысы нешеге тең?

2)    Тең қабырғалы  үшбұрыштың бұрыштары нешеге тең?

3.Жаңа тақырып:

Үшбұрыштың кез келген  бұрышымен  сыбайлас бұрыш үшбұрыштың сыртқы бұрышы деп атайды.

Теорема: Үшбұрыштың сыртқы бұрышы өзімен сыбайлас емес екі ішкі бұрыштың қосындысына тең.

Салдар: Үшбұрыштың сыртқы бұрышы өзімен сыбайлас емес ішкі бұрыштардың әрқайсысынан үлкен.

Оқулықпен, тақтамен жұмыс.

Мысал: Тең қабырғалы үшбұрыштың әр бұрышы 60⁰ – қа тең. Сыртқы бұрыштары ше?    Кескінде.

Оқулықпен, тақтамен жұмыс №№169,170, 173

Қорытындылау

Үшбұрыштардың сыртқы  бұрышы деп қандай бұрышты айтады?

Үшбұрыштың сыртқы бұрышы нешеге тең?

Үйге тапсырма беру: оқуға§6.2 .    есеп.№171, 172

Сабаққа белсенді қатысқан оқушыларды бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:25

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Үшбұрыштың сыртқы бұрышы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Үшбұрыштың сыртқы бұрышын білу

Дамытушылық: Үшбұрыштардың сыртқы бұрышының қалай есептеуге болатындығын білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Бекіту сабақ

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

3.     Өткен тақырыпты қайталау сұрақтары:

1)    Үшбұрыштардың ішкі бұрыштарының қосындысы нешеге тең?

2)    Тең қабырғалы  үшбұрыштың бұрыштары нешеге тең?

Оқулықпен, тақтамен жұмыс.

Мысал: Тең қабырғалы үшбұрыштың әр бұрышы 60⁰ – қа тең. Сыртқы бұрыштары ше?    Кескінде.

Оқулықпен, тақтамен жұмыс : №№174,176

Қорытындылау

Үшбұрыштардың ішкі бұрыштарының қосындысы нешеге тең?

Тең қабырғалы  үшбұрыштың бұрыштары нешеге тең?

Үйге тапсырма беру: оқуға §6.2. есеп: № 177, 179

Сабаққа белсенді қатысқан оқушыларды бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:26

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Үшбұрыштың ішкі бұрыштары.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Үшбұрыштың бұрыштарының қосындысы.

Дамытушылық: Үшбұрыштың бұрыштарының қосындысы тақырыбы бойынша есептер шығару қағдыларын қалыптастыру

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Практикалық  сабақ

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

4.     Өткен тақырыпты қайталау сұрақтары:

3)    Үшбұрыштардың ішкі бұрыштарының қосындысы нешеге тең?

4)    Үшбұрыштардың сыртқы  бұрыштарының қосындысы нешеге тең?

Оқулықпен, тақтамен жұмыс.

1.       Тең бүйірлі үшбұрыштың табанындағы сыртқы бұрыштың шамасы 112⁰. үшбұрыштың барлық бұрыштарын анықтаңыз.          Жауабы:

^2.         Үшбұрыштың бұрыштары 3:7:8 сандарына пропорционал. Үшбұрыштың ең үлкен бұрышын анықтаңыз.                             Жауабы: 80⁰

^3.         Үшбұрыштың бұрыштары 7:5:6 сандарына пропорционал. Үшбұрыштың ең кіші бұрышын анықтаңыз.                     Жауабы: 50⁰

4.       Тең бүйірлі үшбұрыштың табанындағы сыртқы бұрышының шамасы 140⁰. үшбұрыштың барлық бұрыштарын табыңыз.                   Жауабы: 40⁰, 40⁰, 100⁰

^5.         Тең бүйірлі үшбұрыштың төбесіндегі сыртқы бұрышы 70⁰. үшбұрыштың барлық бұрыштарын табыңыз.                            Жауабы: 35⁰, 35⁰, 100⁰

6.       АВС үшбұрышында АС және ВС қабырғалары тең. В төбесіндегі сыртқы бұрыш 130⁰-қа тең. АВС үшбұрышының бұрыштарын табыңыз.          Жауабы: 50⁰, 50⁰, 80⁰

7. АВС үшбұрышында . С төбесіндегі сыртқы бұрышты табыңыз.

Жауабы: 140⁰

8.       Үшбұрыштың әрбір төбесінде неше сыртқы бұрыш болады.         Жауабы: 2

9. Үшбұрыштың сыртқы екі бұрышы 100⁰-қа және 150⁰-қа тең. Үшінші сыртқы бұрышын табыңыз.

Жауабы: 110⁰

10. Үшбұрыштың сыртқы бұрышы 112⁰-қа тең. Осы бұрышпен сыбайлас емес екі ішкі бұрыштарының бірі 37⁰. үшбұрыштардың ішкі бұрыштарын есептеңіз. 

Жауабы: 68⁰, 37⁰, 75⁰

Қорытындылау

5)    Үшбұрыштардың ішкі бұрыштарының қосындысы нешеге тең?

6)    Үшбұрыштардың сыртқы  бұрыштарының қосындысы нешеге тең?

Үйге тапсырма беру: оқуға §6.2. есеп: № 177, 179

Сабаққа белсенді қатысқан оқушыларды бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:27

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Үшбұрыштың ішкі бұрыштары.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Үшбұрыштың бұрыштарының қосындысы.

Дамытушылық: Үшбұрыштың бұрыштарының қосындысы тақырыбы бойынша есептер шығару қағдыларын қалыптастыру

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Практикалық  сабақ

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

4.     Өткен тақырыпты қайталау сұрақтары:

1)    Үшбұрыштардың ішкі бұрыштарының қосындысы нешеге тең?

2)    Үшбұрыштардың сыртқы  бұрыштарының қосындысы нешеге тең?

Оқулықпен, тақтамен жұмыс.

1.         Үшбұрыштың сыртқы бұрыштарының бірі 95⁰. онымен сыбайлас емес екі ішкі бұрышының қосындысын табыңдар.             Жауабы: 95⁰

2.         АВС үшбұрышында . В төбесіндегі сыртқы бұрышы 72⁰. Үшбұрыштың барлық ішкі бұрыштарын табыңдар.                          Жауабы:

3.         Үшбұрыштың сыртқы екі бұрышы 100⁰-қа және 150⁰-қа тең. Үшінші сыртқы бұрышын табыңдар.                                        Жауабы: 110⁰

4.         Үшбұрыштың ішкі бұрыштарының бірі 30⁰-қа тең, ал сыртқы бұрыштарының бірі 40⁰-қа тең. Үшбұрыштың қалған бұрыштарын табыңдар.                        Жауабы: 140⁰, 10⁰

5.      АВС үшбұрышының А және В төбелеріндегі сыртқы бұрыштардың қосындысы (әрбір төбеден бір-бірден алынған) қосындысы 240⁰-қа тең. Үшбұрыштың С бұрышын табыңдар.

