Тренинг "Біздің құқығымыз" (9-10) сынып

 «Біз, біздің құқығымыз бен міндетіміз»

атты  тренинг

Мақсаты: баланың өзінің құқығы туралы түсінік беру, басқа адамдардың құқығымен байланысы және міндеттері; өз құқығын қорғау және басқа адамадардың құқығын сыйлау дағдыларын қалыптастыру.

Міндеттері: құқық пен міндет жөнінде түсініктерін қалыптастыру; өз құқығын қорғау қажеттілігімен өзге адамдардың құқығын құрметтеу қажеттілігін дамыту.

Қатысушылар: 9-11 сынып, барлығы - 16

Қажетті құралдар: А3, дәптер, қалам

Кіріспе .

Қатысушылар «Жасырын сан» жаттығуын орындайды.

«Құқығым бар» түсінігін анықтау мақсатында, қатысушыларға «Менің ... құқығым бар» сөйлемін аяқтау ұсынылады. Жаттығу аяқталған соң сұрақтар талқыланады:

- Барлық адамдарда құқығы бар ма?

- Міндет деген не?

- Біздің құқығымыз бен міндетіміздің байланысы неде?

- Өмірде тек ғана құқығы немесе міндеті ғана бар адамдар бар ма?

Сұрақ-жауапты талқылай келе барлық адамдарда құқықтары мен міндеттері бар. Оқушыларға кімнің құқығы көп – үлкендердің бе? Балалардың ба? Осы сұрақта оқушыларға талқылау ұсынылады. Адамдардың неғурлым құқығы көп болса, сол сияқты міндетіде арта түсетініне оқушылардың назарын аударады.

Негізгі бөлім. Қатысушыларғы келесі жағдаяттар арқылы адамдардың қандай құқығы  бұзылатының анықтау ұсынылады:

-         Адамға тиісті затын тартып алсы;

-         Демалудың орнына жұмыс істетіп қойса;

-         Күшпен бір жерде ұстап отырса.

Құқығын қорлаған адамның сезімін сипаттап беру. (реніш, қарсыласу т.б.) біз барлығымыз байқамай басқа адамдардың құқығын бұзамыз. Осы қатысты қандай мысалдар келтіруге болады. Оқушылар қиналған жағдайда төмендегі жағдаяттарды ұсыну:

-         Рұқсатсыз затты алу;

-         Алған нәрсені уақытылы қайтармау;

-         ата-анаға сөз қайтару;

-         кішілерді ренжіту.

Сонымен қатар біздің де құқығымыз кейде бұзылады. Өзіміздің де басқанын да құқығын бұзбау үшін не істеуге болады? Оқушылар өз пікірлерімен бөліседі. Оқушыларға қысқаша ережелер ұсынылады:

-         Егер де сенің құқығын бұзбасын десен, басқа адамдардың құқығын шектетпе;

-         Өз құқығын жөнінде айтпас бұрын, басқалардың да құқығы бар екнін ұмытпа;

-         Сенің құқығына сыйластықпен қарасың десен, өзін де басқалардың құқығын құрметтей біл.

Ұсынылған ережені қатысушылар талқылай келе, оны қағаз бетіне түсіреді. (мұнда адамның тұрмыстағы, өмірдегі құқығы жөнінде айту, адамның заңды құқығын заң оргындары қорғайтының айтып кету қажет).

Өз құқығынды қалай қорғауға болады? Оқушылардың пікірлері талқыланады. Оқушыларды талқылаған сон келесі қорытынды ұсынылады:

-         Егерде баланың құқығы бұзылса, ең тиімдісі үлкендердің көмегіне жүгіну (ата-ана, мұғалім);

-         Егер де адам өз құқығын қорғап жатса, оны сыйлап, қолдау көрсеткен дұрыс. Бұл өзін-өзі сыйлау деп есептеледі.

-         Өз құқығынды қорғағын келсе алдымен басқалардың құқығын сыйла.

Қорытынды:

Қатысушыларға өз құқықтарының тізімін жазу ұсынылады.

Үй тапсырмасы: отбасымен бірге өз құқығын туралы пікір алмасу.

Педагог-психолог С.Р.Мазанова

С.Сатыбалдин атындағы орта мектеп

Павлодар облысы

Краткое описание документа:

тренинг арқылы оқушыларға құқық жөнінде түсінік беру, оқушылардың жауапкершілігі мен өзіне сенімділігін арттыру. баланың өзінің құқығы туралы түсінік беру, басқа адамдардың құқығымен байланысы және міндеттері; өз құқығын қорғау және басқа адамадардың құқығын сыйлау дағдыларын қалыптастыру.

құқық пен міндет жөнінде түсініктерін қалыптастыру; өз құқығын қорғау қажеттілігімен өзге адамдардың құқығын құрметтеу қажеттілігін дамыту.