Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
1 слайд
1
ФИЗИКА
Сабақ барысында http://school-collection.edu.ru
сайтынан алынған материалдар қолданылады.
2 слайд
2
Сабақтың тақырыбы: ТРАНСФОРМАТОР
Сабақ барысында http://school-collection.edu.ru
сайтынан алынған материалдар қолданылады.
3 слайд
3
«ДОМИНО» ойыны
Айнымалы ток дегеніміз не?
4 слайд
4
«ДОМИНО» ойыны
Төменгі кернеуге қанша вольтқа дейінгілер жатады?
5 слайд
5
«ДОМИНО» ойыны
Жоғарғы кернеуге қандай вольттарды атаймыз?
6 слайд
6
«ДОМИНО» ойыны
Электр тогын қайдан аламыз?
7 слайд
7
«ДОМИНО» ойыны
Электр энергиясын механикалық энергияға ненің көмегімен айналдырады?
8 слайд
8
«ДОМИНО» ойыны
Ток генераторы дегеніміз не? Оның негізгі бөліктері мен атқаратын қызметі қандай?
9 слайд
9
«электромагниттік индукция» құбылысын еске түсіру
10 слайд
10
Сызбаның қатесін тап:
Тұрақты Магнит өрісі
Контурда тұйықталған индукциялық ток жүреді
Айнымалы магнит өрісі
Тұрақты электр тогы
Айнымалы электр тогы
11 слайд
11
Жаңа сабақ
Жаңа материалды меңгерту.
12 слайд
12
Айнымалы ток көзі
Q =
Формуланы жаз
P1 =
Формуланы жаз
Q қалай арттырамыз?
Тізбекке қандай құрал қажет?
Айнымалы ток
күшін тудырушы
P2 =
Формуланы жаз
Р2>Р1? Болуы мүмкін бе?
Жүктеме қалай өзгереді?
13 слайд
13
«Түрлендіру» сөзін басқаша «Трансформациялау» деп айтамыз?
«Түрлендіру» сөзін басқаша …
«Трансформатор» деп атаймыз
14 слайд
14
Трансформатор
15 слайд
15
Көптеген жағдайда бiр ток көзiнен әртүрлi кернеуге арналған құралдарды қоректендiру қажет болады. Мысалы, теледидарды 220 В-тық ток көзiне қосқан кезде оның iшiндегi қыздыру шамдарына 6,3 В, транзисторларға 1-2 В, ал электронды-сәулелендiру түтiкшесiне 15000 В кернеу беру қажет. Кернеудi осылай қажетiмiзше көтерiп, немесе төмендету үшiн трансформаторлар деп аталатын құралдар пайдаланылады. Қуаттың тұрақты дерлік мәнінде айнымалы ток кернеуінің ток күшімен қатар өзгеруін айнымалы токтың трансформациясы дейді. Айнымалы токтың трансформациясын жүзеге асыратын құрал трансформатор деп аталады. Ол электромагниттік индукция құбылысына негізделген.
Трансформаторды алғаш рет 1878 жылы орыс ғалымы П.Н.Яблочков ойлап тапқан, кейін оны 1882 жылы И.Ф. Усагин жетілдірді. Қарапайым трансформатор ферромагниттi өзекшеге кигiзiлген өткiзгiштердiң екi жақты орамдарынан тұрады
16 слайд
16
Павел Николаевич Яблочков
(1847 – 1894)
1878
жылы
17 слайд
17
Иван Филиппович Усагин
(1855-1919)
1882
жылы
18 слайд
18
Трансформатордың құрылысы
Темір өзекше
19 слайд
19
Бiрiншi реттi орам қоректендiрушi кернеу көзiне, ал екiншi реттi орам тұтынушыларға қосылған. Олардың сәйкес орамдарының саны n1 және n2-ге тең. Трансформатордың жұмыс iстеу принципi электромагниттiк индукция құбылысына негiзделген. Бiрiншi реттi орамдар арқылы айнымалы ток өткен кезде ферромагниттiк өзекшеде айнымалы магнит ағыны пайда болады. Бұл магнит ағыны өз кезегiнде екiншi реттi орамдарды да тесiп өтетiн болғандықтан осы орамдарда индукциялық ЭҚК-iн туғызады. Егер екiншi реттi орамдар тұтынушыларға қосылған болса, онда бұл тiзбектен де айнымалы ток өтедi. Ал бұл айнымалы ток өзекшеде қайтадан өзiнiң айнымалы магнит ағынын туғызады. Екiншi орамдардың туғызған магнит ағыны өзекшедегi толық магнит ағынын кемiтедi, бұл өз кезегiнде бiрiншi реттi орамдардағы өздiк индукция ЭҚК-iнiң кемуiне алып келедi. Өздiк индукция ЭҚК-iнiң кемуiнен бiрiншi реттi тiзбекте ток арта бастайды да, қоректендiрушi кернеудiң мәнi өздiк индукция ЭҚК-iне теңескенде жүйеде тепе-теңдiк орнайды. Орамдар санының бiр-бiрiне қатынасын
20 слайд
20
трансформациялау коэффициентi деп атайды. К>1 болғанда трансформаторлар төмендеткiш, ал K<1 болса жоғарылатқыш трансформаторлар болып табылады. Бiрiншi және екiншi орамдардағы ток күшi, кернеу мен орам сандарының арасында мынадай байланыс бар
Энергияның сақталу заңына сәйкес
Р2=P1-Pор-Pөз
мұндағы Р2=I2U2cosφ2 – екiншi тiзбектен тұтынушылар пайдаланатын қуат, Р1 =I1U1cosφ1 – бiрiншi тiзбекке қоректену көзiнен берiлетiн қуат, ал Рор=I12r1+I22r2 – актив кедергiлерi r1 және r2 – ге тең орамдардағы қуат шығыны да, Рөз– ферромагниттiк өзекшенiң магниттелуiмен байланысты қуат шығыны.
