Тәрбие сағат "отбасы-отаннан басталады"

Бекітемін:_______________                                                          Келісемін:______________

«Қостанай қаласы әкімдігінің                                                      «Қостанай қаласы әкімдігінің

білім бөлімінің №15 орта                                                              білім бөлімінің №15 орта

мектебі» ММ директоры                                                               мектебі» директорды ТІЖ

Д.С.Сапанова                                                                                 орынбасары З.А.Койтбаева

«__»_________2015ж.                                                                    «__»_________2015ж.

«Отан - отбасынан басталады»

сынып сағаты

Сынып: 8 «а»

 Сынып жетекшісі:Надим Сандуғаш Айбекқызы

                                                 2015-2016 оқу жылы

Мақсаты:

1) Отбасындағы қарым - қатынас мәдениеті туралы түсінік беру, бақытты жанұяның моделін дайындау;
2) Отбасы - Отанның бір бөлшегі екенін ұғындырып, оқушылардың бақытты жанұяға
деген қызығушылығын арттыру;
3) Жанұядағы сыйластыққа, адамгершілікке, инабаттылыққа, ынтымақ пен бірлікке, татулық пен ұйымшылдыққа тәрбиелеу. Үлкенді үлгі, кішіні мақтан етуге, отбасының бірлігін сақтап, жанұяның мақтаны болуға тәрбиелеу.

Отбасында адам бойындағы  асыл  қасиеттер жарқырай көрініп, қалыптасады.Отанға деген ыстық сезім – жақындарына,  туған-туысқандарына дегенсүйіспеншіліктен басталады.

Н.Ә.Назарбаев

Кіріспе сөзі:

Отбасы – адам баласының діңгегі. Өйткені, адам ең алғаш шыр етіп дүниеге келген сәтінен бастап осында ер жетіп, отбасының тәрбиесін алады. Сондықтан да отбасы – адамзаттың аса қажетті, әрі қасиетті алтын мектебі.

  Қазақ отбасында әуелі әке, содан кейін – шеше, бұлар – жанұя мектебінің ұстаздары болады. Әке мен шешенің баласына қоятын ең бірінші басты талап-тілектері – баланың «әдепті бала» болып өсуі. Сондықтан қазақ жанұясы әрдайым: «Әдепті бол, тәрбиесіздік етпе, көргенсіз болма» деген сияқты сөздерді балаларының құлағына құйып өсірген. Қазақ отбасында өз баласын мейірімділікке, имандылыққа баулып өсірген. Үнемі жанұясында осылай тәрбие көрген бала ақырында, өздігінен тілалғыш, адал, тиянақты, ұқыпты болып шыға келеді.

Алдымен «отбасы деген не?» деген сауалға жауап іздеп көрейік.

 

Адамзат бесігін тербеткен ұя

Үлгі – өнеге бастауы

Жағымды қасиеттерге баулиды

Отбасы - адамзат бесігін тербеткен ұя болса, «Баланың бас ұстазы - ата - анасы». Бұлар балаға отбасылық өмірдің қыры мен сырын, тылсым дүниенің жұмбақтарын танытып, жағымды қасиеттерге баулиды. Себебі, отбасы - таным бесігі, отбасы - үлгі - өнеге бастауы. Ата - ананың үйдегі қарым - қатынасы, киім киісі, мінез - құлқы бәрі - бәрі балаға үлгі. Өйткені, «Қарағайға қарап тал өседі, жанұяға қарап бала өседі», «Ұяда не көрсе, ұшқанда соны іледі». Бала отбасында «Әкеден – ақыл, анадан - мейір алады». «Әке - асқар тау болса, ана - бауырындағы бұлақ, ал бала - жағасындағы құрақ». Осы бір үш сөз әке, ана, бала - отбасы ошағының үш тағаны іспеттес. Бала тәрбиесі - бесіктен. Ертеде бір кісі балалы болып, баласы 6 айға толғанда бір данышпаннан баласын тәрбиелеуді қашан, қалай бастайтынын сұрапты. Сонда әлгі данышпан «Егер балаң 6 айлық болса, онда сен тәрбиені бастауға 6 ай кешігіпсің» деген екен.
Сондықтан да әрбір ата - ана баласына кішкентай күнінен бастап еңбекпен тапқан нанның тәтті екенін ұғындырып, баланың артық қылығын бақылауға алып, бос уақытына назар аударып, барлық жағдайды жылы сөзбен түсіндіріп отыру керек.