Жауабы: 60⁰

^6.           Үшбұрыштың сыртқы бұрышы 112⁰-қа тең. Осы бұрышпен сыбайлас емес екі ішкі бұрышының бірі екіншісінен 38⁰-қа артық. Үшбұрыштың ішкі бұрыштарын табыңдар.  Жауабы: 37⁰, 68⁰, 75⁰

^7.           Тең қабырғалы үшбұрыштың ішкі және сыртқы бұрышын табыңдар.          Жауабы:60⁰, 120⁰

8.         МNК үшбұрышында NК=18 см, ал N бұрышының сыртқы бұрышы 150⁰ тең. MN-ге жүргізілген биіктікті табыңыз.           Жауабы: 9 см

9.         Үшбұрыштың екі сыртқы бұрышы 100⁰ және 150⁰. Үшбұрыштың үшінші сыртқы бұрышын табыңыз.   Жауабы: 110⁰.

Қорытындылау

Үшбұрыштардың ішкі бұрыштарының қосындысы нешеге тең?

Тең қабырғалы  үшбұрыштың бұрыштары нешеге тең?

Үйге тапсырма беру: оқуға §6.2. есеп: № 177, 179

Сабаққа белсенді қатысқан оқушыларды бағалау

 Геометрия, 7 сынып

Реті:28

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Үшбұрыштардың бұрыштары мен қабырғаларының арасындағы байланыс туралы теорема.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Үшбұрыштардың бұрыштары мен қабырғаларының арасындағы байланыс туралы теореманы білу.

Дамытушылық: Алған теориялық білімдерін практикада ұтымды қолдана білуі

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: жаңа тақырып

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру                       

2.     Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

3.     Қайталауға арналған сұрақтар:

1)    Үшбұрыштардың ішкі бұрыштарының қосындысы нешеге тең?

2)    Тең қабырғалы  үшбұрыштың бұрыштары нешеге тең?

Жаңа тақырып:

Теорема,1. Үшбұрыштың үлкен қабырғасына үлкен бұрышы қарсы жатады және керісінше, үлкен қабырғасына үлкен бұрышы жатады.

Мысалдар.

1.     Тік бұрышты үшбұрыштың гипотенузасы катетінен үлкен болатынын көрсетейік.

   Шынында да, гипотенуза тік бұрышқа қарсы жатыр, ал катет сүйір бұрышқа қарсы жатады. Тік бұрыш сүйір бұрыштан үлкен болғандықтан, дәлелденген теорема бойынша, гипотенуза катеттен үлкен болады.

2.     Тік бұрышты үшбұрыштарда гипотенуза катеттен үлкен болатынын көрсетіңдер?

3.     Үшбұрыштар теңсіздігі жөніндегі теореманы тұжырымдап, дәлелдеңдер.

4.     Үшбұрыштың әрбір қабырғасы өзге екі қабырғасының айырмасынан үлкен болатынын көрсетіңдер.

             /оқушы тақтада орындайды/

5.Оқулықпен, тақтамен жұмыс.

№№184,185,186,187

Үйге тапсырма беру:§7.1. №188, 189  60-шы беттегі сұрақтарға жауап беру

Қорытындылау

Сабаққа белсенді қатысқан оқушыларды бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:29

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Үшбұрыштардың бұрыштары мен қабырғаларының арасындағы байланыс туралы теорема.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Үшбұрыштардың бұрыштары мен қабырғаларының арасындағы байланыс туралы теореманы білу.

Дамытушылық: Алған теориялық білімдерін практикада ұтымды қолдана білуі

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Бекіту сабақ

Сабақтың барысы:

1.  Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру      

2. Үй  жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

3.  Қайталауға арналған сұрақтар:

-        АВС үшбұрышында АВ>ВС>АС. Үшбұрыштың бұрыштары туралы не айтуға болады?

-        Тік бұрышты үшбұрыштың гипотенузасы катеттерінің әрқайсысынан үлкен болатыны неліктен?

-        Тең бүйірлі үшбұрыштың табанына іргелес бұрыштары не себептен тең болады?

-        Тең қабырғалы үшбұрыштың барлық бұрыштары тең болатыны не себепті?

4.Оқулықпен, тақтамен жұмыс.

№№190,191,192,193, 196

Қосымша Есептер:

1. Тең бүйірлі үшбұрыштың табаны бүйір қабырғасынан 1 см артық, бірақ бүйір қабырғаларының қосындысынан 4 см кем. Үшбұрыштың қабырғаларын табыңдар.   Жауабы: 5, 5, 6

2. Қабырғалары 5, 12, 13 болып келетін үшбұрыштың ең үлкен бұрышы қандай? Жауабы:90⁰

1.    Қабырғалары , 6 және 12 болып келетін үшбұрыштың екі бұрышы қандай? Жауабы: 30⁰

2.    Қабырғалары , 4, 8 болып келетін үшбұрыштың бұрыштарының үлкенін табыңыз. Жауабы: 90⁰

3.    АВД және АДС үшбұрыштарында АВ=АС, ВД=ДС, . ДАС бұрышын табыңыз. Жауабы: 30⁰

Үйге тапсырма беру: §7.1; №197, 198  60-шы беттегі сұрақтарға жауап беру

Қорытындылау

Сабаққа белсенді қатысқан оқушыларды бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:30

Күні:

Сабақтың тақырыбы: ІІ тоқсандық бақылау жұмысы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Алған білімдерін тексеру..

Дамытушылық: Алған теориялық білімдерін практикада ұтымды қолдана білуі

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: бақылау жұмысы

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру      
2. Бақылау жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

Бақылау жұмысы:

І нұсқа	ІІ нұсқа
1. АВС теңбүйірлі үшбұрышының табаны –ВС, АД-медианасы. Егер АВС үшбұрышының периметрі 24см, ал АВД үшбұрышының периметрі 18см болса, онда АД-ны тап	1. АВС теңбүйірлі үшбұрышының табаны –ВС, АД-медианасы. Егер АВС үшбұрышының периметрі 18см, ал АВД үшбұрышының периметрі 13см болса, онда АД-ны тап
2. Тік бұрышты үшбұрыштың бір сүйір бұрышы 600-қа тең. Кіші катет пен гипотенузасының ұзындықтарының қосындысы 18метр. Гипотенузаның ұзындығын тап.	2. Тік бұрышты үшбұрыштың бір сүйір бұрышы 600-қа тең. Кіші катет пен гипотенузасының ұзындықтарының қосындысы 15метр. Гипотенузаның ұзындығын тап.
3. Үшбұрыштың бір бұрышы екіншісінен 200-қа артық. Екіншісі үшіншісінен 200 кіші. Үшбұрыштың бұрыштарын тап.	3. Үшбұрыштың бір бұрышы екіншісінен 250-қа артық. Екіншісі үшіншісінен 250 кіші. Үшбұрыштың бұрыштарын тап.
4. Параллель а,в түзулерін қиюшы түзумен қиғанда пайда болған бұрыштардың бірі екіншісінен 3есе артық болды. Бұрыштарды тап.	4. Параллель а,в түзулерін қиюшы түзумен қиғанда пайда болған бұрыштардың бірі екіншісінен 2есе артық болды. Бұрыштарды тап.