21 слайд
21
Трансформатордың жұмыс принципі
Айнымалы ток көзі
I
II
жүктеме
Трансформатордың пайдалы әсер коэффициентi (ПӘК)
22 слайд
22
ЭҚК катушкаға әсер етуі;
Екі катушканың орам саны бірдей болғанда, трансформаор кернеуінің өзгеруі;
Айнымалы ток көзі
I
II
жүктеме
23 слайд
23
Айнымалы ток көзі
N1
N2
жүктеме
Трансформатордың түзілуі
24 слайд
24
Бүгiнгi күннiң технологиялары ПӘК-i 97-98% болатын трансформаторлар жасауға мүмкiндiк бередi. Трансформаторлардың электр энергиясын тасымалдаудағы ролi ерекше. Электр энергиясын қашық аралықтарға тасымалдау күрделi ғылыми-техникалық мәселе болып табылады. Бұл жердегi негiзгi мәселе энергия шығынымен байланысты. Өткiзгiштердiң қызуынан болатын энергия шығыны Джоуль-Ленц заңына сәйкес тiзбектегi ток күшiнiң квадратына пропорционал, яғни Q=I2Rt. Олай болса, тасымалдау кезiндегi бос шығынды азайту үшiн тасымалданатын қуатты кемiтпестен, ток күшiн мүмкiндiгiнше азайту қажет. Оның бiрден-бiр жолы кернеудiң шамасын аса жоғары, жүздеген мың вольтқа көтеру. Жоғарғы вольтты электр тасымалдау жүйелерiнiң болуы осымен байланысты. Электр энергиясын өндiретiн жерде кернеудi трансформаторлардың көмегiмен 400-500 мың вольтқа дейiн жоғарылатады да, тасымалдап жеткiзген соң энергияны тұтынатын жерде керiсiнше өндiрiстiк 220 вольтқа дейiн кемiтедi.
25 слайд
25
Трансформатордың мінездемесін дәптерге жазып алыңдар:
U1, U2 – бірінші және екінші жүктеменің электр кернеуі.
I1, I2 – бірінші және екінші жүктеменің ток күші
N1, N2 – бірінші және екінші жүктеменің орама саны
k –трансформация коэффициенті
26 слайд
26
Трансформатордың ПӘК-і
Р1 и Р2 – бірінші және екінші жүктеменің қуат күші
η – Пайдалы әсер коэффициенті
27 слайд
27
Бүгiнгi күннiң технологиялары ПӘК-i 97-98% болатын трансформаторлар жасауға мүмкiндiк бередi
Трансформатордың ПӘК-і
28 слайд
28
Трансформатордың сызбалық белгісі
29 слайд
29
Трансформатордың түрлері
30 слайд
30
Бекіту сұрақтары:
Трансформатор не үшін қажет?
Трансформатор құрылысы?
Трансформатордың шартты белгісі?
Трансформация коэффициентінің формуласы?
Төмендеткіш және жоғарылатқыш трансформатор дегеніміз не?
31 слайд
31
ЕСЕП ШЫҒАРУ
№ 976(Р)
Трансформатор кернеуді 220 – дан 660 В-қа
дейін арттырады,
оның бірінші реттік орамасы 840 орамнан тұрады.
Трансформация коэффициенті қандай?
Екінші реттік орамада қанша орам бар?
Қай орамдағы өткізгіштің қимасы артық?
№ 979(Р)
Трансформатор төмендеуі 120 В болғанда
20 А ток береді.
Алғашқы кернеуі 22000 В-қа тең.
Онда бірінші жүктеменің ПӘК 90 % болса,
трансформатордың бастапқы ток күші мен
кіріс-шығыс қуаты неге тең?
32 слайд
32
«ТРАНСФОРМАТОР» сөзжұмбағын құрастыру
БАҒАЛАУ
Үй тапсырмасы
§ 2.10. Трансформатор тақырыбын оқып келу.
Оқулықтан №2.10.1 есепті шығарып келу.
П.Н.Яблочков пен И.Ф.Усагин туралы реферат жазу.
Тақырыптың бақылау сұрақтарына жауап беру.
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
6 625 167 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Касимова Гузаль Асимжановна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материалВаша скидка на курсы
40%Курс повышения квалификации
72 ч. — 180 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 180 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 180 ч.
Мини-курс
6 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.