Урок, "Математикалық ғажайыптар алаңы"

                                                                                   Кайболдиева  Нургул  Жумакелдыевна

                                                             Маңғыстау облысы, Ақтау қаласы

                                                                                   Маңғыстау гуманитарлық колледжінің

                                                                                   математика  пәнінің оқытушысы

Тақырыбы:  «Математикалық ғажайыптар алаңы»             

Пәні: Математика

Мақсаты: Студенттердің пәнге деген қызығушылығын арттыру, логикалық ойлау қабілетін дамыту, тапқырлыққа, ізденімпаздыққа, белсенділікке тәрбиелеу.

Сайыс 7 бөлімнен тұрады:

І бөлім –Топтың  таныстыруы

І І бөлім – «Бәйге»

ІІІ бөлім – «Қасиетті жетілік »

І Ү бөлім – «Адымда ойлан»

Үбөлім– «Сиқырлы сандар»

ҮІ бөлім-«Мың бір мақал»

ҮІІ бөлім– «Жорға»

1-бөлім бойынша топтар өздерінің тобының атын, эмблемасын, қатысушы топтың құрамын таныстырап өтеді.

2-бөлім   «Бәйге»   (шапшаң жауап беру)

·         Сағаттың ¼ -і неге тең?                                  

·         Бес жарым таяқтың неше ұшы бар?                  

·         2 -нің 6 дәрежесі неге тең?                             

·         Қайсы үлкен 2 м ме әлде 198 см ме?             

·         10 мен 26 сандарының арасында қанша тақ сан бар?       

·         Бес жарым таяқтың неше ұшы бар?              

·         289  нешенің квадраты?                                 

·         9 бен 27 сандарының арасында қанша жұп сан бар?       

·         Үстелде үш стақан сүт бар. Алмаз 1 стақан сүтті ішіп қойды. Үстелде неше стақан бар?                                                                           

·         Төрт пен бестің арасында арасына қандай таңба қойылғанда 4-тен артық 5-тен кем сан шығады?                                                     

·         Ең үлкен уақыт өлшем бірлігін айтыңыз?                            

·         Інісінің 14 асығы бар, ағасының одан 5 асығы артық. Екеуінің неше асығы бар.                                                    

·         2 ғасырда неше жыл бар?                                        

·         Тік бұрыш неше градусқа тең?                                                       

·         Координаталық жазықтықта неше ширек бар?                                

·         Кері сандардың көбейтіндісі нешеге тең?                                

·         Дәптер 5 теңге түрады. Қалам дәптерден 3теңге қымбат. Бес дәптер мен 2 қалам қаншатұрады?                            (41 теңге)

·                 Інісінің 14 асығы бар, ағасының одан 5 асығы артық. Екеуінің неше асығы бар.                                                      

·         Шршының периметрі 44 см, қабырғасы нешеге тең?                          

·         2 сағат қанша минутқа тең?                                        

3-бөлім – «Қасиетті жетілік»

1)Ұлу биіктігі 10м ағаштың басына шығуы керек. Ол күндіз 4 м. Жоғары көтеріледі, түнде 3 м. төмен түседі. Неше күнде ұлу ағаштың басына шығады?       

2)   Сықырлаған арба үстінде келе жатқан екі жолаушының біреуі жолдың жартысын өткенде қалған жолдың жартысы қалғанша ұйықтайды. Жолаушы жолдың қанша бөлігін ұйықтайды?      

3)    Он-оннан асығы бар үш бала өзара асық ойнады. Ойыннан соң біріншісі екіншісіне қарап: қанша асық ұттың– дейді. Ол онша көп ұтқыза қоймаппын, сегіз асығым қалыпты, - деді. Онда сендегі барлық асық менің ұтып алған асығыма тең екен, - дейді үшінші бала асықтарын түгендеп тұрып, Ең көп асықтан ұтылған мен болдым, - дейді мұңайып бірінші бала. Ойыннан кейін кімде, неше асық?    

