Урок на теме "Арыстан мен тышкан"

 Сабақтың тақырыбы:  С. Торайғыров «Арыстан мен тышқан»  (мысал)

Сабақтың мақсаты: Мысалдың мазмұнын ашу, саналы түсініп оқу.

Сабақтың міндеттері:

а) мәтінді мәнерлеп,саналы түсініп оқу,мазмұнын түсінуге жетелеу,автор туралы түсінік беру,сөздік жұмысын жүргізу,мәтінге жұмыс жүргізу.

ә) оқушыларды жан-жануарларға,үлкенге,кішіге қамқор болуга,мейірімді болуға,біреуге қол ұшын беруге дайын болуға,қоршаған ортадағы тірі жандарды аялауға тәрбиелеу.

б) ойлау қабілетін арттыру,сөздік қорын байыту,өз ойларын жеткізе білуге төселдіру,мәтінді талдауға қалыптастыру,негізгі ойды табу,қорытынды жасау дағдыларын арттыру.

Сабақтың әдістері: түсіндіру,сұрақ-жауап,баяндау,суреттеу,талдау.

Сабақтың көрнекілігі: мақалдар,автордың портреті,арыстан мен тышқан суреті.

Пәнаралық байланыс: дүниетану, қазақтілі

Сабақтың барысы:

І.  Ұйымдастыру бөлімі:  Оқушылардың сабаққа дайындығын анықтау. Кітап,дәптер,күнделік,қаламсап құралдарын түгендеу.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. С.Жүнісов  «Түнгі сәуле». Мәтіннің мазмұнын сұрау.

1.Күздің қара суық желі.

2.Түнгі сәуле.

3.Қуаныш.

Мәтінді осы жоспар бойынша әңгімелеу.

Үй тапсырмасын бекіту.

а) әңгімедегі балалардың есімдері кім?

ә) балалар орманға неге барды?

б) олар кімге, қандай көмек беруге асықты?

в) балалардың ісін сен қалай бағалайсың?

г) машина жүргізушісі балаларға ризашылығын қалайша білдірді деп ойлайсың?

ІІІ.  Жаңа материалды игеру.

1.Кіріспе әңгімесін жүргізу.

-Балалар,бүгінгі өтетін тақырыбымыз: «Арыстан мен тышқан»

-Авторы Сұлтанмахмұт Торайғыров  (портреті көрсетіледі)

-Қане, балалар, С. Торайғыров туралы не білеміз,еске түсірейікші.

-С. Торайғыров (1893-1920) қазіргі Павлодар облысы.Баянауыл ауылында дүниеге келген.Қазақ әдебиетінің аса көрнекті өкілі, ақын,жазушы, әрі педагог.Жастарды оқуға үндеген «Неге жасаймын», «Шәкірт ойы»,т.б. өлеңдерінің, «Қамар сұлу» коркем шығармалардың иесі.

-Балалар қазір жылдың қай мезгілі?

-Көктем.

-Көктемде айналада қандай өзгерістер болады? Жан-жануарлар не істейді?

-Дұрыс айтасыздар. Балалар, көктемнің осындай жайма-шуақ күніне арыстан мен тышқан кездесіп қалады. Қане,балалар айта қойыңдаршы.Арыстан мен тышқанның айырмашылығын салыстырыңдаршы,екеуіне мінездеме беріңіздер.

Арыстан---------------------------------------Тышқан

Жыртқыш------------------------------------- кеміргіш

Ірі------------------------------------------------ұсақ

Аң патшасы----------------------------------- жыл басы

Батыл------------------------------------------ өте қорқақ

Өте күшті-------------------------------------- өте әлсіз

ұзақ жасайды--------------------------------көп олімге душар болады.

Етпен қоректенеді--------------------------------- тағам талғамайды

Бірнеше жылда ұрпақ береді------------------- көп балалайды.

2. Негізгі бөлім. «Арыстан мен тышқан»

а) Мәтінді оқушылардың іштей оқуы.

-Мәтін шығарманың қай түріне жатады?

Автор

Мысал

Жан-жануарлар

Өсімдіктер

Адам арасындағы

 Қатынастар

Заттар

-Сызба бойынша түсінік беріледі.

ә) Мұгалімнің оқуы (оқушылар қарындашпен автор арыстан тышқан сөздерін бөліп отырады).

б) Оқушылардың ролдерге бөліп оқуы (бетперде киіп)

в) Сөздік жұмысын жүргізу.

Сейіл құру- қыдыру,бойын жазу.

Зиян-залал, зақым

Азат қыл-еркіндікке жібер,босат.

г) Мақалдарды оқып,ішінен мысалдың мазмұнына сәйкес келетін мақалды тауып алу.

д) Дәптермен жұмыс. Мақалды дәптерлеріне жаздыру.

Салынған суреттерді байланыстырып,мәтіннің мазмұнын баяндау. Салынған суреттерді талдау.

Қорытындылау.

-Мысалдағы оқиға нелер арасында болған?

-Арыстан тышқанды не үшін өлтірмек болды?

-Тышқан арыстанға берген уәдесін қалай орындады?

ІҮ. Бекіту

-Балалар, бүгін біз кимнің шығармасымен таныстық?

-Мәтін ұнады ма?

-Мәтін шығарманың қай түріне жатады?

-Осы мысалдан қандай сабақ алдыңдар?

Ү.Бағалау.  Үйге тапсырма. «Арыстан мен тышқан»  Мәнерлеп оқу,мазмұндау.