Үйге тапсырма: қайталау

Геометрия, 7 сынып

Реті:31                                                                  

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Қатемен жұмысы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Білімдерін коррекциялау.

Дамытушылық: Алған теориялық білімдерін практикада ұтымды қолдана білуі

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: қатемен жұмыс

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру      

2.     Бақылау жұмысыда жіберілген қателермен жұмыс жаса

3.     Есептер шығару:

1.Тең бүйірлі үшбұрыштың бүйір қабырғаларының арасындағы бұрыш 60⁰-қа тең. Үшбұрыштың табанындағы бұрыштарын табыңыз.    Жауабы: 60⁰; 60⁰

     2.  Тең бүйірлі үшбұрыштың бүйір қабырғасы 8 см, табаны 6 см.

          Үшбұрыштың периметрін       табыңыз.                                     Жауабы: 22 см

3.     Тік бұрышты үшбұрыштың бір катеті 5 см, ал оның гипотенузаға проекциясы 3 см. Гипотенуза мен екінші катетін табыңдар.       Жауабы: 25/3см; 20/3см

4.     Тік бұрышты үшбұрыштың гипотенузаға проекциялары 9 см және 16 см болатын катеттерін табыңдар.                          Жауабы: 15 см; 20 см

5.     Тең бүйірлі үшбұрыштың периметрі 7,5 см-ге тең, ал бүйір қабырғасы 2 см-ге тең. Табанын табыңдар.                  Жауабы: 3,5 м

6.     Тең бүйірлі үшбұрыштың бір бұрышы 100⁰-қа тең. Қалған бұрышытарын табыңыз.

                                               Жауабы: 40⁰; 30⁰

Үйге тапсырма: Қайталау, §§2,3                             

1. Тең бүйірлі үшбұрыштың периметрі 15,6 м. Табан қабырғасы бүйір қабырғасынан 3 м-ге кем болса, қабырғаларын табыңыз.                Жауабы: 6,2 м; 6,2 м; 3,2 м

2. Тең бүйірлі үшбұрыштың периметрі 7,5 см, ал бүйір қабырғасы 2 м. Табанының ұзындығын табыңыз.

    Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:32

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Қайталау.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Білімдерін коррекциялау.

Дамытушылық: Алған теориялық білімдерін практикада ұтымды қолдана білуі

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: қатемен жұмыс

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру       

2. Өтілген тақырыптарды қайталау:

Үшбұрыштың биіктігі деген не?

- Үшбұрыштың  биссектриссасы деген не?

- Үшбұрыштың  медианасы деген не?

- Үшбұрыштың тамаша нүктелері деген не?

- Үшбұрыштың биіктігі деген не?

- Үшбұрыштың  биссектриссасы деген не?

- Үшбұрыштың  медианасы деген не?

- Үшбұрыштың тамаша нүктелері деген не?

-Үшбұрыштардың ішкі бұрыштарының қосындысы нешеге тең?

-Үшбұрыштардың сыртқы  бұрыштарының қосындысы нешеге тең?

4.     Есептер шығару:

1.      1 Тең бүйірлі үшбұрыштың бір бұрышы 100⁰-қа тең. Қалған бұрышытарын табыңыз.

Жауабы: 40⁰; 30⁰

2.         Тең бүйірлі үшбұрыштың периметрі 15,6 м. Табан қабырғасы бүйір қабырғасынан 3 м-ге кем болса, қабырғаларын табыңыз.               Жауабы: 6,2 м; 6,2 м; 3,2 м

3.         Тең бүйірлі үшбұрыштың периметрі 7,5 см, ал бүйір қабырғасы 2 м. Табанының ұзындығын табыңыз.  Жауабы: 3,5 м

4.         Бүйір қабырғалары арасындағы бұрышы 80⁰ болатын тең бүйірлі үшбұрыштың табанындағы бұрышын табыңыз.          Жауабы: 50⁰

5.         Төменде берілген үш санның қайсысы тік бұрышты үшбұрыштың қабырғаларының ұзындықтарын өрнектей алмайды?    Жауабы: 1, 2, 3

6.         Егер үшбұрыштың екі сүйір бұрыштарының қосындысы 90⁰-қа тең болса, онда мұндай үшбұрышты ... деп атаймыз.                      Жауабы: тік бұрышты

Үйге тапсырма: Қайталау, §§2,3                             

    Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:33

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Үшбұрыш теңсіздігі.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Үшбұрыштың қабырғаларына байланысты теңсіздікті білу.

Дамытушылық: Алған теориялық білімдерін практикада ұтымды қолдана білуі

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: жаңа тақырып

Сабақтың жоспары:

1. Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру
2. Қайталауға арналған сұрақтар                                                      А
3. Жаңа тақырып беру
4. Есептер шығару кезеңі
5.  Үйге тапсырма беру.
6. Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:                                                                                              

1. Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру       С                 В          жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру
2. Қайталауға арналған сұрақтар:

-         Тік бұрышты үшбұрыш дегеніміз не?

-         Тең бүйірлі үшбұрыш дегеніміз не?

-         Тең қабырғалы үшбұрыш дегеніміз не?

Жаңа тақырып:

Теорема, 2

Үшбұрыштың әрбір қабырғасы өзге екі қабырғаларының қосындысынан кіші болады.

 

Есептер шығару кезеңі.

Мысал1.

Қабырғалары

1)     2см, 3см және 5см

2)     2,1 дм, 2дм, 4дм

Болатын үшбұрыш табыла ма?

Шешуі:

2<3+5                                                      2,1< 2+4

3<2+5                                                      2<2.1+4  

5<2+3 орындалмайды.                          4<2.1+2     орындалады.

Практикалық кезең:

№№184-192

Үйге тапсырма: №№186, 193

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:34

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Үшбұрыш теңсіздігі..

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Үшбұрыштың қабырғаларына байланысты теңсіздікті білу.

Дамытушылық: Алған теориялық білімдерін практикада ұтымды қолдана білуі

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Практикалық

Сабақтың жоспары:

1. Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру
2. Қайталауға арналған сұрақтар                                                               А
3. Есептер шығару кезеңі
4.  Үйге тапсырма беру.
5. Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру                             С                 В          жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру
2. Қайталауға арналған сұрақтар:

 Есептер шығару барысында керек болатын ақпарат/

Үлкен бұрышқа қарсы ұзын қабырға жатады

Қысқа қабырғаға қарсы кіші бұрыш жатады

Үшбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы 180⁰-қа тең.

