( Урок, "Бірнеше объектінің бірігіп орындайтын жұмысына берілетін есептер")

5  сынып   математика                                                             

Сабақтың тақырыбы:  Бірнеше обьектінің бірігіп орындайтын                                       

                                                      жұмысына берілетін есептер

Сабақтың мақсаттары:
Білімділік: жалпы көлемі көрсетілмеген және бірігіп атқарылатын жұмысқа есептер шығару тәсілдерімен таныстыру,осы тәсілдермен есеп шығару білігін қалыптастыру

Дамытушылық: Оқушылардың есептер шығару барысында жалпы қабілеттіліктерін дамыту, еріктілікті дамыту, қабілеттілік пен белсенділік, танымдық қиыншылықты жеңуге тырысу;

Тәрбиелік: Оқушыларды ұқыптылыққа, өзара сыйластыққа, бір-бірінің ойын тыңдауға, жинақылыққа, тиянақтылыққа, уақытты тиімді пайдалана білуге тәрбиелеу..

Сабақтың типі : жаңа білімді меңгерту сабағы.

Сабақты өткізу формасы : жалпы-сыныптық,жекелей

Сабақты өткізу әдісі: Сұрақ-жауап, ережелер, деңгейлік есептер.

Бақылау түрі: өзіндік және  мұғалім тұрғысынан бақылау            

Сабақтың көрнекілігі : интерактивті тақта ,слайд, кесте

САБАҚ БАРЫСЫ:
1. Ұйымдастыру кезеңі
а) Сәлемдесу; ә) Оқушыларды түгендеу; 
б) Оқушылардың назарын сабаққа аудару

ІІ.Өткенді  қайталау

1)    Үй тапсырмасын тексеру № 656

Тергені -

 Уақыты -2 сағат

Барлығына -? сағат

Шешуі :                           Жауабы :  

2)    Сұрақ-жауап

1.Жай бөлшектерді бөлу қалай орындалады?

  2.Аралас сандарды бөлу ше?

  3.Санның бөлігін табу үшін?

  4 .Бөлігі бойынша санды табу?

Мысалдар:                 

ІІІ.Жаңа материалды игеруге дайындық

Тақтаға сабақ тақырыбын жазу,мақсатымен таныстыру.

  Бірігіп орындалатын жұмысқа есептер шығару бастауыш сыныптағы математикадан белгілі. Күнделікті тұрмыста екі немесе бірнеше жұмысшы бірлесіп бір тапсырманы орындайтын жағдайлар жиі кездеседі. Мысалы, шебер мен оның үйренушісі бірлесіп бір тапсырманы орындайды, құрылысшылардың екі бригадасы бірлесіп бір үй салады. Сол сияқты екі немесе үш құбырдан қатар аққан сумен хауыз толады ,бір-біріне қарсы қозғалған екі дененің қозғалысы және өзендегі катердің ағыспен, теплоходтың ағыспен қозғалыстары бірлесіп орындалатын жұмыстарға жатады

ІУ. Жаңа сабақты меңгерту        

Уақыт бөлігінде орындалатын жұмысты өнімділік деп атайды. 

Бірлесіп орындалатын жұмыстарға есептер шығаруда: орындалатын жұмыс мөлшері, хауыздың көлемі, қашықтық және т.с.с. шамалардың көлемі көрсетілмейді. Ондай жұмыстың көлемін 1-ге тең деп алады.

1 – есеп. Цистернаны бензинмен бірінші насос 24 минутта толтырса, екінші насос 40 минутта толтырады. Екі насостан қатар аққан бензинмен цистерна қанша уақытта толтырылады? 

Цистерна	Цистернаның сыйымдылығы	Жіберілген уақыт	Өнімділік
І	1	24 мин	?
ІІ	1	40 мин	?
Екеуі бірге	1	?	?

