Урок беларускай літаратуры на тэму "Кандрат Крапіва. Камедыя "Хто смяецца апошнім" (10 клас)

Тэма: Кандрат Крапіва. Камедыя “Хто смяецца апошнім” (10 клас)

Мэта:Абагульніць і паглыбіць веды пра жыццё і творчасць К. Крапівы, пазнаёміць з тэматыкай, праблематыкай, вобразнай сістэмай камедыі “Хто смяецца апошнім”, даць паняцце пра сатырычную камедыю. Удасканальваць навыкі аналізу драматургічных твораў, развіваць вуснае маўленне, уменне весці дыскусію. Садзейнічаць выхаванню актыўнай грамадзянскай пазіцыі, фарміраванню негатыўнага стаўлення да гарлахвацкіх і зёлкіных.

Абсталяванне: партрэт пісьменніка, тэкст п’есы “Хто смяецца апошнім”, мультымедыйны праектар, прэзентацыя “Жыццё і творчасць Кандрата Крапівы”.

Апераджальнае заданне: прачытаць I акт п’есы “Хто смяецца апошнім”.

Індывідуальныя заданні: 1) Час напісання п’есы “Хто смяецца апошнім”.

                                               2) Сцэнічнае жыццё камедыі “Хто смяецца апошнім”.

Ход урока

I. Арганізацыйны момант.

II. Паведамленне тэмы і мэты ўрока.

III. Уступнае слова настаўніка.

      -  Беларуская літаратура багата на таленавітыя творчыя асобы, але нават і сярод іх індывідуальнасць Кандрата Крапівы вылучаецца велічна, непаўторна, ярка. Ён – чараўнік, якому прырода адкрыла запаветнае слова, здольнае тварыць цуды: рабіць волатам кволага, вяртаць упэўненасць зняверанаму, адкрываць вочы на праўду і крыўду. Як усякі сатырык, ён суровы і строгі, што не перашкаджае яму быць добрым і спагадлівым.        

IV. Вучнёўскае паведамленне “Жыццё і творчасць Кандрата Крапівы”

(суправаджаецца мультымедыйнай прэзентацыяй)

V. Работа над тэмай.

1.     Слова настаўніка:

-         Выдатным дасягненнем беларускай камедыяграфіі стала сатырычная п’еса Кандрата Крапівы “Хто смяецца апошнім” (1939). Гэта самы папулярны твор пісьменніка, за які аўтар у 1941 годзе атрымаў Дзяржаўную прэмію СССР.

2.     Гутарка пра час напісання п’есы.

(індывідуальнае заданне вучня)

3.     Знаёмства з паняццем “сатырычная камедыя”.

(чытанне артыкула “Сатырычная камедыя. Канфлікт у драматычным творы”, запіс у сшыткі па літаратуры)

4.     Гутарка пра сцэнічнае жыццё камедыі.

(індывідуальнае заданне вучня)

VI. Фізкультхвілінка.

Хто любіць нашу Беларусь, падыміцеся.

Нізка зямлі нашай пакланіцеся.

За шчаслівы дзень учарашні,

І за сённяшні, і заўтрашні.

Да сонца падцягніцеся,

Улева, управа павярніцеся.

А цяпер сядайце,

Працу прадаўжайце.

VII. Аналіз твора (I акт п’есы):

?  Назавіце дзейных асоб камедыі.

?  Якія прозвішчы, на ваш погляд, з’яўляюцца гаваркімі. Як вы можаце іх патлумачыць?

?  Што вы даведаліся з размовы прыбіральшчыцы цёці Каці і дворніка Нічыпара пра дырэктара інстытута геалогіі Гарлахвацкага, навуковых супрацоўнікаў Чарнавуса, Зёлкіна.

?  Якім прадстае перад намі Туляга ў размове з Вераю. Чаму ён такі напужаны?

?  Раскажыце, якім вы ўяўляеце Зёлкіна.

?  Які эпізод пацвярджае, што Зёлкін – таленавіты пляткар, здольны раздуць кожную дробязь.

?  Што вы даведаліся аб мінулым Гарлахвацкага.

?  Ахарактарызуйце яго як вучонага. Якія факты аб гэтым сведчаць?

?  Якім паказаны Гарлахвацкі ў размове з Чарнавусам.

?  Як выкарыстоўвае дырэктар баязлівасць Тулягі.

VIII. Падвядзенне вынікаў урока, выстаўленне адзнак.

 IX. Рэфлексія.

Ø Што даў вам сённяшні ўрок? Над чым прымусіў задумацца?

Ø Выберыце тую прыказку, якая адпавядае вашай працы на ўроку:

          1) Той не памыляецца, хто ад працы хіляецца.

          2) Добра папрацаваў, разумнейшым стаў.

          3) У адно вуха ўляцела, а праз другое вылецела.

X. Дамашняе заданне.

1. Дачытаць п’есу “Хто смяецца апошнім” да канца.

          2. Скласці сінквейны паводле вобразаў герояў п’есы.