Практикалық кезең:

1. АВС үшбұрышыцнда САВ. Осы үшбұрыштың қабырғалары туралы не айтуға болады?

2. АВС үшбұрышында А, В ,С бұрыштары өзара тең. Бұл қандай үшбұрыш?

Қабырғалары 10 см, 15 см, 2 см үшбұрыш болуы мүмкін бе?

3. АВС үшбұрышының АС қабырғасы қалған екі қабырғасының, яғни АВ мен ВС-ның қосындысына тең болуы мүмкін бе?

4. АВС тең қабырғалы үшбұрышында: АВ=8 см, АК- биссектриса. 1) ВК-ны табыңдар; 2) ВАК бұрышының градустық өлшемін табыңдар.

5. ВДС доғал бұрышты үшбұрышында Д –доғал бұрыш. А нүктесі ВД-да жатқан нүкте. 1) АС<ВС болатынын дәлелдеңдер. 2) ДС<АС болатынын дәлелдеңдер.

Үйге тапсырма: №№196, 199

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:35

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Тік бұрышты үшбұрыштардың теңдігінің белгілері.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Тік бұрышты үшбұрыштардың теңдігін білу

Дамытушылық: Тік бұрышты үшбұрыштардың теңдігін есептеукезінде дұрыс қолдана білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың жоспары:

1. Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру
2. Қайталауға арналған сұрақтар
3. Жаңа тақырып беру
4. Есептер шығару
5.  Үйге тапсырма беру.
6. Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру
2. Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

3.Жаңа тақырып:

Егер үшбұрыштың бір бұрышы 90⁰-қа тең болса, онда мұндай үшбұрышты тік бұрышты үшбұрыш деп атаймыз.Тік бұрышқа а қарсы жатқан қабырға гипотенуза деп, ал қалған екі қабырға катеттер деп аталады. Тік бұрышты үшбұрыштардың бір ортақ элементі бар – ол тік бұрышы. Сондықтан тік бұрышты үшбұрыштар үшін теңдік белгілерін былай айтуға болады.

І белгі:

Егер бір тік бұрышты үшбұрыштың екі катеті екінші тік бұрышты үшбұрыштың екі катетіне тең болса, онда бұл тік бұрышты үшбұрыштар тең болады.

ІІ белгі:

Егер бір тік бұрышты үшбұрыштың  катеті мен оған іргелес сүйір бұрышы екінші тік бұрышты үшбұрыштың сәйкес катеті мен оған іргелес сүйір бұрышына тең болса, онда мұндай үшбұрыштар тең болады.

ІІІ белгі:

Егер бір тік бұрышты үшбұрыштың гипотенузасы мен сүйір бұрышы  екінші тік бұрышты үшбұрыштың сәйкес гипотенузасы мен сүйір бұрышына тең болса, онда бұл тік бұрышты үшбұрыштар тең болады.

IVбелгі:

Егер бір тік бұрышты үшбұрыштың  катеті мен гипотенузасы  екінші тік бұрышты үшбұрыштың сәйкес катеті мен гипотенузасына тең болса, онда бұл тік бұрышты үшбұрыштар тең болады.

Практикалық бөлім:

Оқулықпен, тақтамен жұмыс.

№№171, 172,173,182

Үйге тапсырма беру:

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:36

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Нүктеден түзуге дейінгі қашықтық.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Нүктеден түзуге түсірілген перпендикулярдың біреу ғана болатындығы білу

Дамытушылық: Нүктеден түзуге түсірілген перпендикулярдың біреу ғана болатындығын ескере отырып есептер шығару кезінде дұрыс қолдана білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың жоспары:

1. Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру
2. Қайталауға арналған сұрақтар                                                              А
3. Жаңа тақырып беру
4. Есептер шығару
5.  Үйге тапсырма беру.
6. Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:                                                                                               

1. Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру                       С                       В
2. Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру
3. Қайталауға арналған сұрақтар:

- тік бұрышты үшбұрыш /анықтама/

І белгі /ан-ма/

ІІ белгі /ан-ма/

ІІІ белгі /ан-ма/

IVбелгі /ан-ма/

3.Жаңа тақырып:

Алдыңғы тақырыбымызды жалғастыра отырып тағы бірнеше маңызды ұғымдар енгізейік. Егер АВСүшбұрышы тік бұрышты болса, онда ВС катеті мен АС түзуіне түсірілген перпендикляр болады.                                              В

.

                                                          А                       С                     D

АВ гипотенузасын В  нүктесінен АС түзуіне жүргізілген көлбеу деп атайды.  Ал АС катетін АВ көлбеуінің АС түзуіндегі проекциясы деп атайды. Тік бұрышты үшбұрыштың тік бұрышы оның өзге бұрыштарынан үлкен болғандықтан, гипотенуза оның кез келген катетінен үлкен болады. Онда қандай да бір нүктеден түзуге түсірілген перпендикуляр осы нүктеден берілген түзуге түсірілген көлбеуден кіші болады. Көлбеудің проекциясы көлбеудің өзінен кіші.

В үктесінен АС түзуіне дейінгі қашықтық деп  ВС перпендикулярының ұзындығын айтады.

Практикалық бөлім: №№166,167,182,183

Үйге тапсырма беру:

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:37

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Параллель түзулер.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Түзулердің параллельдігін, екі түзуді үшінші  түзу қиғанда пайда болатын бұрыштарды білу

Дамытушылық: Түзулердің параллельдігін, екі түзуді үшінші  түзу қиғанда пайда болатын бұрыштарды есептей білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, ынталандыру
2. Қайталауға арналған сұрақтар:

             - үшбұрыштың теңдігінің белгілері

            - тең бүйірлі үшбұрыштар. Қасиеттері

3. Жаңа тақырып

Теорема,1.

Егер екі түзу дің әрқайсысы үшінші бір түзуге параллель болса, онда бұл екі түзу өзара параллель болады.

Егер екі түзуді қиюшымен қиғанда пайда болған: 1) айқыш бұрыштар тең болса; 2) сәйкес бұрыштар тең болса; 3) ішкі тұстас бұрыштарының қосындысы 180⁰-қа тең болса, онда бұл екі түзу параллель болады.

Практикалық кезең:

Оқулықтан шығарылатын есептер:  №5, №6, №8

Бекіту

Қиюшы деп қандай түзуді айтады?

Екі түзуді үшінші түзу қиып өткенде неше бұрыш пайда  болады?

Ек ітүзуді үшінші түзу қиғанда пайда болған бұрыштардың ішінен: айқыш бұрыштарды, тұстас бұрыштарды, сәйкес бұрыштардың суретін сызып көрсетіңдер.

Үшінші түзуге параллель болатын екі түзу туралы теореманы айтып беріңдер.

Үйге: 56 бет, сұрақтар

           №№7, №9

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:38

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Параллель түзулердің қасиеттері.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Түзулердің параллельдігін білу

Дамытушылық: Түзулердің параллельдігін қолданып  бұрыштарды есептей білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа  сабақ

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, ынталандыру

2.     Қайталауға арналған сұрақтар:

 Қиюшы деп қандай түзуді айтады?