 Шешуі : 1. І цистернаның өнімділігін табу . 1: 24 =

 ІІ цистернаның өнімділігі : 1:40=

1 минутта екі насостан қатар аққанда цистернаның бензинмен толтырылуы:

 

Екі насос қатар жұмыс істегенде цистерна бензинмен толтырылу уақыты

 Жауабы: екі насос қатар жұмыс істегенде цистернаны 15 минутта бензинмен толтырады.

2-мысал : Сал өзен жағасындағы А айлағынан В айлағына дейінгі арақашықтықты 20 сағат жүзеді. Қайық көлде осындай  арақашықтықты

1        сағ жүзеді. Егер қайық өзенде ағыспен жүзсе,А айлағынан В айлағына неше  сағатта барады ?

 Шешуі :

А айлағынан В айлағына дейінгі қашықтықты -  1 деп алу.

1)   Салдың 1 сағатта жүзіп өтетін  бөлігі  :

2)   Қайықтың 1 сағатта жүзіп өтетін бөлігі :

3)    Ағыспен жүзгендегі қайықтың жүзген бөлігі :

4)  Ағыспен А айлағынан В айлағына жүзгендегі уақыты:

Жауабы : 4 сағатта

Қозғалысқа берілген есепте жолдың ұзындығы көрсетілмей,қозғалысқа жіберілетін уақыт қана көрсетілген жағдайда,оны 1-ге тең деп алады.

У.Жаңа сабақты пысықтау Тапсырмаларды орындата отырып бұрынғы,бүгінгі білімдерін пайдалана отырып,практикалық негізінде ізденіске ,өз ойын айта білуге қолайлы сәт тудыру.

Есеп : Екі айлақтың арасын катер ағыспен жүзсе 6 сағат жүзеді, ал сал 24 сағат жүзеді. Катер осындай қашықтықты көлде неше сағат жүзеді?

Шешуі: Екі  айлақтың қашықтығы -  1

1)    Катердің 1 сағатта жүзіп өтетін бөлігі -

2)   Салдың 1 сағатта жүзіп өтетін бөлігі :

3)   Ағыспен жүзгендегі катердің жүзген бөлігі :

4)  Ағыспен  екі айлақтың арасында  жүзгендегі уақыты:

УІ. Сабақты бекіту :

№678.  Дайындау уақыты-25 күн

              Дайындалған тетік -2500

            1 күнде жасалған тетік -?

Шешуі : 2500: 25= 100

№ 681

І жұмысшы -26 тетік                       ІІ жұмысшының жасаған тетігі -26+3

ІІ жұмысшы -3 тетік артық           Екеуі бірге жасаған тетік саны -26+29

7 сағаттағы тетік -?                             Екеуінің еңбек өнімділігі : 1:55

Екеуі бірге жұмыс істегенде жасалатын тетік :   7:

 Жауабы :385 тетік.

№683

	Жалпы жұмыс	Жіберілген уақыт	Өнімділік
Шебер	1	3 сағат	?
Шәкірті	1	6 сағат	?
Екеуі бірге	1	?	?

 Шешуі : 1. Шебердің еңбек  өнімділігін табу . 1: 3 =

Шәкірттің еңбек өнімділігі : 1:6=

1 сағатта орындалатын жұмыстың бөлігі :

1 сағатта екеуінің жұмысты орындайтын бөлігі : == 

Екеуі бірге жұмыс істегенде жұмысты орындау  уақыты

 Жауабы:2 сағат.

№ 684

УІІ. Үйге тапсырма  № 679  № 682, есчепті шығару бойынша нұсқау беру.

УІІІ. Сабақты қорытындылау

Бүгінгі сабақта не үйрендік?

Осы үйренгенімізді кез-келген есеп шығаруда пайдалана аламыз ба?

Бағалау                                                      

                                                           Ералиева Салтанат Бектурсыновна

                                                             Алматы облысы Жамбыл ауданы

                           Сарыбастау орта мектебінің математика пәнінің мұғалімі