№1 жалпы орта білім беретін мектеп
Тәрбие сағаты
Тақырыбы:
«Ғасыр індеттері»
Өткізген: Бекматова Ж.Н.
Тәрбие сағатының
тақырыбы: «Ғасыр
індеттері»
Мақсаты: Оқушыларды салауатты өмір сүруге және жас ұрпақты
зиянды заттардан аулақ болуға үйрету, денсаулық адам баласының азбас
қазынасы, асқан байлығы, өмірінің тірегі екендігін түсіндіру.
Тәрбиелік мәні:
- Оқушыларға
денсаулыққа зиянды әрекеттер туралы кең мағлұмат беру.
- Шылымқорлық пен
нашақорлықтың адам өміріне әкелетін зиянын түсіндіру.
- Зиянды әрекеттерден
сақтану жолдарын қарастырып, салауаттылыққа тәрбиелеу.
Көрнекілігі: «Ғасыр індеттері» салынған буклет, нақыл сөздер
жазылған плакаттар, «Денсаулық» журналдары.
Сабақтың барысы:
Денсаулық-адамның ең қасиетті де, құнды қайталанбас, жоғалса
қайта орны толмас асыл қазынасы. Біз осы жаңа ғасырдан күтер үмітіміз көп. Тірі
ағзаға тиер экологиялық 3 фактордың әсері осы таңда айтпаса да көзге түскен
сүйелдей болып көрініп тұрғаны анық.
Елбасымыздың Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан-2030»
бағдарламасында Қазақстан азаматтарының денсаулығы, білімі мен әл ауқатына баса
назар аударылып ерекше аталып өтілгені біздің азаматтарымыздың ертеңі бүгіннен
басталатынын көрсетсе керек. Ішімдік нашақорлық, шылымқорлық-адамның жауы. Бұл жолдан
аулақ жүру керек. Басты байлық денсаулық екеніне сіздердің көздеріңізді
жеткізгіміз келеді.
Кейбір жағдайлар ішінде бізге түсінбеушілік тудыратын,
яғни адам ағзасын азғындайтын зиянды әрекеттер бар. Бұл қандай әрекеттер?
Бұлар:
1. Шылымқорлық.
2. Нашақорлық.
3.
Ішімқорлық.
Бүгінгі тәрбие сағатымызда біз осы зиянды әрекеттер туралы әңгіме
қозғап, солардыан сақтану жолдарын қарастырамыз.
Сынып оқушыларын 3
топқа бөлеміз.
І-топ.
«Шылымқорлық»
Ұраны: Темекіден
түтін сорсаң улайсың,
Өзіңді-өзің жіпсіз байлап шырмайсың.
ІІ топ. «Ішімдік»
Ұраны: Болар бала
кісілікке үйір,
Тозар бала ішімдікке үйір.
ІІ топ.
«Нашақорлық»
Ұраны: Есірткіге
жолама,
Жетелейді молаға.
1-ден Темекі –адамның
өмірін біртіндеп қияды. Жыл сайын темекіден 3млн адамның өмірі қысқарып
отырады.
2-ден Нашақорлық. Ескірткі-бұл
анық өлтіретін у.
3-ден Ішімдік
–адамның жүйке жүйесін, миын зақымдайды. Ішімдіктен жыл сайын 700 мың бала
өмірмен қоштасады.
Мұғалім: Топтарға сөз
бермес бұрын мен жеткіншектердің психологиялық сауаттылығына кері әсер етені
факторлар туралы айта кетейін.
Олар: 1. Отбасындағы
қолайсыз жағдай.
2.
Отбасының материалдық жағдайының төмен болуы.
3.
Мектептегі пәндерден үлгермеу.
4. Сабақтан тыс уақытта ата-аналар
тарапынан бақылаудың жеткіліксіз болуы.
5. Заңды
бұзу.
6. Бөгде
біреудің қысым көрсетуі
7. Теледидар
бойынша көрсетілетін сапасыз жарнамалар мен фильмдер
Жас жеткіншек
талшыбық сияқты иілгіш, жел қайда оқса сол жаққа қарай бейімделеді. Қай
ата-ана баласының тәрбиесіз бұзақы болуын қалайды? Әйтсе де жаман әдетке
үйрену оңай.
Енді осы әдеттер
туралы әңгіме жүргізейік.
І топ.
«Шылымқорлық»
1-оқушы: Дүниежүзілік «Денсаулық сақтау» ұйымының мәлімет бойынша 2027
жылы темекі зардабынан өлетіндер саны 10-млн-ға жетеді деген болжам бар. Темекі
шоғының қызуы 300 градусқа жеткенде оны сорған адамның аузының температурасы 60
градусқа дейін барады. Бұл ауыз, өңеш, кеңірдек, тыныс жолдары мен асқазан
қабығының нәзік жасушаларын күйдіреді.