Ал бала да өзін ойландыратын мәселені ата - анамен ақылдасып шешу керек, артық қылықтың ата - анаға әсер ететінін, ата - ананың баласына жамандық тілемейтінін ұмытпау керек.
Отбасы адамға бақыт, толық мәнді тыныс – тіршілік әкеледі. «Үйлену оңай – үй болу қиын» дейді халық мақалы. Отбасының іргетасы ер азамат пен әйел адамның ақ неке қиып, отау тігуінен құралады. Отбасының басты қазығы, алтын діңгегі – бала. Баланың тәрбиелі жан-жақты болып өсуіне берекелі, өнегелі, ынтымақты отбасының ықпалы мол. Отбасы ата мен баланың, келін мен ененің және басқа да отбасы мүшелерінің жылы қарым-қатынасынан құрылады. Отбасы берекелі, тату болу үшін сыйластық, мейірімділік, жанашырлық, бауырмалдық қасиеттер әр адамның жүрегінен орын алуы керек. Отбасын құрғанда Адам өмірге ұрпақ әкеліп қана қоймай, сонымен бірге оған жалпы адамзаттық және ұлттық құндылықтарды, ата-бабасының салт-дәстүрін, жас ұрпақтың бойына сіңіртеді. Балаларын өздерін қоршаған ортаға және қоғамға пайдалы азамат етіп өсіру – ата-ананың ең маңызды міндеті. «Отан оттан басталады» дейді халқымыз. Елдің, ұлттың, жалпыадамзаттың болашағы, даму деңгейі осы отбасынан басталады.

Шығармашылық жұмыс:

1. Отбасына қатысты мақалдардың жалғасын табу.

І топ

1. Ағадан – ақыл, ………….Атадан – нақыл.

2. Ер бала ата-анаға таяу,…………….Қыз бала үйге жаққан бояу.

3. Апам үйі – ………………ақ жайлау.

4. Інісі бардың тынысы бар……………Ағасы бардың жағасы бар.

5. Өз үйім – ……………………….өлең төсегім.

6. Жалғыз ағаш үй болмас,……………………..Жалғыз жігіт би болмас.

7. Балапан ұяда не көрсе,…………………….Ұшқанда соны іледі.

8. Атасыз үй – батасыз,………………..Анасыз үй – панасыз.

9. Жақсы ата – орман,…………………Жақсы бала қорған.

10. Өсер жастың алдын кеспе,…………..Өсер ағаштың басын кеспе.

11. Өзінің шарқын білген,………………..Өзгенің нарқын біледі.

12. Ананың ізін қыз басар,………………….Атаның ізін ұл басар.

ІІ топ

1. Аға әдепті болса, іні әдепті,…………………Апа әдепті болса, сіңілі әдепті.

2. Ағадан – ақыл,………………..Ініден – ізет.

3. Ана алдында – құрмет………………..Ата алдында – қызмет.

4. Әдепті бала ата-анасын мақтатар,……………..Әдепсіз бала ата-анасын қақсатар.

5. Анаңа ауыр сөз айтпа,………………Атаңа ауыр жүк артпа.

6. Ата тілін алмаған ұлдан без,………………….Ана тілін алмаған қыздан без.

ІІІ топ

1. Ананың көңілі балада,………………… баланың көңілі далада.

2. Ата көрген оқ жонар,……………………. ана көрген тон пішер.

3. Әкенің қадірін…………………… балалы болғанда білерсің.

4. Адам болатын ……………………бала алысқа қарайды.

5. Әдепті бала арлы бала, ……………………әдепсіз бала сорлы бала.

6. Жақсы бала – еліне бас болады,………….Жаман бала – еліне қас болады.

Құндылық құнын ұғыңдар (карточкамен жұмыс).

Отбасымда ең сыйлы ______________________________________

Ең қымбатты _____________________________________________

Ең ақылды _______________________________________________

Ең сүйкімді ______________________________________________

Ең құрметті ______________________________________________

 Ең құнды ________________________________________________

Ең бағалы ________________________________________________

Ең қажетті _______________________________________________

Бақытты жанұяның моделі
 Жүректен жүрекке.
Жүрекшеге тілек жазып, балалар ата - аналарына, ұстаздарына береді.

Сонымен мен бүгінгі тәрбиелік шарамызды А. С. Макаренконың «Балаға берілген дұрыс тәрбие - бұл бақытты қарттық, ал нашар тәрбие - біздің болашақтағы сорымыз, біздің көз жасымыз» деген ұлағатты сөзімен аяқтағым келеді.