Урок на тему : "Нохчийн меттан а, т1еэцна дешнаш."

                    10 кл.           Урок№                                терахь

Тема: Нохчийн меттан а, т1еэцна дешнаш.

                                          1алашонаш:

 1аморан:  1.Нохчийн метан дешнийн хазна карлаяккхар.

                      2. Уьш  вовшех къасто а хаар;

  Кхиаран: 1.Дешархойн дагалацам а, ойла а кхиор;

             2.Шайн маттахь долу  керла а,ширделла адешнаш довза хьашт хилар ч1аг1дар;

Кхетошкхиоран: 1. нохчийн меттан хазалла, цуьнан марзо дешархошна 

                                     йовзийтар,берийн нохчийн  матте безам кхиор;

                                    2.Шен мехкан 1аламе безам кхиор.

    Урокан тайпа -  керла  тема  Iамор.

                                          Урок д1аяхьар.

Ойла тIеерзор (мотивация)

                                      Маьрша дог1ийла шу, хьоме бераш!

                                      Тахана  вай цхьаьна д1ахьур ю

                                      Коьртаца ойла ян еза,

                                      Дагалацам хила беза,

                                      Дуьйцург дагахь латто деза,

                                      Рог1ера беркате урок.

I. Ц1ахь бина болх таллар.

13-г1а шардар толлу

Карладаккхарна хаттарш:

1.Стенах олу лексика?

2.Омонимаш стенах олу?

3.Синонимийн,антонимийн башхалла йовзийта.

4.Неологизмаш  стенах олу?

5.Х1ун башхо ю архаизмашний,историзмашний юкъахь?

II. Керла коьчал йовзийтар

Хьехархочо довзуьйту, цхьа а мотт беккъа ц1ена шен дешнех лаьтташ цахилар. Зама хийцаяларца цхьадолу дешнаш юкъара д1адовлуш, керла дешнаш юкъадог1уш  хилар.Довзуьйту ,1илманчаша дуьненчохь 3000 сов мотт лоруш хилар,нохчийн мотт царна юкъахь уггаре а хазачу а, хьалдолчу а меттанех цхьаъ хилар. Масална  Л.Н.Толстойн  нохчийн  маттах  лаьцна дешнаш  дало мегар  ду.Кхечу меттанашкара цхьацца бахьанашца т1еэцна дешнаш хилар довзуьйту.

Ясакх(турк.)-нохч .маттахь ял.

Х1онс (х1ирийн)-нохч.м .даьхни

1аьрбийн матера т1еэцна:еса,жам1ат,салават,къор1а,хьаьрк…

1амийнарг т1еч1аг1дар

1.§ 6-г1а йоьшуьйту,цунах юкъара кхетам ло

2. .§ 6-г1а масалш йозан белхан тептарш т1е схьаяздо

Рефлекси

1.Муха хийти шуна вайн урок?

2.Ца кхеташ дисина х1умма а дуй?

3.Буй вайн мотт уггаре а  ширачу а,хьалдолчу а меттанех цхьаъ?

                                      Синквейн-      мотт

хаза,исбаьхьа

1амаво, кхетаво, кхиаво

Адамийн дахарехь коьртаниг лору

хазна

III. Ц1ахь бан болх—§ 6. Ш. 4