Тәрбие сағаты: Көшбасшысы команда (5 сынып) сайыс сабақ

Күні: 13.02.2016 оқу жылы

Тақырыбы:  “Көшбасшы  команда”  сайыс сабақ 
Мақсаты:

А) Оқушылардың спорт туралы білімін теория жүзінде байқау.
Ә) Ойлау қабілетін жетілдіру.
Б) Салауатты өмір салтын насихаттау.

І .Ұйымдастыру  кезеңі: 1) Оқушылармен сәлемдесу. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.

Барысы:

І. Бәйге.  “Қазақ  тілі”
ІІ. Көкпар.  “Спорт”
ІІІ. Жорға. 30 сек. ішінде сұрақтарға жауап беру.

IV тур  Тіл — өнер

V тур: “Жұмбақ”

VІ. Қорытынды.

Топқа бөлу: І топ: “Жалын” тобы, ІІ топ: “Тұлпар” тобы. ІІІ топ: “Қыран” тобы.

І тур. Бәйге:    “Қазақ  тілі”

1.       Лексика қай тілден алынған ? беретін мағынасы? (грек тілінен, мағынасы-сөз, сөздіксөздердің жиынтығы ,сөздік құрамы)

2.       Көк аспан ,биік үй , дегендер қандай мағынадағы сөздер (тура мағына)

3.       Күннің көзі, жиналыстың аяғы дегендер қандай мағынадағы сөздер (ауыспалы мағына)

4.       Қара сөзінің омонимін тап? (қара қалам, айнаға қара)

5.       Тамақ сөзінің синонимін тап? (ас,тамақ, дәм, тағам, ауқат)

6.       Қатты сөзінің  антонимін тап? (жұмсақ)

7.       Табу сөздер дегеніміз не? (халықтың наным-сенімі мен салт-дәстүріне байланысты атын тура айтуға тыйым салған сөздер)

8.       Өлді сөзінің эвфемизімін айт? ( о дүниеге аттанды? Қайтыс болды)

9.        Тұрақты тіркестің мағынасын тап? Қоян жүрек? Ит өлген жер (қорқақ,алыс )

10.    Бидайдың кеудесін көтергені … (дақылы жоқтығы.) ,жігіттің кеудесін көтергені  (ақылы жоқтығы)

11.    Хан,патша, уәзір, би, аға сұлтан дегендер қандай сөз? (көнерген сөздер тарихи сөз)

12.    Бәтеңке, кәлөш,адам, әдебиет деген сөздер қандай сөздер? (кірме сөздер)

13.    Сым,сіріңке, тұқым сөздері қандай сөздер ? (диалекті сөздер, шалбар, жұмыртқа, оттық)

14.    Глобус,карта,  универсал,: интернационалдық терминдері айт? (глобус, карта)

15.    Фонетика  қай тілден енген? Нені зерттейді ? (грек,мағынасы тіл дыбыстарын зерттейді)

16.    Қазақ әліпбиіндегі тоғыз төл әріпімізді ата? (ә,ғ,қ,ң,ө,ұ,ү,һ,і)

17.    Дауысты дыбыстарды ата? (а,ә,о,ө,е,ы,і,ұ,ү,и,у,э)

18.    Жуан және жіңішке дауыстыладры ата? (жуан: а,о,ұ,ы,у    жіңішке:ә,ө,ү,і,е,э,и,у)

19.    Ашық және қысаң дауыстыларды ата? (ашық: а,ә,о,ө,е,э    қысаң: ы,і,и,у,ұ,ү)

20.    Еріндік және езілік дауыстыларды ата? (еріндік: о,ө,у,ұ,ү   езулік: а,ә,е,э,ы,і,и)

ІІ тур. КөкпарСпорт ойындары

1.        Қазақтың ұлттық ойыны тоғызқұмалақта неше тас, неше отау, неше қазан болады? (162 тас, 18 отау, 2 қазан)

2.       1980 жылы Мәскеу Олимпиадасының тұмар белгісінде қандай жануар бейнеленді? (Аю)

3.        Қазақтан шыққан тұңғыш гимнасшы қыз кім? (Әлия Юсупова)

4.        Ми жұмысына арналған қазақтың ұлттық спорт түрін атаңыз? (тоғызқұмалақ)

5.       Хоккей ойыны қай мемлекетте пайда болды? (Канада)

6.        Ең алғашқы Олимпиада ойындары қай елде және қай жылы өтті? (1896. Афины. Греция)

7.       Шахмат ойынында қанша түрлі фигура болады? (пешка, слон, ат, ладья, ферзь, король)

8.       Бильярд ойынында шарды ұратын таяқ қалай аталады? (Кии)