Екі түзуді үшінші түзу қиып өткенде неше бұрыш пайда  болады?

Ек ітүзуді үшінші түзу қиғанда пайда болған бұрыштардың ішінен: айқыш бұрыштарды, тұстас бұрыштарды, сәйкес бұрыштардың суретін сызып көрсетіңдер.

Үшінші түзуге параллель болатын екі түзу туралы теореманы айтып беріңдер.

3. Жаңа тақырып

Теорема. Егер екі түзуді үшінші түзу қиып өткенде айқыш бұрыштар тең болса, онда берілген екі түзу өзара параллель болады.

Теорема. Егер екі түзуді үшінші түзу қиып өткенде сәйкес бұрыш тең болса, онда берілген екі түзу өзара параллель болады.

Теорема. Егер екі түзуді үшінші түзу қиып өткенде тұстас бұрыштардың қосындысы 180⁰  -қа тең болса, онда берілген екі түзу өзара параллель болады.

Практикалық кезең: /бекіту/

№№16,17,18,19,20

Бекіту

Екі түзуді үшінші түзу қиғанда қандай шарттар орындалса, берілген екі түзу өзара параллель болады?

Өзара параллель екі түзуді үшінші түзу қиғанда пайда болған айқыш бұрыштар туралы не айтуға болады? Тұстас бұрыштар туралы не айтуға болады? Сәйкес бұрыштар туралы не айтуға болады?

Үйге тапсырма беру: №21,22

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:39

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Түзулердің параллельдігінің белгісі.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Түзулердің параллельдігін білу

Дамытушылық: Түзулердің параллельдігін қолданып  бұрыштарды есептей білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Практикалық сабақ

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.     Үй жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

Қайталауға арналған сұрақтар:

Екі түзуді үшінші түзу қиғанда қандай шарттар орындалса, берілген екі түзу өзара параллель болады?

Өзара параллель екі түзуді үшінші түзу қиғанда пайда болған айқыш бұрыштар туралы не айтуға болады? Тұстас бұрыштар туралы не айтуға болады? Сәйкес бұрыштар туралы не айтуға болады?

Оқулықпен, тақтамен жұмыс.

№№24, 25

Өзіндік жұмыс

Үйге тапсырма беру:  №27,№28

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:40

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Паралллель түзулердің арақашықтығы

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Паралллель түзулердің арақашықтығы.

Дамытушылық: Алған теориялық білімдерін практикада ұтымды қолдана білуі

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру      

жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

2.     Қайталауға арналған сұрақтар:

Екі түзуді үшінші түзу қиғанда қандай шарттар орындалса, берілген екі түзу өзара параллель болады?

Өзара параллель екі түзуді үшінші түзу қиғанда пайда болған айқыш бұрыштар туралы не айтуға болады? Тұстас бұрыштар туралы не айтуға болады? Сәйкес бұрыштар туралы не айтуға болады?

Жаңа сабақ

Анықтама

Параллель түзулердің біреуінің кез келген нүктесінен келесі түзуге түсірілген перпендикулярдың ұзындығы параллель түзулердің ара қашықтығы деп аталады.

Практикалық бөлім:

Бекіту

Нүктеден түзуге дейінгі арақашықтық деген не?

Параллель түзулердің ара қашықтығы деген не?

Үйге тапсырма беру: № 67, №68

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:41

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Бақылау жұмысы №3.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Алған білімдерін тексеру..

Дамытушылық: Алған теориялық білімдерін практикада ұтымды қолдана білуі

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: бақылау жұмысы

Сабақтың жоспары:

1. Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру
2. Бақылау жұмысының мәтінін тарату                                                     
3. Бақылау жұмысын орындау
4.  Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:                                                                                              

7. Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру      
8. Бақылау жұмысы бойынша сұрақтарға жауап беру

Бақылау жұмысы:

І нұсқа	ІІ нұсқа
1. АВС теңбүйірлі үшбұрышының табаны –ВС, АД-медианасы. Егер АВС үшбұрышының периметрі 24см, ал АВД үшбұрышының периметрі 18см болса, онда АД-ны тап	1. АВС теңбүйірлі үшбұрышының табаны –ВС, АД-медианасы. Егер АВС үшбұрышының периметрі 18см, ал АВД үшбұрышының периметрі 13см болса, онда АД-ны тап
2. Тік бұрышты үшбұрыштың бір сүйір бұрышы 600-қа тең. Кіші катет пен гипотенузасының ұзындықтарының қосындысы 18метр. Гипотенузаның ұзындығын тап.	2. Тік бұрышты үшбұрыштың бір сүйір бұрышы 600-қа тең. Кіші катет пен гипотенузасының ұзындықтарының қосындысы 15метр. Гипотенузаның ұзындығын тап.
3. Үшбұрыштың бір бұрышы екіншісінен 200-қа артық. Екіншісі үшіншісінен 200 кіші. Үшбұрыштың бұрыштарын тап.	3. Үшбұрыштың бір бұрышы екіншісінен 250-қа артық. Екіншісі үшіншісінен 250 кіші. Үшбұрыштың бұрыштарын тап.
4. Параллель а,в түзулерін қиюшы түзумен қиғанда пайда болған бұрыштардың бірі екіншісінен 3есе артық болды. Бұрыштарды тап.	4. Параллель а,в түзулерін қиюшы түзумен қиғанда пайда болған бұрыштардың бірі екіншісінен 2есе артық болды. Бұрыштарды тап.
5. Сырттай жанасатын шеңберлер центрлерінің ара қашықтығы 50см, ал біріншісінің радиусы 30см. Екіншісінің радиусын тап.	5. Сырттай жанасатын шеңберлер центрлерінің ара қашықтығы 60см, ал біріншісінің радиусы 25см. Екіншісінің радиусын тап.

Үйге тапсырма: қайталау

Геометрия, 7 сынып

Реті: 42

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Қатемен жұмысы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Білімдерін коррекциялау.