2-оқушы: Темекіден ауаға жылына 720 мың тонна күкірт қышқылы, 384 мың
тонна аммиак, 180 мың тонна никотин, 660 мың тонна темекі майы, 550 мың тонна
иісті газ шығады.
Мұғалім: Темекінің зияны туралы аз жазылған жоқ. Темекінің түтінінен
адам ағзасы зиянды және улы заттармен зақымданады.
Қазіргі кезде республикамыздағы мектеп оқушылары арасында 12-15
жастағы оқушылардың 46 пайызы шылым шегеді. Бұл өте өкінішті жағдай. Жастай
темекі шеккен оқушылар ұмытшақ болып келеді. Олардың оқу үлгерімі нашарлайды.
Ақыл ойы кемиді. Беттеріне ерте әжім түседі.
Топ мүшелеріне қойылатын сұрақтар:
Мұғалім:
- Не себептен балалар
темекі шеге бастады?
1-оқушы: Оларға отбасындағы үлгі тұтатын адамның шылым шегуі және телевизордағы
түрлі сапасыз жарнамалар мен фильмдер әсер етеді.
- Адам егер күніне
бір қорап темекі шегетін болса, оның өкпесіне бір жылда қанша темекі қоры
жиналады?
2- оқушы: 1 метрге жуық темекі қоры жиналады.
- Бәсең темекі шегу
деген термин нені білдіреді?
3-оқушы: Темекі шекпейтін адамның айналасындағы темекі шегетін адамның
темекісінің түтінін тұтуы. Бір темекі шеккіш адамның кесірінен үш темекі
шекпейтін адам зардап шегеді.
Мұғалім: Қазіргі кезде темекіден арылғандар саны
көбейе түсуде. 31 мамыр шылымқорлықпен күресудің халықаралық күні деп
белгіленген.
ІІ топ. «Ішімдік»
1-
оқушы:
Маскүнемдік-алкоголь ішімдіктерін үнемі қолданудың және шектен тыс үйір болудан
қанға сіңіп кететін дерт. Алкоголь ішімдіктеріне құнығу жолдары:
- Тұрмыс жағдайындағы
маскүнемдік.
- «Бас жазу» синдромы
немесе үнемі ішкісі келу.
- Ішкен ішімдік
көлемін бақылауды жоғалту.
2-
оқушы: Алкоголь
ішімдіктеріне тым үйір адамдардың өмір ұзақтығы-халықтың орташа өмір
ұзақтығымен салыстырғанда 13-20 жас кем. Балалардың миының дамуының 40-60
пайызға артта қалу себебі ата-аналарының маскүнемділігі.
Топ мүшелері Қадыр Мырза Әлидің ішімдікке байланысты
жазылған нақыл сөздерін айтады.
1-
оқушы:
Әзәзіл қоздырады, арақ тоздырады.
2-
Оқушы:
Жол жеті түнде, арақ тал түсте аздырады.
3-
оқушы:
Кәпір ғұрыпты бұзады, шарап шырықты бұзады.
4-
Оқушы:
Тазда бас бар, шаш жоқ,
Маскүнемде ауыз бар, бас жоқ.
ІІІ «Нашақорлық» тобы.
1-
оқушы:
Есірткі-бұл адамның көңіл-күйін, сана-сезімін, мінез-құлқын бұзатын
қауіпті, тиым салынған химиялық зат. Ол адамның есін алып, құмарлық желігіне
ұшыратады. Өмір сүре алмайтын халге жетеді.
2-оқушы:
Есірткінің
негізгі түрлері апиын, кокаин, көкнәр, марихуана және т.б. жатады.
3-
оқушы:
Біздің елімізде ресми түрде 35 мыңға жуық нашақор
наркологиялық диспансерде тіркеуде тұр.
Мұғалім:
Дәрігер айтса да, немесе заңсыз сатып алынса да, қалай
десе де анаша атаулдының бәрі-у. Турасын айтсақ, бұл өлімге апаратын бірден-бір
жол. Ұлы ойшыл Сократқа кезінде мынадай сұрақ қойылыпты:
-Адамға өмірде не қымбатырақ? Байлық па, әлде атақ па? Деп. Сонда
Сократ: «Байлық та, атақ та, даңқ та адамды шын бақытты ете алмайды. Дені сау
кедей, ауру патшадан бақыттырақ деп жауап берген екен. Яғни адам бақытты болуы
үшін оған денсаулық керек, ал денсаулық кепілі-сауаттылық.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.