4)Сандықтың ішінде 5 жәшік бар, әрбір жәшікте 3 қорап, ал әрбір қорапта 10 алтын тыин бар. Сандық, барлық жәшік және қораптар құлыппен жабылған. 50алтын тиын алу үшін неше құлыпты ашу керек

5)Месопотамияда біздің эрамызға дейінгі 2005 жылда бір саны- α, он саны – β, ал жүз саны - € таңбаларымен белгіленетін. Мысалы, 22 саны β β α α түрінде жазылатын. Сонда 124 саны қалай жазылады?

6)Айдар қағаз парақты 5 рет бүктеді, сосын ол бүктеген қағазды тескен. Қағаз парақты қайта жазғанда неше тесік шығады?

7)Бір топ қаз үшып келіп қонады, сол жерде бір қазбен кездеседі. Көп қаздың бастаушысы: «Ассалаумағалейкум, жалғыз қаз»-дейді. Сонда жалғыз қаз: «Уағалейкум мүссалам, сіздер нешеусіздер?»-дейді, Бастаушы қаз: «Біз бір топ, тағы бір топ, оған жарты топты, жартысының жартысын, оған өзіңді қоссаң, бәріміз жүз боламыз»,-депті. Сонда қаз нешеу?

4-бөлім «Адымда, ойлан»

Ойынның шарты бойынша студенттер әр қадамда  санның еселіктерін шатаспай айту қажет. Бұл студенттердің ойлау шапшаңдығын, тапқырлығын, тез есептей алу  қабілетін байқауға көмектеседі.Бұл ойынға  оқушылар саны шектеусіз  қатыса алады. Алдымен бірден отызға дейін 3-ке бөлінетін сан келгенде оның орнына «хоп» дей отырып санайды, кім қателесіп қалса сол ойыннан шығады.  Кім ешбір қате жібермесе сол жеңіске жетеді. Мыс: бір, екі, хоп, төрт, бес, хоп

5- бөлім  «Сиқырлы сандар»

1.Дөңгелектер ішіне 1-ден 9-ды қоса алғандағы сандарды орналастыр, оларды түзумен қосқанда цифрларының қосындысы 15 болсын.

 

2.Суретте дөңгелектердің біразы белгілі бір ережеге сәйкес толтырылған. Егер барлық дөңгелекті сол ереже бойынша толтырса х-тің орнына қандай сан жазылу керек?

 

3.Үшбұрыш қабырғаларындағы 1-ден 9-ға дейінгі сандар қосындысы 20-ға тең болсын.

 

6- бөлім  “Мың бір мақал”

1. Жеті жұрттын тілін біл, (жеті түрлі білім іл.)
2. Білекті бірді жығар, (білімді мыңды жығар )
3. Екі жақсы қас болмас, (екі жаман дос болмас)
4. Досынды үш күн сынама, ( үш жыл сына)
5. Бір елі ауызға, ( екі елі қақпақ )
6. Жүз сомын болғанша, (жүз досың болсын)
7. Отыз тістен шыққан сөз,(отыз рулы елге тарайды)
8. Білгенің бір тоғыз, (білмегенің тоқсан тоғыз)
9. Бір кісі қазған құдықтан,( мың кісі су ішеді)
10. Отыз тістен шыққан сөз ,(отыз рулы елге тарайды

7  бөлім– «Жорға»

•         Шеңбер бойындағы кез – келген нүктені центрмен қосатын кесінді.

•         Алымы бөлімінен үлкен бөлшек

•         Нәрселерді санағанда қолданылатын сан.

•         369 саны 3-ке бөліне ме?

•         Бағытталған кесінді.

•         Бір нүктеден бірдей қашықтықта жатқан нүктелер жиыны қалай аталады?

•         ОХ осі қалай аталады?

•         Шеңбер бойындағы екі нүктені қосатын және центр арқылы өтетін кесінді.