Дамытушылық: Алған теориялық білімдерін практикада ұтымды қолдана білуі

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: қатемен жұмыс

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру      

Бақылау жұмысыда жіберілген қателермен жұмыс жасау

Бер: АВС-үшбұрышы         АВ=ВС, ВС-табан, АД-медиана         РАВС=24см, РАВД=18см          АД-? Шешуі: АД-медиана болғандықтан:                  ВД=ДС=    24=36-2АД 2АД=12 АД=6                                  Жауабы:6см	Бер: АВС-үшбұрышы         АВ=ВС, ВС-табан, АД-медиана         РАВС=18см, РАВД=13см          АД-? Шешуі: АД-медиана болғандықтан:                  ВД=ДС=    18=26-2АД 2АД=8 АД=4                                  Жауабы:4см
Шешуі: 300-қа қарсы жатқан катет гипотенузаның жартысына тең болғандықтан: с+,  2с+с=36, 3с=36, с=12                                      жауабы: 12см	Шешуі: 300-қа қарсы жатқан катет гипотенузаның жартысына тең болғандықтан: с+, 2с+с=30, 3с=30, с=10                                      жауабы: 10см
Шешуі: Үшбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы 1800-қа тең болғандықтан: х+х+20+х-20=180 3х=180 х=60                                  жауабы: 400; 600;800	Шешуі: Үшбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы 1800-қа тең болғандықтан: х+х+25+х-25=180 3х=180 х=60                                жауабы: 350; 600;850
Шешуі: Ішкі тұстас бұрыштардың қосындысы 1800 болғандықтан: х+3х=180 4х=180 х=45                                      Жауабы: 450;1350	Шешуі: Ішкі тұстас бұрыштардың қосындысы 1800 болғандықтан: х+2х=180 3х=180 х=60                                    Жауабы: 600;1200
Шешуі:        R1=30                      R1+R2=50                      R2=50-R1                      R2=20                Жауабы: 20см	Шешуі:        R1=25                      R1+R2=60                      R2=60-R1                      R2=35                Жауабы: 35см

Үйге тапсырма: Қайталау, §§2,3                                  Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:43

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Қайталау.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Білімдерін коррекциялау.

Дамытушылық: Алған теориялық білімдерін практикада ұтымды қолдана білуі

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Практикалық сабақ

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру      

2. Өтілген тақырыптарды қайталау:

Екі түзуді үшінші түзу қиып өткенде неше бұрыш пайда  болады?

Ек ітүзуді үшінші түзу қиғанда пайда болған бұрыштардың ішінен: айқыш бұрыштарды, тұстас бұрыштарды, сәйкес бұрыштардың суретін сызып көрсетіңдер.

Үшінші түзуге параллель болатын екі түзу туралы теореманы айтып беріңдер.

Екі түзуді үшінші түзу қиғанда қандай шарттар орындалса, берілген екі түзу өзара параллель болады?

Өзара параллель екі түзуді үшінші түзу қиғанда пайда болған айқыш бұрыштар туралы не айтуға болады? Тұстас бұрыштар туралы не айтуға болады? Сәйкес бұрыштар туралы не айтуға болады?

Нүктеден түзуге дейінгі арақашықтық деген не?

Параллель түзулердің ара қашықтығы деген не?

Есептер шығару:

Оқулықпен, тақтамен жұмыс.

№№71, 72, 73

Үйге тапсырма:

Қайталау, №74, 75                             

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:44

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Қайталау.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Білімдерін коррекциялау.

Дамытушылық: Алған теориялық білімдерін практикада ұтымды қолдана білуі

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: қатемен жұмыс

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру      

2. Өтілген тақырыптарды қайталау:

Екі түзуді үшінші түзу қиып өткенде неше бұрыш пайда  болады?

Ек ітүзуді үшінші түзу қиғанда пайда болған бұрыштардың ішінен: айқыш бұрыштарды, тұстас бұрыштарды, сәйкес бұрыштардың суретін сызып көрсетіңдер.

Үшінші түзуге параллель болатын екі түзу туралы теореманы айтып беріңдер.

Екі түзуді үшінші түзу қиғанда қандай шарттар орындалса, берілген екі түзу өзара параллель болады?

Өзара параллель екі түзуді үшінші түзу қиғанда пайда болған айқыш бұрыштар туралы не айтуға болады? Тұстас бұрыштар туралы не айтуға болады? Сәйкес бұрыштар туралы не айтуға болады?

Нүктеден түзуге дейінгі арақашықтық деген не?

Параллель түзулердің ара қашықтығы деген не?

Есептер шығару:

Оқулықпен, тақтамен жұмыс.

№№76, 77, 78, 79

Үйге тапсырма: Қайталау, №80,81,86                             

    Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:45

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Шеңбер және оның элементтері.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Шеңберді  және оның элементтерін білу.

Дамытушылық: Шеңбер және оның элементтері арқылы есептер шығара білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың барысы:

3.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

4.     Үй жұмысы бойынша сұрақтарына жауап беру

Жаңа тақырып:

Шеңбер. Жазықтықтың берілген нүктеден бірдей ара қашықтықта орналасқан нүктелер жиыны шеңбер деп аталады. Берілген нүктені шеңбер центрі деп, ал шеңбердің кез-келген нүктесінен оның центріне дейінгі қашықтықты радиусы деп атайды. Шеңбердің екі нүктесін қосатын кесіндіні хорда деп, ал центр арқылы өтетін хорданы диаметр деп атайды. Әрбір диаметр екі радиустан құралады, сондықтан оның ұзындығы екі радиусқа тең. Төбесі шеңбердің О центрі, ал қабырғалары шеңбер радиустары болатын бұрыш центрлік бұрыш деп аталады.

   Шеңбер өзінде жатқан екі нүкте арқылы екі бөлікке бөлінеді. Бұл бөліктер шеңбер доғасы деп аталады.

   Шеңбер мен түзудің екі ортақ нүктесі, бір ортақ нүктесі немесе ортақ нүктелері мүлде болмауы мүмкін. Шеңбермен бір ғана ортақ нүктесі бар түзуді жанама деп, ал осы ортақ нүктені жанасу нүктесі деп атайды.

Есептер шығару:

Оқулықпен, тақтамен жұмыс.

№№23,24, 25

 Бекіту:

1.     Шеңбер деген не?

2.     Шеңбердің центрі?

3.     Радиус дегеніміз не?

4.     Хорда?

5.     Диаметр?

Үйге тапсырма: № 26,№27.  Шеңбер және оның элементтері

Қорытындылау, бағалау

Сабақ жоспары

Сабақтың тақырыбы:   Шеңбер және оның элементтерінің

                                          қасиеттері. Шеңбер мен түзудің өзара орналасуы

Сабақтың мақсаты:

білімділік:                     Шеңбер және оның элементтерінің анықтамасын білу. Шеңбер мен түзудің өзара орналасу жағдайларын білу. Хордаға перпендикуляр диаметр туралы теореманың дәлелдемесін түсіндіріп, меңгерту.

тәрбиелік: Оқушыларды адамгершілікке, ұйымшылдыққа, бірлікке, ұқыптылыққа, өз бетімен білім алуға тәрбиелеу

дамытушылық: Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру және ойлау, есте сақтау қабілеттерін, математикалық тіл байлығын дамыту.

Сабақтың типі:  жаңа білімді меңгерту

Сабақтың түрі:  тренинг сабақ

Сабақтың көрнекілігі: электрондық оқулық, трек-схемалар. Цифрограмма

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, ақпараттық, практикалық

Жаңа технология: дамыта оқыту технологиясы

Сабақтың жүрісі: 

І.Ұйымдастыру.