9.        Бекзат Саттарханов Сиднейдегі жеңісін кімге арнады? (Түркістан қаласының 1500 жылдығына)

10.    Футболдан ең алғашқы әлем чемпионаты қай жылы, қай елде өткізілді. Чемпион болған мемлекетті атаңыз? (1930 Уругвай. Чемпион Уругвай)

11.    Афина Олимпиадасында футболдан жеңімпаз атанған қай елдің
құрамасы? (Аргентина)

12.     Баскетбол ойынында «Дриблинг» термині қандай ұғым береді? (допты еденге ұрып алып жүру)

13.    Волейбол сөзі қандай ұғым береді? (волей - ұшу, бол - доп)

14.    ФИФА тұжырымы бойынша 2004 жылдың ең үздік футболшысы кім? (Роналдинью)

15.    Баскетбол ойынының авторы кім? (Джеймс Нейсмит)

16.     1980 жылы Мәскеу Олимпиадасының күміс жүлдегері, Қазақтың бір туар боксшысы кім? (Серік Қонақбаев)

17.     1980 жылы Мәскеу Олимпиадасында грек рим күресінен алтыннан алқа таққан қазақ азаматы кім? (Жақсылық Үшкемпіров)

18.     «Балқаш Барысы» атанған қазақстандық боксшы кім? (В. Жиров)

19.    Афины Олимпиадасының чемпионы, «Баркер» кубогінің иегері кім? (Бақтияр Артаев)

20.    Мұздағы би қалай аталады? (мәнерлеп сырғанау)

IV тур  “Тіл — өнер”

1.       Жұт жеті ағайынды                                                     ( жеті – семь – seven)

2.       Екі қолға бір күрек                                                      ( бір – один – one)

3.       Өнер алды – қызыл тіл                                                ( қызыл – красный – red)

4.       Өзі сөйлей білмейді Салған ізі сөйлейді                   ( қалам – ручка – pen)

5.       Қалың киімді ұнатады  Шешіндірсең жылатады       ( пияз – лук- onion)

6.        Қыста ғана болады Ұстасаң қолың тоңады               ( қар – снег – snow)

V.Жұмбақ.

1.Сұрақ: 10 түрлі жұмбағым бар. Ол мынау 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10. Ол қандай жұмбақ?

2.Жауап:  Бұқар жыраудың қартайған кезінде көңілін сұрамақ болып Қаз дауысты Қазыбек би келеді.

   Төсекте жатқан Бұқар жырау:

-Бірден онға дейінгі сандардың мағынасын маған ешкім айтып бере алмады.Қазыбек сен айтып берші,-деген екен.

   Сонда Қазыбектің берген жауабы:

-Бір дегеніңіз-бірлігі кеткен ел жаман.

 Екі дегеніңіз-егесіп өткен ер жаман.

 Үш дегеніңіз-үш бұтақты шідерден шошынған ат жаман.

 Төрт дегеніңіз-төскейге шыға алмаған кәрілік жаман.

 Бес дегеніңіз-білікті адамнан белгілі азамат тумаған жаман.

 Алты дегеніңіз-аймағын билей алмаған хан жаман.

 Жеті дегеніңіз-жетем деген мақсатына жете алмаған жаман.

 Сегіз дегеніңіз-серкесіз бастаған қой жаман.

 Тоғыз дегеніңіз-толғаныңыз.

 Он дегеніңіз-өткеніңіз, о дүниеге жеткеніңіз.

2.Сұрақ: “Дүниеде не өлмейді?

Жауап:     Әз Жәнібек ханның алпыс екі биі болған екен. Бір долы хан билеріне:«Дүниеде не өлмейді?» деп сұрақ қойғанда, алпыс бір биі бір ауыздан былай депті:

                                       Ағын су өлмейді,

                                          Асқар тау өлмейді.

                                        Аспанда ай мен күн өлмейді,

                                          Әлемде қара жер өлмейді.

     Сонда Жиренше шешен бәріне қарсы шығып:

                                          Ағын судың өлгені –

                                          Алты ай қыста қатқаны.

                                          Асқар таудың өлгені –

                                          Басын бұлттың жапқаны.

                                          Ай мен күннің өлгені –

                                          Еңкейіп барып батқаны.

                                          Қара жердің өлгені –

                                          Қар астында жатқаны.

                                          Ажал деген атқан оқ,

                                          Бір алланың қақпаны.

                                          Дүниеде не өлмейді?

                                          Жақсының аты өлмейді,

                                          Ғалымның хаты өлмейді, - дейді.

Қорытынды.Топтарды  марапаттау