•         640 саны 5-ке бөліне ме?

•         Алымы бөлімінен кіші бөлшек.

•         Натурал сандар нешеден басталады?

•         Дәлелденетін тұжырым не деп аталады?

•         Жазыңқы бұрыш шамасы нешеге тең?

•         Шеңбер  ұзындығының диаметрге қатынасы нешеге тең не пи-дің мәні нешеге тең?

•         Биссектрисалары өзара перпендикуляр болатын төртбұрыш.

•         ОУ осі қалай аталады?

•         Ең кіші үш   таңбалы сан?

•         Бір тәулікте неше сағат бар?

•         Египет пирамидасын алғаш өлшеген кім?

•         Жыл он екі айдың ішінде 30 және 31 сандары ауысып отырады. Ал 28 саны қай айда кездеседі?

•         Геометрияда жаңалық ашқаны үшін Зевс құдайына жүз өгіз сойып құрбан еткен  кім?

•         Жеті күндік аптаны шығарған мемлекет?

•         Ең алғашқы әйел математик?

•         “Функция” термині ең алғашқы рет кімнің қолжазбасында кездеседі?

•         Берілген шаманың 1/100 бөлігі?

•         50-ді  ½-ге бөліп, 3-ті қосқанда нәтижесі қандай?

•         9-ға кері сан?

•         14 санының бөлгіштері?

•         Бұрышты өлшейтін құрал?

•         Түбір астындағы 225-тең?

•         Жасанды жарық көзі?

•         Барлық  қабырғасы тең параллелограмм?

•         Гипотенуза қандай үшбұрышта болады?

•         Математикаға координаттар  әдісін енгізген француз математигі әрі физигі?

•         “Геометрия” сөзі қайдан шыққан, мағынасы?

•         Координаталық түзуден санақ басына дейінгі қашықтық?

•         Көбейту және бөлу таңбаларын енгізген кім?

•         16 санының квадраты неге тең?

•         Бұрыш өлшемі?

Көреремендерге сұрақтар:

1 .“Миллион” сөзін қазақ арасында жеткізуші ғалым кім?  

2.Екі бөлмеде 76 адам бар. Бір бөлмеден 30, ал екінші бөлмеден 40 адам шыққан соң, бөлмелердегі адам саны бірдей болып қалды. Бастапқыда әр бөлмеде неше адам болған?      

3.Бір мектепте оқыған үш дос: дәрігер, мұғалім, ақын. Олардың фамилиялары: Боранбаев, Иманбаев, Саматов. Дәрігердің ініс де қарындасы да жоқ, ол достарының ішіндегі ең кішісі. Саматов мұғалімнен үлкен және Боранбаевтың қарындасына үйленген. Дәрігердің, мұғалімнің, ақынның фамилияларын атаңдар?

3.  Бір меймандос  адамның үйіне қонақтар келіпті. Оларға алдымен шай, содан соң қазанға ет салынады. Табақ тартылар кезде үй иесі әйеліне келіп: екеуара бір табақ тартсақ, бір табақ жетпей қалады. Үшеуара бір табақ тартсақ, бір табақ артылып қалады, енді не істеу керек?-дейді. Сонда қонақтар саны қанша, табақ саны қанша?  

4.Дәрігер ауруға 4  дәрі беріп, «әрқайсысын әрбір жарты сағат сайын ішіңіз»-деді. Дәрілерді ішіп бітіруге қанша сағат кетті?   

5.   Үш ағайынды. Арман, Аян, Аслан ағайынды үшеуі әр сыныпта оқиды. Аслан Арманнан, ал Аян Асланнан кіші емес. Бұл үйдің үлкені, ортаншысы, кішісі кім?

6.Қояндар жанұясының үш мүшесі барлығы 73 сәбізді жеп қойған. Әкесі шешесіне қарағанда 5 сәбізді артық жеген. Ал баласы Банни 12 сәбіз жеген, шешесі неше сәбіз жеген?