Урок "Кенесары -Наурызбай" 9 сынып

• 1 слайд

  Сабақтың тақырыбы:
  Нысанбай жырау “Кенесары – Наурызбай” дастаны
  

• 2 слайд

  Сабақтың мақсаты:
  білімділік: Ұлт-азаттық қозғалыстың жыршысы Нысанбай Жаманқұлұлының өмірі мен жыраулық өнерін терең түсіне білуіне, тарихи шындықты тануына мүмкіндік туғызу;
  дамытушылық: ізденіс жұмыстары арқылы өзіндік ой-пікірлерін еркін айтуға дағдыландыру, шығармашылық қасиеттерін шыңдауға жағдай жасау;
  тәрбиелік: тарихи тұлғалардың елі үшін жасаған ерліктерін дәріптей отырып, елінің адал азаматы, патриоты болуға баулу.
  
  
  Сабақтың түрі: ізденіс сабағы
  Сабақтың әдіс-тәсілдері: баяндау, сұрақ-жауап,
  жуан, жіңішке сұрақтар, екі жақты түсіндірме күнделігі,
  талқылау кестесі
  Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақтаға слайд түрінде
  көрсетілген мәліметтер, пікірлер,  деректі фильм т.б.
  

• 3 слайд

  І. Ұйымдастыру кезеңі
  Оқушылармен амандасамын
  Оқушыларды түгелдеймін
  Оқушылардың назарын сабаққа аудару.
  ІІ Үй тапсырмасы
  Махамбеттің поэзиясы туралы баяндап беріңдер
  Махамбет өлеңдеріндегі Исатай бейнесі қалай көрінеді?
  Махамбет өлеңдеріндегі ақынның өз бейнесі
  Исатай – Махамбет бастаған көтеріліс туралы айтып беріңдер?
  Егер Исатай қаза таппаса, Махамбеттің тағдыры қалай болар еді,
  өз пікірлеріңмен бөлісіңдер?
  Ақынның ел тағдыры, жер тағдыры туралы өлеңдері
  негізінде мысал келтіре отырып айтыңдар.
  

• 4 слайд

  
  
  
  
  Елінің тәуелсіздігі үшін басын бәйгеге тігіп құрбан болған
  қазақтың соңғы ханы –Кенесарының өкінішті қазасы 
  екі ғасырға жуық уақыт өтсе де, ел-жұртын күңірентіп келеді.
  Хан Кененің қалдырған іздері —  шайқас жерлер, жер атаулары,
  жырлар. Сондай тарихи жыр – Нысанбай жыраудың
  «Кенесары — Наурызбай» дастаны. Патшалық Ресейдің,
  одан кейінгі Кеңес өкіметінің тоталитарлық саясатының
  ықпалымен Кенесары, Наурызбай көтерілісі де, оның
  жыршысы Нысанбай да тарихтан алынып тасталды.
  Заман өзгерді. Қазақстан тәуелсіздікке қол жеткізді.
  Тарихымызға да көзқарастар өзгерді.
  Қазіргі таңда қазақ халқының тәуелсіздік үшін елін,
  жерін қорғап, қолына қару алып күреске шыққан хандар да,
  батырлар да, ақындар да тарихқа қайта оралып, өз бағасын алуда.
  Сондай тұлғаларымыздың бірі аумалы-төкпелі заманды басынан
  өткерген жырау Нысанбай Жаманқұлұлы.
  

• 5 слайд

  Жаңа сабақ:
  Бұқардан кейінгі аса ірі жорық жыршысы – Нысанбай жырау
  (М.Әуезов)
  
  Заманымыздың заңғар жазушысы Мұхтар Әуезов Нысанбай жырауды
  «Бұқардан кейінгі аса ірі жорық жыршысы» деп атады.
  «Қайғылы оқиғаның қызығы мен қайғысының ортасында болған ақын
  дастанды шындыққа ғана құрып, кестелі тілмен суреттей жазған.
  Кенесары- Наурызбай жорығы туралы кейінгі талай ақын түрлі өлең
  шығарса да, дәл Нысанбай жеткен өріске жеткен емес», —
  деген болатын. (Мұхтар Әуезов «Әдебиет тарихы», 1927 жыл).
  Өзінің талантымен Кенесарыны тәнті еткен Нысанбай жырау
  көтеріліске бастан-аяқ қатысып, көтеріліс 1847 жылы жеңіліс
  тапқанға дейін онымен бірге болды.Нысанбай – өзінің жырымен
  жауынгерлердің рухын көтерсе, ұрыс негізінде қолына найза алып,
  ұрысқа қатысқан жауынгер – жыршы.
  

• 6 слайд

  Топтық жұмыс
  І топ – Нысанбай жыраудың қазақ әдебиетіндегі орны
  ІІ топ – «Кенесары –Наурызбай» жырының тақырыбы мен
  идеясын анықтап беріңдер.
  ІІІ топ – «Кенесары – Наурызбай» жырындағы батырлар
  бейнесі қалай көрінген?
  ІV топ – Жырда қазақ қоғамындағы әлеуметтік
  қайшылықтар қандай мысалдармен көрініс тапқан?
  

• 7 слайд

  Топтарға тапсырма:
  І топ – «Жуан және жіңішке сұрақтар» дайындайды
  ІІ топ – Дастанды өлең құрылысына талдайды. Көнерген сөздерді табады.
  ІІІ топ – Талқылау кестесі.
  Кенесары
  
  
  
  
  ІV топ – Екі жақты түсіндірме күнделігі
  
  
  
   
   
                                                  
  

• 8 слайд

  Видеоролик                                
  Сұрақтар:
  Кенесары мен Наурызбайдың қазақ тарихындағы орны.
  Дастан неліктен «Кенесары — Наурызбай» деп аталды?
  

• 9 слайд

  Үйге тапсырма
  Дастанды толық оқу
  Композициялық құрылымына талдау
  «Жырау сөзі – тарих шежіресі» тақырыбында
  ойтолғау жазу.
  

• 10 слайд

  Бағалау. Топтар бір-бірін бағалайды
  І топ – бас бармақ арқылы
  ІІ топ – қол шапалақтау арқылы
  ІІІ топ – екі жұлдыз, бір ұсыныс арқылы
  ІV топ – ауызша бағалау
  

• 11 слайд

  Назарларыңызға көп рахмет!