Тәрбие сағаты "Құстар - біздің досымыз"

Тақырыбы:   Құстар – біздің досымыз.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік :    Оқушыларға  жалпы құстарға   деген қызығушылығын,білім деңгейі,  ой- өрісін дамыту.

Тәрбиелік: Туған жер табиғатын аялауға,құстарды қорғауға,қамқоршы болуға тәрбиелеу.

Сабақтың әдісі :Түсіндіру , сұрақ – жауап ойыны.

Сабақтың көрнектілігі  : Құстар суреті, «Құстар –біздің досымыз» атты бұрыш , құстар туралы буклет.

Сабақтың барысы :

Ұйымдастыру бөлімі :

1) Қандай құстарды білесіңдер?

2)Жабайы құстарды білесің бе?

3)Үй құстарын атап бер?

4)Көктемде қандай құстар келеді?

5)Ең алдымен қандай құс келеді?

Мұғалім: Құстардың түрі өте көп. Жабайы құстар-табиғатта өз алдына тіршілік етеді. Құстардың пайдасы өте көп. Олар- табиғаттың байлығы ағаштарды, өсімдіктерді зиянды жәндіктерден құтқарады. Құстар  бір орнында тұрмайды.Олар бір жерден екінші жерге ұшып- қонып жүреді . Барлық құстарға ортақ қасиет ұшады, қанаттары, мамықтары, тұмсықтары болады . Олар жұмыртқалайды , балапан басады.

Құстардың тұмсығы  қоректену ерекшелігіне қарай түрліше болады. Мысалы бүркіттің тұмсығы өткір , қатты болады. Себебі, олар түрлі тышқандармен, ұсақ жануарлармен қоректенеді. Өсімдік дәндерімен, жемістермен қоректенетін құстардың тұмсығы үшкір , жерден іліп алуға икемді болады. Құстар – өте пайдалы. Олардың етін, жүнін, мамығын, жұмыртқасын адамдар керегіне пайдаланады.Кейбір құстарды құсбегі аталарымыз аң аулауға пайдаланған. Құстар көктемде жылы жақтан келеді. Жылы жақ Африка, Оңтүстік. Ең алдымен тырна келеді. Сосын су құстары, қарлығаш. Оларды жыл құстары дейміз.Бұлардың көктемгі тіршілігіндегі  ерекшелігі туған жерге оралуы, ұрпақ қамы,ұя салуы,жұмыртқа салып, балапан шығаруы.

Үй құстары – тауық, күрке тауық үйрек , қаз.Бұлардың бәріде қорегін тұмсығымен шоқып жүріп жейді.

Құстар туралы тақпақтар:

Нигенабану:

Құстар, құстар келеді,

Жерді шуға бөледі.

Көктем  келді деп бізге,

Жақсы хабар береді.

Елімізде  500-  ге жуық құстың түрі бар. Олар табиғатты зиянкестерден қорғайды. Сондықтан олар- табиғат емшілері.Олар – тіршілік  иелері.Олар – ұрпақ өрбітеді.Балапандарын қанаттандырып жауларынан қорғайды.

Мұғалім : Құстар табиғатқа сән береді. Олардың әуені  табиғатты құлпыртып, адамдардың көңіл-күйін көтереді.  Құстардың түрлері өте көп. Оның ішінде жыл құстары туралы әңгімелесек.

Демеу:

Жыл құстары дегеніміз- салқын түсе жылы жаққа ұшып кетіп, көктемде қайта ұшып келетін құстар. Ол құстарға көкек, қарлығаш , аққу, қараторғай ,бұлбұл, тоқылдақ,үйрек, қаз, тырна.

Досбол:

Құстар туған жерге топ- тобымен ұшып келіп жатыр. Олар жолда талай қиындықтарды бастан кешіреді .Биік асулардан асады.Өздерінің таныс жолдарынан адаспаған.

Мұғалім :

Жыл құстарының  кейбірінің  тіршілік  қамы  туралы  әңгімелейік.  Мысалы: Қарылғаш – адамға  дос.  Ол  өзінің  ұясын  үйдің , ауланың  айналасына  салады.  Оның өз  әні  бар , әні  құлаққа  жағымды. 

Қарлығаш  адамға  саулық , жақсылық  тілеп  жүретін  және  қауып  қатерден  қорғап  жүреді. Үй  салуды  да  адамдар  қарылғаштан  үйренген. 

Инкар  :              

Қарылғашпын  мен 

Адамның  тұрағымын 

Мекен  етіп  тұрамын 

Тазалаймын  үй – ішін 

Ел  аузында  мақтаулы 

Тазалықшымын  төселген 

Мұғалім :

Қараторғай-өзі кішкентай, өте пайдалы құс.Орман  қорғаушысы. Ауылға  қараторғай  келісімен  күннің  көзі  ашылып күн  жылынды. Қараторғайды  әнге  қосып ,  шырқаған. 

Нұржайна: 

Мен  қараторғаймын 

Шегірткедей  жұртыңды 

Қырғи  болып  қиямын

Егістікке  жайылымға 

Қорғаушы  болып  тұрамын 

Жәндіктерді  зиянды 

Құртатұғын  батырмын 

Дайындайтын  ұямды 

Достарға  келе  жатырмын. 

Ән: Ақ көгершін

Дәмегүл  :

Көкек дейді  мені  жұрт

Өз атын айтар  құс  менмін.

Көктемді  күтсең мені  күт.

Мұғалім:

Тоқылдақты  халық   орман  емшісі деп  атайды.Ол  ағашты  зиянды  құрт-құмырсқадан  тазартады.

Болат:

Құртты  іздеп  ініне

Қарағайды  үңгіген

Тоқылдақ  құс  дәрігер

Қашанда  ол әбігер.

Жұмбақтар:

Айдос:

Туысы  дейді  құстардың

Інісі  дейді  тышқанның

Тышқан  да  емес,құс   та  емес

Екеуінен   де  тыс  қалдым      Жапалақ

Д. Айдана:

Түсі  қара  мақпалдай

Төсі  ақ сыр  жаққандай

Ұшса  оқтай  зулайды

Көктен  жұлдыз  аққандай    Қарлығаш

Би:  Испанский

Ертегілер  Сауысқан  мен Көкек

Халық  болжамдары:Халқымыз  құстардың  келуіне,кетуіне қарап болжамдар   жасаған.Енді  солардың   біразына  тоқталып  кетейік. 

Ерсұлтан:

Қарлығаш  жоғары  ұшса  ,күн  жылы  болады,ал төмен  ұшса  жаңбыр   жауады.

Есімхан:

Көктемде қаздар қайтқанда жоғары  ұшса,су тасқыны  болады.

Сандібай:

Жаңбыр  жауарда қарғалар  у-шу  болады.

Ақылбек:

Құс  жүнін  үрпейтсе,жаңбыр жауады.

Айгерім:

Шымшық ұя  салса,қыс қатты  болады.

Хор : Құстар әні оқушылардың  орындауында.