Сабақ мақсатымен таныстыру

ІІ. Өткен сабақ бойынша алған білімдерін қайталау

1.     Үшбұрыш туралы не білеміз?

2.     Үшбұрыштар туралы тірек - схема бойынша сөйлеу

3.     Үшбұрыш түрлерінің анықтамаларын тұжырымдау

4.     «Шеңбер» сөзжұмбағын шешу

     Сұрақтары:

1.     бір түзудің бойында жатпайтын үш нүктеден тұратын фигура? (үшбұрыш)

2.      екі қабырғасы тең үшбұрыш? ( тең бүйірлі)

3.      барлық қабырғалары тең үшбұрыш ? (теңқабырғалы)

4.      бұрышты қақ бөлетін сәуле?  (биссектриса)

5.      үшбұрыштың төбесін қарсы жатқан қабырғаның ортасымен қосатын   

      кесінді? (медиана)

6.      бұрышты өлшейтін құрал? (транспортир)

Ш

Е

Ң

Б

Е

Р

ІІІ. Жаңа білімді меңгерту:

                   Шеңбер және оның элементтерінің анықтамасын, шеңбер мен түзудің өзара орналасуын, хордаға перпендикуляр диаметр туралы теореманың дәлелдемесін электрондық оқулық арқылы түсіндіріп, меңгерту.

ІV. Бекіту сұрақтары

1) Шеңбер элементтері: центр, радиус, диаметр, хорда, доға, жанама

2) Шеңбер мен түзудің орналасуы

1)    һ > r

2)    h < r

3)    h = r

V. Практикалық жұмыс.

1.   Шеңбер сызыңдар.

2.   Шеңбердің центрін белгілеңдер.

3.   Шеңбердің радиусын өлшеп тауып, жазып қойыңдар.

4.   Шеңбердің бойынан екі нүкте алып оларды А және В деп белгілеңдер.

5.   А және В нүктелері шеңберді неше бөлікке бөледі

6.   Доғаларды атап жазып қойыңдар

7.   АВ хордасын жүргізіңдер

8.   Шеңбердің В нүктесі арқылы өтетін диаметрін салып, СВ деп белгілеңдер

9.   В нүктесі арқылы шеңберге ВК жанамасын жүргізіңдер

10.АВ диаметрі мен В нүктесі арқылы өтетін ВК жанамасының өзара

     перпендикуляр болатынын дәлелдеңдер.

VІ. Электрондық оқулықтағы есептерді шығару

№1.    Шеңбердің радиусы 2,5 см-ге тең. Шеңбер хордасы 6 см- ге тең болуы

           мүмкін бе?

                                                 ( Д = 5 см, хорда 6 см болуы мүмкін емес)

№2.   Өзара перпендикуляр хордалар бір-бірін 5 см және 7 см кесінділерге

          бөледі. О нүктесінен хордаға түсірілген перпендикулярды табыңдар.

№3.   АВ және СД центрі О болатын шеңбердің диаметрі. Егер СВ = 13 см,

         АВ = 16 см болса,  АОД үшбұрышының периметрі неге тең болады?

VІІ. Бағалау

VІІІ. Үйге тапсырма:  8.1; 8.2; 8.3; № 25 есеп

№46

Пән:   геометрия

Сынып:  7

Күні:      ___________

Сабақтың тақырыбы: Шеңбер және оның элементтері

Сабақтың мақсаттары:

Білімділік: Оқушылардың шеңбер тақырыбы бойынша білімдерін жетілдіру

Дамытушылық:  Есеп шығару дағдыларын қалыптастыру.

Тәрбиелік:   Оқушыларды дәлдікке, ұқыптылыққа, жылдамдылыққа, ептілікке  тәрбиелеу.

Сабақтың түрі:  Жаңа  сабақ

Сабақтың әдістері:Жаңа тақырыпты түсіндіру

Сабақтың көрнекілігі:

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.     Үй жұмысы бойынша сұрақтарына жауап беру

ІІ.  Өткен тақырыптарды еске түсіру:

-         Шеңбер деген не?

-         Шеңбердің центрі?

-         Радиус дегеніміз не?

-         Хорда?

-         Диаметр?

-          

ІІІ.  Жаңа тақырыппен  таныстыру:  

Жанасу нүктесі шеңбер бойында жатқандықтан, оның центрге дейінгі қашықтығы радиусқа тең. Жанаманың өзге нүктелері шеңберден тысқары орналасқан, яғни олардан центрге дейінгі қашықтықтар радиустан үлкен. Олай болса, а жанамасы радиусқа перпендикуляр.

1-мысал.

Хорданың ортасы арқылы өтетн диаметр оған перпендикуляр болатынын дәлелдеу керек.

Шешуі: С нүктесі – АВ хордасының ортасы болсын. ОС түзуі шеңберді Е және F нүктелерінде қиып өтсін. ЕF┴АВ екенін дәлелдеу керек.

                                                     Е

                                         

   

                                      А             с         В

                                         F

     АОВ тең бүйірлі, себебі АО=ВО радиустар, онда ОС оның медианасы әрі биіктігі болады, яғни ОС┴АВ. Олай болса ЕF┴АВ.

ІV Дамыту кезеңі. Есептер шығару:

Тақтада орындалатын тапсырмалар:  №28,29

Орындарында орындалатын тапсырмалар:  №30

Сабақты қорытындылау: Оқушыларға сабаққа қатысқанына сай баға қою.

Үй жұмысы: №31,32

Геометрия, 7 сынып

Реті:47

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Шеңберге жүргізілген жанама.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Шеңберге жүргізілген жанаманы білу.

Дамытушылық: Шеңберге жүргізілген жанама жағдайларына есептер шығара білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың жоспары:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.     Жаңа тақырып

3.     Есептер шығару

4.     Үйге тапсырма беру.

5.     Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.     Үй жұмысы бойынша сұрақтарына жауап беру

Жаңа тақырып:

Шеңбер мен түзудің екі ортақ нүктесі, бір ортақ нүктесі немесе ортақ нүктелері мүлде болмауы мүмкін. Шеңбермен бір ғана ортақ нүктесі бар түзуді жанама деп, ал осы ортақ нүктені жанасу нүктесі деп атайды.

 

Жанасу нүктесі шеңбер бойында жатқандықтан, оның центрге дейінгі қашықтығы радиусқа тең. Жанаманың өзге нүктелері шеңберден тысқары орналасқан, яғни олардан центрге дейінгі қашықтықтар радиустан үлкен. Олай болса, а жанамасы радиусқа перпендикуляр.

Бекітуге арналған сұрақтар:

1.     Қандай түзуді шеңберге жанама деп атайды? Кескінін көрсет.

2.     Жанасу нүктесі дегніміз не? Кескінде көрсет.

Сыныпта шығарылатын есептер: №№207,209,210

Үйге тапсырма: №№206, 208

Геометрия, 7 сынып

Реті:36

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Шеңбер және түзудің өзара орналасуы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Шеңберді  және түзудің өзара орналасуын білу.

