Урок биологи на тему "Протерозой заманында тіршіліктің пайда болуы" (11 сынып)

Бигелидиева Гаухар Садауқасқызы

Т.Бокин атындағы №41 орта мектебі

11 сынып

Сабақтың тақырыбы: Протерозой заманында тіршіліктің пайда болуы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға протерозой заманында тіршіліктің пайда болуы туралы білім беру.

Дамытушылық: Оқушылардың өз ойларын жүйелі түрде баяндау, ойлау, есте сақтау қаблеттерін және ҰБТ- ға пән байынша дайындық деңгейлерін дамыту.

Тәрбиелік: жер тарихы және оны зерттеу әдістері мен жер тарихының шежіресі туралы білуге, саналылыққа, сауаттылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: Түсіндіру, Сұрақ-жауап, баяндау, іздену, дәлелдеу, салыстыру.

Сабақтың көрнекілігі: Интерактивті тақта, слайдтар , суреттер, сызбалар, тест жұмысы.

Сабақтың барысы. I- Ұйымдастыру кезеңі

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. Архей заманында Жерде тіршіліктің пайда болуы.

«Миға шабуыл» стратегиясы.

• Палеонтология қандай ғылым?

• Геохронологиялық әдіс қандай мақсатта қолданылады?

• Жер тарихы қалай бөлінеді?

• Заман атауларын ата.

• Архей заманының климаты қандай болды?

• Алғашқы ағзалар қайда пайда болды?

• Строматолиттер дегеніміз не?

• Архей заманының жануарлар дүниесі қандай?

• Архей заманының басты араморфозы?

• Араморфоз дегеніміз не?

В) Дискуссиялық өрнек.

Мазмұны.

иа

жоқ

Архей алғашқы тіршілік заманы

+

Архей заманында ауада оттек болмаған, көмірқышқыл газы көп болды.

+

Алғаш пайда болған организмдер- автотрофтылар

+

Көк жасыл балдырлар мен бактериялар архейде тіршілік етті.

+

Архей заманы Протерозой заманына ұласты.

+

ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру кезеңі. : Протерозой заманында тіршіліктің пайда болуы.

Протерозойды 3 геологиялық заман құрайды (ертелеуінен жаңалауына атап өткенде):

1. Палеопротерозой;

2. Мезопротерозой;

3. Неопротерозой.

ароморофоздық құбылыс, өйткені ароморфоздың ерекшеліктері:

• бұлшық еттері бекіну үшін тірек болатын хорданың пайда болуы;

• түтік тәрізді орталық жүйке жүйесінің болуы жануарлардың белсенділік қабілетін арттырады;

• суда тыныс алатын желбезектің дамуы.

Протерозой — Жердің тарихи дамуындағы ең ұзаққа созылған заман. Бүл кезеңде көп жасушалы жасыл балдырлардың суда еркін жүзген жене су түбіне бекінген түрлері шықты. Су түбіне бекінген балдырлардың денесі бөліктерге бөлінген формаларынан мүшелер дамыды. Жасыл балдырлар ауа қабатына оттекті көп мөлшерде бөліп, жануарлардың тыныс алып өркендеуіне әсер етті. Әсіресе бір жасушалы организмдерден — бактериялар, кек-жасыл балдырлар және талшықтылар өте көп таралған

• Протерозойдың соңындағы өсімдіктер мен жануарлар:

• 1-көп жасушалы балдырлар; 2-губкалар;

• 3 — медузалар; 4 — жылжып бара жаткан буылтык кұрт;

• 5 — ініндегі буылтық кұрт; 6 — сегіз сөулелі корал;

• 7 — карапайым буынаякты

Протерозойда организмдердің басым көпшілігі теңіз ішекқуыстылары, губкалар, буылтық құрттар, былқылдақденелілер екендігі жер қыртысы қабаттарынан табылған қалдықтардан байқалған. Сонымен қатар саңырауқұлактар, буынаяқтылардың қалдықтарының болғандығы дәлелденген (38-сурет).

Протерозойда табылған жыныстардан фотосинтез процесінің нәтижесінде, су мен атмосферада оттектің көп жиналғандығы анықталды.

ІҮ. Бекіту тапсырмалары: І топ. Венн диаграммасы:

Архей Протерозой.

ІІ топ. Фила кестесі.

Фактлер

Идеялар

Сұрақтар

Іс әрекет жоспары

ІІІ топ. Фишбоун кестесі.

Жануар д ; араморфоз: ұзақтылығы,

В. Түртіп алу стратегиясы. Протерозой. Араморфоздары.

С. Тест жұмысы. ҰБТ дайындық.

1. Протерозой заманы

А. Ең ұзақ заман. В. Ең қысқа заман. С. 500 мың жылға созылды. Д. 800 мың жылға созылды. Е. Миллион жылға созылды.

2. Протерозой заманы жануарлары:А. Бактериялар, балдырлар. В. ішекқуыстылар, губка, буылтыққұрттар, былқылдақденелілер,буынаяқтылар. С. Құстар Д. Жорғалаушылар заманы. Е. Жылықандылар заманы.

3. Архей араморфозы. А. Оттегі жинақталуы. В.Фотосинтез процесі. С. Хемосинтез процесі. Д. Гүлді өсімдіктер. Е. Тау – жартастардың пайда болуы.

4. Протерозой араморфозы: А. Желбезектің пайда болуы. В. Өкпенің пайда болуы. С. Жүректің пайда болуы. Д. Құстардың пайда болуы. Е.Жылықандылардың пайда болуы.

ҮІ. Үйге тапсырма беру. Протерозой заманында тіршіліктің пайда болуы.

ҮІІ. Бағалау.