Дамытушылық: Шеңберді  және түзудің өзара орналасуына сәйкес есептер шығара білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың жоспары:

1.      Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.      Жаңа тақырып

3.      Есептер шығару

4.      Үйге тапсырма беру.

5.      Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1.      Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.      Үй жұмысы бойынша сұрақтарына жауап беру

Қайталауға арналған сұрақтар:

1.      Шеңбер деген не?

2.      Шеңбердің центрі?

3.      Радиус дегеніміз не?

4.      Хорда?

5.      Диаметр?

Жаңа тақырып:

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:38

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Екі шеңбердің өзара орналасуы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Екі шеңбердің өзара орналасуын білу.

Дамытушылық: Екі шеңбердің өзара орналасуына сәйкес есептер шығара білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың жоспары:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.     Жаңа тақырып

3.     Есептер шығару

4.     Үйге тапсырма беру.

5.     Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

3.     Үй жұмысы бойынша сұрақтарына жауап беру

Жаңа тақырып:

Егер екі шеңбердің ортақ жанамасы және ортақ жанасу нүктесі бар болса, онда бұл шеңберлерді бір-бірімен жанасады деп атайды. Егер шеңберлердің центрлері ортақ жанаманың бір жағында жатса, онда бұл шеңберлерді іштей жанасады деп,

 

ал егер шеңберлер центрлері ортақ жанаманың екі жақ бөлігінде жататын болса, онда шеңберлерді сырттай жанасады деп атайды.

 

Бекітуге арналған сұрақтар:

1.     Екі шеңбердің іштей және сырттай жанасуын қалай түсінесіңдер?

Кескінін салып түсіндір.

Сыныпта орындалатын есептер: №№211,213

Үйге тапсырма: №212, оқу

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:39

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Хордаға перпендикуляр диаметр.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Хордаға перпендикуляр диаметрді білу.

Дамытушылық: Хордаға перпендикуляр диаметрге сәйкес есептер шығара білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың жоспары:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.     Жаңа тақырып

3.     Есептер шығару

4.     Үйге тапсырма беру.

5.     Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.     Үй жұмысы бойынша сұрақтарына жауап беру

Жаңа тақырып:

Жанасу нүктесі шеңбер бойында жатқандықтан, оның центрге дейінгі қашықтығы радиусқа тең. Жанаманың өзге нүктелері шеңберден тысқары орналасқан, яғни олардан центрге дейінгі қашықтықтар радиустан үлкен. Олай болса, а жанамасы радиусқа перпендикуляр.

1-мысал.

Хорданың ортасы арқылы өтетн диаметр оған перпендикуляр болатынын дәлелдеу керек.

Шешуі: С нүктесі – АВ хордасының ортасы болсын. ОС түзуі шеңберді Е және F нүктелерінде қиып өтсін. ЕF┴АВ екенін дәлелдеу керек.

                                                     Е

                                         

   

                                    А             с         В

                                         F

     АОВ тең бүйірлі, себебі АО=ВО радиустар, онда ОС оның медианасы әрі биіктігі болады, яғни ОС┴АВ. Олай болса ЕF┴АВ.

Сыныпта орындалатын есептер: №№214, 216, 217

Үйге тапсырма: 68бет, 1-5 сұрақтарға жазбаша жауап беру, №215

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:48

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Үшбұрышқа сырттай сызылған шеңбер.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Үшбұрышқа сырттай сызылған шеңберді білу.

Дамытушылық: Үшбұрышқа сырттай сызылған шеңберге сәйкес есептер шығара білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың жоспары:

1.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.     Жаңа тақырып

3.     Есептер шығару

4.     Үйге тапсырма беру.

5.     Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

1.      Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

2.      Үй жұмысы бойынша сұрақтарына жауап беру

Жаңа тақырып:

Үшбұрышқа сырттай сызылған шеңбер.

   Егер шеңбер үшбұрыштың барлық төбелері арқылы өтсе, онда бұл шеңбер үшбұрышқа сырттай сызылған шеңбер деп аталады. Үшбұрыш қабырғасының ортасы арқылы өтетін және оған перпендикуляр түзуді үшбұрыштың орта перпендикуляры деп атайды.

   Теорема,1

Үшбұрышқа сырттай сызылған шеңбердің центрі үшбұрыштың орта перпендикулярының қиылысу нүктесі болады.

Дәлелдеуі

АВС үшбұрышына сырттай сызылған шеңбер центрі О болсын. Онда АВС үшбұрышының қабырғалары осы шеңбердің хордалары болып табылады. 1-мысал бойынша үшбұрыш қабырғаларының орта перпендикулярлары шеңбер диаметрінде жатады, яғни шеңбер центрі арқылы өтеді.

 

Практикалық кезең:

1)     Бекітуге арналған сұрақ: Үшбұрышқа сырттай сызылған шеңбер центрі жөніндегі теореманы тұжырымдап, дәлелде. Кескінін сал.

Сыныпта орындалатын есептер: №№218, 220

Үйге тапсырма: №217, оқу

Қорытындылау, бағалау

Геометрия, 7 сынып

Реті:49

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Үшбұрышқа іштей сызылған шеңбер.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Үшбұрышқа іштей сызылған шеңберді білу.

Дамытушылық: Үшбұрышқа іштей сызылған шеңберге сәйкес есептер шығара білу

Тәрбиешілік: жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету

Сабақтың түрі: Жаңа тақырып

Сабақтың жоспары:

6.     Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

7.     Жаңа тақырып

8.     Есептер шығару

9.     Үйге тапсырма беру.

10. Қорытындылау, бағалау

Сабақтың барысы:

3.      Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру

4.      Үй жұмысы бойынша сұрақтарына жауап беру

Жаңа тақырып:

Үшбұрышқа іштей сызылған шеңбер.

Үшбұрыш қабырғалаын жанайтын шеңбер осы үшбұрышқа іштей сызылған шеңбер деп аталады.

Теорема, 2

Үшбұрышқа іштей сызылған шеңбер центрі үшбұрыш биссектриссаларының қиылысу нүктесі болады.

Дәлелдеуі

АВС үшбұрышына іштей сызылған шеңбер центрі О, ал қабырғаларымен жанасу нүктелері Д, Е және F болсын.

               С

                        F

          E

 

A                                               B

                  D

OD=OE  (шеңбер радиустары) және АО гипотенузасы ортақ болғандықтан, ∆АОД=∆АОЕ. Онда └ОАД=└ОАЕ, яғни үшбұрышқа іштей сызылған шеңбер центрі О АО биссектриссасында жатыр. Осы сияқты О нүктесі үшбұрыштың өзге биссектриссаларында жататынын көрсетуге болады.

2.      Есептер шығару кезеңі: Практикалық тапсырмалар

-         Циркульмен салу жұмыстарын жасау

-         №№220, 221, 222

Үйге тапсырма беру:

Қорытындылау, бағалау